2. Жүргізушілердің жалпы міндеттері

1. Механикалық кө лік қ ұ ралының жү ргізушісі:

1) мыналарды:

кө лік қ ұ ралын басқ ару қ ұ қ ығ ын беретін жү ргізуші куә лігін не жү ргізуші куә лігінің орнына берілген уақ ытша куә лікті жү ргізушінің жеке басын куә ландыратын қ ұ жатпен бірге;

кө лік қ ұ ралын мемлекеттік тіркеу туралы куә лікті не кө лік қ ұ ралына меншік қ ұ қ ығ ын куә ландыратын қ ұ жатты;

жол парағ ын, алып жү ретін жү кке арналғ ан қ ұ жатты (тауар-кө ліктік жү кқ ұ жатты) жә не кө лік қ ұ ралына Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген ө зге де қ ұ жаттарды ө зімен бірге алып жү руге жә не ішкі істер органдарының, кө ліктік бақ ылау органдарының уә кілеттік берілген лауазымды адамдарының талабы бойынша оларғ а тексеру ү шін беруге;

2) ішкі істер, кө ліктік бақ ылау органдарының нысанды киім киген қ ызметкерінің дауыс кү шейткіш қ ұ рылғ ысының кө мегімен, ысқ ырып сигнал берумен бір мезгілде жү ргізушіге тү сінікті жә не орындалуы авариялық жағ дай туғ ызбайтындай етіп дер кезінде берілуге тиіс кө лік қ ұ ралына бағ ытталғ ан қ ол қ имылымен немесе таяқ шамен сигнал беруі арқ ылы кө лік қ ұ ралын тоқ тату туралы талабы бойынша кө лік қ ұ ралын тоқ татуғ а;

3) кө лік қ ұ ралының ө здігінен жү ріп кетуін болғ ызбайтын шаралар қ олданбай, сондай-ақ оны ішкі істер органдарының қ ызметкері тоқ татқ ан жағ дайда, оның рұ қ сатынсыз кө лік қ ұ ралын тастап кетпеуге;

4) ішкі істер органдары қ ызметкерінің талабы бойынша масаң кү йін куә ландырудан ө туге;

5) қ ауіпсіздік белдіктерімен жабдық талғ ан кө лік қ ұ ралымен жү рген кезде белдікті тағ уғ а жә не белдік тақ пағ ан жолаушыларды тасымалдамауғ а;

6) Қ азақ стан Республикасының Ә кімшілік қ ұ қ ық бұ зушылық туралы кодексінде белгіленген жағ дайларда, осы Қ ағ идаларды білуін тексеруден ө туге;

7) кө лік қ ұ ралын:

шығ ындарды ө теттіре отырып, медициналық кө мек кө рсету ү шін жол-жө некей бағ ытта кетіп бара жатқ ан медицина қ ызметкерлеріне, сондай-ақ жедел медициналық кө мекке мұ қ таж азаматтарды емдеу мекемелеріне жеткізу ү шін, сондай-ақ терроризмге қ арсы операциялар жү ргізу кезінде жү ру бағ ытына қ арамастан, медицина қ ызметкерлеріне, ішкі істер органдарының жә не ұ лттық қ ауіпсіздік органдарының қ ызметкерлеріне;

жол-кө лік оқ иғ алары кезінде бү лінген кө лік қ ұ ралдарын тасымалдау, дү лей зілзала болғ ан жерге бару ү шін ішкі істер органдарының қ ызметкерлеріне, сондай-ақ Қ азақ стан Республикасының заң намасында кө зделген жағ дайларда ішкі істер органдарының, Қ азақ стан Республикасы Мемлекеттік кү зет қ ызметі мен ұ лттық қ ауіпсіздік органдарының қ ызметкерлеріне беруге;

Ескертпе:

кө лік қ ұ ралын беру туралы талап шетел мемлекеттері ө кілдіктерінің жә не дипломатиялық иммунитеті бар халық аралық ұ йымдардың кө лік қ ұ ралдарына қ олданылмайды;

кө лік қ ұ ралын пайдаланғ ан адам жү ргізушінің талабы бойынша анық тама беруі немесе жол парағ ына жазба (жү рудің қ анша уақ ытқ а созылғ андығ ы, жү ріп ө ткен қ ашық тық ты, ө зінің тегін, лауазымын, қ ызметтік куә лігінің нө мірін, ө з ұ йымының атауын кө рсетіп) жасауы тиіс;

мемлекеттік ұ йымдардың жоғ арыда аталғ ан қ ызметкерлеріне кө лік қ ұ ралдарын беруге байланысты келтірілген шығ ыстарды кө лік қ ұ ралы иесінің талабы бойынша белгіленген тә ртіппен осы ұ йымдар ө тейді.

