Мәтінде кездесетін сойырғал терминіне мағынасы жағынан ең жақын сөзді анықтаныз. 6 страница

⇐ ПредыдущаяСтр 6 из 8Следующая ⇒

Шығыс Түрік қағанатын қуатты мемлекетке айналдырған қаған:

a. Бумын

b. Мұқан

c. Қара Еске

d. Қапаған

e. Тардуш

Батыс Түрік қағанатындағы «тархан» сөзінің мағынасы:

a. Мұрагерлер

b. Қарапайым халықтар

c. Құлдар

d. Сот істерін атқарушылар

e. Салық жинаушылар

748 жылы Түргештердің астанасы Суяб қаласын басып алған:

a. Кушан империясы

b. Ұйғыр қағанаты

c. Қытай империясы

d. Тибет патшалығы

e. Шығыс Түрік қағанаты

Түрік қағанаты мен Византия империясының одақтасу нәтижесі:

a. Оңтүстік Қазақстандағы қала мәдениетінің құлдырауы

b. Ұлы Жібек жолы дамуының күшеюі

c. Орта Азиядан келетін керуен салығының азаюы

d. Халық санының өсуі

e. Ғылымның дамуы

f. Салық жинаушылар

Түрік қағанаты екіге бөлінді:

a. VI ғ. І жартысында

b. VII ғ. басында

c. VIII ғ. басында

d. VI ғ. ІІ жартысында

e. V ғ. ортасында

552 жылы түріктер талқандаған қағандық:

a. Жужан

b. Эфталит

c. Соғды

d. Кушан

e. Тохар

Арабтар мен түргештер қытайларлы Жетісудан біржола қуған кезең:

a. VII ғ. басы

b. VI ғ. ортасы

c. VI ғ. аяғы

d. VIII ғ. ортасы

e. VIII ғ. аяғы

479. 973-1050 жылдары өмір сүрген энциклопедист ғалым:

a. Әбу Райхан әл-Бируни

b. Махмұд Қашқари

c. Исқақ әл-Фараби

d. Сүлеймен Бақырғани

e. Әбу Насыр әл-Фараби

Қожа Ахмет Йассауи өмір сүрді:

a. ХІІ ғасырда

b. ІХ ғасырда

c. Х ғасырда

d. ХІІІ ғасырда

e. ХІ ғасырда

Ұлы Жібек жолының Алакөл(Жетісу) жанымен Шығысқа өтетін қақпасы:

a. Қытай

b. Тарбағатай

c. Жоңғар

d. Сарқан

e. Алтай

«Күлтегін» және «Тоныкөк» жазулары:

a. Көне сурет туындылары

b. Ислам діні ескерткіштері

c. Сардоба ғимараттары

d. Будда дінінің жәдігерлері

e. Көне түріктік әдеби шығармалар

Түріктердің жазба әдебиеті дүниеге келген уақыт:

a. V ғасыр

b. VI ғасыр

c. XI ғасыр

d. VIII ғасыр

e. X ғасыр

Дың және Сардоба ғимаратының ұқсастығы:

a. Ислам дінін насихаттауға арналған

b. Мұнаралары биік болды

c. Атақты адамдар басына тұрғызылды

d. Құрылысы киіз үйге ұқсас

e. Қорған қызметін атқарды

Орта ғасырларда Қазақстанда қалалардың өркендеп, көркеюіне әсер еткен фактор:

a. Ұлы Жібек жолының жандануы

b. Моңғолдардың келуі

c. Түрік қағанатының орнауы

d. Батыс елдерінің шабуылы

e. Көшпелі мал шаруашылығының дамуы

М.Қашқари «Түрік тілдерінің сөздігі» еңбегін жазды:

a. Х ғасырда

b. ХІІІ ғасырда

c. ІХ ғасырда

d. ХІІ ғасырда

e. ХІ ғасырда

«Ақиқат сыйы» еңбегінің авторы:

a. Қожа Ахмет Йассауи

b. Ахмет Игүнеки

c. Сүлеймен Бақырғани

d. Қадырғали Жалаири

e. Әбу Насыр әл-Фараби

Жібек жолының халықаралық қатынас жағынан дами бастаған кезеңі:

