4.2 Өртке қарсы су құралы

Ө ртке қ арсы шаруашылық су жабдығ ы шаруашылық – ауыз су жә не ө ндірістік қ ажеттіліктен басқ а, тә уліктің кез-келген уақ ытында ө ртті сө ндіруге ғ имараттың ішінен де сыртынан да сумен кө п мө лшерде қ амтамасыз етілуі қ ажет.

Ө ртке қ арсы су жабдығ ының кө зі жасанды жә не табиғ и болып бө лінеді. Табиғ и кө здеріне ө зен, кө л, тең із, кө лшіктер жатады. Оның ө рт шық қ ан жерге жақ ындығ ы 200 м болғ аны жө н. Жасанды су жабдығ ы – су қ ұ бырлары, жасанды су қ оймалары ө ртке қ арсы су қ ұ бырларының мө лшері бойынша тө мен ә рі жоғ ары ағ ынды деп бө лінеді. Тө мен қ ысымды су қ ұ бырында ағ ын ө рт автосорғ ышпен немесе мотопомпамен жасалады. Ол гидраттан суды ө рт болғ ан жерге жібереді. Осыдан бос су ағ ыны су қ ұ бырында ә сер дең гейімен салыстырғ анда 10 м-ден аз болмауы керек.

Жоғ ары қ ысымды су қ ұ бырында ағ ын стационарлы ө рт сорғ ыштың кө мегімен қ ұ рылады. Ол тұ рақ ты су қ ұ быр қ ұ рылысына кіреді жә не сорғ ыш станциясының мекемесінде орналасады. Ө рт болғ ан соң сорғ ыш 5 мин ішінде іске қ осылуы керек те, ең жоғ арғ ы қ абатқ а 10 м ағ ынды қ ысыммен кө терілуі керек.

Ө ртке қ арсы су қ ұ бырының жү йелері негізінде сақ иналы жабдық талады жә не ү здіксіз су беріп тұ рады. Жеке тұ рғ ан қ ұ рылыстарғ а ұ зындығ ы 200 м иілген су қ ұ бырлары қ олданылады.

Ө ртке қ арсы су қ ұ быры ө зара жалғ асқ ан шойын жә не электрмен дә некерленген тү тіктер арқ ылы байланысады. Тү тіктің ішкі диаметрі:

, м.

мұ нда, Q – бір ө ртті ө шіруге кеткен су шығ ыны, м³/сағ; V – тү тіктегі қ озғ алғ ан су жылдамдығ ы, ол 4> V> 2, м/с тең.

Тү тік қ абырғ асы қ алың дығ ы мына ө рнекпен анық талады:

, мм

мұ нда, D – тү тіктің сыртқ ы диаметрі, мм; P – қ ұ бырдағ ы қ ысым, Па; K – жү к тиеу коэффициенті, 1, 1-ге тең; R –ү зілгендегі қ ұ быр материалының қ арсылығ ы.

Магистральды қ ұ бырларғ а қ абырғ а қ абаты ө суі, коррозияғ а 10 жылғ а дейін 2 мм, ал одан кө п мерзімге 8 мм болып қ абылданады.

Ө рт сө ндірудің ө неркә сіптік объектідегі есептелген ұ зақ тығ ы 3 сағ атты қ ұ райды, ал су шығ ыны ө рт сө ндіруге жұ мсалғ ан қ ұ рылыстың ө ртке қ арсы бұ ру дә режесіне тә уелді. Су шығ ыны 5-тен 40 л/с арасында болады (2-кесте).

Гидранттар жолдарда бір-бірінен 100 м ара қ ашық тық та, ғ имараттан 5 м, жолдан 2 м ары орналасу керек. Гидранттар мен ө рттің арасы жоғ ары қ ысымды су қ ұ быры ү шін 150 м, ал тө менгі су қ ұ быры ү шін 100 м-ден аспауы тиіс. Сыртқ ы су қ ұ быры нү ктелерін ә р бө лікте 5 гидрант бө ліп тұ рады. Гидранттардың ө здері ө рт кө тергіш ретінде келтіріледі. Олар су қ ұ быры нү ктесінде немесе жер астында жә не жер ү стінде орналасады.

Ө рт бағ анашығ ы ө рттің жолын жә не жер асты гидрантын жабуғ а арналғ ан. Ол бас жағ ымен сыртқ ы қ абық тан тұ рады. Қ абық тың тө менгі бө лігінде ө рт гидрантқ а бағ анашық ты жалғ ау ү шін ө рнекті сақ ина болады. Ө рт бағ анашығ ының басында жалғ асқ ан гайка, ашып жабуғ а арналғ ан айналдырық жә не ө рт гидрантын ашып, жабатын кілт болады.

