Беттік және ыза сулар. сімдік жамылғысы

2.3 Беттік және ыза сулар

Аудан көлемінде Шудан басқа да өзеншелер кездеседі. Олар Былқылдақ, Сарыбұлақ, Ақсүйек, Қияқты, Қарасай, Шынтас,бұлардың қайсысы болса да мал суаруға пайдаланылады. Алайда олардың көбісінің суы ашқылтым немесе тұзы аздау өзеншелер. Тек Сарыбұлақ пен Қарасайдың суы ғана тұщы. Дегенмен жаз айларының соңына таман бұл өзеншелер жылғалардың көпшілігінің суы тартылып қалады. Мойынқұм ауданында көлдер көп. Олардың ішіндегі ең үлкені әрине Балқаш көлі. Оның ауданға қарайтын бөлігінің жалпы көлемі 304 шаршы км, тереңдігі 8-12 м. Көлдің батыс жағалаулары құламалы жартасты болып келеді. Олардың ішінде әсіресе Қарақамыс, Қашқантеңіз, Шөмпек деген шығанақтар басқалардан гөрі көлемді. Көлдің жағалауларындағы мүйістер- аралдарда пішендер аз емес. Көлден ешбір өзен немесе өзенше мен жылға ағып шықпаса да, жаз айларында күннің ыстығынан Балқаш көлі аздап тартылады.

2.4 Өсімдік жамылғысы

Континенталды климат, әр түрлі топырақ жамылғысы және атмосфералық жауын-шашынның аз мөлшері құрғақшылыққа төзімді шөл типтес өсімдіктердің дамуына әкелді, олардың ішінде сұр топырақты жусан, көкжидек, ебелек, феску, бидай шөптері және басқа да шалғынды өсімдіктер көлдер мен өзендердің аңғарлары. Қыратты жазықта өсімдіктер жусан-эфемерлі бірлестіктерден тұрады. Жусан мен эфемерлі өсімдіктерден басқа,боялыш бұталары кездеседі. Аумақтың сол бөлігінде, ойпаттар, раушан-жусан өсімдіктері арасындағы шұңқырларда өседі. Қыратты жазықтың тау бөктерінде жусан жайылымдары кең таралған, ал аз толқынды жазықта және жоталардың аралықтарында ұсақ қауырсынды шөптері бар эфемерлі жайылымдары кең таралған.

Зерттелетін аймақтың оңтүстік-батыс және орталық бөліктерінде ұзартылған жусан қауырсынды шөп өсімдіктерінің тұрақты массасы қызыл түсті саздақтар мен құмтастарда пайда болған сұр топырақтармен шектелген. Сортаң және қатты сортаң топырақтарда тұзды өсімдіктер дамыған, және де шырынды сортаң және азрек кең таралған. Асса өзенінің аңғарында шалғынды топырақтарда жалпы азрек, қамыс, ал бұталардан - тамарикс, шиншил және басқалар кездеседі. Аздап тұздалған топырақтарда азрек, жантақ және қамыс бар.

⇐ Предыдущая 1 234 Следующая ⇒