Жүмыс барысы: Тәжірибеші зерттелушіге бірінші қатардағы 15 ж9п сөздерді оқиды әрбір жұп сөз арасы 5 секунд). 10 секунд үзілістен кейін сол жақ қатардағы сөздер оқыла

Жүмыс барысы: Тәжірибеші зерттелушіге бірінші қатардағы 15 ж9п сөздерді оқиды әрбір жұп сөз арасы 5 секунд). 10 секунд үзілістен кейін сол жақ қатардағы сөздер оқылады сөздер арасы 10 секундтан), ал зерттелуші оң жақ қатардағы есте қалған сөздерді жаза бастайды. Дәл осылай екінші қатардағы сөздермен жүмыс атқарылады. Бірінші қатар Екінші қатар

Қуыршақ - ойнау	тарақ- жер
Тауық- жүмыртқа	компас- клей
Қайшы- кесу	су қүйғыш- трамвай
Ат- шана	қүс-әпке
Кітап- оқытушы	мухомор- диван
Көбелек- шыбын	жал- жел
Шөтке- тіс	бәтеңке- самауыр
Барабан- пионер	кесте- алу
Қар- кыс	ысқыш- теңіз
Әтеш- айғайлау	балық- өрт
Сиыр- сүт	ара- жүмыртқа
Алмұрт- компот	компот- кесу
Шам- кеш	сыр- кактус
Диван- отыру	жауқазын- садақ
Күн- жарқырау	Қоңыз- кресло

Жұмысты көркемдеуге үсыныстар: тәжірибе нәтижесі кестеге жазылады.

Есте сақтау коэффициенті- К - в/а, в - есте сақталған сөздер, а - қатардағы сөздер саны.

Бірінші қатар нәтижесі			Екінші қатар нәтижесі
Сол жақ	Есте сақталған	Логикалық	Сол жақ	Есте сақталған	Механикалык
қатардағы сөз	сөз саны (в)	есте сақтау	қатардағы сөз	Сөз саны	есте сақтау
саны (а)		(к)	саны (а)	(в)	(к)

Жұмыс 2. Сөзді әртүрлі қабылдау аркылы есте сактау типін аныктау.
Жұмыс барысы:

1. Естіп есте сактау. Тәжірибеші бірінші қатардағы 10 сөзді оқиды, 10 секунд үзілістен кейін есте қалған сөздер жазылады. Үзіліс 5 минут.

2.Көріп есте сактау. 1 минут бойында 2 қатар сөздерді қарап есте сақтайды 10 секунд үзілістен кейін есте қалған сөздерді жаза бастайды. Үзіліс 5 минут.

З.Қимыл- естіп есте сактау. Зерттелуші сөздерді тыңдайды, сыбырлап қайталайды, ауада жазады 10 секундтан соң есте қалған сөздерді жаза бастайды. Үзіліс 5 минут.

4.Аралас есте сақтау. Зерттелуші тыңдайды сөздерге қарайды, сыбырлап қайталайды 1 минут бойында ауада жазады, 10 секундтан соң есте қалған сөздерді жазады.

Жұмысты көркемдеуге үсыныстар: тәжірибе нәтижесі кестеге жазылады. Есте сақтау

Есте сақтау түрлері	Қатардағы сөз саны (а)	Есте сақталған сөз саны (в)	Есте сақтау коэффициент! (к =в/а)
1. Естіп есте сақтау			0,8
2. Көріп есте сақтау			0,9
3. Қимыл- естіп есте сақтау			0,5
4._Аралас есте сақтау			0,8

· Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Сәтпаева Х.К. Адам физиологиясы : оқулық / Х. Қ. Сәтбаева, А. А. Өтепбергенов, Ж. Б. Нілдібаева. - 2-ші бас., эҝз. ж.толық. - Алматы : Эверо, 2011. - 663 с.

2. Сәтпаева Х.К. Адам физиологиясы : Оқулық / Х. Қ. Сәтбаева, А. А. Өтепбергенов, Ж. Б. Нілдібаева. - 2 бас., - [б. м.] : Эверо, 2010. - 664 с.

