6.4. Өзін-өзі бақылау сұрақтары

⇐ ПредыдущаяСтр 8 из 11Следующая ⇒

1. Вакуумдық ажыратқ ыштардың қ иыстырмалық жасалынуы мен негізгі қ ұ ндылық тарын айтып берің із.

2. Вакуумдық ажыратқ ыштарда доғ а қ алай сө неді? Доғ асө ндіргіш камераның қ иыстырмасы.

3. Ажыратқ ыштың электрмагниттік жетегінің жұ мысын тү сіндірің із.

4. Жө ндеу жұ мыстары біткеннен кейін ажыратқ ыштың тексеру сынақ тарының кө лемі қ андай?

5. Оперативтік қ осқ анда ажыратқ ыштың басқ ару сұ лбасының жұ мысын айтың ыз.

6. Оперативтік ағ ытқ анда ажыратқ ыштың басқ ару сұ лбасының жұ мысын айтың ыз.

7. Апаттық ағ ытқ анда ажыратқ ыштың басқ ару сұ лбасының жұ мысын айтың ыз.

8. Ажыратқ ыштың сигнализация сұ лбасының жұ мысын тү сіндірің із.

9. Жетектің электрмагниттік қ ұ рылғ ыларының іске қ осылуының минималды параметрлерін анық таудың қ андай ә дістері бар?

10. Ә ртү рлі типті ажыратқ ыштардың ағ ыту қ абілетіне ө тпелі қ алпына келетін кернеудің ә сері қ андай (ПВН)?

7 ТӘ ЖІРИБЕХАНАЛЫҚ ЖҰ МЫС

ВМГ-1ЗЗ-1 МАЙЛЫ АЖЫРАТҚ ЫШЫ МЕН КППМ ЖЕТЕГІН СЫНАУ Ү РДІСІН ЗЕРТТЕУ

Жұ мыстың мазмұ ны

І. Номиналды деректерді жазу, жұ мыстағ ы майлы ажыратқ ыштардың қ иыстырмаларымен танысып, зерттеу.

II. Типі КППМ серіппелі жетектің қ иыстырмасымен танысып, зерттеу.

III. ВМГ-1ЗЗ-1 ажыратқ ышы тү йіспелерінің ө тпелі кедергісін ө лшеу сұ лбасын зерттеу.

IУ. ВМГ-1ЗЗ-1 ажыратқ ышының қ осылу жә не ағ ытылу уақ ытын анық тайтын сұ лбаны зерттеу.

У. Номиналды кернеуде қ осу электрмагнитінің қ осылу кернеуі мен тогын, тұ тыну тогын анық тайтын сұ лбаны зерттеу.

УI. Номиналды кернеуде ағ ыту электрмагнитінің ағ ытылу кернеуі мен тогын, тұ тыну тогын анық тайтын сұ лбаны зерттеу.

УII. Типі КППМ серіппелі жетегінің басқ ару сұ лбасын зерттеу.

Жалпы мә ліметтер

Жоғ ары кернеу ажыратқ ышы жү ктеме барда жә не қ. т-да айнымалы токтың жоғ ары кернеу тізбектерін қ осып ажыратуғ а арналғ ан.

Ажыратқ ыштарды жіктеу ү шін алынғ ан нышандар: доғ аны сө ндіру ә дістері мен кернеуде тұ рғ ан бө лшектерді оқ шаулау тә сілі.

Ажыратқ ыштардың келесі тү рлерін айырады:

1. Майлы кө пкө лемді ажыратқ ыштар, олардағ ы май- газды ө ндіретін материал жә не оқ шаулама.

2. Майлы азкө лемді ажыратқ ыштар, олардағ ы май-тек газды ө ндіретін материал. Кернеуде тұ рғ ан бө лшектерді оқ шаулау ү шін қ атты диэлектриктер пайдаланылғ ан.

3. Автогазды ажыратқ ыштар, оларда қ атты газды ө ндіретін материалдар пайдаланылғ ан.

4. Ауа ажыратқ ыштары, оларда доғ а баллоннан келетін ауаның ағ ынында сө неді.

5. Газ ажыратқ ыштары, оларда электрлік теріс қ асиеттері қ атты сезілетін газ сө ндіретін орта болып табылады.

6. Электрмагниттік ажыратқ ыштар, оларда доғ а тар саң лауда (лабиринт) доғ ағ а тө зімді материалда сө неді, мұ нда доғ а магнит ө рісімен тартылады.

Сө ндіру қ ұ рылғ ыларының ә сер қ ағ идасы бойынша ажыратқ ыштар бойлық ү рлейтін жә не кө лденең ү рлейтін сө ндіретін қ ұ рылғ ылары бар ажыратқ ыштарғ а бө лінеді.

