45.Перфорацияның механикалық әдісі:қолдану ерекшелігі,артықшылығы және кемшілігі.

45. Перфорацияның механикалық ә дісі: қ олдану ерекшелігі, артық шылығ ы жә не кемшілігі.

Бұ л ә діс электрлі дрельмен шегендеу тізбегін, цемент тасын, жыныстарды тесу процесіне негізделген. Саң ылау диаметрі 14-16мм. Тескіш ұ зындығ ы перфоратор диаметріне байланысты.

Қ олдану ерекшелігі:

- Терең емес ұ ң ғ ыларда
- Су-мұ най жиегіне жақ ын орналасқ ан ө німді қ абаттарды ашу. Жару перфорация процесінде ұ ң ғ ының сулану қ аупі орын алады.
Артық шылығ ы:
- Шегендеу тізбегі мен цемент тасы тұ тастығ ын сақ тайды
Кемшілігі:
- Перфорациялық канал ұ зындығ ы шектеулі болуына байланысты қ ажетті ұ зындық қ а қ абатты ашу мү мкін болмайды

46. Перфорацияның xимиялық ә дісі.

Қ олдану ерекшелігі:

- ө німді қ абат карбонатты жыныстармен қ ұ ралғ ан жағ дайда тиімді.

- терең дік ұ ң ғ ыларда қ олд-ды.

Артық шылығ ы:

- шегендеу тізбегі мен цемент тасы тұ тастығ ын сақ тайды;

- ұ ң ғ ының тү п аймағ ын бұ рғ ылау ерітіндісінен тазалайды.

Кемшілігі:

- қ ажетті концентрациялы ерітінді дайындау белгілі уақ ыт алады;

- процесстің кү рделілігі

47. Перфорацияның жарылғ ыш ә дісі: қ олдану ерекшелігі, процесстер жә не кемшіліктері.

Жарылғ ыш ә дісіне: *Оқ ты, *Торпедалық, *куммулятивті перфорация жатады.

Оқ пен тесу кезінде (пулевая перфорация) ұ ң ғ ымағ а электр кабелімен бірге оқ пен ататын қ ондырғ ы тү сіріледі, ол диаметрі 12, 5 мм болатын оқ пен оқ талғ ан бірнеше ұ ң ғ ымадан тұ рады. Қ ондырғ ы іші жарылғ ыш затпен толтырылып жә не детонатор орналасқ ан. Электр импульсі берілгенде жарылыс пайда болып оқ тар тізбекті жә не цемент қ абырғ асын тесіп қ абатқ а жол ашады

Торпедалық перфорация кабельмен тү сірілетін, жарылғ ыш оқ тарының диаметрі 22 мм болатын қ ондырғ ымен жү зеге асады. Бір оқ тағ ы жарылғ ыш заттың салмағ ы 5 г. Қ ондырғ ы кө лденең екі ұ ң ғ ымадан тұ ратын секциялардан тұ рады. Жарылғ ыш оқ детонатормен жабдық талғ ан. Бір камерадағ ы жарылғ ыш заттың салмағ ы 27 г. Сынақ қ орытындысы бойынша жарылу нә тижесінде 100÷ 160 мм терең дікке енеді де, диаметрі 22 мм болатын канал жасайды. 1 метр ұ зындық тағ ы фильтрге тө рт тесіктен артық тесік жасалмайды. Оқ пен жә не торпедамен перфорациялауды қ олдану шектеулі.

Кумулятивті перфорациялауда оқ та, жарылғ ыш затта қ олданылмайды, онда атқ ыш перфоратор қ олданылады. Кумулятивті ағ ын бастапқ ыда 6-8 км/с жылдамдық қ а дейін, ал қ ысым 0, 15÷ 0, 3 млн. МПа–ғ а дейін жетеді. Кумулятивті зарядпен атқ ылағ ан кезде диаметрі 8÷ 14 мм болатын, терең дігі 350 мм болатын жің ішке канал жасайды. Каналдардың ө лшемдері тау жынысының қ аттылығ ына жә не перфоратордың тү ріне байланысты болады. Кумулятивті перфораторлар кө лденең атуғ а арналғ ан жә не оның екі тү рі болады: қ орапты (корпусты) жә не қ орапсыз (корпуссыз).

48. Перфорацияның гидродинамикалық ә дісі: қ олдану ерекшелігі, артық шылығ ы жә не кемшілігі:

Гидродинамикалық ә дісіне гидроқ ұ мағ ынды перфорация жатады.

Ұ ң ғ ыларды гидроқ ұ мағ ынды перфорациялау тә сілі сұ йық пен қ ұ м ағ ынының кинетикалық энергиясын жә не тү рлендіргіш қ асиетін қ олдануғ а негізделген. Бұ л ағ ын перфоратор сұ ғ ындырмадан ү лкен жылдамдық пен шығ ып, ұ ң ғ ы қ абырғ асына бағ ытталғ ан. Қ ысқ а уақ ыттың ішінде қ ұ м жә не су ағ ыны шегендеуші колоннада саң ылау немесе кесілім жә не канал немесе керішті таста жә не қ абат жынысында қ уыс тү зеді (сурет 4). Ұ ң ғ ыда орналастырылғ ан насостар арқ ылы сорапты-компрессорлы қ ұ быр колонна бойымен сұ йық қ ұ ммен бірге перфоратор сұ ғ ындырмасына бағ ытталады. Гидроқ ұ мағ ынды пнрфорацияда қ абатты гидравликалық жаруды қ олданылатынқ ондырғ ылар: сорапты агрегаттар, қ ұ мараластырғ ыш машиналар жә не басқ аларыда қ олданылады. Жерасты қ ондырғ ы сорапты- компрессорлы қ ұ бырлармен ұ ң ғ ығ а тү сірілетін гидроперфоратордан тұ рады. Гидроперфоратор қ албырында арнайы ұ яшық тар бар, олар сұ ғ ындырмалар мен тығ ындарғ ыштар ұ стағ ыштарына жасалғ ан.

Гидроқ ұ м ағ ынды перфорация мұ найлы ұ ң ғ ыда қ ұ мтасығ ыш сұ йық ретінде-мұ най, ал айдау ұ ң ғ ыларында-су қ олданылады. Тү рлендіргіш материал ретінде фракциясы 0, 5-0, 8мм-лі таң далғ ан кварцті қ ұ мды пайдаланады. Қ ұ мның судағ ы концентрациясы 50-100г/л болу керек. Сұ йық тың қ ұ ммен қ оспасы 1 қ ондырылмағ а айдау жылдамдығ ы 3, 0-4, 0 л/с. Бұ л жағ дайда қ ондырылмадан ағ ынның шығ у жылдамдығ ы 200- 260 м3 /с, ал қ ондырылмадағ ы қ ысым ауытқ уы 18-22 МПа. Ө німді қ абаттың бір интервалын перфорациялау уақ ыты 15-20 мин. Теменгі интервал перфорацияланғ аннан кейін перфоратор келесі жоғ арығ а орналастырылады. Жаң а интервалда перфораторды орнату сол режимде процесті жү ргізу қ айталанады.