Хелпикс

Главная

Контакты

Случайная статья





2.7. Тәуекел мониторингі. Тәуекелді басқару



 

Тјуекелдердіѕ жїйелі мониторингісі - басќару процес ажырамас бґлімі тјуекелмен. Тјуекелдердіѕ баєалауына ќосымшаєа тјуекелдердіѕ мемлекеттік жґнге салу нјтижелілігі баєалануды сонымен ќатар тиісті. Баєалау жїйе жјне басќарудыѕ тјуекелдермен жјне нјтижелілік - ґлшемдерді мемлекет шыєарып салынушы јлеуметтік - экономикалыќ, ґнеркјсіпті - иннервациялыќ жјне технологиялыќ саясатшысында тиісті талапќа сай болу. Ө ѕделген болу, баєалаулар, басќарулар жјне тјуекелдердіѕ болжауыныѕ Ә рбір мемлекеттік органмен, кјсіпкерлік ќызмет жґнге салу функциялары жїзеге асыратынмен, талдау дербес жїйесі тиісті.

Мониторингіге арналєан жјне тјуекелдердіѕ баєалаулары жјне жґнге салу јдістерініѕ ќайта ќарауыныѕ реттеуші органєа жинау жїйелері ќажетті жасау жјне хабар талдауыныѕ міндетті талаптардыѕ бўзуы туралы, зиян келтіруі оќиєаларыныѕ сондай бўзулар нјтижесінде.

Дер кезлік жјне тїзететін јрекеттердіѕ масштабын оныѕ мемлекеттік жґнге салуымен кјсіпкерлік бостандыќ арналєан шарттардыѕ жасау їйлестіру еѕ жаќсы жаєдайлар жиынтыќ табуды рўќсат етіп жатыр.

Басќару дер кезлік принциптарымен тјуекелдермен сјйкестікте тиісті жїзеге асу, - жјне єылымилыќ.

Мїмкін тјуекел дер кезлік - болжауын мемлекетке арналєан кїтілетін негативтік зардаптардыѕ шабуылдауына дейін жїзеге асып жатыр, кјсіпкерді жјне тўтынушыныѕ.

Жан-жақ тылық - хабар ќолайлы ќайнарлары жјне талдау јдістері барлыќ тиісті ќолданєан болу, барлыќ мїмкін зардаптардыѕ есеп маќсаттарында тјуекел шабуылдаулары єылымилыќ - басќару тјуекелдермен жјне мїмкін негативтік зардаптарды осноєа жїзеге асып жатыр ­ єылыми јдістердіѕ ве жјне жаќын келулердіѕ.

Басќару тјуекелдермен даярлайтын шаралардыѕ ќатар жїзеге асыруы алдын ала ескеріп жатыр, санєа ќайсылардыѕ жатып жатыр:

Жўмыс жоспар ќўрастырушысы басќарумен тјуекелдермен;

Жўмысшы топтардыѕ жасауы (ќажеттілік жанында);

Жинау жјне хабар талдауы, ќажеттініѕ баєалауєа арналєан жјне болжаудыѕ мїмкіндердіѕ соң ынан ­ тјуекелдердіѕ сә йкестігі;

Басќа шараныѕ ќараумен орган реттеуші.

Жўмысшы топтарды оќиєаларда жасалып жатыр, ќашан ўлттыќ жјне экономикалыќ ќауіпсіздікке арналєан тјуекел баєалауы жїзеге асып жатыр, ґмірге арналєан жоєары ќауіп-ќатер жанында жјне азаматтардыѕ денсаулыќ, ќоршаєан орталар жјне т. с. с.

    Жўмысшы топтардыѕ ќўрамына мамандар тартылып жатыр јр тїрлі - технологтер, юристілер, экономистілер, экологтер, социологтер.

     Хабар, ќажетті басќаруєа арналєан тјуекелдермен келесі ќайнарлардан мїмкін алынєан:

Сауалдарєа жауаптардыѕ, баєытталатындар мемлекеттік органдарєа (ўйымныѕ), ќайсылар айќын сфера заѕєа сїйінген жґнге салуын жїзеге асырып жатыр немесе ананы немесе басќа актініѕ жайлардыѕ тјжірибелісінде ќолдануды жїзеге асырып жатыр;

Материалдардыѕ правоприменительноймен сот, прокурорлыќ жјне басќа ана облыста тјжірибелілер, ќайсыда жґнге салу жїзеге асып жатыр; заѕ шыєару ўлттыќ жјне шетелдік актілерініѕ, реттеушілердіѕ сфера лайыќты;

єылыми жариялаулардыѕ, мјжілістердіѕ материалдарыныѕ, бўќаралыќ хабар ќўралдарында жариялаулардыѕ, јлеуметтік зерттеулердіѕ, статистикалыќ тап осы жјне басќа ќайнарлардыѕ.

Тјуекел ќаражаттыќ - экономикалыќ зардаптарыныѕ болжауы жанында оцениваются ќаражат тїзу жјне жанама шыєындары, орган реттеуші шыєындарды ќоса, ќаражат табыстары, табыстар жјне ґндірушілердіѕ шыєындары жјне тўтынушылардыѕ, сонымен ќатар басќа экономикалыќ кїшті јсер (бјсеке дамуына ыќпалын жасау, жаѕа жўмысшы орындардыѕ жасау жјне т. с. с. ).

Экологиялыќ зардаптардыѕ болжауы жанында оценивается баєыт, мінез-ќўлыќ жјне јсер дјрежесі, тјуекел шабуылдауы нјтижесінде ортаны ќоршаєанды болу.

Келесі јдістердіѕ ќолдануы арќылы тјуекел зардаптарыныѕ болжауын жїзеге асып жатыр:

o Эксперттік баєалаулардыѕ;

o Салыстырма - заѕєа сїйінген зерттеудіѕ;

o Маќўлдаудыѕ;

o Тјжірибеніѕ.

Тјуекел зардаптарыныѕ болжау жїзеге асыруы негізгі јдісімен эксперттік баєалаулардыѕ јдісі келіп жатыр, ќайсыда зардаптардыѕ табуы экспертизалардыѕ ґткізуі арќылы тјуекел шабуылдаулары жїзеге асып жатыр.

Нјтижелер жјне шыєарулар, алынєандар талдаудыѕ, баєалаулар, тјуекел зардаптарыныѕ болжауы барысында “ќўлаулардыѕ” келесі сўраќ шешімі жанында базарды ќолданылып жатыр;

Жґнге салу јлсіретуі туралы (минимум сияќты бір мїмкіншілік мемлекет аз ќатысуымен );

Енгізуі туралы шешім бўларды сўраќ лайыќты ґзгертулердіѕ реттеуші мемлекеттік органымен салу жолмен мїмкін жјне нормативті заѕєа сїйінген актілерге ќосымшалардыѕ немесе жаѕа акті ќабыл алуыныѕ.

 

 



  

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.