Ажыратқ ыштың негізгі параметрі болып табылатын оның ағ ыту уақ ыты. Жетегі бар ажыратқ ыштың ағ ыту уақ ыты деп жетектің ағ ытатын электрмагнитінің тізбегі тұ йық талғ аннан бастап (ағ ытуғ а серпін берілгеннен бастап) ажыратқ ыштың барлық фазаларында доғ а толық сө нген уақ ыт аралығ ын айтады. Ажыратқ ыштың ағ ыту уақ ыты жетегі бар ажыратқ ыштың жеке ағ ыту уақ ытынан (жетектің ағ ыту электрмагнитінің тізбегі тұ йық талғ аннан бастап ажыратқ ыштың доғ асө ндіргіш тү йіспелері ажырауының басталуына дейінгі уақ ыт) жә не ажыратқ ыштағ ы доғ аның сө ну уақ ытынан тұ рады.

Тезә серліемес ажыратқ ыштар ағ ытылуының жеке уақ ыты шамамен 0, 1—0, 15 сек., ал ағ ыту уақ ыты 0, 15—0, 25 сек., Тезә серлі ажыратқ ыштар ағ ытылуының жеке уақ ыты 0, 03—0, 05 сек., ал ағ ыту уақ ыты 0, 05—0, 08 сек.

Осы жұ мыста КППМ серіппелі жетегі бар ВМГ-IЗЗ-1 азкө лемді майлы ажыратқ ышы сыналады.

Жұ мысты орындау тә ртібі

I. Номиналды деректерді жазып, тә жірибеханадағ ы ВМГ-133-1, ВМБ-10, МГГ-10, ВМП-10 майлы ажыратқ ыштарының қ иыстырмаларын зерттеу.

2. Типі КППМ (1 қ осымшасы) жетегінің қ иыстырмасын зерттеу, мұ нда ағ ыту жә не еркін ағ ытудың механизміне, релелік-ағ ытатын механизмге, жетек жә не қ осу білігінің механизміне, ендірілген электрмагниттерге, типі КСА блок тү йіспелеріне жә не типі ВКА апаттық блок-тү йіспелеріне, бұ райтын қ ұ рылғ ығ а, редукторғ а, электрқ озғ алтқ ышқ а назар аудару керек.

3. Изучить схему измерения переходного сопротивления контактов выключателя ВМГ ажыратқ ышы тү йіспелерінің ө тпелі кедергісін ө лшеудің сұ лбасын зерттеу. Ажыратқ ыштың ү ш фазасында тү йіспелердің шығ арылғ ан қ ысқ ыштарында МД-0, 6 микроомметрімен кедергі ө лшенеді.

IУ. Ажыратқ ышытың қ осылу жә не ағ ытылу уақ ытын анық тайтын сұ лбамен танысып, зерттеу (7. 1 сур. ).

7. 1 сур-Ажыратқ ышытың қ осылу жә не ағ ытылу уақ ытын анық тайтын сұ лба

У. Номиналды кернеуде қ осу тү йістіргіші шарғ ысының қ осылу кернеуін, қ осылу жә не тұ тыну токтарын анық тау. 7. 2 сур. сұ лбамен танысып, зерттеу, оның жұ мыс қ ағ идасы келесі:

а. ) ЛАТР-ң жылжитын тү йіспесін нө л жағ дайына қ ойып, Р-1 шапқ ышын қ осып, автоматты моторлы редуктордың (АМР) кө мегімен жетекті қ осуғ а дайындау (АМР тізбегін КП кілтімен тұ йық тап).

Б) ЛАТР-ң жылжымалы тү йіспесінің кө мегімен кернеуді баяу кө тере отырып, қ андай ток пен кернеуде ажыратқ ыштың қ осылуы болатыны анық талады. Сосын кернеуді тез номиналды мә ніне дейін кө теріп U_н, қ осу электрмагниті тұ тынатын токты анық тайды.

7. 2 сур-Тү йістіргіш шарғ ысының қ осу кернеуі мен тогын, тұ тыну тогын анық тайтын сұ лба

УI. Номиналды кернеуде ағ ыту электрмагнитінің ағ ыту кернеуі мен тогын, жә не тұ тыну тогын анық тау. Тә жірибе алдындағ ы сұ лбамен жү ргізіледі, тек қ осу электрмагниті ағ ыту электрмагнитімен ауыстырылады.

Келген кернеуді баяу ө згертіп, іске қ осылу тогы мен кернеуін анық тау, сосын кернеуді тез номиналдығ а дейін кө теріп, ағ ыту электрмагнитінің тұ тынатын тогын анық тау.

