Өлшемдер туралы дидактикалық ойындар

Дидактикалық ойындар

Геометриялық пішіндерге арналғ ан дидактикалық ойындар
Мақ саты: Балаларғ а біреуі артық немесе кем санды тауып, атауды ү йрету.
Кө рнекілік: Ою-ө рнектер, геометриялық пішіндер салынғ ан карточкалар жиынтығ ы, геометриялық пішіндер.
Барысы: Балалар геометриялық /ұ шбұ рыш, шаршы, дө ң гелек жә не с. с. / пайдаланып, мұ ғ алімнің тапсырмасына ү ндеместен жауап беруі тиіс. Тә рбиеші тапсырма береді, балалар оны орындайды.:
а/дө ң гелектерден біреуін артық етіп, ұ шбұ рыштарды қ ойың дар /ү ш дө ң гелек салынғ ан сандық карточканы кө рсетеді/;
б/мұ ндағ ы дө ң гелектерден біреуін кем етіп, шаршыларды қ ойың дар /бес дө ң гелек салынғ ан сандық карточканы кө рсетеді/;
в/дә л осындай пішінді кө рсетің дер /дө ң гелекті кө рсетеді/жә не осыларғ а сә йкес тапсырмаларды кө рсетіндер.
Ойын соң ында қ орытынды шығ арылады. Қ атені аз жіберген қ атар ұ тып шығ ады. Ойынның барысында балалардың зейіні, қ ол қ имылының жылдамдығ ы, дә лдігі қ алыптаса бастайды жә не санауды, біреуі артық немесе кем санды тауып, оны атауды ү йренеді.

«Дә л осындай пішінді тап»
Ойынның мақ саты: геометриялық пішіндер жайлы білімдерін бекіту, пішіндерді атауғ а, ажыратуғ а, салыстыруғ а жаттық тыру.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: бала саны бойынша қ ұ лыптың суреттері, геометриялық пішіндер.
Ойынның мазмұ ны: алдарындағ ы сиқ ырлы қ ұ лыпты ашуды ұ сыну. Қ ұ лыптың кілттері де сиқ ырлы, геометриялық пішіндерден қ ұ ралғ ан екенін айту. Ә р бала қ ұ лыпқ а сай келетін кілтті алып, қ ұ лыпты ашады.

«Ү йдің есігін жабайық »
Ойынның мақ саты: заттарды ө лшемі бойынша салыстыруғ а, жуан жә не жің ішке заттарды ажыратуғ а жаттық тыру. Ойлау қ абілетін дамыту.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: ү йдің, есіктің суреттері.
Ойынның мазмұ ны: қ ағ аздан қ иылғ ан, есігі жоқ ү йдің суретін балаларғ а тарату. Жуан жә не жің ішке есіктерді ү йдің ө лшеміне сай келтіріп салуды ұ сыну.

«Вагондарғ а дө ң гелек таң дау»
Ойынның мақ саты: геометриялық пішіндерді ажыратуғ а, қ асиеттерін білуге жаттық тыру, ойлау қ абілетін дамыту.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: қ ағ азғ а салынғ ан вагондар, ә ртү рлі геометриялық пішіндер.
Ойынның мазмұ ны: Балалар вагондарғ а лайық дө ң гелектерді ә ртү рлі пішіндердің ішінен табады.

«Ү й қ ұ рылысының ретін кө рсет»
Мақ саты: тү стерді ажыратуғ а жаттық тыру; ойлау қ абілеттерін, қ абылдау, ес, зейін процесстерін дамыту.
Қ ұ рал-жабдық тары: баланың саны бойынша ә ртү рлі тү сті жолақ тар, пішіндер, ү й суретінің ү лгісі.
Мазмұ ны: Балаларғ а ү йдің суретінің ү лгісін кө рсету. Балаларғ а ә ртү рлі жолақ шаларды, пішіндерді таратып беру. Ү лгіге қ арап осы пішіндерден ү йді қ ұ растыруды ұ сыну.

