601. Мәтінде кездесетін сойырғал терминіне мағынасы жағынан ең жақын сөзді анықтаныз.

«Ұрұс ханның әскербасыларының бірі Ұрұқ Темір 1377-1378 жылдары Тоқтамыспен бірге Самарқандағы Әмір Темірге қашып кеткенде оған сойырғалға берілген жер қайтарылып алынып, Тойшы деген әскербасыға берілген. Жерді бөлу және оны біреуге билікке беру тек ханның билігінде болды»:

А) інжу

В) қалан

С) иқта

Д) вакф

Е) тағар

602. Инкрустация дегеніміз:

A) Жіңішке сымды ширата өрнектеу

B) Бұйымға оюлы өрнек салу

C) Асыл тастарды кіріктіріп, орнату

D) Әшекейге алтын жалату

E) Бұйымның астына үшбұрыштарды жапсыру

603. Ақ Орданы билеген Ұрыс хан 1368-1369 жылдары:

A) Еділ бойына жорық жасап, Кама бұлғарларын бағындырды

B) Өз атынан Сығанақ қаласында теңге соқтырды

C) Моғол мемлекетімен одақ құрды

D) Сыр бойындағы иеліктеріне оралды

E) Сауран түбінде жеңіліс тапты

604. Ұлыс істерін басқаратын қызметшілер:

А) Диуан

В) Шерби

С) Сұлтан

D) Қосын

Е) Басқақ

605. Арабша «зерттеу, оқиғалар туралы әңгіме» деген мағына береді:

А) Этнография

В) Тарих

С) Нумизматика

D) Археология

Е) Эпитафия

606. 1611 жылы Ташкент түбінде шайқас жүргізген хандар:

A) Хақназар хан мен Баба сұлтан

B) Тәуекел хан мен Абдаллах хан

C) Абдаллах хан мен Баба сұлтан

D) Тұрсын хан мен Есім хан

E) Имамқұли хан мен Есім хан

607. Тәуекел ханның Мәскеуге елші аттандырудағы басты мақсаты:

a. Сібір хандығына қарсы көмек сұрау

b. Ресейдің қол астына кіру

c. Тұтқындағы Ораз-Мұхаммедті босату

d. Қытайға қарсы көмек сұрау

e. Ресейдің қолдауымен аға хандыққа ұмтылу

608. Әл-Макдисидің дерегі бойынша «дүкендері, мешіттері мен мата базарлары көп, ірі қала саналған» ортағасырлық қала:

a. Қойлық

b. Талғар

c. Баласағұн

d. Янгикент

e. Испиджаб

609. «Қарулы, жақсы, жайсаң ұлықтар» мағынасын білдірген сөз:

a. Үйсін

b. Ғұн

c. Сармат

d. Қаңлы

e. Сақ

610. XIII ғасырдың басында қыпшақтардың Сыр бойындағы қалаларын басып алған мемлекет:

a. Оғыз мемлекеті

b. Хорезм мемлекеті

c. Қарақытай мемлекеті

d. Қарахан мемлекеті

e. Найман хандығы

611. Мұхаммед Шайбани қайтыс болғаннан кейінгі Қазақ хандығында орын алған саяси жағдай:

a. Қазақ хандығы ыдырады

b. Моғол хандығы күшейді

c. Қазақ хандығының батыстағы билігі нығайды

d. Темір әулетінің билігі нығайды

e. Қазақ хандығының оңтүстіктегі билігі нығайды

612. Қалалық мәдениеттің дамуын қолдаған Ақ Орда ханы:

a. Жәнібек

b. Ерзен

c. Нұраддин

d. Өзбек

e. Берке

613. «Қасым ханның қасқа жолының» мүлік заңына енді:

a. Бәйге ережелері

b. Аламан міндеті

c. Ердің құны

d. Жер дауы

e. Ұрлық істеу

614. «Қазақ» сөзі хорасан түрікмендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді»,-деп жазған:

a. Б.Көмеков

b. Рузбихан

c. В.Рубрук

d. Ш.Уәлиханов

e. Қ.Халид

615. Саяхатшы Марко Поло жазбасынан: Ол қандай да бір аумақты жаулап алған кезде тұрғындарды ренжітпеді, олардың меншікке құқығын бұзбады. Бағынған елдің адамдары оларды басқа көршілерден сенімді қорғап, оның елбасы ретіндегі адамгершілігіне олар оған жанымен де, тәнімен де беріліп, бұрыңғы дұшпанынан оның берілген қызметшілеріне айналды. Ол бүкіл дүние жүзін жаулап алу туралы ойлай бастады:

Мәтінде баяндалған тарихи тұлғаны анықтаңыз:

A) Шыңғыс хан

B) Батый

C) Орда Ежен

D) Ұрұс

E)Әмір Темір

616. Тағар дегеніміз:

A) Мал өсірушілерден жиналатын негізгі салық.