7. 3 сур- Жетекті басқ ару сұ лбасы жұ мысының дұ рыстығ ын тексеру сұ лбасы

УI. Типі КППМ серіппелі жетектің басқ ару сұ лбасы жұ мысының дұ рыстығ ын тексеру.

1. 7. 3 сур. сұ лбамен танысу жә не зерттеу, оның жұ мыс қ ағ идасы келесі:

а) Ажыратқ ышты арадан қ осу, ағ ыту жә не апатты ағ ыту.

Обратить внимание на правильную работу Сигналдық шамдардың дұ рыс жұ мысына назар аудару керек (жасыл шам — ажыратқ ыш ағ ытулы, қ ызыл шам — ажыратқ ыш қ осулы, сары шам — ажыратқ ыш аппатты ағ ытулы).

Бақ ылау сұ рақ тары

1. Қ осып ажыратқ андағ ы жетек механизмінің жұ мысын тү сіндіру.

2. Еркін ағ ытылу механизмінің арналымы.

З. ВМГ-1З3 жә не ВМБ-10 ажыратқ ыштарындағ ы доғ аны сө ндіру ү рдісінің айырмашылығ ы.

4. Жетекті басқ ару сұ лбасында КСА, БК и ВКА блок-тү йіспелерінің арналымы.

5. 2, 3 тү сті сигнализацияның қ ұ ндылық тары мен кемшіліктері.

4 бө лім Электржетектерін басқ ару жә не сигнализацияның сұ лбалары

8 тә жірибеханалық жұ мыс

ПЭ-11 электрмагниттік жетегін арадан басқ арудың сұ лбаларын зерттеу

Жұ мыстың мазмұ ны

1. ПЭ- II электрмагниттік жетектің қ иыстырмасын зерттеп, оның номиналды деректерін жазу.

II. Тә жірибеханадағ ы басқ ару кілттерінің қ иыстырмалары жә не диаграммамаларымен танысу.

Жалпы мә ліметтер

Ажыратқ ыштарды арадан басқ ару қ алқ анынан басқ ару ү шін ажыратқ ыштың дә л қ асында қ ондырылғ ан жетектің басқ аруын қ амтамасыз ететін сұ лбаларды пайдаланады. Ажыратқ ыштарды арадан басқ ару сұ лбасының маң ызды элементі тұ йық тағ ыш жә не ағ ытушы тү йіспелердің жиынтығ ы болып табылатын басқ ару кілті. В Электрқ ондырғ ыларында сериялары К жә не МК (К-басқ ару кілті, М- мө лшері ық шам) ә мбебап пакеттік кілттер кең інен пайдаланылады. Сериялары К жә не МК басқ ару кілттерінің бір қ атар қ иыстырмалық тү рлері бар, бұ л кілт типінің ә ріптік белгісінде орын алғ ан: Ф – тұ тқ аны бірнеше жағ дайда бекіту, В — тұ тқ аны оперативтік жағ дайлардан («қ осу», «ағ ыту») бекітілген немесе бейтарап жағ дайына ө здігінен қ айтуы, С — тұ тқ ағ а ендірілген сигналдық шаммен.

Бұ л серияның барлық кілттері стандартты бө лшектерден жиналады: тү йіспелік пакеттерден, қ айту механизмінен, бекіту механизмінен, тұ тқ асы бар беттік фланцтан. Бө лшектердің жиынтығ ы кілттің типінен тә уелді.

Тү йіспелік қ ұ рылғ ыны бір қ атар стандарттық пакеттерден жинайды. Пакет жылжымайтын тү йіспелер бекітілген екі пластмассадан жасалғ ан тү йіспеұ стағ ыштар мен пластмасса тығ ырық қ а отырғ ызылғ ан жылжымалы тү йіспелік кө піршеден тұ рады. Ә ртү рлі типтің тү йіспелік пакеттерін ортақ шаршы білікшеге отырғ ызып, ішілкелермен (шпильки) тартып тастайды. Кілттің тұ тқ асын ажыратқ ыштың орнына басқ ару панелінің мнемоникалық сұ лбасына ендіреді.

