Пәні: Фармакогнозия 6 страница

Жапырақтары

Жемістері

Қабығы

+Тамырлары

Тамыр сабақтары

***

Қабылдауға алдын ала жасалған талдау нәтижесінде құстар мен кеміргіштердің қиы табылған дәрілік өсімдік шикізаттың партиясы түсті.Шикізаттың берілген партиясымен не істеуге болады?

Қабылданады, бұдан соң фармацевтикалық фабрикаларға галендік

препараттар дайындауға жіберіледі

Сұрыбы бұзылып, будан кейін қайта қабылдауға жіберіледі

Қайта талдаудан кейін де партия қабылданбайды

+Партия мүлдем қабылданбайды

Қабылданады, бұдан соң шикізатты химико-фармацевтикалық

зауыттарға жеке препараттар алу үшін жібереді

***

Қабылдауға ІІ-ші және ІІІ-ші сатыдағы қойма зиянкестерімен зақымданған дәрілік өсімдік шикізат партиясы түсті. Шикізаттың берілген партиясымен не істеуге болады?

Қабылданады, бұдан соң фармацевтикалық фабрикаларға галендік

препараттар дайындауға жіберіледі

Сұрыбы бұзылып, будан кейін қайта қабылдауға жіберіледі

Қайта талдаудан кейін де партия қабылданбайды

Партия мүлдем қабылданбайды

+Қабылданады, бұдан соң шикізатты химико-фармацевтикалық

зауыттарға жеке препараттар алу үшін жібереді

***

Дәрілік өсімдік шикізат қабылдау орынына жеке жинаушы сыңғақ итшомырт өсімдігінің жемістерін тапсыруға әкелепті.Бұл өсімдіктің ресми дәрілік шикізаты болып қандай бөлігі саналады?

Жапырақтары

Жемістері

+Қабығы

Тамырлары

Тамыр сабақтары

***

Дәріхана қоймасына «Үлкен амми жемістері» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың мөлшерін анықтау керек. Берілген дәрілік шикізатта кумариндердің мөлшерін қандай әдіспен анықтайды?

+Спектрофотометриялық

Гравиметриялық

Титрометриялық

Полярографиялық

Денситометриялық

***

Дәріхана қоймасына «Түймешетен гүлдері» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың бар екендігін анықтау керек. Берілген дәрілік шикізатта флавоноидтардың бар екендігін қандай реактив көмегімен анықтауға болады?

Фосформолибден қышқылы

+Алюминий хлориді

Мыс сульфаты

Темір аммоний ашудасы

Кремний вольфрам қышқылы

***

Микроскопиялық талдауға «Итжидек жапырақтары» шикізат түсті, оның бір диагностикалық белгісі әр түрлі жасуша құрылымдары. Берілген шикізатта кальций оксалатының микроскопиялық көрінісі қандай?

Призмалық кристалдар

Друзалар

+Кристалды құм

Рафидтер

Сферокристалдар

***

Талдауға «Қызғылт семізоттың тамырсабақтары мен тамырлары» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың мөлшерін анықтау керек. Берілген дәрілік шикізатта салидрозидтің мөлшерін қандай әдіспен анықтайды?

+Спектрофотометриялық

Титрометриялық

Гравиметриялық

Фотометриялық

Кондуктометриялық

***

Талдауға «Аюқұлақ жапырақтары» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың мөлшерін анықтау керек. Берілген дәрілік шикізатта арбутиннің мөлшерін қандай әдіспен анықтайды?

Меркуриметриялық

Перманганатометриялық

Гравиметриялық

Аргентометриялық

+Йодометриялық

***

Эфирмайлы шикізаттың кептірілуі

кептіргіш шкафта 100⁰С

кептіргіш шкафта 120⁰С

кептіргіш шкафта 90⁰С

+кептіргіш шкафта 30-40⁰ С немесе көлеңкеде

қалыпты жаідайда күн кезінде

***

Шатыршалы толғақшөп қай тұқымдасы

Күрделігүлділер

+Шермен гүлділер

қара құмықтар

Ерінгүлділер

мирта тұқымдасы

***

Бақбақ шикізатының қолданылуы?