Ө ртке қ арсы сорғ ыш шлангтар су кө здерінен суды қ алқ алауғ а жә не спиралі бар резең келі бірнеше қ абатты шү беректен тұ рады. Сорғ ыш шлангтардың диаметрі сорғ ыш ө німділігіне тә уелді 65-125 мм қ ұ райды.

Қ азіргі уақ ытта ө неркә сіпте капронды жә не резең келі шлангтар шығ арылады. Олар 35 атмосфералы қ ысымғ а арналғ ан.

Біріктіруші сомындар, ө згерткіштер, судың сорғ ыштарынан оқ панғ а дейінгі жолын жалғ астыруғ а арналғ ан.

Ең кө п таралғ ан тез жалғ анатын ө рт сомындары екі бірдей жартылай бұ рағ ыштан тұ рады. Ол (3) тығ ынмен жалғ асқ ан бір-бірімен бірдей қ ашық тық та орналасқ ан. Ең кө п Богдановтың жартылай гайкалары қ олданылады. Оларды бір-бірімен жалғ астыру қ иын емес (№ 4-плакат).

Біріктірілген немесе бө лшектенген су ағ ынын тү зіп, бағ ыттау ү шін кү йіп жатқ ан затқ а ө рт оқ пандары қ олданылады.

СА-2, 5 қ ол ө рт оқ паны жанып жатқ ан заттың бетіне біріккен су ағ ысын жібереді. Ал біріккен оқ пан арқ ылы біріктірілген су жылудан сақ тайтын су қ алқ андарына беріледі. КР-Б оқ панында тығ ынды кө тергіш болады, ол су қ ұ бырының бұ рағ ышын жаппай суды реттейді немесе мү лде тоқ татады.

2-кесте. Ө рт сө ндіруге қ ажетті су шығ ыны жайлы мә ліметтер.

Ғ имараттың ө ртке тө зімді дә режесі

Ө ндірістік жарылыс қ аупінің

санаты

Ғ имараттың сыртқ ы ауданын сө ндіруге

кететін су кө лемі, мың. м³

Ө рт сө ндірудің ішкі ауданы

дейін

3-5

5-20

20-50

50-200

200-400

400 жоғ ары

I жә не II I жә неII III III IV-V IV-V

Г. Д. Е. А. Б. В. Г. Д. В Г. Д. В

- - - -

Ө ртті сө ндіруге арналғ ан шашыратқ ыш – РС-2 типті оқ пандар суды шашыратып береді. Ол ү шін жоғ арғ ы жағ ында шашыратқ ыш орналасқ ан. Яғ ни бұ рылғ ыш муфта арқ ылы суды жауып реттеуге болады.

Дисперсті су газында ө рт температурасын тү сіріп, ө ртті тоқ тату ә ртү рлі су шашқ ыштармен жү зеге асырылады. Ең кө п тарағ ан ВВР-1 (10-сурет) екі винтті отырғ ышы бар су шашқ ыш.

10-сурет. ВВР-1 су шашқ ышы

Ішкі ө ртке қ арсы су қ ұ быры ө рттің аймағ ын ө шіруге арналғ ан. Ол тірек жү йелердегі су қ ұ бырларында ішкі ө рт кө тергіштері орналасқ ан. Тіректер барлық жағ ынан қ ол жететіндей етіп орналасу керек. Олар кө бінесе сатылы аймақ тарда орналасады. Ө неркә сіп ө ндірісіндегі су қ ұ быр торлары сақ иналы жә не сыртқ ы су қ ұ бырлар торынан немесе ө зіндік су кө здерімен жабдық талады. Ө ндірістің ішіндегі ө рт сө ндіруге есептеу бойынша 2, 5-5 л ө німділікпен екі ө рт сө ндіру су ағ ысы қ олданылды.

Ө ртке қ арсы кө тергіштер жылу берілетін бө лмелерде еденнен 1, 35 м биіктікте орналасады. Ұ зындығ ы 10 – 20 м болғ ан иілгіш ө ртке қ арсы қ ұ бырлар арнайы сө релерге салынады.

Ө ртке қ арсы қ ұ бырлар болмаса, ө ртті ү ш сағ ат ішінде сө ндіруге кететін су сиятындай бө шкелер орнатылады.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 Следующая ⇒