«Бет орамалғ а лайық жамауларды табу»
Мақ саты: геометриялық пішіндерді ажыратуғ а, салыстыруғ а жаттық тыру; логикалық ойлау қ абілеттерін дамыту.
Қ ұ рал-жабдық тары: бала саны бойынша қ ағ аздан жасалғ ан бет орамалдардың ү лгісі, ә ртү рлі пішіндер.
Мазмұ ны: Балаларғ а бет орамалдардың ү лгісін таратып беру. Алдарындағ ы пішіндердің ішінен ә р орамалғ а лайық жамауды табуды ұ сыну.

« Жұ бын тап»
Мақ саты: геометриялық пішіндерді ажыратуғ а, салыстыруғ а жаттық тыру; білімдерін бекіту, ойлау қ абілеттерін дамыту.
Қ ұ рал-жабдық тары: ә ртү рлі ретте орналасқ ан геометриялық пішіндердің суреттері.
Мазмұ ны: Балаларғ а геометриялық пішіндер орналасқ ан суреттерді тарату. Ү лгі ретінде бір суретті кө рсетіп, дә л осындай суреттін жұ бын табуды ұ сыну. Суреттердің дұ рыстығ ын тексеру ү шін оларды салыстыру.

«Ә демі кілемшелер»
Ойынның мақ саты: бө ліктерден кілемше жасауғ а ү йрету; қ абылдау, ес, зейін процесстерін дамыту; ұ йымшылдық қ а тә рбиелеу.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: қ ағ аздан жасалғ ан кілемшелер, геометриялық пішіндер.
Ойынның мазмұ ны: Балалар геометриялық пішіндерді берілген кілемшелердің ү стіне қ ойып, қ ұ рақ қ ұ райды.

«Таныс пішіндер доминосы»
Ойынның мақ саты: геометриялық пішіндер жайлы білімдерін бекіту; кө п заттың ішінен біреуін таң дауғ а жаттық тыру.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: пішіндер бейнеленген суреттер.
Ойынның мазмұ ны: Балаларғ а суреттерді таратып беру. Жү ргізуші бірінші суретті ү стелдің ортасына қ ояды, қ алғ ан балалар сурет сә йкес ө зінің суретін қ ояды, суретте бейнеленген пішінді атайды. Ойын осылай жалғ аса береді.

«Гараждар»
Ойынның мақ саты: геометриялық пішіндер жайлы білімдерін бекіту; ойлау қ абілеттерін дамыту; жағ ымды кө ң іл-кү йлерін қ амтамасыз ету.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: бала саны бойынша суреті бар рульдер, дә л сондай суреті бар гараждар.
Ойынның мазмұ ны: Балалар жү ргізуші болады. Қ олдарына суреті бар рульдерді таратып беру. Белгі бойынша балалар кө ліктерін жү ргізіп ойнайды. «Кө ліктерің ді гараждарың а апарып қ ойың дар» - деген кезде, рульдегі суретіне ұ қ сас суреті бар гараждың жанына барып тұ ра қ алады.

«Ө з ү йің ді тап»
Ойынның мақ саты: тү стерді ажыратуғ а жаттық тыру; қ абылдауын дамыту; ойынның ережесін сақ тауғ а ү йрету.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: тү рлі-тү сті дө ң гелектер.
Ойынның мазмұ ны: Балаларғ а тү рлі-тісті дө ң гелектер тарату, тү сін атау. Ү йлерін кө рсету. Белгі бойынша балалар дө ң гелектерінің тү сі бойынша ү лкен шең берлерге тұ ра қ алады.

«Зейінді бол»
Мақ саты: Кү рделі геометриялық суреттен ү шбұ рышты, тө ртбұ рышты, шең берді кө рсете білу.
Кө рнекілік: Геометриялық пішіндер кескінделген суреттер /5–сурет/.
Барысы: Тә рбиеші кө рсеткіш таяқ шамен бірінші /екінші, ү шінші, тө ртінші, бесінші, алтыншы/ суретті нұ сқ ап, балаларғ а мынадай сұ рақ қ ояды: Суреттен қ андай таныс пішінді кө ресің дер? Ә рбір суретте ө зара ұ қ сас неше пішін бар?
Есептеу кезінде аз қ ателескен қ атар ұ тып шығ ады.