іш жүргізетін

тонус көтеретін

+тәбет ашатын және ас қорытуға

жөтелге

қабынуға қарсы

***

Инулинге Молиш реакциясының жүргiзiлуі//

+кесiндiге альфа-нафтол және FeCL₃ бiрнеше тамшы тамызғанда қызыл түс пайда болады//

кесiндiге 1-2 тамшы альфа-нафтол спирт ерiтiндiсiн және 1-2 концентрленген күкiрт қышқылын тамызғанда күлгiн түс пайда болады//

кесiндiге 1-2 тамшы альфа-нафтол спирт ерiтiндiсiн және 1-2 тұз қышқылын тамыз-ғанда сары түс пайда болады//

кесiндiге 1-2 тамшы альфа-нафтол және бiрнеше тамшы азот қышқылын тамызғанда

лимон сары түс пайда болады//

кесiндiге 1-2 тамшы тимол және 1-2 тамшы NaOH тамызғанда шие қызыл түс

пайда болады

***

Эфир майларының қышқыл саны дегеніміз// .....

1 г анықталатын майдағы НСl мл мөлшерi//

бұл 1г анықталатын майдағы органикалық қышқылдардың мөлшерi

+бұл 1 г анықталатын майдағы бос қышқылдарды нейтралдауға кететiн күйдiргiш калийдiң мг мөлшерi//

бұл 1 г анықталатын майдағы бос қышқылдарды нейтралдауға кететiн күйдiргiш натрийдiң мг мөлшерi//

1 г майдағы бос және байланысқан қышқылдарды нейтралдауға кететiн күйдiргiш калийдiң г мөлшерi

***

Мыңжапырақ шикізатының химиялық құрамы?//

+эфир майлары, витамин К//

антрагликозидтер//

илік заттар//

К,С витаминдері және каратиноидтар//

Алкалоидтар

***

Мыңжапырақ шикiзатының дәрiлiк калыбы және медицинада қолданылуы//

шырынды түрiнде асқазан iшек ауруларыда//

шикiзат тыныштандырғыш жинаітың құрамына кiредi//

+асқорыту, қан тоқтатқыш және тәбет ашатын зат ретiнде тұндырма, сұйық экстракт, ұнтақ түрiнде қолданылады. Шикiзат жинақ құрамына кiредi//

терi және зәр айдағыш зат ретiнде балалар практикасында,диатезде тұндырма түрiнде қолданылады//

қайнатпа түрiнде жүрек ауруларында қолданылады

***

Дәрiлiк шалфей шикiзатының химиялық құрамы//

эфир майы (ментол), витаминдер//

эфир майы (тимол), алкалоидтар//

эфир майы, иiлiк заттар, флавоноидтар//

+эфир майы (цинеол), илiк заттар//

эфир майы, шырыш және т.б.

***

Шалфейдiң дәрiлiк қалпының медицинада қолданылуы://

қайнатпа, қантоқтатқыш ретiнде//

тұнба, гипертонияда//

+тұнба, қабынуға қарсы және тамақты, ауыз қуысын шаю үшiн, жоғарғы тыныс жолдары ауруында және көптеген жинақтардың құрамына кiредi//

қайнатпа, қабынуға қарсы зат ретiнде//

қайнатпа, жинақ ретiнде, қармаушы зат ретiнде

***

Фармацевтикалық тәжірибеде шөптер деп келесі дәрілік өсімдік шикізатты айтады//

+жапырақтары және гүлтабандары бар өсінділерден құралған, кепкен немесе жаңа жиналған шөпті өсімдіктің жерүсті бөліктері, кейде тұтас өсімдік//

жапырақтары бар өсінділерден құралған, шөпті өсімдіктердің кепкен жерүсті бөліктері//

шөпті өсімдіктің барлық жерүсті бөлігін//

жапырақтары мен гүлтабан өсінділерден тұратын кепкен, кейде жаңа жиналған шөптесін өсімдіктердің жерүсті бөліктері//

ұзындығы 15 см өсімдіктердің үстінгі гүлдеген бөліктері.