8) жол-кө лік оқ иғ асы кезінде оғ ан қ атысы бар жү ргізуші:

Қ ағ идалардың 7-бө лімі 2-тармағ ының талаптарына сә йкес кө лік қ ұ ралын дереу тоқ татуғ а (орнынан қ озғ амауғ а), авариялық жарық сигнал беруін қ осуғ а жә не авариялық тоқ тау белгісін (жанып-сө нетін қ ызыл фонарь) қ оюғ а, оқ иғ ағ а қ атысы бар заттарды қ озғ амауғ а;

зардап шеккендерге дә рігерге дейінгі медициналық кө мек кө рсету ү шін ық тимал шараларды қ олдануғ а, жедел медициналық жә рдем шақ ыруғ а, ал шұ ғ ыл жағ дайларда зардап шеккендерді жол-жө некей кө лікпен жө нелтуге, егер бұ л мү мкін болмаса, ө зінің кө лік қ ұ ралымен жақ ын жердегі емдеу мекемесіне жеткізуге, ө зінің тегін, кө лік қ ұ ралының мемлекеттік тіркеу нө мірі белгісін хабарлауғ а (жеке басын куә ландыратын қ ұ жатты немесе жү ргізуші куә лігін жә не кө лік қ ұ ралына берілген тіркеу қ ұ жатын кө рсете отырып) жә не оқ иғ а болғ ан жерге қ айтып келуге;

Қ ағ идалардың 1-бө лімі 8-тармағ ында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, болғ ан оқ иғ а туралы жақ ын жердегі ішкі істер органына дереу хабарлауғ а, оны кө ргендердің тектері мен мекенжайларын жазып алуғ а жә не ішкі істер органдары қ ызметкерлерінің келуін кү туге;

егер басқ а кө лік қ ұ ралдарының жү руі мү мкін болмаса, жолдың жү ру бө лігін босатуғ а;

жолдың жү ру бө лігін босату қ ажет болғ ан кезде оқ иғ ағ а қ атысы бар кө лік қ ұ ралының орналасуын, іздер мен заттарды куә лардың қ атысуымен алдын ала белгілеп, оларды сақ тауғ а барлық ық тимал шараларды қ олдануғ а жә не оқ иғ а болғ ан жерді ө згелердің айналып ө туін қ амтамасыз етуге міндетті.

Мотоциклді басқ ару кезінде жү ргізушілер тү ймеленген мотошлемде болады жә не тү ймеленген мотошлем кимеген жолаушыларды тасымалдамайды.

2. Халық аралық жол жү рісіндегі кө лік қ ұ ралдарына Қ азақ стан Республикасының аумағ ындағ ы жол жү рісіне қ атысуғ а Қ азақ стан Республикасы ратификациялағ ан халық аралық шарттардың талаптарына сә йкес берілген:

1) кө лік қ ұ ралын, тіркемені тіркеу туралы куә лік;

2) кө лік қ ұ ралының тіркеу нө мірі;

3) мемлекеттің айырым белгісі;

4) кө лік қ ұ ралының таным белгісі;

5) кө лік қ ұ ралының техникалық қ арап тексеруден ө туі фактісін растайтын қ ұ жат болғ ан кезде рұ қ сат етіледі;

3. Жол жү ргенде Кө лік қ ұ ралдарын пайдалануғ а рұ қ сат беру жө ніндегі негізгі ережелерде кө лік қ ұ ралдарын пайдалануғ а тыйым салынатын жә не жү ргізуші анық тай алатын ө зге ақ аулар жә не жағ дайлар туындағ ан кезде, ол оны жояды, ал егер бұ л мү мкін болмаса, онда қ ажетті сақ тық шараларын сақ тай отырып, тұ рақ қ а немесе жө ндеу орнына апарады.

4. Жү ргізушіге:

1) кө лік қ ұ ралын басқ ару қ ұ қ ығ ын беретін жү ргізуші куә лігінсіз не жү ргізуші куә лігінің орнына берілген, жү ргізушінің жеке басын куә ландыратын қ ұ жатпен бірге уақ ытша куә ліксіз кө лік қ ұ ралын басқ аруғ а;

2) масаң кү йде (алкогольдік, есірткілік жә не (немесе) уытқ ұ марлық ); реакциясын жә не назар аударуын нашарлататын дә рілік препараттардың ә серімен; жол жү рісі қ ауіпсіздігіне қ атер тө ндіретін сырқ ат немесе шаршаулы кү йде кө лік қ ұ ралын басқ аруғ а;