МКВФ кілтінің алты жағ дайы бар, олардың тө ртеуі (ағ ытылғ ан, алдын ала қ осылғ ан, қ осылғ ан, алдын ала ағ ытылғ ан) тұ тқ аның тиісті жағ дайында бекітілген, ал екі жағ дайының (қ осу, ағ ыту) алғ ашқ ы жағ дайғ а қ айту мү мкіндігі бар. Ә р команданы екі сә тте береді. Мысалы, ажыратқ ышты қ осу ү шін кілттің тұ тқ асын басында сағ ат тілімен 900-ге бұ рып «ағ ытылғ ан» алғ ашқ ы жағ дайынан «алдын ала қ осылғ ан» аралық бекітілген жағ дайғ а кө шіреді, сосын қ осымша 450-ге бұ рып «қ осу» жағ дайына қ ояды. Оператор тұ тқ аны жібергесін қ айтару механизмі оны «қ осулы» жағ дайына кө шіреді. 10. 1, а сур. тү йіспелік пакеттердің бес стандарттық типтерінен жиналғ ан типі МКВФ кілтінің диаграммасы келтірілген.

8. 1 сур-Басқ ару кілтінің диаграммасы (а) жә не графикалық белгіленуі (б)

8. 1, б сур. сол кілттің шартты графикалық белгіленуі ГОСТ272Х-68 бойынша берілген.

Басқ ару сұ лбалары

Ажыратқ ыштар жетектерін басқ ару сұ лбаларының қ ұ рылымы осы сұ лбаларғ а қ ойылатын жалпы талаптармен анық талады.

1. Ажыратқ ышты қ осатын жә не ағ ытатын тізбек қ ысқ а уақ ыт тұ йық талу керек, ө йткені қ осатын жә не ағ ытатын электрмагниттер токтың ұ зақ ө туіне есептелмеген. Осы мақ сатпен қ осуғ а жә не ағ ытуғ а берілген команда «қ осу» жә не «ағ ыту» жағ дайларында қ ысқ а мерзімді тұ йық талатын кілттің тү йіспелерімен атқ арылады. Одан басқ а, басқ ару тізбегіне (10. 2 сур. ) ажыратқ ыш жетегінің матаушы тү йіспелерін (блок -тү йіспелер) енгізеді (ағ ыту тізбегінде — ағ ытылғ ан жағ дайда ажыратылғ ан «В» блок-тү йіспелері »В», ал қ осу тізбегінде — ажыратқ ыштың ағ ытылғ ан жағ дайында тұ йық талғ ан «В» блок- тү йіспелері). Басқ ару кілтінің тү йіспелері кү ймес ү шін қ осу жә не ағ ыту тізбегі алдымен блок-тү йіспелерде, сосын басқ ару кілтімен ү зілу керек.

2. Сұ лбада ағ ыту командасы тек басқ ару кілтінің тү йіспелерімен емес, басқ ару кілтінің тү йіспелеріне қ атар жалғ анғ ан РҚ тү йіспелерімен де берілу керек. Ажыратқ ышты автоматты қ осу жағ дайларында (мысалы, АҚ Қ (АПВ)), автоматика релесінің тү йіспелерін қ осу тізбегінде басқ ару кілтінің тү йіспелеріне қ атар жалғ айды (8. 2 сур. ).

8. 2 сур- Қ орғ аныстың реле тү йіспелерімен ажыратқ ыштың жетегін басқ ару сұ лбасы

З. Басқ ару жетегі немесе сұ лбасында «секіруден» матау қ арастырылу керек. «Секіру» қ ұ былысының мә нісі келесіде. Егер ажыратқ ыш тізбектегі қ. т-ғ а ағ ытылса, онда ол қ осылғ аннан кейін релелік қ орғ аныс іске қ осылып, ажыратқ ыш ағ ытылады. Егер осы уақ ытқ а дейін оператор қ осуғ а берілген команданы алып тастауғ а ү лгірмесе, онда ажыратқ ыш қ айта қ осылады ж. т. б., яғ ни ажыратқ ыш қ айта-қ айта қ осылып ажырай береді, бұ л оның зақ ымдалуына алып келуі мү мкін.

8. 2 сур. жетекте қ арастырылғ ан механикалық матау берілген. Ағ ыту электрмагниті ОЭ-ң екі тү йіспесімен жабдық талғ ан.

Орын алғ ан қ. т. ажыратқ ышты қ осқ анда қ орғ аныс ажыратқ ышты ағ ытады, ағ ыту электрмагниті іске қ осылғ анда оның қ алыпты ашық блок-тү йіспелері тұ йық талады, ал қ осу тізбегіндегі қ алыпты жабық тар ағ ытылады, егер басқ ару кілті «қ осу» жағ дайында тұ рса, онда ағ ыту электрмагнитінің тізбегі тұ йық таулы қ алады, ал қ осу тізбегі-ағ ытулы жә не ажыратқ ыш қ айта қ осылмайды.

Егер жетекте механикалық матау қ арастырылмаса, онда ұ қ сас сұ лба бойынша секіруден релелік матау жасалынады.