***

Фармацевтикалық практикада тамырлар деп келесі дәрілік өсімдік шикізатты атайды://

жоғарғы сатылы өсімдіктің мүшесі, минералды және сулы қоректендіруді орындайтын//

көпжылдық өсімдіктердің кепкен жерасты бөліктері, жерден тазартылған және жуылған, жапырақтар мен сабақтардың, қураған бөліктерінің қалдықтарынан тазартылған//

+көп жылдық өсімдіктердің кепкен немесе жаңа жиналған тамырлары, күзде немесе ерте көктемде жиналған, топырақтан тазартылған немесе жуылған, тамыршығы және қураған бөліктерінен тазартылған//

топырақта өсімдіктң беку қызметің орындайтын жерасты мүшесі//

кептірілген немесе жаңа жиналған көпжылдық өсімдіктердің тамырлары, күзде немесе ерте көктемде жиналған//

***

Йодтық санды ненің дәрежесін анықтау үшін қолданады?//

қатты майдың еруін//

ащылануын//

гидрогенизацияның//

+кебудің //

көбіктенуін

***

Жүрек гликозидтеріне реакция жасалды. Реакцияның механизмі неге негізделген?//

спиростанға//

фуростанға//

+циклопентанпергидрофенантренге//

циклопентанпергидрофуранға//

циклогексанпергидрофенантренға//

***

Флавоноидтарға реакция жасалды. Берілген реакцияның механизмі неге негізделген?//

пентациклді терпеноидты құрылым//

циклопентанпергидрофенантрен ядросы//

+ кумарин скелеті//

дифенилпропанды скелеті//

антраценды құрылым

***

Дәрілік өсімдіктің кумулятивтік әсер бар. Төменде берілген өсімдіктің қайсысы осы топқа жатады?//

Сұр желтушник//

Строфант Комбе//

Адонис көктемгі//

Ландыш Кейске//

+ Оймақгүл

***

Шүйгіншөп тамырларының кептірілуі жүргізілді. Тамырлардың кебуінің аяқталуын келесі көріністер бойынша анықтайды://

тамыр топырақтан оңай тазарады//

тамырлар иілгіш жұмсақ болады//

+ тамырлар өзіне тән тырсылмен сынады//

сынған жерінде тамырлар қараяды//

тамырлар қолды былғамайды

***

Қайың бүршіктерін дайындайды//

көктемде, жапырақтардың жасылы көріндгеннен кейін, сәуір-мамыр//

бүршіктің үстіндегі қабықшасы ашылғанға дейін, қаңтар-наурыз//

бүкіл күзгі-қысқы кезең бойы қазан-ақпан//

бүкіл қыс бойы желтоқсан-ақпан//

ерте жазда маусым-шілде

***

Тамыршағы горизонтальді, жеңіл көлденең-кедір бұдырлы; жоғарғы бөлігінде жапырақтары бекіген қоңыр іздері қалған, астынғы жағында тамырлардан қалған қарайған іздер қалған; түсі сұр қоңыр, сынған жерінде сарылау ақ, хош иісті, дәмі ащылау әлсіз күйдіргіш түсті//

крестгүл тамыршығы тамырларымен//

қара аңдыз тамыршағы тамырларымен//

шүйгіншөп тамыршығы тамырларымен//

жыланшөп тамыршықтары//

+ аир тамыршығы

***

Tөмендегі көріністері тән шикізаттың атауын белгілеңіз: диаметрі 5 cм ге дейін жететін ұзындығы әр түрлі тамыр мен тамыршықтар кесектері, тығыны сұр-қоңыр, бойынан- кедір бұдырлы, сынған жерінде түктелген, ақшыл сары түсті, дәмі тым тәтті//

+ қызыл мия тамыры//

алтей тамыры//

аир тамыршығы//

аңдыз тамыршағы//

синюха тамыршығы тамырларымен

***

Дәріханада шүйгіншөптің дәрілік шикізаты бар. Шикізаттың қандай фармакологиялық әсері бар//

ауырғанды басатын, седативтік әсері бар//

қақырық шығарғыш әсері бар//

антисептикалық, қабынуға қарсы әсері бар//

+ОЖЖ қозғыштығын азайтады, ұйықтатқыштардың әсерін күшейтеді, спазмолитикалық әсері бар//

