М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті

М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті

Студенттің өзіндік жұмысы

Тақырыбы: Асқазан мен 12 елі ішек жара ауруы диагнозымен науқастарды тексеру, қажетті диагностикалық шараларды жүргізу.

Факультет: Жалпы дәрігерлік тәжірибе

Дисциплина: Хирургияның таңдаулы сұрақтары

Орындаған: Қонақбаева Әсел

Тобы: 710

Ақтөбе, 2021 жыл

Жоспары:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

Асқазан мен 12 елі ішек жарасы бар науқастарды тексеру

Қажетті диагностикалық шаралар

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Дәрігерге емделуге келетін барлық науқастармен салыстырғанда асқазанның және он екі елі ішектің ойық -жаралары барлар 5-10 %-да кездеседі, олардың асқынуларынан болатын қансырау 15-20 %-да дамып, асқазан-ішек өзектерінің жедел түрде дамитын қансырауларының 55-85 %-ын құрайды .

12 елі ішек жарасы, асқазан жарасына қарағанда 4 есе жиі кездеседі. Жаралардың дуоденалды орналасуының басым болуы жас адамдарда, әсіресе ер адамдарға тән.

Асқазан жарасы бар науқастар арасында әйелдер мен еркектер қатынасы 1:2, 12 елі ішек жарасы кезінде ол 1:4-1:7болады.

Қазіргі уақыттағы ғылымның жоғары дәрежеде дамуына, терапевтік және хирургиялық ем жүргізуге, анестезиология мен реаниматологияның жетістіктеріне қарамастан жоғарыда көрсетілген патологиялардың асқынуларынан болатын жалпы өлімнің 5-14 %-ын, операциядан кейінгілердің 5,7-35,7 %-ын құрайды.

Диагностикасы

Негізгі белгілер:

· Осы ауруға тән шағымдар және жара ауруына тән анамнез.

· Эндоскопияда жараның табылуы;

· Рентгендік зерттеуде «ойық» белгісінің болуы.

Қосымша белгілер:

· эпигастрий аймағында ауырсыну нүктелері, бұлшықеттің локальді ширығуы;

· базальді және стимуляцияланған секрецияның жоғарылауы;

· рентгендік зерттеудің «жанама» белгілері;

· асқорыту жолынан жасырын қан кетудің оң белгілері.

Шағымдар.АЖ асқынуында жетекші симптом – кеуде сол жағы және сол жақ иық ауырсынуы, эпигастрия, кеуде немесе бел омыртқа ауыруы. Ауырсыну науқастардың 92-96%-да кезедседі. Интенсивтілігі бойынша олар жаралық ақаудың тереңдігіне байланысты (1-кесте).
1-кесте. ОЖА ауру синдомының сипаттамасы.

Жараның таралуы	Аурудың пайда болу уақыты
Асқазанның кардиальды және субкардиальды бөлігіндегі жара	Тамақтанғаннан соң
Асқазанның ойық жарасы	Тамақтанғанан 0,5-1 сағат кейін
Пилориялық канал және ұлтабар буылтықтарындағы ойық жара	Кеш ауырсынулар (тамақтан 2-3 сағаттан кейін), «аштық» ауырсынулары, аш қарынға және тамақты қабылдағаннан кейін түнгі ауырсыну