a. Б.з.б. І ғ. басы

b. Б.з.б. І ғ. соңы

c. Б.з.б. ІІ ғ. ортасы

d. Б.з. ІІ ғ. ортасы

e. Б.з.б. ІІІ ғ. басы

489. Дың ескерткішінің сардобадан айырмашылығы:

a. Қаза тапқан адам басына салынды

b. Қорған рөлін атқарды

c. Будда храмы болды

d. Айырмашылығы болған жоқ

e. Шаруашылық мақсатында салынды

490. «Хұсрау мен Шырын» еңбегінің авторы Кутбтың шыққан тегі:

a. Араб

b. Ұйғыр

c. Парсы

d. Қыпшақ

e. Шағатай

491. ХІІ ғасырда өмір сүрген сопылық ілімінің насихатшысы :

a. Қ.А.Йассауи

b. М.Хусеин

c. Ж.Баласағұн

d. М.Х.Дулати

e. А.Игүнеки

492. Ж.Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін жазды:

a. Х ғасырда

b. ХІІІ ғасырда

c. ІХ ғасырда

d. ХІ ғасырда

e. ХІІ ғасырда

493. Мәтінде сипатталған тарихи дастандардың түріктерде ненің дамығандығын көрсетеді.

Бұлар нағыз тарихи дастандар. Мұнда Түрік қағанатының құрылуы мен дәуірлеуі, ақырында күйреуі жайында айтылады. Дастандардағы тарихи суреттер әдеби-көркемдік тәсілдермен өрнектелген...Мәселен, «Өлімнен ұят күшті» немесе «Жұқаны таптау оңай» деген сияқты тіркестерді кезіктіруге болады:

a. Ауыз әдебиетіне қарағанда жазба өнерінің ерекше дамығандығын

b. Қала мәдениеті, отырықшы өмір мен сауданың ерекше дамығандығын

c. Рухани өмірінде Ислам мен шамандық діндердің қатар дамығандығын

d. Жазба өнері пайда болғанға дейін ауызша әдеби тілдің дамығандығын

e. Жазба әдебиет пен ауыз әдебиетінің бір уақытта пайда болып дамығандығын

494. Х-ХІІ ғасырлар аралығында жататын тарихи ескерткіштер:

a. Ақыртас, Білеулі ғимараты

b. Дәуітбек, Алаша хандар кесенелері

c. Дың ескерткіштері, сардобалар

d. Көккесене, Ахмет Йассауи кесенесі

e. Айша Бибі, Бабаджа қатын кесенелері

495. Түріктердің өнеріне қатысты мәтінді оқып, не туралы айтылғанын анықтаңыз.

«Олар мазмұны жағынан екі топқа бөлінеді: біріншісі – салт алттылар, қаумалап аң аулау, көшіп-қону, жекпе-жек бейнеленген көріністер, екіншісінде тағы аңдардың бейнелері көп беріледі. Салт атты жауынгерлер бейнесі – түрік қағанаттарының әскери-саяси сипатын танытады. Олардың қолында ту бейнеленген»:

a. Терракоталар

b. Көркем керамика

c. Балбал тастар

d. Ұсақ пластика

e. Жартастағы суреттер

496. Орта ғасырлардағы Жетісу жеріндегі қала:

a. Жанкент

b. Талғар

c. Сығанақ

d. Отырар

e. Жент

497. Қазақстандағы түрік дәуірінде кең тараған балбал мүсіндері негізінен жасалды:

a. Қыштан

b. Мыстан

c. Тастан

d. Темірден

e. Ағаштан

498. Ахмет Йассауидің жолын қуған шәкірттерінің бірі:

a. Әбу Райхан әл-Бируни

b. Әбу Насыр әл-Фараби

c. Жүсіп Баласағұн

d. Арыстан баб

e. Сүлеймен Бақырғани

499. VI-IX ғасырда отырықшылық мәдениет орталығы болған Отырар, Йасы, Сығанақ қалалары орналасқан аймақ:

a. Жетісу

b. Батыс Қазақстан

c. Оңтүстік Қазақстан

d. Алтай

e. Сарыарқа

500. Жетісу жерінде орналасқан ортағасырлық қала:

a. Сауран

b. Сығанақ

c. Имақия

d. Баласағұн

e. Сарайшық

501. Орта ғасырда егіншілік өркендеген өңір:

a. Нарын

b. Шу

c. Қарақұм

d. Сарыарқа

e. Тарбағатай

502. Тараз маңында орналасқан кесене:

a. Бабаджа-қатын

b. Рабиға-сұлтан Бегім

c. Қорқыт Ата

d. Әбілқайыр хан

e. Жошы хан

503. Әбу Насыр әл-Фараби туған қала:

a. Суяб

b. Сығанақ

c. Тараз

d. Отырар

e. Сауран

Қарлұқ қағанатының орталығы болған қала:

a. Суяб

b. Талхиз

c. Жаңакент

d. Ашнас

e. Иқан

Аварлардың басқаша атауы:

a. Кушандар

b. Түркілер

c. Эфталиттер

d. Тохарлар

e. Жужандар

Түргеш қағанатының ордасы болған қалалар:

a. Суяб, Сығанақ

b. Навакет, Суяб

c. Тараз, Баласағұн

d. Суяб, Күңгіт

e. Күңгіт, Испиджаб

VII ғасырдың басында ұзақ уақытқа созылған тартыстан тұралап, ыдыраған ел:

a. Шығыс Түрік қағанаты

b. Қарлұқ қағанаты

c. Батыс Түрік қағанаты

d. Оғыз мемлекеті

e. Түрік қағанаты

Батыс Түрік қағанатының негізгі екі тайпасы:

a. Дулу және нушеби

b. Соғды және дулат

c. Дулат және қоңырат

d. Ташлық және бұлақ

e. Бөрі және дулу

509. Ақ Орданың Алтын Ордадан біржола бөліне бастаған уақыты:

a. ХІІІ ғ-ң ІІ ширегі

b. ХІІІ ғ-дан бастап

c. XV ғ-ң ІІ ширегі

d. XIV ғ-ң ІІ ширегі

e. XIV ғ-ң І ширегі

510. Орда Ежен билік құрған мемлекет:

a. Алтын Орда

b. Ақ Орда

c. Моғолстан

d. Әбілқайыр хандығы

e. Ноғай Ордасы

511. Ақ Орданың аумағы Жошының осы балаларының иелігін қамтыды:

a. Орда Ежен мен Шайбани ханның

b. Үгедей мен Шағатай

c. Мөнке мен Төле

d. Ерзен мен Мүбарак

e. Мүбарак пен Өзбек

512. Әмір Темір мен Тоқтамыстың арасындағы қайшылықтың себебі:

a. Моғолстан тағына талас

b. Сарайшық қаласына таласуы

c. Тоқтамыстың тәуелді болудан бас тартуы

d. Түй-Қожаның қайтыс болуы

e. Қажы-Тархан қаласына талас

513. Ақ Орда билеушісі болған Барақтың мақсаты:

a. Темірдің ұрпағы Ұлықбектің қол астына өту

b. Алтын Орда мемлекетін қайта құру

c. Сырдария бойындағы қалаларды қайтару

d. Мауереннахрды өзіне қарату

e. Ақ Орданы әлсірету

561. Алтын Орданың негізін қалаған хан

А) Шыңғыс

В) Берке

С) Өзбек

D) Мөнке

Е) Батый

562. Алтын Ордада исламды мемлекеттік дін – деп жариялаған хан

А) Батый

В) Берке

С) Өзбек

D) Тохты

Е) Мөңке

563. Алтын Орда тағында билігін нығайту үшін Тоқтамыстың Мәскеуді өртеген жылы

А) 1380 ж.

В) 1382 ж.

С) 1383 ж.

D) 1385 ж.

Е) 1386 ж.