4. Басқ ару сұ лбасында ажыратқ ыштың жағ дайы туралы сигнализация қ арастырылу керек, ө йткені ол таратушы қ ұ рылғ ыда орналасқ ан, ал басқ ару кілті- басқ ару қ алқ анында.

Қ уаты аз қ ондырғ ыларда екі шамнан тұ ратын сигнализацияны қ олданады, олардың тізбегіне ажыратқ ыштың блок-тү йіспелері қ осылғ ан (қ ызыл —қ осылғ ан, жасыл - ағ ытылғ ан) (8. 3 сур. ).

8. 3 сур-Ажыратқ ыш жағ дайының екішамды сигнализациясының сұ лбасы

Қ осылымдарының саны ү лкен қ ондырғ ыларда ажыратқ ыштың ағ ытылуы басқ ару қ алқ анынан ара қ ашық тық тан немесе қ орғ аныс релесінен автоматты болғ анын айыру керек. Мұ нда ажыратқ ыштың апатты ағ ытылуының сигнализациясын жыпылық тайтын жарық тың кө мегімен жасайды. Жыпылық тайтын жарық тың кө мегімен апаттық ағ ытудың сигнализациясын жасағ анда сә йкес жағ дайда (ажыратқ ыш кілтпен ағ ытылғ ан) ЛЭ шамы бірқ алыпты жарық пен жанады, ал сә йкес емес жағ дайда (апатты ағ ытылуда)

— жыпылық тайтын жарық пен. Ол ү шін сә йкессіздік тізбегі бойынша қ орек ШМС жыпылық тайтын жарық тың шинкаларынан беріледі, ө з кезегінде оғ ан плюс пульс-жұ птан келеді (8. 4 сур. ).

Жыпылық тайтын жарық ты алу ү шін РП-1 жә не РП-2 екі аралық реледен тұ ратын «пульс-жұ п» пайдаланылады. Сигнализация сұ лбасы келесідегідей жұ мыс істейді:

Ажыратқ ыш кілтпен ағ ытылғ анда ЛЗ шамы 15—13 тү йіспелері арқ ылы бірқ алыпты жарық пен жанады. Ажыратқ ыш қ осулы тұ рғ анда ЛЗ шамы жанбайды, ө йткені В блок-тү йіспесі ағ ытулы. Егер ажыратқ ыш апатты ағ ытылса келесі тізбек жиналадыЕсли выключатель отключается аварийно (контакт ключа 15—14 при этом замкнут) собирается следующая цепочка: плюс, РП-2 релесінің қ алыпты тұ йық талғ ан тү йіспесі, РП-1 релесінің орамы, ШМС шинкасы, кілттің 15—14 тү йіспелері, ЛЗ шамы, Сд шамының кедергісі, В ажыратқ ышының блок-тү йіспесі.

8. 4 сур- Ажыратқ ышты апатты ағ ытудың сигнализация сұ лбасы

Шам жартылай қ уатына жанады, ө йткені ол РП-1 релесінің орамымен бірізді қ осылады. Соң ғ ы лезде іске қ осылып ө зінің 1—2 жә не 3—4 тү йіспелерін тұ йық тайды. 1—2 тү йіспелері арқ ылы плюс ШМС-қ а беріледі жә не ЛЭ шамы толық кернеуге қ осылады.

Сонымен бірдей РП-2 релесінің тізбегі тұ йық талады, ол ө зінің тү йіспелерін РП-1 релесінің тізбегінде лезде ағ ытады, РП-1 релесі 1—2 жә не 3—4 тү йіспелерінің ажырауы біршама кешігумен болады, бұ л аралық та ЛЭ шамы жарық жанады.

Біршама уақ ыт ө ткесін (секундтың ондағ ан еселігі), РП-1 релесі ө зінің тү йіспелерін ағ ытады жә не шам қ айтадан жартылай қ уатына жанады. Сонымен циклдар басқ ару кілті «ағ ытулы» жағ дайына қ ойылып, пульс-жұ п ағ ытылғ анша қ айталана береді.

Сұ лбадан байқ алатыны, пульс-жұ п барлық электрқ ондырғ ығ а жалғ ыз орналасады, ШМС шинкасына барлық ажыратқ ыштардың басқ ару кілттері қ осылады (сә йкессіздік тізбектері).

Екішамдық сұ лбадан басқ а біршамдық сұ лба таралды (10. 5 сур. ), мұ нда ажыратқ ыштың жағ дайын басқ ару кілті тұ тқ асының жағ дайы мен оғ ан ендірілген ЛС сигналдық шамның жану режимі бойынша анық тайды.