қантоқтатқыш әсері бар

***

Дәріхана сасықшөп шөбі келіп түсті – ұзындығы 25 cм, қалыңдығы 3 мм өсімдіктің жасыл жапырақтары бар, үстінгі жақ бөліктерінде қызғылт түсті гүлдері бар, әлсіз иісі және дәмі бар://

шикізат сапасыз талаптарға сәйкес келмейді//

шикізат сапасыз, жинау мерзімі бұзылған.//

шикізат сапасыз, жинаудың жалпы ережелері сақталмаған//

шикізат сапасыз, кептіру ережелері бұзылған//

+ шикізат сапалы

***

Дәрілік өсімдік шикізаты өлшемінің «жалпы күлі» сандық көрсеткішін анықтаған кезде://

ақырындап тиглде қыздырады кейін 500 ºС қалыпты массаға дейін күйдіреді //

+ тиглде концентрлі күкірт қышқылымен сулайды, қыздырады, кейін 500 ºС қалыпты массаға дейін күйдіреді //

қалыпты массаға дейін жақсылап қыздырады//

жағады, күйдіреді, 10% HCI өндейді, алынған тұңбаны қалыпты массаға дейін кептіреді//

тазартады, мұқият минералды қоспаларды алады және 500 ºС қалыпты массаға дейін күйдіреді

***

Фармацевтикалық тәжірибеде жапырақтар деп келесі дәрілік өсімдік шикізатты айтады//

сағақпен немесе сағақсыз жиналған, күрделі жапырақтың кепкен жеке жапырақшалары//

+ кепкен немесе жаңа жиналған жапырақтар немесе күрделі жапырақтардың жеке жапырақшалары, сағақпен немесе сағақсыз жиналған//

өсімдіктің кептірілген жапырақтары, гүлдеу уақытында сағақпен немесе сағақсыз жиналған//

Сағақпен немесе сағақсыз өркеннің бүйірлі құрылымдық бөлігі //

Гүлдеу уақытында жиналған кепкен жапырақтар

***

Науқасқа тікенді элеутерококк тағайындалды. Қандай әсер етуші заттарға байланысты фармакологиялық активтілігі бар?//

сапониндер//

алколоидтар//

лигнандар//

+ антрацентуындылары//

кумариндер

***

Науқас дәріханада кастор майын сатып алады. Қандай дәрілік зат ретінде ол қолданады?//

қақырық шығарушы//

+ іш өткізетін //

ауыруды басатын//

бырыстырғыш//

құсық шақыратын

***

Қоймаға дәрілік шикізатты қабылдаған кезде сапалығына зерттеулер жүргізілді. Дәрілік шикізат қандай талаптарға сай болуы тиіс?//

сақтау мерзіміне//

әсер етуші заттар құрамына//

өз атауына//

қоспалар құрамына//

+барлық қалыпты құжаттардың талаптары

***

Дәрілік шикізаттың шынайылығын анықтаңыз. Шынайылық деп келесіні ұғады://

+ шикізаттың өз атауы//

сақтау мерзімін//

дайындау мерзімін//

негізгі әсерін//

сандық көрсеткіштерін

***

Шикізаттыдәріханаға қабылдаған кезде шикізат қамбарлық зиянкестерімен ІІІ дәрежеде уланғаны анықталды. Қандай әдіспен улану дәрежесі анықталады//

+ жағады//

шектеулерсіз қолдана береді//

Кей жағдайда қолданады, дезинсекцияны қолданбай//

дезинсекциядан кейін тұңдырмаларды дайындау үшін қолданады.//

илеуіштен тазарту жолымен

***

Дәріханалық қоймаға мақта партиясы келіп түсті. Берілген өсімдік Республиканың қай облысында мәдени түрде өсіріледі?//

+ Оңтүстік-Қазақстанда//

Қызыл-Ордада//

Алматыда//

Жезказганда//

Жамбылда

***

Жемістерді піскен кезеңде жинайды – қыркүйектің аяғынан бастап аяздарға дейін. Қалқаншаларымен бірге жұлады, қаптарға немесе себеттерге салады. Жемістерін күннің көзінде немесе кептіргіштерде 70 ºС температурада кептіреді. Бұл келесі жемістін дайындау ережелері//

