Жоғарыда көрсетілген газдар үшін әр-түрлі полимерлі материалдардың өткізгіштігі

Жоғ арыда кө рсетілген газдар ү шін ә р-тү рлі полимерлі материалдардың ө ткізгіштігі

Кесте - 12

Пленкалы материал

Газө ткізгіштік (см³хсм/см³х см. рт. ст)

СО₂

О₂

N₂

ПЭ
ПП
ПЭТ-ПЭ
ПЭТ-ПП
ПЭТ 0, 020 мм
ПЭТ металданғ ан
ПЭТ металданғ ан

1, 8*10^-10 7, 0*10^-10 1, 1*10^-10 5, 6*10^-10 1, 6*10^-11 2, 4*10^-12 2, 4*10^-12

5, 5*10^-10 3, 3*10^-10 2, 0*10^-10 1, 4*10^-11 4, 0*10^-12 5, 0*10^-13 5, 0*10^-13

2, 5*10^-10 1, 3*10^-10 6, 0*10^-10 4, 0*10^-10 1, 2*10^-10 1, 5*10^-13 1, 5*10¹³

Полимер материалдарының жалпы сипаттамасы.

Полимер тара жасау ү шін қ олданылатын материалдарды табиғ и жә не синтетикалық материалдарғ а бө леді

Табиғ и полимер материалдарына целлюлозаның туындылары: регенерирленген целлюлоза жә не целлюлоза астаттары жатады.. Орағ ыш материалдар кө бінесе регенерирленген целлюлоза – вискозадан жасалады..

Целлюлоза пленкаларының пайдалы қ асиеттері болып оның шыныдан кем емес мө лдірлігі, жоғ ары беріктігі (мық тылығ ы), майлар мен иістерді ө ткізбеуі табылады.

Вискозадан жасалғ ан пленка (целлофан).

Целлофан – арзан мө лдір буып-тү ю материалы қ ағ аз жә не картон негізіндегі дә стү рлі буып-тү ю материалдарынан айырмашылығ ы, ол мө лдір тара дайындауғ а мү мкіндік береді.

Табиғ атта кездесетін целлюлоза химиялық - техникалық процесс нә тижесінде сульфитті целлюлоза тү рінде жиі қ олданылатын мө лдір пленкағ а айналады. Бұ л мағ ынада целлофан пластмассағ а жатпайтын жә не тү рленген табиғ и материал.

Целлюлозаларды буып-тү ю ү шін қ олдану мә ні, ол мө лдір жә не арзан, соғ ан қ арамастан оның ультракү лгін сә улелерді ө ткізуі басқ а мө лдір пленкағ а қ арағ анда жоғ ары. Мұ ны жарық сезгіш заттар, май, дә руменді ө німдерді буып – тү ю кезінде есепке алу керек.

Негізгі шикізат – целлюлоза ағ аш қ алдық тарын каустикалық содамен ө ң деу арқ ылы алынады. Вискоза пленкасының алуан тү рлері кездеседі, оның ішінде суды ө ткізбейтін жә не оны ө ткізетін, термосваркаланатын жә не сваркаланбайтын, бір немесе екі жағ ынан қ апталғ ан жә не т. б.

Су ө ткізетін целлофан пленкасы ө німді шаң нан, майлар мен зең тү суінен қ орғ ау қ ажет болғ анда қ олданылады. Оғ ан конфеттерді, жаң а пысқ ан кө кө ністер мен жемістерді, сосискаларды орауғ а болады.

Су ө ткізбейтін вискоза пленкасы нан-тоқ аш жә не кондитер ө німдерін, сигареттерді, жаң а сойылғ ан етті орау ү шін қ олданылады. Полиэтиленмен қ апталғ ан целлофан қ ақ талғ ан етті, сырды жә не басқ аларды вакуум жағ дайында орау ү шін қ олданылады. Бұ л жерде целлофан газдардың ө тпеуін, ал полиэтилен – сварка тігісінің мық тылығ ын жә не ылғ алдың ө тпеуін қ амтамасыз етеді. Бұ ндай пленкағ а печенье, чипсы орауғ а болады.