«Мынау қ ай пішін? »
Мақ саты: Геометриялық пішінді сипалап анық тау арқ ылы айта білу.
Кө рнекілік: Картоннан жасалғ ан геометриялық пішіндер 5–тү рі.
Барысы: Бала топқ а қ арап тұ рып, қ олын артқ а ұ стайды. Тә рбиеші оның қ олына геометриялық пішінді ұ статады. Бала оны сипап байқ ап, балаларғ а кө рсетпей атын атайды.

«Кім зейінді? »
Мақ саты: Белгілі геометриялық пішіндерден ә ртү рлі нә рселер қ ұ растыру.
Кө рнекілік: Сірің ке қ орабында таратпа геометриялық пішіндер.
Барысы: Тә рбиеші тө мендегі бейнелерді геометриялық пішіндерден алып бейнелер қ ұ райды. Жылдам болғ ан бала мадақ талады.

«Қ андай пішін шық ты? »
Мақ саты: Таяқ шалардан таныс геометриялық пішіндер қ ұ растыра білу.
Кө рнекілік: Ә рбір балағ а 10 данадан санағ ыш таяқ шалары
Барысы: Тә рбиеші балаларғ а ү ш таяқ ша алып, олардан пішін қ ұ растыруды ұ сынады. Қ андай пішін шық ты? Енді тө рт таяқ ша алып, пішін қ ұ растыру ұ сынылады.
Қ андай пішін шық ты? Тә рбиеші тағ ы да бір таяқ ша алып, оны шаршының, тө ртбұ рыштың ү стіне қ оюды ұ сынады. Қ андай пішін шық ты?

«Біркелкі пішіндерді сана»
Мақ саты: Пішіндерді танып, топтастыра білуге ү йрету. Ойлау қ абілетін, қ ол қ имылын жаттық тыру.
Кө рнекілік: Геометриялық пішіндер суреттері бар, таратпа суреттер. (15 дана)
Барысы: Ә р балағ а пішіндер суреттері бар, суреттер таратылып беріледі. Суреттерден біркелкі пішіндерді санап атау.

«Бос торларды сә йкес пішіндермен толтыр»
Мақ саты: Геометриялық пішіндерді танып, атай білуге ү йрету. Бос торларды сә йкес пішіндермен толтырту.
Кө рнекілік: Ә р балағ а жеткілікті таратпа суреттер.
Барысы: Балаларғ а суреттер таратылып беріледі. Суреттердегі бос торларды сә йкес пішіндермен толтыр.

«Қ андай пішін жетіспейді? »
Мақ саты: Геометриялық пішіндерді атай білуге ү йрету. Қ ай пішін жетіспейтінін тапқ ызу.
Кө рнекілік: Геометриялық пішіндер. (Қ ораптан алу)
Барысы: Тақ тағ а геометриялық пішіндер қ ойылады. Балаларғ а кө здерің ді жұ мың дар деп, бір пішінді алып қ ояды. Балалар қ ай пішін жетіспейтінін табады.

«Пішіндерді боя»
Мақ саты: 1. Тү стерді тани білуге ү йрету.
2. Ойын элементтерін пайдалана отырып математикағ а қ ызығ ушылық тарын арттыру.
Кө рнекілік: Геометриялық пішіндер
Барысы: Балаларды ұ йымдастырып, оларғ а ақ бет қ ағ аздағ ы пішіндердің суреттері таратылып беріледі. Бұ л суреттегі пішіндер боялмағ ан. Тә рбиеші балаларғ а тақ тағ а боялғ ан пішіндерді ұ сынады. Балалардың міндеті сол тақ тадағ ы тү стеріне қ арап алдарындағ ы пішіндерді сондай тү спен бояйды. Мұ ндай ойын балалардың тү сінулерін жә не шапшаң дық тарын шың дайды.

Ө лшемдер туралы дидактикалық ойындар

«Сиқ ырлы суреттер»
Ойынның мақ саты: балалардың логикалық ойлау қ абілетін, ес, зейін, қ абылдау процесстерін дамыту.
Ойынның кұ рал-жабдық тары: ә р тү рлі сурет бө лінділері.
Ойынның мазмұ ны: Балалар алдарындағ ы ү лгі бойынша бө лінділерден сурет қ ұ райды. Сурет бойынша ә ң гіме қ ұ рауды ұ сыну.

