С.Аманжолов атындағы ШҚМУ Жоғарғы колледжі

Тақ ырып жоспары:

Қ арастырылатын сұ рақ тар:

1. Ә дебиет — ұ лттық қ азына. Оқ удың тү рлері

2.  Кө ркем шығ арманың тектері мен тү рлері.

3. Ертегіні оқ ыту

1.  Ә дебиет — ұ лттық қ азына.

Ә дебиет — ө нер, ә дебиет — ұ лттық қ азына, асыл мұ ра.

Ә дебиет – ұ лттық танымның қ айнар кө зі, сондық тан кө ркем шығ армадан алынғ ан ү зінділерді оқ улық қ а ендіруде тө мендегідей қ ағ идалар басшылық қ а алынғ ан:

1. Шығ арманың жанрлық, композициялық тұ тастығ ы;

2. Оның ұ лттық қ азына екендігі;

3. Мә тіндердің сә йкестігі мен сабақ тастығ ы;

4. Ә дебиетті сө з ө нері ретінде таныту;

5. Оқ ушы тілін дамыту негізінде оқ ырмандық біліктілікті қ алыптастыру;

6. Оқ ушылардың тілдік қ атынасын коммуникативтік тү рде дамыту;

Бұ л жерде міндетті тү рде оқ ушылардың пә н бойынша іскерліктерін танытатын, жалпы іскерліктерін дамытатын шығ армашылық ә рекет қ ажет.

Ә дебиетті оқ ыту кө ркем шығ арманы оқ удан басталады. Кө ркем шығ арманы оқ у ү йде, сыныпта жү ргізіледі. Кө ркем туындыны оқ уда мә нерлеп оқ у, ә р сө зді айқ ын, тү сінікті оқ у, жинақ ы оқ у, дауыс естілімінің де ашық болуы талап етіледі. Оқ ушыны кө ркем мә тіннің оқ у тү рлеріне дағ дыландыру керек. Кө ркем мә тінді оқ у тү рлерін жіктеп ажыратамыз:

1) кө ркем мә тіндегі жазушы ойын мұ ғ алім кө мегімен аң ғ ара оқ у. Оның мә н-мағ ынасын тұ шына, тү сіне оқ у. Қ иын, тү сініксіз образды, айшық ты сө здерді ұ ғ ына оқ у, яғ ни лингвистикалық тү сіндірмелі оқ у;

2) таң дап оқ у. Белгілі мақ сатпен қ ойылғ ан сұ рақ тарғ а жауап іздеп, тіл кө ркемдігін дә лелдеу, портрет, пейзаж, образды табу;

3) іштен оқ у немесе ө здік оқ у. Іштен оқ удың оқ ушыны жеке, ө з бетімен жұ мыс істеуге баулудағ ы маң ызы ерекше зор. Ойлану, ө з бетімен іздену, жауап табу, дербес белсенділігін арттырудағ ы іштен оқ удың атқ арар рө лінің ерекше екендігі;

4) рө лге бө ліп оқ у. Рө лге бө ліп оқ у таным белсенділігі, қ ызығ ушылығ ын арттыруда, қ абілеттерін дамытуда, сабақ тың эмоциялық, психологиялық мә нін нә рлендіруде пайдалы;

5) хормен оқ у. Оқ у техникасын жетілдіру, мә нерлі, айқ ын оқ у, кө ркем мә тінмен жұ мыс істеуге баулу бү кіл сынып оқ ушыларын кө ркем оқ уғ а ұ йымдастыруда тиімді;

6) ұ жымдық оқ у. Ә сіресе, даралап оқ ытуда тиімді. Оқ у техникасына, мә нерлеп оқ уына қ арай, оқ ушыларды топқ а бө ле отырып, мұ ғ алім ұ жымдық оқ уды тиімді ұ йымдастырса, кө ркем мә тінді тез мең гертуге ық пал жасайды, мә тінді оқ уғ а деген оқ ушы ынтасын арттыруғ а ә сер етеді;

7) жұ птық оқ у. Жұ птық оқ удың тиімділігі, біріншіден ө з беттерімен оқ у техникасын жетілдіру дағ дыларын дамытады, екіншіден ұ қ ыпты тың дай білуге, бір-бірінің жұ мысына талдау жасай білуге икемдейді;

8) мә нерлеп оқ у. Мә нерлеп оқ у-ә дебиетті оқ ытудың басты ә дістемелерінің бірі. Мә нерлеп оқ удың мақ саты:

а) оқ ушыларғ а кө ркем туындының эмоциялық -эстетикалық ә серін сезіндіру;

ә ) кө ркем мә тінге жан беру, ә р сө здің мә ні мен мағ ынасын, сө з бояуларының нақ ышын сезе білу;

в)кө ркем мә тіндегі айтар ой мен поэтикалық кө ркемдікті ө здеріне болжату, тү сіндіру, мә тінді талдау дағ дыларын дамыту.