Шамның бірқ алыпты жарық пен жануы тұ тқ аның ажыратқ ыштың жағ дайына сә йкестігін, ал жамның жыпылық тағ аны осы жағ дайлардың сә йкессіздігін кө рсетеді.

8. 5 сур-Схема одно ламповой сигнализации положения выключателя.

5. Кроме светового сигнала в схеме управления должен быть предусмотрен звуковой сигнал аварийного отключения (общий для всего щита управления), т. к. внимание персонала не всегда может быть привлечено световым сигналом. Принципы построения схем аварийной звуковой сигнализации изложены в разделе «сигнализация

6. В схеме управления должна быть предусмотрена возможность постоянного контроля исправности цепей управления (цепи электромагнита отключения и электромагнита включения или обмотки контактора). Наиболее широко используются схемы управления со звуковым сигналом и световым контролем цепей управления. Световой контроль применяется при небольшом числе выключателей в установках небольшой и средней мощности.

Исправность цепей управления контролируется по принципу «контроль последующей операции», сущность которого заключается в следующем. При включенном выключателе должна контролироваться исправность цепи отключения (т. к. последующая операция при включенном положении

будет отключение выключателя), т. к. если цепь отключений окажется неисправной к моменту аварии, то выключатель и отключится. Наоборот, при отключении выключателя должна контролироваться исправность цепи включения. На рис. 8. 6 приведена полная схема управления выключателя в соответствии с вышеперечисленными требованиями (без аварийной звуковой сигнализации при отключении. ) со световым контролем цепей управления, (световая сигнализация аварийного отключения выполнена при помощи мигающего света от пульс - пары).

8. 6 сур- Ажыратқ ышты басқ ару сұ лбасы

Қ арастырылатын сұ лбада (8. 6 сур. ) сигналдық шамдар сонымен бірге басқ ару тізбектерінің ақ ауын тексеру ү шін қ ызмет істейді, ол ү шін ажыратқ ыштың қ осылғ ан жағ дайы туралы сигнал беретін ЛК қ ызыл шамын ЭО ағ ыту электрмагнитінің шарғ ысымен бірізді қ осады, ал ажыратқ ышытың ағ ытылғ ан жағ дайын баяндайтын ЛЗ жасыл шамын К қ осудың аралық тү йістіргішінің шарғ ысымен бірізді жалғ айды. Ажыратқ ыш ағ ытулы тұ рса ЛЗ шамы мен К шарғ ысы арқ ылы ток ө теді, бұ л қ осу тізбегін бақ ылауғ а мү мкіндік береді. Соң ғ ы ү зілгенде ЛЗ шамы сө неді. Қ осулы тұ рғ ан ажыратқ ышта ток При включенном выключателе ток протекает через лампу ЛК шамы мен ЭО ағ ыту электрмагнитінің шарғ ысынан ө теді, бұ нымен ағ ыту тізбегі бақ ыланады.

ЛЭ жә не ЛК шамдарымен бірізді Сд қ осымша кедергілері қ осылғ ан, бұ лар шам жібінің цокольғ а тұ йық талғ анында жетектің қ ате іске қ осылуын болдырмау ү шін қ ажет. Сд кедергісінің шамасын таң дағ анда шам тұ йық талғ анның ө зінде К шарғ ысы немесе ЭО-н ө тетін ток олардың электрмагниттері іске қ осылуғ а жеткіліксіз болу керек.

Қ осуғ а немесе ағ ытуғ а команданы қ осымша кедергісі бар тиісті шамды кілттің немесе реленің тү йіспелерімен тұ йық тай отырып береді. Берілген сұ лбада апаттық ағ ыту мен автоматты қ осу (кілтпен емес) туралы тиісті жыпылық тағ ан жасыл жә не қ ызыл шамдармен сигнал беріледі. Кілтпен ағ ытып қ осқ анда сол шамдар бірқ алыпты жарық пен жанады.

№9 тә жірибеханалық жұ мыс

Қ осалқ ы станциядағ ы апаттық сигнализацияның сұ лбалары

Жұ мыстың мақ саты:

1. Дыбыс сигнализациясының сұ лбаларымен танысу;

2. Дыбыс сигнализациясының сұ лбаларын зерттеу.

Жалпы мә ліметтер

Басқ ару сұ лбаларында басқ ару қ алқ анына ортақ апаттық ағ ытудың дыбыс сигналы қ арастырылады. Дыбыс сигналының арналымы — қ ызметкерлердің назарын апаттық ағ ытуғ а аударупривлечь внимание персонала к аварийному отключению (жарық сигналы байқ алмау қ алуы мү мкін). Апаттық сигнал сиренамен беріледі, ал ақ ауларда (ескертуші сигнализация) — қ оң ыраумен. Жарық сигналы апатты ағ ытылғ ан ажыратқ ышты кө рсету ү шін керек.