«Сиқ ырлы қ апшық »
Ойынның мақ саты: заттарды белгілі бір қ асиеттері бойынша салыстыруғ а, топтастыруғ а ү йрету.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: тү сі, ө лшемі, пішіні бойынша ә р тү рлі ойыншық тар.
Ойынның мазмұ ны: Балалар «Сиқ ырлы қ апшық тың » ішіндегі затты ұ стап кө ріп, пішінін анық тайды, ойыншық ты алғ ан соң атын атап, тү сін айтады.

«Кө зің ді жұ мып, қ олың мен анық та»
Ойынның мақ саты: Ұ зын-қ ысқ а, жуан-жің ішке, ү лкен-кіші ұ ғ ымдарын бекіту.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: қ арындаштар, таяқ шалар.
Ойынның мазмұ ны: Балалар сипап – сезу арқ ылы заттың ұ зын - қ ысқ алығ ын анық тау. Ұ зындығ ы ә ртү рлі қ арындаштар алынады. Жү ргізуші бір баланы шақ ырып, оғ ан «кө зің ді жұ м да, қ арындаштың ұ зын-қ ысқ алығ ын анық та» деген тапсырма береді.

«Зейінді бол»
Ойынның мақ саты: Биік жә не аласа ұ ғ ымдарын бекіту; логикалық ойлауын дамыту.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: биік жә не аласа заттар бейнеленген суреттер немесе ойыншық тар.
Ойынның мазмұ ны: Балаларғ а биік жә не аласа заттардың суреттерін немесе ойыншық тарын қ арастыруды ұ сынады. Ә р суретте не бейнеленгенін анық тау. Биік затты кө рсеткенде балалар орындарынан тұ рады, аласа затты кө рсеткенде бастарын тө мен тү сіреді.

«Ұ зын-қ ысқ а»
Ойынның мақ саты: ө лшемдердің қ асиеттерін қ абылдауғ а ү йрету; тапсырманы орындауғ а жаттық тыру.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: ұ зын жә не қ ысқ а жолақ шалар.
Ойынның мазмұ ны: Балаларғ а ұ зын жә не қ ысқ а жолақ шаны кө рсету. Ө лшемін анық тау. Жолақ шаларды таратып беру. Ү стелдің ү стіндегі жолақ шалардың ішінен ұ қ сас жолақ шаны табуғ а тапсырма беру.

«Шамдар»
Мақ саты: қ асиеттері бойынша заттарды топтастыруғ а, тү стерді, ө лшемдерді ажыратуғ а жаттық тыру; зейіндерін дамыту.
Қ ұ рал-жабдық тары: бала саны бойынша ә ртү рлі шамдар
Ойынның мазмұ ны: Балаларғ а шамдарды таратып беру, шамдардың тү сін, ө лшемін анық тауды ұ сыну. Балалар тә рбиешінің шамын ө здерінің шамдарымен салыстырады. Белгі бойынша тә рбиешінің шамына ұ қ сас шамдары бар балалар ортағ а жү гіріп шығ ады.

«Қ олымда не бар?
Ойынның мақ саты: ұ зын-қ ысқ а, жуан-жің ішке, ү лкен-кіші, оң -сол жайлы білімдерін бекіту. Тү йсіну сезімдерін дамыту.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: ұ сақ тастар, жаң ғ ақ тар.
Ойынның мазмұ ны: Баланың қ олына ү лкендігі ә ртү рлі заттарды ұ стату. Мысалы, ү лкен жә не кіші тастар. Бала қ олына қ арамастан, сипап-сезу арқ ылы ү лкен-кіші заттың оң жә не сол қ олында екенін анық тайды. Қ алғ ан балалар оның жауабынын дұ рыстығ ын тексереді. Жуан-жің ішке, ұ зын-қ ысқ а ө лшемдері бойынша жұ мыс осылайша жү ргізіледі.