564. Алтын Ордада әскери билік кімнің қолында болған:

А) уәзірлердің

В) басқақтардың

С) бектердің

D) даругтердің

Е) беклербектің

565 Алтын Ордада уәзірлер билік жүргізген сала:

А) әскери іс

В) салық

С) елшілік

D) кеңесші

Е) азаматтық іс

5666. ХШ ғасыр мен ХV ғасыр басында Шығыс Дешті қыпшақта өмір сүрген мемлекет

А) Алтын Орда

В) Ақ Орда

С) Моғолстан

D) Ноғай Ордасы

Е) Әбілхайыр хандығы

567. Ақ Орданың астанасы

А) Суяб

В) Сығанақ

С) Үзгент

D) Шаш

Е) Яксарт

568. Ақ Орданың күш-қуатын нығайтқан хан

А) Ерзен

В) Мүбәрәк

С) Ұрыс хан

D) Тоқтамыс

Е) Барақ

569. 1379 ж. Тоқтамыстың Темір-Мәлікті жеңіп билікті қолына алған қаласы

А) Суяб

В) Шаш

С) Ашнас

D) Жент

Е) Сығанақ

570. Ақ Орданың орнына келген мемлекет:

А) Әбілқайыр хандығы.

В) Моғолстан.

С) Ноғай Ордасы.

D) Қазақ хандығы.

Е) Алтын Орда.

571. Алтын Ордада тұратын моңғолдардың көбі

XIV ғ. қарай:

А) Моңғолияға қоныс аударды

В) Отырықшы халыққа айналды

С) Будда дінін қабылдады

Д) Толық түркіленіп, мұсылманға айналды

Е) Христиан дінін қабылдады

572. Моңғол империясының әскери-әкімшілік аймағының сол қанаты:

А) Кекілташ

В) Даруға

С) Барунгар

Д) Кул

Е) Жоңғар

573. Ақ Орда хандығының территориясы:

А) Жетісу

В) Шағатай ұлысының жері

С) Мауереннахр

Д) Шығыс Дешті Қыпшақ

Е) Орта Азия

574. Мәтіндегі сипатталған Тоқтамыс Алтын Орда билігін өз қолына алуда пайдаланған тарихи оқиғаны анықтаныз:

«Бұл әлсіздікті пайдаланған Жошы ханның екінші ұрпаы Тоқтамыс Әмір Темірдің көмегімен Алтын Орданың билігін өз қолына алған. Билігін нығайту үшін Тоқтамыс Әмір Темірдің көмегімен Алтын Орданың билігін өз қолына алған. Билігін нығайту үшін Тоқтамыс 1382 ж. Мәскеуге жорық жасады.

А) Алтын Орда мен Египет арасындағы ұзақ жылғы соғысты

В) Алтын Орда ханы Беркенің Кавказ жеріне соғыста қаза табуын

С) Алтын Орда әскерлерінің орыс әскерлерінен жеңілуін

Д) Әмір Темірдің Сарай Берке қаласын басып алуын

Е) Ұрұс ханның Алтын Орда жеріне жорығын

575. 1201 жылы Шыңғыс ханға қарсы шығу үшін құрылтайға жиналғандар:

А) қарақытай, қырғыз, қыпшақ

В) найман, меркіт, қырғыз

С) жалайыр, керей, қарлұқ

Д) меркіт, қырғыз, қимақ

Е) найман, керей, оғыз

576. Моңғолдарға қатты қарсылық көрсеткен Оңтүстік Қазақстан қалалары:

А) Отырар, Ашнас, Сығанақ

В) Сайрам, Отырар, Тараз

С) Бұқара, Сарайшық

Д) Науакент, Испиджаб

Е) Суяб, Баласағұн

577. XV ғасырда қалыптасқан саяси-тарихи жағдайлар қазақ халқының ... әсер етті.

A) Ұлттық мемлкет болып құрылуына

B) Сыртқы саясатының дамуына

C) Күшейуіне

D) Әлсіреуіне

E) Бірігуінің аяқталуына

579. «Қазақ сұлтандары хижраның 870 жылдары (1465-1466) билей бастады» деген мәлімет келтірілген тарихи шығарма:

A) Мұхаммед Хайдар Дулати «Та’рих-и-Рашиди»

B) Оғызнама

C) Кодекс куманикус

D) Шежірелер жинағы

E) Тарих-и-Абулхаир-хани

580. Қазақ хандығының алғашқы территориясы:

A) Іле өзені

B) Жайық өзені

C) Шу мен Талас өзендері маңы

D) Дешті Қыпшақ жері

E) Сарыарқа

581. Қазақ хандығы үшін саяси-эканомикалық және әскери-стратегиялық жағынан маңызы зор болған қалалар :

