52.Ұңғыны зерттеудің электрлік әдістерінің мақсатары.

52. Ұ ң ғ ыны зерттеудің электрлік ә дістерінің мақ сатары.

Қ азіргі уақ ытта ұ ң ғ ыны зерттеудің электрлік ә дістері шегенделген ж/е шегенделмеген ұ ң ғ ыларда жү ргізіледі.

Шегенделмеген ұ ң ғ ыларда электрлі зерттеу ә дісінің мақ саты:

- ә р қ абаттың терең дік шекарасын анық тау;

- қ абаттың литологиялық сипаттамасын анық тау;

- ұ ң ғ ы қ имасында ө німді қ абатты анық тау;

- қ абат қ ұ райтын жыныстардың кеуектілігін, ө ткізгіштігін, мұ най-газ суғ а қ анығ ушылығ ын анық тау болып табылады.

Электрлік ә дісті жү ргізу процесі электрометрия деп аталады. Электрокаротаж мә ліметі болмағ ан жағ дайда ұ ң ғ ы пайдалануғ а берілмейді. Пайдалану тізбегі ұ ң ғ ығ а тү сіру алдында бұ рғ ылау процесінен 2-3 тә уліктен кейін электрокаротаж жү ргізіледі. Электрлік зерттеу ә дістері ұ ң ғ ылардың қ имасын тексеруде кең інен қ олданылып келеді. Ол ү шін ұ ң ғ ының ішіне ү ш электродтан тұ ратын ә дейі электрод жіберіледі де, ал тө ртінші электродты ұ ң ғ ының сағ асына жақ ын жерге орналастырылады. Одан соң сол электродтар арқ ылы тоқ жіберіледі.

53. Кедергі каротаж тү рлері.

Электрлік каротаж екі тү рлі ә діспен жү ргізіледі: кедергі ә дісі (метод сопротивлений) ж/е ө здігінен пайда болатын электр ө рісі ә дә сі. Ортаны (Rk) ө лшеу кө рсеткіші меншікті электрлік кедергі болып табылады ж/е ө лшем бірлігі - Ом метр - (Ом * м)

Кедергі ә дісімен жү ргізілетін каротаждың негізгі тү рлері:

- бү йірлік каротажды зондтау

- бү йірлік каротаж

- бү йірлік микрокаротаж

- микрокаротаж

- индукциялық каротаж

Меншікті электр кедергісі

- қ абат, скелетінің кедергісіне

- кеуекті ортағ а қ анық қ ан сұ йық тық тар кедергісіне

- кеуек кө леміне б/ты.

Электр каротажды ә діс каротажды аспапты ұ ң ғ ығ а кабель арқ ылы тү сіріп, меншікті электр кедергісінің кіші радиусты ж/е ү лкен радиусты аймақ тағ ы ө згерісін зерттеуге негізделген.

54. Ұ ң ғ ыны зерттеудің радиоактивті ә дістері.

Радиоактивтілік (лат. radio - сә уле шығ ару, activus - ә серлік) - кейбір элементтер ядросының ө з бетінше сә уле шығ арып, содан жаң а элемент ядросының пайда болу қ асиеті.

Радиоактивті элементтерге калий, торий, уран, радий, радон, самарий, лютеций ж/е полоний жатады. Радиометрияда тек жер қ абатында жоғ ары концентрациялы калий, торий ж/е уран элементтерін зерттейді. Калий изотопының радиоактивті ыдырауы нә тижесінде тұ рақ ты аргон ж/е кальций элементтері тү зіледі. Уран ж/е торий элементтерінің ыдырауынан тұ рақ ты қ орғ асын изотопы пайда болады.

Радиоактивті ә діс - тау жыныстарының атомдарының ядросында ж/е олардағ ы қ анық қ ан сұ йық тарда жү ретін радиоактивті процестерді (табиғ и ж/е жасанды) пайдалануғ а негізделген.

55. Геофизикалық зерттеулер процесінде қ ажетті қ ұ жаттар:

Геофизикалық мекеменің осы саладагы тә жірибесі туралы сертификаттар, Тапсырыс берушімен мердігер арасындағ ы геофизикалық жұ мыстарды жү ргізу туралы шарттар, зерттеу нә тижесінде алынғ ан мә ліметтердің қ ұ жаттамасы, профилактикалық қ араудан ө ткен жабдық тардың актісі, ұ йымдастыру жоспары, акт приема и сдачи.

56. Ұ ң ғ ыларды бұ рғ ылау ж/е пайдалану барысында кейбір ақ аулар:

- металл тізбегінің коррозияғ а ұ шырауы;

- цемент тасының бұ зылуы;

- цемент тасы мен жыныстар байланысының нашарлауы қ абат суларының ә серінен болады.