Целлюлоза ацетаттары. Ацетат пленкалары вискозадан жасалғ ан пленкалардың қ асеттерінің кө біне ие, сонымен бірге қ ыздырылғ ан кү йінде жең іл майысады (термопластикалы), жақ сы формаланады жә не бү ктеледі. Кө п қ абатты ламинаттардың сыртқ ы қ абаты тү рінде қ олданылады. Пленка ылғ ал жібермейді, ал бу жә не газ жібереді, сондық тан «тыныс ала алатын» орамдық материал ретінде кө птеген жас тағ амдарды орау ү шін қ олданылады. Бү ктеп желімдеу немесе формалау арқ ылы конфеттер, шоколад салуғ а арналғ ан ә р тү рлі сиымдылық тар мен коробкалар жасауғ а келеді.

Синтетикалық полимер материалдарына олефин гомологтық қ атарының газдарын – этилен, пропилен, бутен, винил полимерлері – поливинилхлорид, иономерлер, стирол полимерлері, полиамидтер жә не т. б. полимеризациялау ө німдері жатады.

Тығ ыздығ ы тө мен полиэтилен – полиэтилен низкой плотности (ПЭНП ). Этиленді полимеризациялау арқ ылы алынады.. ПЭНП пленкалары мық ты болып табылады жә не мық тылығ ын – 70 ⁰С температурағ а дейін сақ тай алады. Ылғ ал жә не бу ө ткізбейді, бірақ газ ө ткізеді сондық тан тез тотығ атын ө німдерді буып-тү юге келмейді. Химиялық тұ рақ ты болып табылады, ә сіресе қ ышқ ылдар, сілтелер жә не анорганикалық еріткіштерге қ арсы, бірақ кө мірсуларғ а, майларғ а қ арсы тұ ра алмайды.

ПЭНП буып-тү юге арналғ ан пленкалардың 75%-ын қ ұ райды. Бұ л материал полиэтилен пакеттері тү рінде ә р тү рлі тағ ам ө німдерін салу ү шін қ олданылады. Тө менгі температураларда беріктігін жоғ алтпауына байланысты мұ здатылғ ан тағ ам ө німдерін орау ү шін қ олданыла алады.

Тығ ыздығ ы жоғ ары полиэтилен – полиэтилен высокой плотности (ПЭВП). ПЭВП-дан жасалғ ан пленкалар 120 ⁰С температуралағ а дейін шыдайды, сондық тан одан жасалғ ан тара бумен стерилизациялауды кө тереді. Химиялық тұ рақ тылығ ы ПЭНП пленкаларының тұ рақ тылығ ынан жоғ ары б. т..

Радиациялық -модификацияланғ ан полиэтилен. Кә дімгі ПЭНП пленкаларын жоғ ары жиіліктігі электр тогы ө рісінде ұ стау арқ ылы алынады. Тиісті тұ рақ тыландырғ ыш (стабилизатор) қ олдана отырып 105 ⁰С температурағ а, ал қ ысқ а мерзім ішінде 230 ⁰С температурағ а шыдайтын полиэтилен алуғ а болады.

Полипропилен. Пропиленнің синтетикалық полимеры болып табылады. Полиэтиленге қ арағ анда пропиленнің тығ ыздығ ы тө мендірек, жоғ ары температурағ а шыдайды. Тағ ам ө німдерін орауғ а арналады.

Полибутен-1 (ПБ). ПБ плёнкасы ПЭНП-ғ а қ арағ анда қ атты жә не мық ты б. т., жоғ ары температурағ а шыдайды. Оны ыстық ө німдерді орау ү шін қ олдануғ а болады. Буды ө ткізбейді бірақ газды жақ сы ө ткізеді. Термосваркаланады.

Бұ л пленкадан сү т қ ұ ятын пакеттер жасалады.

Поливинилхлорид (ПВХ). Винилхлоридты полимеризациялау арқ ылы алынады. Пленка қ атты жә не мық ты б. т. Печенье жә не кондитер ө німдері салынғ ан қ орабтардың ішіне жайу ү шін қ олданылады.

Поливинилиденхлорид (ПВДХ) . Винилиденхлорид жә не винилхлорид сополимеры б. т. Плёнка жарық ө ткізеді, мық тылығ ы жоғ ары 120... 158 °С температурада сваркаланады. ПВДХ пленкаларының бу- жә не газ ө ткізгіштігі ө те тө мен. Кө п қ абатты пленкалар шығ арғ анда жә не қ ағ аз, целлофан, полипропилен пленкаларының бетіне жағ ылады.