3) шық қ ан жылын қ оса алғ анда, шығ арылғ анына жеті жылдан аспағ ан, автомобиль кө лігі саласындағ ы кә сіпкерлік қ ызметте пайдаланылмайтын М1 санатындағ ы кө лік қ ұ ралдарын қ оспағ анда, ақ ауы бар кө лік қ ұ ралын, міндетті техникалық қ арап-тексеруден ө тпеген кө лік қ ұ ралын басқ аруғ а;

4) Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген жағ дайларда кө лік қ ұ ралдары иелерінің жауапкершілігін міндетті сақ тандыру шартын жә не (немесе) тасымалдаушының жолаушылардың алдындағ ы жауапкершілігін міндетті сақ тандыру шартын жасаспағ ан иесінің кө лік қ ұ ралын басқ аруғ а;

5) мемлекеттік тіркеу нө мірі белгілері болмағ ан немесе олар тіркеу қ ұ жаттарына сә йкес келмеген жағ дайларда кө лік қ ұ ралын басқ аруғ а;

6) Қ Р Ү кіметінің 2015. 23. 06. № 472 Қ аулысымен алып тасталды

7) масаң кү йдегі, реакциясын жә не назар аударуын нашарлататын дә рілік препараттардың ә серіндегі, сырқ ат немесе шаршаң қ ы кү йдегі адамдарғ а, сондай-ақ жү ргізуге оқ ып-ү йренушілерден басқ а, ө зімен бірге осы санаттағ ы кө лік қ ұ ралын басқ ару қ ұ қ ығ ын беретін жү ргізуші куә лігі (жү ргізуші куә лігінің орнына берілген уақ ытша куә лігі жә не жү ргізушінің жеке басын куә ландыратын қ ұ жаты) жоқ немесе жол (маршрут) парағ ында кө рсетілмеген адамдарғ а не кө лік қ ұ ралын басқ ару қ ұ қ ығ ы жоқ немесе басқ ару қ ұ қ ығ ынан айырылғ ан адамдарғ а кө лік қ ұ ралын басқ аруғ а беруге;

8) ұ йымдастырылғ ан (оның ішінде жаяулардың да) колонналарды кесіп ө туге жә не олардың арасынан орын алуғ а;

9) телефонды не радиостанцияны тың дауыш немесе қ атты дауысты байланысты қ олдану арқ ылы пайдалануды қ оспағ анда, кө лік қ ұ ралын басқ ару кезінде оларды пайдалануғ а;

10) тежегіштің жұ мыс жү йесі немесе рульмен басқ аруы істемейтін, ілініс қ ұ рылғ ысы (поезд қ ұ рамында) жарамсыз, сондай-ақ тә уліктің қ араң ғ ы уақ ытында жолдарда жасанды жарық тандыру болмағ анда немесе кө рінуі жеткіліксіз жағ дайларда - шамдары жә не (немесе) артқ ы габариттік оттары жанбайтын (жоқ ), жаң быр немесе қ ар жауып тұ рғ анда алдың ғ ы терезе тазалағ ыштары жарамсыз кө лік қ ұ ралын басқ аруғ а.

Ескертпе. Ең тө менгі жылдамдық пен жү рген кезде кө лік қ ұ ралын тоқ татуғ а немесе маневрді жү зеге асыруғ а мү мкіндік бермейтін тежегіш жұ мыс жү йесі немесе рульдік басқ ару жұ мыс істемейтін болып саналады.

11) ө зінің қ атысы бар жол-кө лік оқ иғ асынан кейін не ішкі істер органдары қ ызметкерінің талабы бойынша кө лік қ ұ ралы тоқ татылғ аннан кейін уә кілетті лауазымды адам масаң кү йді анық тау мақ сатында куә ландырудан ө ткізгенге дейін немесе уә кілетті лауазымды адам осындай куә ландыруды жү ргізуден босату туралы шешім қ абылдағ анғ а дейін алкоголь ішімдіктерін, есірткі немесе психотроптық заттарды пайдалануғ а тыйым салынады

Осы Қ ағ идалардың 8-бө лімінің 12 жә не 13-тармақ тарында, 9-бө лімінің 2 жә не 3-тармақ тарында, 10-бө лімінің 5-тармағ ында, 11-бө лімінің 4 жә не 5-тармақ тарында, 12-бө лімінің 4, 5 жә не 7-тармақ тарында, 13-бө лімінің 2 жә не 3-тармақ тарында, 14-бө лімінің 4-тармағ ында, 15-бө лімінің 3-тармағ ында, 16-бө лімінің 1-тармағ ында, 17-бө лімінің 2-тармағ ында, 20-бө лімінің 4 жә не 5-тармақ тарында, 22-бө лімінің 6 жә не 7-тармақ тарында жү ргізушілер ү шін ө зге тыйым салулар кө зделген.