A) Сыр бойындағы

B) Жетісу аймағындағы

C) Шу өзені бойындағы

D) Іле аймағындағы

E) Талас өзені бойындағы

582. XV ғасырдың аяғындағы Қазақ хандығының негізгі қарсыласы:

A) Көшім

B) Шайбани хан

C) Жүніс хан

D) Әмір Темір

E) Уайс хан

583. Қазақ хандығының құрылуы мен нығаюы мына жағдайды тоқтатты:

A) Қақтығыстарды

B) Тайпалардың қоныс аударуын

C) Ішкі феодалдық қырқыстар мен талас тартыстарды

D) Хандардың озбырлығын

E) Билік үшін талас тартысты

585. XV ғасырдың 70 жылдарында қазақ хандарының басып алған жерлері

А) Сырдария мен Қаратау өңірі

В) Сібір хандығының жерін

С) Қазан хандығын

D) Астрахан жерін

Е) Моғолстанды

586. Бұрындық хан билеген жылдар:

A) 1479-1510 жж.

B) 1480-1505 жж.

C) 1480-1511 жж.

D) 1482-1511 жж.

E) 1483-1512 жж.

592. XVIІ ғасырдың басында Қазақ хандығында бір мезгілде билік құрған екі хан:

A) Есім, Тұрсын

B) Тәуекел, Шығай

C) Тәуке; Тұрсын

D) Жәңгір, Тәуке

E) Хақназар, Тәуекел

595. 1611 ж. Ташкент түбінде Есім ханмен ұрысқа түскен Бұқар ханы:

A) Абдоллах

B) Фахреддин

C) Абд ар Рашид

D) Имамкули

E) Жүніс

598. XVI ғасырда билік еткен хандар:

А) Керей, Жәнібек

В) Жәңгір, Абылай

С) Шығай, Тәуке

Д) Есім, Тұрсын

Е) Тахир, Хақназар

599. 1598 жылы Тәуекел асқан ерлікпен қаза тапты:

А) Түркістан маңында

В) Ташкент маңында

С) Бұқара түбінде

Д) Созақ маңында

Е) Сауран түбінде

600. Мәтінде берілген мемлекеттік тұлғаны анықтаныз:

Тарихшы М.Х.Дулатидің «Тарих-и Рашиди» еңбегінде айтылғандай XVI ғ. басына қарай Қасым сұлтан әлі хан лауазымын алған жоқ, бірақ оның билігі соншалықты үлкен болғандықтан ешкім бұл ханды есіне алмады.

А) Тахир

В) Бұрындық

С) Тоғым

Д) Құдайменді

Е) Шығай

601. Мәтінде кездесетін сойырғал терминіне мағынасы жағынан ең жақын сөзді анықтаныз.

«Ұрұс ханның әскербасыларының бірі Ұрұқ Темір 1377-1378 жылдары Тоқтамыспен бірге Самарқандағы Әмір Темірге қашып кеткенде оған сойырғалға берілген жер қайтарылып алынып, Тойшы деген әскербасыға берілген. Жерді бөлу және оны біреуге билікке беру тек ханның билігінде болды»:

А) інжу

В) қалан

С) иқта

Д) вакф

Е) тағар

602. Инкрустация дегеніміз:

A) Жіңішке сымды ширата өрнектеу

B) Бұйымға оюлы өрнек салу

C) Асыл тастарды кіріктіріп, орнату

D) Әшекейге алтын жалату

E) Бұйымның астына үшбұрыштарды жапсыру

603. Ақ Орданы билеген Ұрыс хан 1368-1369 жылдары:

A) Еділ бойына жорық жасап, Кама бұлғарларын бағындырды

B) Өз атынан Сығанақ қаласында теңге соқтырды

C) Моғол мемлекетімен одақ құрды

D) Сыр бойындағы иеліктеріне оралды

E) Сауран түбінде жеңіліс тапты

604. Ұлыс істерін басқаратын қызметшілер:

А) Диуан

В) Шерби

С) Сұлтан

D) Қосын

Е) Басқақ

605. Арабша «зерттеу, оқиғалар туралы әңгіме» деген мағына береді:

А) Этнография

В) Тарих

С) Нумизматика

D) Археология

Е) Эпитафия

606. 1611 жылы Ташкент түбінде шайқас жүргізген хандар:

A) Хақназар хан мен Баба сұлтан

B) Тәуекел хан мен Абдаллах хан

C) Абдаллах хан мен Баба сұлтан

D) Тұрсын хан мен Есім хан

E) Имамқұли хан мен Есім хан

607. Тәуекел ханның Мәскеуге елші аттандырудағы басты мақсаты:

a. Сібір хандығына қарсы көмек сұрау

b. Ресейдің қол астына кіру

c. Тұтқындағы Ораз-Мұхаммедті босату

d. Қытайға қарсы көмек сұрау

e. Ресейдің қолдауымен аға хандыққа ұмтылу

608. Әл-Макдисидің дерегі бойынша «дүкендері, мешіттері мен мата базарлары көп, ірі қала саналған» ортағасырлық қала:

a. Қойлық

b. Талғар

c. Баласағұн

d. Янгикент

e. Испиджаб

609. «Қарулы, жақсы, жайсаң ұлықтар» мағынасын білдірген сөз:

a. Үйсін

b. Ғұн

c. Сармат

d. Қаңлы

e. Сақ

610. XIII ғасырдың басында қыпшақтардың Сыр бойындағы қалаларын басып алған мемлекет:

a. Оғыз мемлекеті

b. Хорезм мемлекеті

c. Қарақытай мемлекеті

d. Қарахан мемлекеті

e. Найман хандығы

611. Мұхаммед Шайбани қайтыс болғаннан кейінгі Қазақ хандығында орын алған саяси жағдай:

a. Қазақ хандығы ыдырады

b. Моғол хандығы күшейді

c. Қазақ хандығының батыстағы билігі нығайды

d. Темір әулетінің билігі нығайды

e. Қазақ хандығының оңтүстіктегі билігі нығайды

612. Қалалық мәдениеттің дамуын қолдаған Ақ Орда ханы:

a. Жәнібек

b. Ерзен

c. Нұраддин

d. Өзбек

e. Берке

613. «Қасым ханның қасқа жолының» мүлік заңына енді:

a. Бәйге ережелері

b. Аламан міндеті

c. Ердің құны

d. Жер дауы

e. Ұрлық істеу

614. «Қазақ» сөзі хорасан түрікмендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді»,-деп жазған:

a. Б.Көмеков

b. Рузбихан

c. В.Рубрук

d. Ш.Уәлиханов

e. Қ.Халид

615. Саяхатшы Марко Поло жазбасынан: Ол қандай да бір аумақты жаулап алған кезде тұрғындарды ренжітпеді, олардың меншікке құқығын бұзбады. Бағынған елдің адамдары оларды басқа көршілерден сенімді қорғап, оның елбасы ретіндегі адамгершілігіне олар оған жанымен де, тәнімен де беріліп, бұрыңғы дұшпанынан оның берілген қызметшілеріне айналды. Ол бүкіл дүние жүзін жаулап алу туралы ойлай бастады:

Мәтінде баяндалған тарихи тұлғаны анықтаңыз:

A) Шыңғыс хан

B) Батый

C) Орда Ежен

D) Ұрұс

E)Әмір Темір

616. Тағар дегеніміз:

A) Мал өсірушілерден жиналатын негізгі салық.

B) Жер көлеміне байланысты жиналатын салық.

C) Өңделетін жерге салынатын салық.

D) Әскерлерді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін жиналатын салық.

E) Әскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегендерге берілетін жер.

617. Кердері тілінде жазылған поэма:

А) «Талас ескерткіштері».

В) «Кодекс куманикус».

C) «Наһжи әл Фарадис».

D) «Ер Көкше».

E) «Едіге»

618. Көне Отырар қаласының батыс жағында 3 км жерде орналасқан кесене:

A) Алаша хан

B) Қарахан

C) Айша бибі

D) Арыстан баб

E) Бабаджа қатын

619. Қола дәуіріне тән 30 қоныс, 150 оба зерттелген аймақ:

a. Батыс Қазақстан

b. Шығыс Қазақстан

c. Солтүстік Қазақстан

d. Орталық Қазақстан

e. Оңтүстік Қазақстан

620. Сақтар жылқы өсіріп, ат құлағында ойнауды өнер дәрежесіне жеткізген аймақ:

a. Жетісу мен Маңғыстау

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 Следующая ⇒