4. Жолаушылардың міндеттері

4. Жолаушылардың міндеттері

1. Жолаушылар:

1) Қ Р Ү кіметінің 2017. 21. 10. № 667 Қ аулысымен алып тасталды

2) қ ауіпсіздік белдіктерімен жабдық талғ ан кө лік қ ұ ралымен жол жү рген кезде оларды тағ уғ а (Қ ағ идалардың 2-бө лімі 1-тармағ ының 2) тармақ шасын ескеріп), ал мотоциклмен жол жү рген кезде - тү ймеленген мотошлемде болуғ а;

3) тротуар немесе жол жиегі жағ ынан жә не кө лік қ ұ ралы толық тоқ тағ аннан кейін ғ ана отыруды жә не тү суді жү зеге асыруғ а міндетті.

Егер тротуар немесе жол жиегі жағ ынан отыру жә не тү су мү мкін болмаса, бұ л қ ауіпсіз болатын жә не жол жү рісіне басқ а да қ атысушылар ү шін кедергі келтірмейтін жағ дайларда жолдың жү ру бө лігі жағ ынан жү зеге асырылады.

2. Жолаушыларғ а:

1) кө лік қ ұ ралы жү ріп келе жатқ анда жү ргізушіні оны басқ арудан алаң датуғ а;

2) борт платформасы бар жү к автомобилімен жол жү рген кезде тү регеліп тұ руғ а, бортқ а немесе борттардан биік тұ ратын жү ктің ү стіне отыруғ а;

3) кө лік қ ұ ралы жү ріп келе жатқ анда оның есіктерін ашуғ а, сондай-ақ терезесінен жә не люгінен басын шығ аруғ а тыйым салынады.

5. Бағ даршамның жә не реттеушінің сигналдары

Ескертпе. Бағ даршам жә не реттеуші сигналдарының кескіндемелері 1-суретте келтірілген.

Бағ даршамның сигналдары

1. Жол жү рісін реттеу ү шін кө лденең жә не тігінен орналасқ ан бағ даршамдар қ олданылады.

Бағ даршамдарда жасыл, сары, қ ызыл жә не ай тү стес ақ шыл жарық сигналдары қ олданылады.

Сигналдары тігінен орналасқ ан бағ даршамдарда қ ызыл тү с жоғ арыда орналасады, ал жасыл - тө менде; сигналдар кө лденең інен орналасқ анда қ ызыл - сол жақ та, жасыл - оң жақ та орналасады.

Бағ даршам сигналдары мақ сатына байланысты дө ң гелек, бағ ыттаушы (бағ ыттаушылар) тү рінде, жаяу жү ргінші немесе велосипед кескінінде, «Х» жә не «+» тә різді болуы мү мкін.

Дө ң гелек сигналды бағ даршамдардың бір немесе екі, дө ң гелек жасыл сигналдың дең гейінде орналасқ ан жасыл бағ ыттаушы (бағ ыттаушылар) тү ріндегі сигналдары бар қ осымша секциялары болуы мү мкін.

2. Бағ даршамның дө ң гелек сигналдарының мынадай мә ні бар:

1) жасыл сигнал жү руге рұ қ сат етеді;

2) жасыл жыпылық тағ ан сигнал жү руге рұ қ сат етеді жә не оның қ олданылу уақ ыты ө тіп барады жә не тыйым салатын сигнал іске қ осылатындығ ын хабарлайды (жү ргізушілер мен жаяу жү ргіншілерді жасыл сигналдың жануына дейін уақ ыт туралы секундпен хабар беретін сандық табло қ олданылады);

3) сары сигнал осы бө лімнің 14-тармағ ында кө зделгеннен басқ а жағ дайларда жү руге тыйым салады жә не сигналдардың ауысқ алы тұ рғ анын ескертеді;

4) сары жыпылық тағ ан сигнал бағ даршаммен реттелмейтін кө ше қ иылысының немесе жаяу жү ргінші ө тпесінің бар екенін хабарлайды, қ ауіптен сақ тандырады;

5) қ ызыл, оның ішінде жыпылық тайтын сигнал, жү руге тыйым салады. Қ ызыл жә не сары сигналдардың қ осыла жануы жү руге тыйым салады жә не жасыл сигнал жанғ алы тұ рғ аны хабар береді.

3. Қ ызыл, сары жә не жасыл тү сті бағ ыттаушы тү рінде орындалғ ан бағ даршам сигналы тиісті тү стердегі дө ң гелек сигналмен бірдей мағ ыналас, бірақ олардың кү ші бағ ыттаушы кө рсеткен бағ ытқ а (бағ ыттарғ а) ғ ана қ олданылады. Бұ л ретте солғ а бұ рылуғ а рұ қ сат беретін бағ ыттаушы, егер бұ ғ ан тиісті жол белгісімен тыйым салынбаса, кері бұ рылуғ а да рұ қ сат етеді.

