2. Жаттықтырушы психологиясы

Жаттық тырушының қ ызметі ә сіресе бү гінгі таң да ғ арыштап дамығ ан заманда оның кә сіби шеберлігі мен біліктілігіне байланысты. Ө йткені ол спортшыны тә рбиелеуде аса маң ызды тұ лғ а болып табылады. Жаттық тырушының педагогикалық шеберлігі оның тә жірбиесіне ғ ана емес, сондай-ақ спортты таң дағ ан тү рінің теориялық жағ ынан да терең біліміне байланысты екендігі даусыз. Жаттық тырушы ө з қ ызметінде бү гінгі таң дағ ы ғ ылыми жетістіктер мен алдың ғ ы қ атарлы тә жірбиелерді пайдалана отырып жү ргізгені абзал. Педагогикалық шеберліктің негізі-жұ мысқ а шығ армашылық ізденістер мен жаң аша бағ ыт-бағ дармен, теориялық білімді іс-жү зіне тиімді қ олдана отырып келуімен қ аланады. Жаттық тырушы ә ркез ө зінің білімін кө терумен, тек қ ана білімін емес кә сіби дайындығ ын шың дап отырғ анда ғ ана тә рбиеленушісіне терең жә не пайдалы ә сер ете алады. Бү гінгі жаттық тырушы оқ ушының жұ мысына аса қ ажетті деген қ асиеттерді анық тауғ а болады.

Бү гінгі жаттық тырушы-оқ ытушы рухани жан дү ниесі таза, адамгершілігі биік, аң ғ арымпаз жан болуы керек.

Егер тә рбиеленушінің бойынан биік қ асиеттерді кө ргісі келсе ол міндетті тү рде ө з бойынан табылғ аны жө н.

Адалдық пен ішкі дү ниенің тазалығ ы-жаттық тырушының басты ұ станатын қ азығ ы десек те болады. Жаттық тырушы қ арапайым, кө пшілікке тү сінікті тілмен жастарғ а тә ртіп жайлы ә сіресе ә р адамның ішкі тә ртібі, ортада ө здерін қ алай ұ стау керектігі, спорттық этикалық талаптарын жалпы ұ жымғ а, отанғ а, қ оғ амғ а, ортағ а қ алай қ арым қ атынас жасауды ү йретулері міндетті.

Бү гінгі кү ннің жаттық тырушысы жалпы биік мә дениеттің кө рінісі болуы тиіс.

Жаттық тырушының биік мә дениеті оның педагогикалық жұ мыстарды ұ йымдастыруда болашақ ты болжауғ а, ә рбір тә рбиеленушінің бойындағ ы ерекше қ абілеттерді анық тауғ а, психология педагогика жағ ынан белгілі бір жаң аша бағ ыттарғ а жол ашуғ а мү мкіндік жасайды. Ең бастысы жаттық тырушы-оқ ытушы жастар тә рбиесіне қ ай қ ырынан келуді білгені абзал. Тә рбие жә не оқ у ү рдісінде ә р ұ стаз ө зінше, ө з жолымен тү сіндіруге тырысады. Педагогикалық ә сер етудің негізгі тү рі ретінде сө з алынады. Ә демі, анық, мә дени, ә деби сө йлеу арқ ылы жаттық тырушы жастарды ө зіне қ арата алады. Сонымен қ атар жаттық тырушының іс қ имылы, кә сіби дең гейі ө зін-ө зі ұ стауы да аса маң ызды. Тіпті бірдей дең гейдегі сө йлеу мә нері ұ қ сас жағ дайлардада кейде ол бір балағ а жағ ымды, ал екіншісіне тіпті керсінше ұ намауы мү мкін сә ттер болады. Осындайда жаттық тырушы-оқ ытушы сө з қ абылдамағ ан жасқ а ісінен, ә рине ө зінің шеберлігі арқ ылы кө рсеткені ә лдеқ айда тиімді. Педагогтің жетістігі де сол, ол қ ай балағ а қ андай тіл ұ ғ ымды қ ай тіл жең іл соны дө п басып тануы шарт.

Бү гінгі кү ннің жаттық тырушы-оқ ытушысына қ ойылатын талаптардың бірі, ол ө зі спортқ а басымен ден қ ойғ ан адам болғ аны жө н. Ол ештең еден, еш кедергіден қ орық пайтын жаң алық тарды бірден қ абылдайтын, ізденгіш, жү регінде тү гі бар, от-жалыны бар адам болуы керек, ө те білімді, теориялық жағ ынан кө п оқ ығ ан, мә дениетті бола тұ ра, кейде жаттығ у кезінде салғ ырттық танытып жатса, оны бала бірден сезініп қ ояды. Егер біліп тұ рғ ан нә рсең ді жан жү регің мен жеткізе алмасаң ол-ә лсіздік. Оны спортқ а қ ызығ ып келген жастардың жү регіне жеткізбеу ө зің ді педагог ретінде алдау болса, ү йренейін деп келген баланың, спортқ а деген қ ызығ ушылығ ын тө мендету.

Жаттығ у кезінде жең іске жетелеу керек, біздің команда ең мық ты қ арсыластарымызды жең еміз деген мақ сатпен жұ мыс жү ргізілгенде ғ ана нә тиже болмақ. Жаттық тырушы ө зіне сый-қ ұ рметі ең бегімен яғ ни жастардың ө зіне сенімі арқ ылы келеді.

Жаттық тырушы-оқ ытушының бойында шыдамдылық, тө зімділік, біліктілікпен қ атар ә р сабақ қ а келгенде командамен жұ мыс істеуге деген қ ұ марлық тұ руы шарт. Эмоция болғ аны да дұ рыс.

Егер бә ріне селсоқ, ә йтеуір сағ атым ө тсе болғ аны деген кө зқ арас қ алыптасса, онда жаттық тырушының ө з жұ мысына деген немқ ұ райлы қ арағ аны. Онда балаларда қ ызығ ушылық тан айырылады. Қ олынан келмей жатқ ан нә рселерді кө рсетіп, ерінбей бірнеше рет қ айталап, оларды жарыстарғ а апарады да жеке-жеке ә ң гімелесіп, команда ішінде жақ сы кө ң іл кү й қ алыптастыру да жаттық тырушының міндеті. Ө зі балалармен бірге жаттығ у жасап, олар 2-3 сағ ат жаттық са, оқ ытушы олардан артық уақ ыт жаттығ ады, ү лгі болғ аны дұ рыс. Кә сіби дайындығ ы мол жаттық тырушы спорт жаттығ уларының жү йесін, мазмұ нын, негізін, жоспары мен есебін жасап отырғ анда ғ ана нағ ыз кә сіби шеберлігі шың далғ ан маман болып есептеледі.

⇐ Предыдущая 123 4 Следующая ⇒