Деңгейлік тапсырмалар, тексеру жолдары

Педагогика ғ ылымдарының докторы, профессор Ж. А. Қ араевтың дең гейлеп оқ ыту педагогикалық технологиясының мақ саты – жан-жақ ты дамығ ан тұ лғ аны қ алыптастыру.

Саралап оқ ыту технологиясы, оқ ыту процесінің белгілі бө лігін қ амтып, ұ йымдастырудың шешімдері, оны оқ ыту қ ұ ралдарының жиынтығ ы тү рінде кө рінеді. Сыныпты, топтарды оқ ытуғ а ә ртү рлі қ олайлы жағ дай туғ ызуды қ ажет етеді; ә дістемелік педагогикалық -психологиялық жә не ұ йымдастыру-басқ ару шаралары біріктіріледі.

Дең гейлік ә дістің маң ыздылығ ы – оқ ушының шығ армашылық пен белсенді жұ мыс істеуін дамытады, ә р оқ ушыны ө здігінен ү йренуге баулиды, ө ткен грамматикалық, лексикалық тақ ырыптарды жү йелі игеруге дағ дыландырады, ой ең бегімен айналысуғ а жетелейді, яғ ни оқ у-танымдық қ ұ зіреттілігі қ алыптасады.
Бұ л технология бойынша оқ ушылардың білімді ө здігінен саналы тү рде мең геруіне ерекеше мә н берілген. Оқ у іс-ә рекетінің негізгі тү рі оқ ушылардың ө здігінен орындайтын жұ мысы болып табылады.

Дең гейлеп оқ ыту технологиясының мақ саты: ә рбір оқ ушы ө зінің даму дең гейінде оқ у материалын мең гергенін қ амтамасыз етеді.

1) Дең гейлеп оқ ыту ә р оқ ушығ а ө з мү мкіндіктерін пайдалана отырып, білім алуына жағ дай жасауғ а мү мкіндік береді;

2) Дең гейлеп оқ ыту ә р тү рлі категориядағ ы балаларғ а, олармен саралай жұ мыс істеуге мү мкіндік береді.

3) Дең гейлеп-саралап оқ ыту қ ұ рылымында білімді игерудің бірнеше дең гейі қ арастырылады: ең тө менгі дең гей (базалық ), бағ дарламалық, кү рделенген дең гей сондық тан ә рбір оқ ушы мең геруі тиіс.

Ж. Қ араевтің дең гейлеп саралап оқ ыту технологиясында тө мендегідей 4 дең гей кө рсетілген:

Бірінші дең гей-«ү йренушілік». ( Репродуктивтік ) Оқ ушылардың жаң а тақ ырыптан алғ ан білімдерін бекіту ү шін, еске тү сіріп, қ айталау ү шін жә не алғ ан білімдерін практикада қ олдана білуге жаттық тырады. Берілген есептер мен тапсырмалар ө мірмен, қ оршағ ан ортамен байланыстырылғ ан болуы керек. Мұ нда оқ ушының қ ызығ ушылығ ына, таным бірлігіне назар аударылады.

Екінші дең гей-«алгоритмдік». Мұ нда кері байланысқ ан функцияларды орындау ү шін тексеру тапсырмалары, іріленген материалдарды жү йеге келтіруге, реттеуге арналғ ан, мазмұ ны ө згертілген жағ дайғ а тапсырмалар беріледі. Сонымен қ атар ұ лттық негізде қ ұ рылғ ан, кө бінесе танымдық жә не ү йренушілік мә ні бар тапсырмалар, мысалы, сө зтізбектер, ребустар, ойлауғ а арналғ ан тапсырмалар беріледі.

Ү шінші дең гей - «эвристикалық ». Бұ л дең гейде оқ ушылар тақ ырып бойынша мең герген білімдерін жетілдіріп, терең детумен қ атар, ой қ орытуғ а арналғ ан, дағ ды қ алыптастыратын, ә ртү рлі ә діс-тә сілдермен орындалатын тапсырмалар орындайды. Оқ ушы ө зі ізденіп, материалды саналы тү рде мең геруі керек.

Тө ртінші дең гей-«шығ армашылық », Оқ ушы ө зіндік шығ армашылық дең гейін кө рсетеді. Шығ армашылық тапсырмалар – оқ ушылардың білімділігі мен дағ дысын қ алыптастыру жә не оны бағ алау дең гейі болады. Ө з бетімен талдау жасау арқ ылы шығ армашылық тұ рғ ыдан зерттеу жұ мысын жү ргізуге баулу.
Осылай бір дең гейден келесі дең гейге ө ту ү шін ө з білімін, білік пен дағ дысын толық тырып отырады. Нә тижесінде жоғ ары дең гейлік тапсырмаларды орындау ә р оқ ушының мақ сатына айналады.

1-тапсырма. Дә рісті оқ у

2-тапсырма. Дә ріс бойынша конспект жазу

3-тапсырма: Морфология, синтаксис салалары бойынша оқ ушыларғ а дең гейлік тапсырма ә зірле.

4-тапсырма «Ж. Қ араевтің дең гейлеп саралап оқ ыту технологиясы» презентация жасау.

Ү й тапсырмасы:

Тақ ырып бойынша қ осымша материалдар қ арау. Қ айталау жұ мыстарын жасау.

Ұ сынылатын ә дебиеттер тізімі:

1. Т. М. Ә бдікә рімова. Мә тін жә не «Ана тілі» оқ улығ ы мә тіндемесін

қ ұ раудың теориясы. - Павлодар, 2007, 27б.

2. А. Жапбаров. Оқ ушылардың жазбаша тілін дамыта оқ ытудың ғ ылымиә дістемелік негіздері. -Алматы, 2007. - 120-122 бб.

3. З. И. Клычникова. Психологические особенности обучения чтению на

иностранных языках. - Москва, 1983 - с. 159.

4. А. Жапбаров. Қ азақ тілі стилистиксын оқ ыту методикасының

негіздері. - Алматы: «Қ азақ университеті», 1991. - 10б.

Интернет ресурстары:

1 https: //adebiportal. kz/web/viewer. php? file=/upload/iblock/3d3/3d38bd741fe0af5bf96d6baf36. 14db53. pdf& ln=kz

2 https: //kitap. kz/book/habit-musirepov-zhajly-lebizder

⇐ Предыдущая 12