B) Жер көлеміне байланысты жиналатын салық.

C) Өңделетін жерге салынатын салық.

D) Әскерлерді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін жиналатын салық.

E) Әскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегендерге берілетін жер.

617. Кердері тілінде жазылған поэма:

А) «Талас ескерткіштері».

В) «Кодекс куманикус».

C) «Наһжи әл Фарадис».

D) «Ер Көкше».

E) «Едіге»

618. Көне Отырар қаласының батыс жағында 3 км жерде орналасқан кесене:

A) Алаша хан

B) Қарахан

C) Айша бибі

D) Арыстан баб

E) Бабаджа қатын

619. Қола дәуіріне тән 30 қоныс, 150 оба зерттелген аймақ:

a. Батыс Қазақстан

b. Шығыс Қазақстан

c. Солтүстік Қазақстан

d. Орталық Қазақстан

e. Оңтүстік Қазақстан

620. Сақтар жылқы өсіріп, ат құлағында ойнауды өнер дәрежесіне жеткізген аймақ:

a. Жетісу мен Маңғыстау

b. Алтай мен Дунай аралығы

c. Ертіс бойы

d. Жайық пен Балқаш арасы

e. Іле мен Ертіс аралығы

621. Қарлұқтар 766-775 жылдары Қытайдан төнген қауіпті жою үшін жаулап алды:

А) Шығыс Түркістанды

В) Жетісуды

С) Батыс Түркістанды

D) Қашқарияны

Е) Сырдария бойын

622. Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыз:

А) «Қамбар батыр»

В) «Сағыныш»

С) «Ескендір»

D) «Ер Тарғын»

Е) «Ер Қосай»

623. Мәтінде сипатталған тарихи дастандардың түріктерде ненің дамығандығын көрсетеді.

Бұлар нағыз тарихи дастандар. Мұнда Түрік қағанатының құрылуы мен дәуірлеуі, ақырында күйреуі жайында айтылады. Дастандардағы тарихи суреттер әдеби-көркемдік тәсілдермен өрнектелген...Мәселен, «Өлімнен ұят күшті» немесе «Жұқаны таптау оңай» деген сияқты тіркестерді кезіктіруге болады:

A) Ауыз әдебиетіне қарағанда жазба өнерінің ерекше дамығандығын

B) Қала мәдениеті, отырықшы өмір мен сауданың ерекше дамығандығын

C) Рухани өмірінде Ислам мен шамандық діндердің қатар дамығандығын

D) Жазба өнері пайда болғанға дейін ауызша әдеби тілдің дамығандығын

E) Жазба әдебиет пен ауыз әдебиетінің бір уақытта пайда болып дамығандығын

624. Түріктердің өнеріне қатысты мәтінді оқып, не туралы айтылғанын анықтаңыз.

«Олар мазмұны жағынан екі топқа бөлінеді: біріншісі – салт алттылар, қаумалап аң аулау, көшіп-қону, жекпе-жек бейнеленген көріністер, екіншісінде тағы аңдардың бейнелері көп беріледі. Салт атты жауынгерлер бейнесі – түрік қағанаттарының әскери-саяси сипатын танытады. Олардың қолында ту бейнеленген»:

a. Терракоталар

b. Көркем керамика

c. Балбал тастар

d. Ұсақ пластика

e. Жартастағы суреттер

625. Орталық Қазақстанда орналасқан кесене:

A) Алаша хан кесенесі

B) Қожа Ахмет Йассауи кесенесі

C) Арыстан баб кесенесі

D) Қарахан кесенесі

E) Көккесене

626. XIII-XV ғасырларда аттары аңыз болып жеткен ауызша поэзия өкілдерінің ішінен артығын табыңыз:

a. Асанқайғы

b. Кетбұға

c. Сыпыра

d. Қотан

e. Жиембет

627. Қазақтар түнгі жүріс бағытын бағдарлауға пайдаланған аспан картасы:

a. Таң жұлдызы

b. Ай

c. Темірқазық

d. Шолпан

e. Жетіқарақшы

628. Әбілқайыр хандығының оңтүстіктегі шекарасы жеткен жер:

a. Іле өзенінің төменгі ағысы

b. Тобыл мен Ертіс өзендерінің орта саласы

c. Ертіс өзенінің орта саласы

d. Талас пен Шу өзендерінің бойы

e. Арал теңізі мен Сырдарияның төменгі ағысы

629. Мәтінде сипатталған шайқасты анықтаңыз.

«Қаған арабтарға қарсы Орта Азиядағы халықтардың күресін пайдаланып, оларды қолдап, жәрдем беруге тырысты... Қаған....арабтарды біржолата талқандау үшін 737 жылы ондағы қарлұқтармен бірлесе отырып, арабтарға соққы берді. Алайда жеңіске қуанған тохарлықтар мен түргеш әскерлері ертерек тарап кеткен еді. Мұны пайдаланған арабтар шағын әскерімен қалған Сұлу қағанға күтпеген жерден шабуыл жасап, жеңіліске ұшыратты:

a. Навакеттегі шайқас

b. Тохарстандағы шайқас

c. Атлахтағы шайқас

d. Самарқандағы шайқас

e. Бұхарадағы шайқас

630. Мәтіндегі сипатталған Тоқтамыс Алтын Орда билігін өз қолына алуда пайдаланған тарихи оқиғаны анықтаныз:

«Бұл әлсіздікті пайдаланған Жошы ханның екінші ұрпаы Тоқтамыс Әмір Темірдің көмегімен Алтын Орданың билігін өз қолына алған. Билігін нығайту үшін Тоқтамыс Әмір Темірдің көмегімен Алтын Орданың билігін өз қолына алған. Билігін нығайту үшін Тоқтамыс 1382 ж. Мәскеуге жорық жасады.

А) Алтын Орда мен Египет арасындағы ұзақ жылғы соғысты

В) Алтын Орда ханы Беркенің Кавказ жеріне соғыста қаза табуын

С) Алтын Орда әскерлерінің орыс әскерлерінен жеңілуін

Д) Әмір Темірдің Сарай Берке қаласын басып алуын

Е) Ұрұс ханның Алтын Орда жеріне жорығын

631. Маңғыстау маңында орналасқан мезолит дәуірінің қонысы:

A) Әкімбек

B) Қызылсу

C) Тельман

D) Тәңірқазан

E) Дүзбай

632. Едігенің билік жүргізген кезінде Ноғай Ордасының жері ұлғайтылды:

A) Тарбағатай тауларына дейін

B) Сырдария бойына дейін

C) Батыс Сібір ойпатына дейін

D) Жетісу жеріне дейін

E) Еділ мен Жайық аралығына дейін

633. 1402 жылы Әмір Темір Осман сұлтаны Баязидті жеңген жер:

a. Измир маңы.

b. Косово даласы.

c. Стамбул маңы.

d. Арарат тауының етегі.

e. Анкара маңы.

634. А.Македонскийдің сақ жеріне шабуылдаған уақыты:

a. Б.з.б 6 ғасырдың 10-жылдары

b. Б.з.б. 4 ғасырдың 30-жылдары

c. Б.з.б 6 ғасырдың 30-жылдары

d. Б.з.б. 5 ғасырдың 30- жылдары

e. Б.з.б. 8 ғасырдың 10-жылдары

635. 1395 жылы Ақ Орданың ханы болып жарияланды:

А) Орда Ежен

В) Ерзен

С) Мүбарак

Д) Ұрұс

Е) Қойыршақ оғлан

636. Тарихи оқиғаларды жылымен сәйкестендіріңіз:

1. Монғол мемлекетінің құрылуы. 2. Алтын Орданың құрылуы 3. Бату ханның Еуропаға жорығы 4. Монғолдардың бүкіл Қазақстан аумағын жаулап алуы