Апаттық сигнализация сұ лбаларының бірнеше тү рлері бар:

а) Сигналды жеке қ абылдап алатын апатты дыбыс сигнализациясының сұ лбасы (9. 1 сур. ).

9. 1 сур- Сигналды жеке қ абылдап алатын дыбыс сигнализациясының сұ лбасы

Дыбысты сигнализацияны жарық тікіндей сә йкессіздік қ ағ идасы бойынша жасайды, яғ ни С дыбыс сигналының тізбегіне В ажыратқ ышының блок-тү йіспесі (ағ ытулы тұ рғ ан ажыратқ ышта тұ йық талғ ан) мен кілттің «қ осулы» жағ дайында тұ йық таулы басқ ару кілтінің 18—20 жә не 22—23 тү йіспелері кіреді (9. 1 сур. ).

Кілттің екі тізбектеліп жалғ анғ ан тү йіспесін қ осуғ а команда берген уақ ытта 18-20 тү йіспесімен дыбыс сигналының тізбегін ағ ыту ү шін енгізеді, ө йткені команда берген сә ттен ажыратқ ышты қ осуғ а дейін (кілтті «қ осу» жағ дайына орнату) «сә йкессіздік» болады жә не жалғ ан сигнал беріледі.

Сигналды алу (жеке) бұ л сұ лбада кілтті «қ осулы» жағ дайынан «ағ ытулы» жағ дайына ауыстыруғ а келіп тіреледі.

Дыбысты сигналды жеке алудың сұ лбасын жасағ анда барлық ажыратқ ыштардың апаттық сигнализация тізбектерін ШЗА апаттық дыбыс сигнализация шинкасына қ атар қ осады, бұ ғ ан С сиренасы қ осылғ ан.

Бұ л сұ лбада (9. 1 сур. ) басқ ару кілтін «ағ ытулы» жағ дайына аударса дыбыс сигналымен бірге апаттық жарық сигналының ә сері де тоқ тайды, бұ л дыбыс сигналын жеке алудың негізгі кемшілігі болып табылады.

Ажыратқ ыштардың маң ызды саны бар электрқ ондырғ ыларда эксплуатация шарттары бойынша дыбыс сигналы алынғ аннан кейін апаттық жарық сигналын біршама уақ ытқ а қ алдыру керек.

б) Ә рекеті қ айталанбайтын сигналды ортадан алатын апаттық дыбыс сигнализациясының сұ лбасы.

Ортадан сигналды алғ анда дыбыс сигналының ә серін басқ ару қ алқ анынан қ олмен тоқ татады, апаттың жеке жарық сигналы мұ нда сақ талады (9. 2 сур. ).

9. 2 сур- Сигналды ортадан алғ андағ ы дыбыс сигнализациясының сұ лбасы

КОС - сигналды байқ ау бастырғ ысы; КЦС — сигналды ортадан алатын бастырғ ы; РП — аралық реле.

Сигналды ортадан алуды іске асыру ү шін С сиренасын РП аралық релесінің 1-2 ажыратушы тү йіспелері арқ ылы қ осады. Ажыратқ ыштың апаттық ағ ытылғ анында В блок-тү йіспелері тұ йық талады жә не сирена іске қ осылады. Оның жұ мысын тоқ тату ү шін сигналды алатын КЦС бастырғ ысын басады. Мұ нда РП релесі іске қ осылады, 1—2 тү йіспелерін ағ ытып, З—4 тү йіспелерін тұ йық тайды.

1—2 тү йіспелері ажырағ анда сирена тоқ тайды, З—4 тү йіспелері тұ йық талғ анда РП релесі ө здігінен маталады да осы жағ дайда ағ ытылғ ан ажыратқ ыштың басқ ару кілті автоматты тү рде «ағ ытулы» жағ дайына ауысқ анша қ алады, РП релесі, олай болса, сигнализацияның барлық сұ лбасы алғ ашқ ы жағ дайына қ айтып оралады. Сонымен, осы сұ лбада апаттық дыбыс сигналы КЦС бастырғ ысына басқ ан сә ттен кілтті «ағ ытулы» жағ дайына ауыстырғ анша істен шығ арылады. Бұ л ә сері қ айталанбайтын сұ лбаның негізгі кемшілігі, ө йткені бір тізбектің ажыратқ ышы ағ ытылғ аннан кейін апаттың ә рі қ арай дамуына байланысты басқ а тізбектердің ажыратқ ыштары ағ ытылады, бұ ны сигнал ә серінің қ айталанбағ ан жағ дайында қ ызметкерлер дер кезінде байқ амай қ алады. Осығ ан байланысты ә сері қ айталанбайтын сигналды ортадан алатын сұ лбаны ә детте ажыратқ ыштар саны аз электрқ ондырғ ыларда қ олданады.