Ауырсынулар жану, кесілу, тесілумен ажыратылады. АЖ ауырсынулар периодтылығымен, маусымдылығымен, және ритмімен сипатталады. Ауырсынулардың периодтылығы ауырсынусыз аралықтармен және ауырсынулармен пайда болады.
Ауырсынулар әр түрлі уақытта тамақтануға байланысты пайда болады. Ерте, кеш, түнгі және аш ауырсынулар деп бөлінеді. Ерте және аштық ауырсынулар қарапайым АЖА үшін сипатталады. Кеш, түнгі және аштық ауырсынулары тамақтанғаннан кейін 1,5-4 сағаттан кейін пайда болады. Бұл ауырсынулар әдетте ҰТРЖА пайда болады тжәне моторлық бұзылыстармен, асқазан сөлінің гиперсекрециясымен және ұлтабардың шырышты қабатының қабынулық өзгерістерімен сипатталады.
Көбіне АЖ клиникалық белгілері жараны таралуымен анықталады.
Кардия жарасы несеп өсінділерінедегі, жүрек, сол иық, бел, сол жақ қабырға асты аймақта иррадиирлеуші ауырсынулармен сипатталатын стенокардияны еске түсіреді. Ауырсынулар тамақтану кезінде, тамақтанғаннан кейін 20-30 мин ішінде пайда болады. Үлкен қисықты жара полиморфизммен ерекшеленеді, жиі көлденең, тоқ ішектің бүрінділерінде, асқазан асты бездерде енеді.
Ішектік жара кезінде бел аймағында иррадиирлеуші ауырсынулар тән. Олар үшін диспепсистік бұзылыстар сипатталады: қыжыл, кекіру, жүрек айну, құсу. Ішек жарасының артықшылықтарының бірі жарадан жиі қан кетуі болып табылады. Бұл жаралар тесілумен асқынады.
Постбульбарлы жаралар ұлтабардың жоғары иілімінде немесе төменгі бөлігінің бастапқы қиындысында жиі орналасады. Клиникалық постбульбарлы жаралар қарапайым дуоденальды жарадан ерекшеленеді: жаралық анамнез айқын емесе, айқын ауырсыну синдромы, ауырсынулар тіректік және белде иррадиирленеді, жиі қан кетуімен өтеді. Буылтық ішілік жара ерте стенозбен асықнады. Кейде олар асқазан асты безіне енеді.
АЖ асқынуында қыжыл, кекіру, жүрек айну, іш қату жиі кезедеседі.
Қыжыл асқазанның жұмыс және секрециялық қызметі бұзылған науқастарды 50% да туындайды.
Кекіру АЖ кезінде қышқыл, бос немесе тамақтық болады. Қышқыл кекіру асқазан сөлінің гиперсекрециясында пайда болады. АЖ кезінде жүрек айну аз байқалады, ол тек құсу барысында бірге жүруі мүмкін.
Құсу әдетте жаралық ауырсынулардың жоғары деңгейінде және ерте немесе кеш болуы мүмкін, асқазан сөлінің АШҚ қабынуының рефлекторлық үдерісінде болады. Құсқаннан кейін жиі интенсивтілігі азаяды немесе ауырсынулдар тоқтап, жағдайы жақсарады.
Анамнез:
АЖ асқынуларынсыз жағдайларында әдетте асқыну мерзімінің ауысуымен өтеді (ұзақтығы 3-4 аптадан 6-8 аптаға дейін) және ремиссия (ұзақтығы бірнеше аптадан бірнеше жылға дейін). Жағымсыз факторлардың әсерінен (физикалық артық кернеу, НПВП және/немесе препараттар қабылдау, қан ұюын азайтады, алкоголді шектен тыс қабылда және т.б.) асқынулар дамуы мүмкін. АЖ типтік түрі үшін маусымдық (көктем және күз) аурудың және диспепсистік симптомдарының артуы кезеңі. Асқынған кезде азу байқалыд, сақталуына қарамастан, кейде тәбет жоғарылағаныменен, науқастар аурудың артуынан қорқып тамақтан шектеледі.
Асқыну фазасында аурудың клиникалық көріністеріне байланыссыз АШҚ және ҰТР ШҚ қабынулық белсенді өзгерістері байқалады.
Асқынудың басылу фазасы (толық емес ремиссия фазасы) ауру белгілерінің жоғалуымен және ГДЗ ШҚ қабыну белгілерінің сақталуында бұрынғы жара орнында жаңа тыртықтық белгілер сипатталады. Ремиссия фазасында H. pylori инфекциясымен ШҚ ауру асқынуының және колонизациялануының клиникалық, эндоскопиялық, гистологиялық белгілер пайда болады.
Физикалық қарап-зерттеу:
АЖ асқынуы барысында нысаналы зерттеуде жиі пальпациялауда эпигастрия кезінде ауырсынуларды анықтауға болады, іштің алдыңғы бұлшықеттерінің аздаған төзімсізідігімен бірігеді. Соынмен қатар осы аймақта соқпалы таралмалы ауырсынулар болуы мүмкін (Менделя симптомы). Дегенмен бұл белгілер ЖА асқынуы үшін қатаң арнайы болып табылмайды:
- Аурудың мәжбүр жағдайы: эпигастрияда қолды жұдырықтау
– Қатты ауырсыну аймағы;
- Эпигастральды немесе пилоробульбарлы аймаақта ауырсыну, іштің алдыңғы бұлшықеттерінің аздаған төзімсізідігімен бірігеді (70% жағдайларда);

- Менделя оң симптомы (эпигастрияда перкуторлы ауырсынулар таралуы).
Физикалық зерттеуден алынған нәтижелер әрқашан Жа барлығын көрсете бермейді, АЖ секілді басқа ауруларда да осындай симптомдар байқалуы мүмкін. (ДД С).
Негізгі диагностикалық ақпаратты зерттеудің аспаптық әдісінен алады, оны биохимиялық, гистохимиялық және басқа да әдістермен комбинирлейді.

12 Следующая ⇒