Insagram :@UBT_GARANT. М. Сәрсекенің «Қаныш Сәтбаев» романындағы ғалымның қазақ ғылымын қалыптастырудағы іс-әрекеттерін нақты дәлелдермен талдап жазыңыз.. аныш

Insagram :@UBT_GARANT

https://www.instagram.com/ubt_garant/

24. М. Сәрсекенің «Қаныш Сәтбаев» романындағы ғалымның қазақ ғылымын қалыптастырудағы іс-әрекеттерін нақты дәлелдермен талдап жазыңыз.

Қаныш Имантайұлының толық ғұмыр жолын баяндаған «Қазақтың Қанышы» роман-эссесі үш бөлімнен тұрады. Қ.Сәтбаевтың өмір сүрген дәуірі – үлкен-үлкен тарихи оқиғаларға толы қилы кезең. Романның «Баянаула аясында» атты алғашқы бөліміне оның дүниеге келгенінен бастап, кен инженері атанғанына дейінгі өмір жолы арқау болған. Өзінің білімге құштарлығының, алғырлығының арқасында Сібірдегі технология институтынан білім алды. Ашқұрсақ студент шағында Геолкомның Сібір бөлімшесінде екі рет баяндама жасап, ғалымдардың назарына ілігуі, М.Н. Русаковтың барлау партиясына қосылуы, қазақ жеріндегі жер, су, тау аттарына ерекше мән беруі – болашақ ғалымның тәжірибе жұмыстарының бастау көзі ретінде суреттелген. Талқылау. Сібір өлкесіндегі Том өзенінің жағасында ірге тепкен Томск қаласын ХІХ ғасырда-ақ «Сібірдегі шамшырақ» атағаны тарихтан белгілі. Оны тіпті ескі грекжұртының атақты ғылым ордасына теңеп, «Сібірдің Афинасы» деп те құрмет тұтқан. Қаныш Имантайұлының Том қаласындағы Технология институтында оқыған жылдары «Сібір шамшырағы» деп аталатын бірінші бөлімнің мазмұнын құрайды. Болашақ ғалымның Технология институтының Тау-кен факультетіне оқуға түскенін жазушы роман-эсседе былай бейнелейді: «Үстінде қазақы күпі, елтірі тымағын қолтығына қысқан, кең қоныш саптама етігімен жалтыр паркетті тосырқағандай жасқана басып (емтихан тапсырушының оқшау киімінің өзі-ақ «Мынау жабайы далалыққа мұнда не бар?» дегізгендей күпір ой туғызған), имене кірген ашаң өңді, жүдеу жігітке математика профессоры одыраябір қарап, өз ойынан алгебралық теңдеу құрай бастады, екі белгісізді қарапайым есеп. Қаныш қиналған жоқ, оп-оңай қағып тастады.Профессор «Әй, мынау, түйеден түскендей түземдік киргиз қайтеді, ей?» дегендей сынақ тапсырушының күнге күйген қоңырқай жүзіне тағы бір мәрте одырая қарап, алғашқыдан едәуір күрделі бірнеше есеп жазып, алдына қойды. Күпілі далалық бұларды да шығарды. Тек соңғы теңдеудің қитұрқы бүкпесі бар екен, оны шешуге едәуір уақыт ойлануға тура келді. Бір мезетте оның да кілтипанын тапты.– Мына есептің бастапқы шарты қате, Василий Иванович, – деген-ді ол Шумиловқа батылсыздау үнмен. – Теңдеу емес, теңсіздік шығады, міне, қараңыз. Сірә, мына жерде қосу емес, алу белгісі тұруға тиіс...

– Оны қайдан білдің?

⇐ Предыдущая 16 17 18 19 202122 23 24 25 Следующая ⇒