қаражемісті аронияның //

+ қанды қызыл долананың//

япондық сафораның//

егіндік кориандрдың//

қоңыр итмұрынның

***

Дәрілік өсімдік шикізатты анықтаңыз: жапырақтары сағақталған, қылыш тәрізді иілген, қалың қабықты, жалаңаш, шеттері тұтас, көп іздері бар, түсі жасыл немесе сұр жасыл түкті, иісі жағымды, дәмі ащы.//

жусан жапырақтары//

эвкалипт жапырақтары//

шалфей жапырақтары//

дурман жапырақтары//

+ жалбыз жапырақтары

***

Дәріханаға бақбақ шикізаты келіп түсті – қоңыр цилиндрлік тамырлырдың кесектері, шілде айында жиналған://

шикізат сапасыз, жинаудың жалпы ережелері бұзылған//

шикізат сапалы//

+ шикізат сапасыз жинау мерзімі бұзылған//

шикізат сапасыз, кептіру шарттары бұзылған//

шикізат сапалы барлық ережелер сақталған

***

Сатып алушы дәріханада ротокан препаратын сатып алды. Алынған препараттың құрамына не кіреді?//

аңдыз, мыңжапырақ, және итшомырттың сұйық сығындылары//

түймедақ, итошаған және жалаң мияның сұйық сығындылары//

түймедеқ, тырнақгүл және аңдықдың сұйық сығындылары//

итошаған, тырнақгүл, және аңдыздың сұйық сығындылары//

+түймедеқ, календула және мыңжапырақтың сұйық сығындылары

***

Өсімдіктен алынатын дәрілік заттың клиникалық зерттеуінің бірінші фазасы//

+дәрілік затқа шыдамдылықты белгілеу мақсатында адамға зерттелетін затты енгізуНауқастарға немесе ерікті сау адамдарда жүргізіледі, барлығы 10-25 адам//

дәрілік затқа шыдамдылықты белгілеу мақсатында лобораториялық жануарға зерттелетін затты енгізу. Әртүрлі жануар түрлерінде жүргізіледі//

дәрілік заттын фармакологиялық эффективтілігін белгілеу мақсатында адамға эерттелетін затты енгізу. Науқастарға немесе ерікті сау адамдарда жүргізіледі, барлығы 10-25 адам//

дәрілік заттын фармакологиялық эффективтілігін белгілеу мақсатында лабораториялық жануарға эерттелетін затты енгізу. Әртүрлі жануар түрлерінде жүргізіледі//

дәрілік заттардың фармакокинетикалық көрсеткіштерін белгілеу мақсатында науқас адамға зерттелетін затты енгізу. Ерікті адамдарға жүргізіледі

***

Өсімдіктен алынатын дәрілік заттың клиникалыққа дейінгі зерттеулер жүргізіледі:

дәрілік затқа шыдамдылықты белгілеу мақсатында адамға зерттелетін затты енгізу. Науқастарға немесе ерікті сау адамдарда жүргізіледі, барлығы 10-25 адам//

+ жануарларға жүргізілетін тәжірибеде сәйкес келетін модельді ауруларды емдеуін бекіту мақсатында лобораториялық жануарға зерттелетін затты енгізу//

дәрілік заттын фармакологиялық эффективтілігін белгілеу мақсатында лабораториялық жануарға эерттелетін затты енгізу. Зерттеу үшін 2 ерекше әртүрлі жануар түрін алады//

дәрілік заттардың фармакокинетикалық көрсеткіштерін белгілеу мақсатында науқас адамға зерттелетін затты енгізу. Ерікті адамдарға жүргізіледі.