3. Сәтпаева Х.К. Адам физиологиясы : Оқулық / Сәтбаева, Ханиса Қанышқазы, Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. - Алматы : Дәуір, 2005. – 663с.

4. Қалыпты физиологиядан тәжірибелік сабақтарға жетекшілік нұсқаулар. /
А.С.Сайдахметова, С.О.Рахыжанова Семей, 2006. - 174 с.

5. Қанқожа М.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. - Алматы, 2004. – 78с.

Қосымша:

1. Ф.А. Миндубаева, А.Х.Абушахманова, А.Х. Шандаулов Мамандандырылған физиология курсы Қарағанды – 2009 – 181б.

2. Ибраева С.С. Организмнің шартты-рефлекторлық әрекеті және оның нейрофизиологиялық
тегершіктері. Жоғарғы жүйке іс-әрекетінің типтері. - Астана,
2006. - 52 с.

3. Рахишев А.Р. Русско-казахский тожовый словарь медицинских терминов
(каз., русс.). - А-Ата, 2002. - 550 с.

4. Тілеуханов С.Т. Қалыпты физиология (биологиялық жүйелердiң мезгiлдiк құралымдар бөлiмi): Оқу құралы. - Алматы: Қазақ университетi, 2006. – 140 с.

· Бақылау:

сұрақтар

1. Адамның жоғары психикалық қызметтері туралы түсінік: есте сақтау, назар, қабылдау, ойлау, сана, сөйлеу.

2. Психикалық қызметтерді физиологиялық зерттеу әдістері.

3. Қысқа мерзімді есте сақтаудың механизмдері

4. Ұзақ мерзімді есте сақтаудың механизмдері.

5. Гипокамптың қалыптасуындағы есте сақтаудың ролі.

6. Ықтиярсыз назар аудару деген не?

7. Ықтиярлы назар аудару деген не?

Жағдайлық есептер:

1. Оңқай (оң қолы басым) адамда оң қолы, оң көзі, оң қүлағы, оң аяғы басым адамда үлкен жарт шарлардың бір жағы жарақаттанған, соның нәтижесінде сөйлемей қалады және сөз, түсінбейді. Мидың қай аймағы және қай жағынан зақымдалған? Бұл қалай аталады?

Жауап: Сол жақ жарты шарлар жарақаттанған, өйткені оңқай адамдарда сөйлеу орталағы сол жақ жарты шарларда орналасқан.

Ауызша сөйлеу қозғалыс орталығы сол жақ жарты шарлардың төмеңгі маңдай иірімінд
орналасқан, сондықтан жарақатталған адамда сол жақ аймақ зақымдалған. Сөзді түсіну орталығы Вернике ашқан, ол со л жақ самайдың жоғарғы жағында орналасқан. Осы айма зақымдалғандықтан ауру айтылған сөздерді түсінбейді. Сөйлей алмау - моторлы афазия деі аталады. Естіген сөзді түсінбеуді - сенсорлы афазия деп атайды.

2. 2 жас жігіт ауылдастар басқа қалаға келіп мед. оқу орнына оқуға түседі. 1 - сі тез үйренеді, 2 -сі уайымдап, үйқысы бүзылып, сабаққа қөңілсіз дайындалады. Студенттердің осы бір жағдайды әртүрлі реакциясын қалай түсіндіруге болады?

Жауап: Әртүрлі реакция - бүл жүйкелік процестердің әртүрлі шапшаңдығынан; 1- сінде тез шапшаңдық, жаңа динамикалық стереотип тез қалыптасты. Жаңа мамандыққа оқу оны қызықтыратын жағдайлармен сәйкес келді, соның нәтижесінде оң эмоция тезірек бейімделуге әсерін тигізді. 2- сінде жүйкелік процестердің қозғалыс шапшаңдығы төмен, сондықтан динамикалық стереотип бүзылып, жаңасының қалыптасуы баяу жүреді. Сонымен бірге оқыған оқуы оны қазақтырмады және эмоциялық жағдайлар туғызды.

⇐ Предыдущая 123 Следующая ⇒