Ветчина, сыр, қ ұ с ө німдерін орау ү шін қ олданылады. Осы плёнкадан жасалғ ан қ аптар сырларды жетілдіру кезінде қ олданылады.

Иономерлер. Полимерлердің бұ л тобы коваленттік жә не иондық байланыстарғ а ие болады.. Иономерлерді «Дюпон» швейцар фирмасы зерттеп дайындағ ан жә не олар Сурлин А деп аталады.

Сурлин А пленкалары этиленде негізделген жә не кө птеген қ асиеттері бойынша полиэтиленге ұ қ сас болып табылады. Иономерлер жарық ты жақ сы ө ткізеді (прозрачность) ү й температурасында кез келген органикалық еріткіштердің ә серінен ө згермейді жә не жоғ ары температурада да бір де бір еріткіште ерімейді. Термосваркамен формалау арқ ылы дайындаратын тара шығ ару ү шін қ олданылады. Экструзия арқ ылы ламинирлеу ү шін де қ олданыла алады.

Стиролдың полимерлері жә не сополимерлері. Стирол 145 °С температурада қ айнайтын химиялық сұ йық болып табылады. Полимеризациялау ө німдеріне полистирол жә не оның модификациялары, акрилонитрил, бутадиен жә не стирол сополимерлері жатады..

Полистирол (ПС). Полистирол пленкасы ө те сынғ ыш болып табылады жә не модифициялаусыз орау материалы тү рінде қ олданыла алмайды. Полистирол орташа дең гейде газ ө ткізгіштікке жә не жоғ ары бу ө ткізгіштікке ие. Кү шті қ ышқ ыл жә не сілтелерге қ арсы тұ рақ тылығ ы бар.

Модифицирленген полистиролдан ә р тү рлі стаканчиктер, подностар, қ атты тубалар жә не т. б. жасайды..

Полиамидтер (ПА). Барлық полиамидтер қ атты, тө зімді материалдар болып табылады. Бумен 140 °С температурағ а дейін стерилизайиялауды кө тереді. Тө мен температурада сынбайды, соқ қ ыны жақ сы кө тереді, жең іл свараланады. Буып тү ю материалы ретінде полиамидтер мынадый қ асиеттерге ие: майлар мен сілтілерге қ арсы тұ рақ ты, газ жә не ауаны, иістерді жақ сы ө ткізеді. Кемшіліктері: ылғ ылды жақ сы сің іреді жә не бу ө ткізеді..

Полиамид плёнкалар тағ ам ө німдерін вакуум жағ дайында буып-тү ю ү шін қ олданылады.

Поликарбонат (ПК). Кө мір қ ышқ ылының полиэфиры болып табылады. Поликарбонат плёнкалары жоғ ары термотұ рақ тылық, тұ тқ ырлық қ а ие, жарық ты жақ сы ө ткізеді. Қ асиеттері температураның ә серінен кө п ө згермейді. Ө те тө мен температураларғ а да шыдамды. Импульстік, ультрадыбыс жә не кә дімгі жылу сваркалауғ а жарамды. Формағ а оң ай келтіріледі.

Ыстық тамақ ты орау ү шін қ олданылады. Автоклавтарда стерилденетін ө німдерді жә не микротолқ ын пештері ү шін оралатын ө німдерді орау ү шін қ олданылады.

Ә детте синтетикалық жә не табиғ и материалдардың кө бісі нақ ты мақ сатта пайдалану ү шін қ ажетті барлық қ асиеттерге ие болмайды. Материал химиялық тұ рақ ты, бірақ мық тылығ ы тө мен болуы, газдарды ө ткізбеуі бірақ суды ө ткізуі мү мкін. Барлық қ асиеттерге ие бірақ қ ымбат болуы мү мкін жә не т.. с.

Қ азіргі жағ дайда техниканың дамуына байланысты қ ажетті қ асиеттерге ие кө п қ абатты полимер жә не комбинирленген материалдарды шығ аруғ а болады.

Кө п қ абатты полимер материалдары . Ә р тү рлі полимер плёнкаларын біріктіру арқ ылы бастапқ ы пленкалардың қ асиеттерінен едә уір жоғ ары қ асиеттерге ие кө п қ абатты материалдар алуғ а болады. Ә детте полимердің екі-ү ш тү рін екі-ү ш қ абатқ а біріктіру оптималды деп есептеледі.