Сілтеме. Қ ызыл жә не сары бағ ыттаушылардың орнына осы мағ ынада қ ара контурлы бағ ыттаушылар кескінделген дө ң гелек қ ызыл жә не сары сигналдар пайдаланылуы мү мкін.

Қ осымша секциясы бар жасыл бағ ыттаушы да осындай мә нге ие болады. Қ осылмай тұ рғ ан қ осымша секцияның сигналы осы секциямен реттелетін бағ ыттағ ы жү ріске тыйым салынғ анын білдіреді.

4. Егер бағ даршамның негізгі жасыл сигналына қ ара контурлы бағ ыттаушы (бағ ыттаушылар) салынғ ан болса, онда ол жү ргізушіге бағ даршамның қ осымша секциясын жә не қ осымша секцияның сигналына қ арағ анда ө зге де рұ қ сат етілген жү ру бағ ыттарын хабарлайды.

5. Егер бағ даршам сигналы жаяу жү ргіншінің (велосипедтің ) кескіні тү рінде орындалса, онда кү ші тек жаяу жү ргіншіге, (велосипедшілерге) ғ ана қ олданылады. Бұ л ретте жасыл сигнал жаяу жү ргіншінің (велосипедшінің ) жү руіне рұ қ сат береді, ал қ ызыл тыйым салады.

Велосипедшілердің жү руін реттеу ү шін сондай-ақ кішірейтілген ө лшемдегі дө ң гелек сигналы бар, 300x200 мм ө лшемді, қ ара тү сті велосипед кескінделген тік бұ рышты ақ тү сті тақ тайшамен толық тырылғ ан бағ даршам пайдаланылады.

6. Зағ ип жаяу жү ргіншілерді жолдың жү ру бө лігін кесіп ө ту мү мкіндігі туралы хабардар ету ү шін бағ даршамдардың жарық сигналдары дыбыстық сигналмен толық тырылуы мү мкін.

7. Кө лік қ ұ ралдарының жолдың жү ру бө лігінің қ озғ алыс бағ ыты қ арама-қ арсы бағ ытқ а ө згеруі мү мкін жол жолақ тары бойынша жү руін реттеу ү шін X ү лгісіндегі қ ызыл сигнал жә не тө мен бағ ытталғ ан бағ ыттаушы тү ріндегі жасыл сигналы бар реверстік бағ даршам қ олданылады. Бұ л сигналдар тиісінше олар ү стінде орналастырылғ ан жолақ бойынша жү руге тыйым салады немесе рұ қ сат береді.

Реверстік бағ даршамның негізгі сигналдары бағ ыттаушы тү ріндегі, тө мен қ арай оң ғ а немесе солғ а қ иғ аштай ең кейтілген, іске қ осылғ ан сигналдың ауысатындығ ын жә не бағ ыттаушы нұ сқ ағ ан жолақ қ а қ атар ауыстыру қ ажеттігін хабарлайтын сары сигналмен толық тырылуы мү мкін.

Реверстік бағ даршамның екі жағ ынан 1. 9 таң балауымен белгіленген жолақ тың ү стіне орналастырылғ ан сигналдары іске қ осылғ анда осы жол жолағ ына шығ уғ а тыйым салынады.

8. Трамвайлардың, сондай-ақ олар ү шін бө лінген жолақ пен жү ретін қ оғ амдық кө ліктің жү рісін реттеу ү шін «Т» ә рпі тү рінде орналасқ ан тө рт ай тү стес ақ дө ң гелек сигналдары бар бағ даршамдар қ олданылады. Бір мезгілде тө менгі сигналмен бір немесе бірнеше жоғ арғ ы сигнал іске қ осылғ ан кезде ғ ана олардың сол жақ тағ ысы - солғ а, ортадағ ысы - тіке, оң жақ тағ ысы - оң ғ а жү руге рұ қ сат етеді.

9. Теміржол ө тпесінде орналасқ ан дө ң гелек, жыпылық тап тұ ратын ай тү стес ақ сигнал кө лік қ ұ ралдарының ө тпе арқ ылы жү руіне рұ қ сат береді. Ай тү стес ақ жә не қ ызыл жыпылық тайтын сигнал сө ніп тұ рғ ан кезде кө з жетер шегінде ө тпеге жақ ындап қ алғ ан пойыз (локомотив, дрезина) болмағ ан кезде жү руге рұ қ сат етіледі.

9-1. Қ ызыл «+» тә різді сигнал қ арсы бағ ыттағ ы кө лік қ ұ ралдары ү шін бағ даршамның тыйым салатын қ ызыл сигналының жанғ аны туралы хабарландырады.

Сө ніп тұ рғ ан қ ызыл «+» тә різді сигнал қ арсы бағ ыттағ ы кө лік қ ұ ралдары ү шін бағ даршамның рұ қ сат беретін жасыл сигналының жанғ аны туралы хабарландырады.