|
|||
Программалау тілдерінің қолданылуы ⇐ ПредыдущаяСтр 8 из 8 Кез келген компьютер информацияны жадына жү ктелген программаны орындау арқ ылы ө ң дейді. Программалау тілі символдардың жиынынан, осы символдардан тұ ратын тілдік нұ сқ аулардың семантикасынан жә не синтаксистен, яғ ни программаларды қ ұ ру ережелерінің жү йесінен қ ұ ралады. Есептелуге тиісті есептерді шығ аруғ а операторлы программалау тілдері пайдаланылады. Осы тілдердің кө мегімен математикалық, физикалық жә не инженерлік есептерді шешу ың ғ айлы. Бірақ есептелмейтін, яғ ни сандық емес есептерді шығ аруда программаны сол есептерді шығ ару ү шін арнайы жасалғ ан, басқ а тілдерден қ ұ рғ ан дұ рыс. Мысалы, бір тілден екінші тілге аудару немесе қ ателіктерді алдын ала болжау программаларын басқ а тілдерде қ ұ ру жақ сы нә тиже береді. Операторлы тілдерде алгоритмнің ә рбір элементі қ андайда бір оператордың кө мегімен жазылады. Программада ә рбір оператор белгілі бір ә рекетті (операцияны) орындайды. Кә дімгі жағ дайда барлық операторлар арнайы ағ ылшын сө здерімен жазылады. Бір есепті шешуге арналғ ан программа ә ртү рлі программалау тілдерінде жазылап трансляциялануы жә не ә ртү рлі компьютерлерде орындалуы мү мкін. Бір программаның ө зін ә р тү рлі трансляторлар процессордың ә ртү рлі нұ сқ айлар тізбегіне тү рлендіреді. Осығ ан қ арамастан программаның орындалу барысында барлық айырмашылық тар жоғ алып кетеді жә не бірдей нә тиже алынады. Осылайша, программа қ андай программалау тілінде жазылмағ андығ ына қ арамастан, оның тұ рақ ты нә тижесі болады жә не бұ л есепті шешу тә сілін анық тайды. Шын мә нінде программа мү лтіксіз орындалғ анда есептің шешімін алуғ а мү мкіндік беретін ә рекеттердің реттелген тізбегінен тұ рады. Бұ л ә ректтердің қ алайша орындалатындығ ынның ешқ андай мазмұ ны жоқ, яғ ни компьютердің кө мегімен бе, қ арандаш пен қ ағ азды пайдаланып қ олмен есептеу жолымен бе немесе қ андай да бір басқ а тә сілмен бе бә рібір. Ә ректтердің мұ ндай ретті тізбегі бұ рын айтып кеткеніміздей есепті шешу алгоритмі деп аталады. Осы тұ рғ ыдан қ арағ анда программалау тілдері алгоритмдерді компьютердің кө мегімен орындауғ а мү мкіндік беретін пішінде жазушы тілдер болып табылады. Алгоритмнің орындалуын берілген ә ректтерді ретімен іс жү зіне асыру деп тү сіну керек. Сонымен программа дегеніміз-бұ л алгоритмді компьютер тү сінетін тілде жазып кө рсету деген сө з. Қ алай біз программалауды алгоритмдеуден бө ліп қ арасақ болады, алгоритмдерді жазу, сондай-ақ оны жасақ тау проблемалары программалауда қ иындық тар туғ ызатындығ ы тү сінікті болады. Программалаудың осы екі кезең ін ажырата білу керек. Программалауды алгоритмді жасақ тау жә не оны жү зеге асыру деп тү сінген жө н. Алгоритмді жазуғ а байланысты қ иындақ тарды ә детте оң ай жең уге болады. Қ азіргі заманғ ы программалау тілдерінде кез келген проблемаларды жең іп шығ уғ а болатын ә ртү рлі қ уатты операторлардың саны жеткілікті. Алгоритмді жазудың кү рделілігі берілген тілді одан да терең ірек оқ ып ү йренуге немесе ө те қ уатты программалау тілін игеруге итермелеуі мү мкін. Егер алгоритмді жасақ тау проблемасы қ иындық тудырса, онда біраз уақ ытқ а дейін программаны жазуды қ оя тұ рып, есепті шешу ү шін не істеу керектігін, оны қ алай жү зеге асыруды ойлану керек. Есепті шешудің алгоритмін жасау жай ғ ан программа жазғ анғ а қ арағ анда ө те кү рделі жә не шығ армашылық пен жұ мыс істеуді талап ететін мә селе. Нақ тылы дағ дылар ә р тү рлі есептерді шығ ару кезіндегі программалау тә жірибелерімен бірге келеді. Жинақ талғ ан білім мен дағ дыны қ олдану мү мкіндігі алгоритмді жасау мезетінде есептің нақ тылы мазмұ нының мә ні болмайтын жағ даймен байланысты. Ғ ылымның, техниканың жә не мә дениеттің ә ртү рлі салаларындағ ы есептердің бә ріне бір ғ ана немесе оғ ан ө те жақ ын алгоритмнің ө зі пайдаланылуы мү мкін. Жинақ талғ ан тә жірибелер тіптен басқ а есептерді шешуде пайдаланылғ ан принциптерге сү йене оырып программалар қ ұ руғ а мү мкіндік береді. Алгоритмдерді қ айталап пайдаланғ анда кейде оларды бір программалау тілінен басқ а программалау тіліне аудару талап етіледі. Мұ ндай тү рлендіру программаны қ айтадан жасағ анғ а қ арағ анда ө те ың ғ айлы жә не кейбір жү йелерде автоматты тү рде жасалуы мү мкін. Ә рбір есеп ә детте сө з тү рінде адам тілінде тұ жырымдалады. Есепті компьютердің кө мегімен шығ аруғ а даярлау ү шін оны формальды тү рде кө рсету керек. Есепті формальды тү рде кө рсетудің ә ртү рлі тә сілдері программалауда ғ ана емес білім берудің тү рлі салаларында пайдаланылады. Мысалы, есепті алгебралық немесе гоеметриялық тә сілдер арқ ылы шығ арғ анда шығ арылып отырғ ан есептегі айтарлық тай мә ні жоқ барлық деректерді алып тастау керек, яғ ни есепті ық шамдап математикалық пішінге келтіру оны шешудің бірінші қ адамы болып табылады. Бұ дан кейін есептің кү рделілігін бағ алау шамамен есепті шешуге қ ажетті ресурстарды жә не оғ ан кететін уақ ытты анық тау керек.
|
|||
|