КОС бастырғ ысы сигналды байқ ау ү шін керек.

в) Сигналды ортадан алатын ә сері қ айталанатын апаттық дыбыс сигнализациясының сұ лбасы(9. 3 сур. ).

Бұ л сұ лбада В данной схеме (9. 3 сур. ) сигнал ә серінің қ айталануы ТН кернеу трансформаторы мен екі орамы бар РС полярланғ ан релесін қ олданумен іске асады, бұ л орамның біреуін ТН-ң екіншіреттік орамына, екіншісін КЦС бастырғ ысының тізбегіне қ осады.

Ажыратқ ыштың апатты ағ ытылғ анында ТН-ң біріншіреттік орамы тұ рақ ты ток кө зіне қ осылады. Мұ нда ТН-ң екіншіреттік орамында қ ысқ а уақ ытта ЭҚ К пайда болады (тек оның біріншіреттік орамында токтың орнық қ анынша). Оның ә серінен РС релесінің орамы арқ ылы қ ысқ а мерзімде ток ө теді, реле іске қ осылып, РП релесінің тізбегіне қ осылғ ан тү йіспелерді тұ йық тайды, соң ғ ы іске қ осылып, С сиренасын қ осады.

РС полярланғ ан релесі РС (9. 4 сур. ) М тұ рақ ты магнитінен, 1 жә не 2 орамы бар Э электрмагнитінен тұ рады.

9. 3 сур- Сигналды ортадан алатын ә сері қ айталанатын апаттық дыбыс сигнализациясының сұ лбасы:

РИС — импульстік сигнализацияның релесі;

ТИ — кернеу трансформаторы;

РС — сигнализацияның полярланғ ан релесі;

РП — аралық реле;

КОС — сигналды байқ ау бастырғ ысы

Сд-1, Сд-2, Сд- З — қ осымша кедергілер;

КУ-1, КУ-2, КУ-З — басқ ару кілттері;

В-1, В-2, В-З —ажыратқ ыштар мен Я жылжымалы якорьдің блок -тү йіспелері.

9. 4 сур- РС полярланғ ан релесі

Токтың 1 орамнан ө ткенде Я якорінің жоғ арғ ы ұ шы, мысалы, С полярлығ ын қ абылдап, магниттің Ю полюсіне тартылады, реленің тү йіспелері тұ йық талады.

1 орамнан токтың ө туі тоқ тағ асын якорь Ю полюсіне тартулы қ алады. Егер 2 орамнан токты кері бағ ытта жіберсе, онда якорьдің жоғ арғ ы ұ шы Ю полярлығ ын қ абылдайды да магниттің С полюсіне тартылады, реленің тү йіспелері ағ ытылады жә не дыбыс сигналы тоқ тайды.

Басқ ару кілтін «ағ ытулы» жағ дайына ауыстырғ анша ТН-ң біріншіреттік орамынан ток ағ ады.

Мұ нда дыбыс сигналының қ айталанатын ә сері ТН-ң біріншіреттік орамындағ ы ток ө зінің шамасын ө згерткенде мү мкін. Бұ л ү шін ә р ажыратқ ыштың апаттық сигнализациясының тізбегін Сд-1, Сд-2 ж. т. б.

қ осымша кедергілері арқ ылы ТН трансформаторына қ осады.

Екінші ажыратқ ыштың ағ ытылғ анында бұ л кедергілер болса тізбектің жалпы кедергісісазаяды, ТН-ң біріншіреттік орамында ток кө бейеді жә не РС релесі екінші рет іске қ осылады. Басқ ару кілтін «ағ ытулы» жағ дайына қ ойғ асын сигнализацияның барлық сұ лбасы алғ ашқ ы жағ дайына қ айтады. Ә сері қ айталанатын қ арастырылғ ан сұ лба 15-20 дейін тізбектелген сигналдарды қ абылдауғ а мү мкіндік береді.

ТН кернеу трансформаторы мен релені қ иыстырма тү рінде РИС (импульстік сигнализацияның релесі) деп белгіленген бір аппараттың ішінде жасайды.

№10 жұ мыс. ТОК ЖӘ НЕ КЕРНЕУ ЭЛЕКТРМАГНИТТІК РЕЛЕЛЕРІН СЫНАУ

⇐ Предыдущая 2 3 4 5 6 789 10 11 Следующая ⇒