«Қ уыршақ қ онақ қ а дайындалуда»
Ойынның мақ саты: ұ зын-қ ысқ а, жуан-жің ішке, ұ зындығ ы бірдей деген ө лшемдерді салыстыруғ а жаттық тыру.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: ұ зындығ ы, жуандығ ы, тү сі ә ртү рлі ленталар.
Ойынның мазмұ ны: Қ уыршақ қ онақ қ а барады, киімін киюге, шашына бантик таң дауғ а кө мектесуді ұ сыну. Кө п бантиктердің арасынан ұ зындығ ы бірдей екі бантикті табу керек. Ә демі бантиктермен қ уыршақ тың шашын ә семдеу.

«Тапсырманы орында»
Ойынның мақ саты: ү лкен жә не аз заттарды ажыратуғ а жаттық тыру.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: ү лкендігі ә ртү рлі ойыншық тар.
Ойынның мазмұ ны: бір баланы ортағ а шақ ырып, оң қ олына ү лкен ойыншық ты, сол қ олына кішкентай ойыншық ты ал деп тапсырма береді. Ойын осылай жалғ аса береді.

«Қ ай қ олымда кө п»
Ойынның мақ саты: аз жә не кө п заттарды ажиратуғ а, салыстыруғ а жаттық тыру; ойлау қ абілеттерін дамыту.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: ә ртү рлі ұ сақ заттар–моншақ тар, тү ймелер
Ойынның мазмұ ны: ортағ а бір баланы шақ ырып, оң жә не сол қ олына кө п жә не аз заттарды ұ статады. Бала алдымен кө з мө лшерімен қ ай қ олда зат кө п, қ ай қ олында аз зат бар екенін анық тайы. Одан кейін заттарды қ атарымен қ ойып, қ ай қ атарда кө п, қ ай қ атарда аз зат тұ рғ анын салыстырады.

«Сипаттамасы бойынша тап»
Ойынның мақ саты: ұ зын-қ ысқ а, кең -тар, биік-аласа ұ ғ ымдарын бекіту.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: жануарлардың, қ ұ стардың ойыншығ ы.
Ойынның мазмұ ны: балалар аю, тү лкі, қ асқ ыр, қ оянның ойыншық тарын қ арастырады. Ә р ойыншық ты анық тап атын атайды. Ойнаушылардың біреуі бө лмеден шығ ып кетеді, басқ а ойнаушылар ойыншық туралы жұ мбақ қ ұ растырады. Жұ мбақ қ ұ растырғ аннан кейін жұ мбақ ты шешетін баланы шақ ырады.

«Кө п жә не біреу»
Ойынның мақ саты: кө п жә не біреу қ атынастарын білуге ү йрету; заттардың тең, тең емес топтарын салыстыру.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: кө п жә не бір зат бейнеленген суреттер.
Ойынның мазмұ ны: балалар берілген суреттерді қ арастырады. Кө п зат жә не бір зат бейнеленген суреттерді бө ліп, екі жақ қ а қ ояды.

«Тү рлі-тү сті жолақ тар»
Ойынның мақ саты: тү стерді атауғ а, салыстыруғ а жаттық тыру; берілген тапсырманы орындауғ а ынталандыру; достық қ арым-қ атынастарын тә рбиелеу.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: қ ағ азғ а желімделген ә ртү рлі жолақ шалар.
Ойынның мазмұ ны: балаларғ а жолақ шаларды кө рсету, тү стерін атау. Берілген жолақ шаның тү сі бойынша ү стелдің ү стіндегі дә л осындай жолақ шаны табу.

«Ұ зын жә не қ ысқ а»
Ойынның мақ саты: ө лшемдердің қ асиеттерін қ абылдауғ а ү йрету; тапсырманы орындауғ а жаттық тыру.
Ойынның қ ұ рал-жабдық тары: ұ зын жә не қ ысқ а жолақ шалар.
Ойынның мазмұ ны: балаларғ а ұ зын жә не қ ысқ а жолақ шаны кө рсету. Ө лшемін анық тау. Жолақ шаларды таратып беру. Ү стелдің ү стіндегі жолақ шалардың ішінен ұ қ сас жолақ шаны табуғ а тапсырма беру.

12 Следующая ⇒