А)1206 жыл. Ә) 1219-1224 жылдар Б)1242 жыл В) 1236-1242 жылдар

a. 1-Ә, 2-А, 3-В, 4-Ә

b. 1-В, 2-Ә, 3-Б, 4-А

c. 1-Ә, 2-В, 3-А, 4-Б

d. 1-А, 2-Б, 3-В, 4-Ә

e. 4-А, 3-Б, 2-Ә, 1-В

637. Сақ дәуірінің ерте кезеңіне жататын Қарлыға, Бөркі, Кеңөткел қоныстары зерттелген аймақ:

a. Батыс Қазақстан

b. Оңтүстік-шығыс Қазақстан

c. Солтүстік Қазақстан

d. Шығыс Қазақстан

e. Оңтүстік Қазақстан

638. Іле өзенінің оң жағалауында Желшалғыр тауының етегінде орналасқан сақ қорымы:

a. Түгіскен

b. Бесшатыр

c. Есік

d. Шілікті

e. Берел

639. Қалба және Нарын жоталарындағы қалайы кеніштерінен көп кен алынды

a. Алакөл кезеңінде

b. Тасмола кезеңінде

c. Ашель кезеңінде

d. Мустье кезеңінде

e. Темір дәуірінде

640. Тастан және мыстан жасалған еңбек құралдарын ығыстырған кезең:

a. Полеолит дәуірі

b. Неолит дәуірі

c. Энеолит дәуірі

d. Қола дәуірі

e. Темір дәуірі

641. Мезолит дәуірінде орын алмаған өзгерісті табыңыз:

a. Ірі жануарлардың жойылуы

b. Өңдргіш шаруашылыққа көшу

c. Егіншіліктің қалыптасуы

d. Садақ пен жебенің пайда болуы

e. Ұсақ аңдарды аулау

642. Оңтүстік Қазақстан облысы Түлкібас ауданында орналасқан неолит дәуірінің тұрағы:

a. Қараүңгір

b. Зеленая Балка

c. Арал өңірі

d. Сексеуіл

e. Арқайым

643. Қыш күйдіретін пеш, қол диірмен тастары, тары қалдықтары табылған сақ қаласы:

a. Қойлық

b. Бесшатыр

c. Есік

d. Шірік Рабат

e. Бәбіш Молда

644. Бәйте, Терең қорымдарының басқа қорымдардан ерекшелігі:

a. Грек құдайы бейнеленген құмыра шықты

b. Алтын киімді адамдар табылды

c. Абыз әйелдер жерленген

d. Тас дуалдармен қоршалған

e. Ғибадатханалар кездескен

645. Жалайырлар туралы алғашқы деректер кездеседі:

A) Қытай деректерінде

В) Араб құжаттарында

С) Парсы жазбаларында

D) Славян жылнамаларында

Е) Моңғол шежіресінде

646. 1558-1559 жылдары Орта Азияда болып, «Магомед (Мұхаммед) дініндегі касактар (қазақтар) өте күшті әрі көп халық»-деп жазды:

A) Сейфи

B) А.Дженкинсон

C) Дж.Кэстль

D) М.Х.Дулати

E) П.Карпини

647. Қабырға сыртын әсемдеу ісінде қазақтың дәстүрлі ою-өрнегі (таңдай, жүрекше) кең қолданылған кесене: А) Дың ескерткіштері В) Алаша хан кесенесі С) Білеулі ғимараты D) Бабаджа-қатын кесенесі Е) Ақыртас ғимараты

648. Түркістанның солтүстік батысына қарай 30 км жерде орналасқан ортағасырлық қала:

А) Сайрам

В) Сығанақ

С) Сауран

Д) Талғар

Е) Баршынкент

649. «Көне түріктер» еңбегін жазған шығыстанушы, академик: А) Л.Гумилев В) Н.Карамзин С) В.Бартольд Д) А.Левшин Е) Е.Малов

650. Оқиғалардың хронологиялық ретін анықтаңыз:

1. Моғол билеушісі Саид хан Шығыс Түркістанға көшіп кетті; 2.Шайбани хан моғол ханының қолдауымен қазақтардан Созақ, Сауран қалаларын тартып алды. 3. Керей хан бастаған қол Түркістанды басып алды 4. Қасым хан билікке келді

А) 1, 2, 3, 4

В) 2, 3, 4, 1

С) 3, 2, 1, 4

D) 3, 2, 4, 1

Е) 3, 1, 4, 2

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 6 78