***

Өсімдіктен алынған дәрілік заттар үшін ЛД 50 анықталады://

+ клиникалыққа дейінгі зерттеулерде//

1 фазадағы клиникалық зерттеулерде//

2 фазадағы клиникалық зерттеулерде//

жүргізілмейді//

әр этапта жүргізіледі

***

Қортанулық зертеуге бәрінен бұрын жатады://

+қызыл кітапқа кіргізілген өсімдіктер//

жеткіліксіз шикізат көздері – түрлері//

бұрын дақылға айналған дәрілік өсімдіктер//

экспорттық мәні бар дәрілік шикізат//

олардың қажеттілігінен асатын дәрілік өсімдіктердің табиғи қоры

***

ҚР Қызыл кітабына енген дәрілік өсімдіктер://

+ көктемгі жанаргүл//

кәдімгі түймешетен//

құстаран//

жалан мия//

жұмыршақ

***

Жинау ережелерін сақтау кезінде жинауы шектелмейтін дәрілік өсімдіктер://

Павлов итмұрыны//

далалық таушымылдық//

+ дәрілік бақбақ//

кәдімгі мыңжапырақ//

биікаңдыз

***

Шектелініп таралған және қорлары көп емес дәрілік өсімдіктердің түрлері//

құстаран//

ащы жусан//

жалан мия//

кәдімгі мыңжапырақ//

+ биік аңдыз

***

Фармацевтикалық тәжірибеде қолданатын гүлдер://

кептірілген жеке гүлдер//

түрі өзгерген генеративті өркен//

түрі өзгерген вегетативті өркендер//

+ кептірілген жеке гүлдері немесе гүлшоғыры сондай – ақ олардың бөлшектері//

кептірілген гүлшоғыры немесе олардың бөлшектері

***

Дәрілік өсімдік шикізаттарын тіркеу жүргізу үшін төменде көрсетілгендердің бәрі ұсынылады, тек://

препаратты науқас адамдарға қолдану қауіпсіздігін және эффективтілігін дәлелдейтін клиникалық зерттеулер туралы толық есеп//

субстанция мен соңғы өнімге мақала ретінде Фармакопеялық комитетте бекітілген//

препараттың кемінде 3 сериясы тұрақтылығы анықтау нәтижелері, сақтау мерзімі туралы ұсыныстар//

субстанция мен соңғы өнімнің сапа сертификаты//

+ дәрілік өсімдіктерді зерттеу аумағында басты мекеменің жағымды тұжырымы

***

ДӨШ–ң беттік түсін анықтау үшін //

жапырақтар//

тамырлар//

пиязшалар//

гүлдер//

+ қабықтар

***

ДӨШ –ң өзі екендігі –бұл//

Шикізаттың өзінің атына сай келуі//

шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі//

+ Шикізаттың өзінің атына сай келуі және шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі//

шикізат барлық НҚ сай келуі//

шикізатта жіберілмейтін қоспалардың болмауы

***

Күн көзінде кептіруге болады//

+ тамырлар мен қабықтар//

жапырақтар//

гүлдер//

ДӨШ күн көзінде кептірмейді//

жемістер

***

Көпжылдық шөптесін өсімдіктердің жер асты бөліктерін дайындау кезінде қорғау шаралары://

м² таралымның зақымдалмаған өсімдіктердің кемінде 50% қалдырады//

бұтақтарын сындырмайды//

м² таралымның 2-10 өсімдік қалдырады//

орманшының рұқсатымен тек кесілген жерлерде дайындалады//

+ жер асты мүшелерінің 30% кем емес жиналады

***

Құрамында алкалоиды бар дәрілік өсімдік шикізатын кептіру температурасы://

20-30⁰С//

+ 55-60⁰ С//

100⁰ С//

70-80⁰ С//

30-35⁰ С

***

Фармацевтік практикада жапырақтар деп төменгі сипаттағы д.ө.ш- ті атайды.//

өркеннің бүйірлік құрылымдық бөлігі//

сағақпен немесе сағақсыз жиналған күрделі жапырақтардың кептірілген жекелеген жапырақшалары//

+сағақ пен немесе сағақсыз жиналған күрделі жапырақтың жекелеген кептірілген немесе жаңадан жиналған жапырақтар//

гүлдену кезеңінде сағақты немесе сағақсыз жинақталған өсімдіктің кептірілген жапырақтары//

күрделі жапырақтардың жекелеген жапырақшалары.

***

Жапырақтардың макроскопиялық белгілеріне жатады://

эпидерма құрылымы//

+ шет пішіндері//

кристалдық қосылыстар//

сапалық реакцияның нәтижелері//

тығын құрылымы

***

Аюқұлақтың шикізаты болып табылады…//

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 567 8 Следующая ⇒