2.2. Дәнекерлеу жабдығын және электрод маркаларын таңдау

Газбен пісіру. Пісірген кезде біріктіретін жерді, жоғ ары температурасы бар газ жалынымен балқ ытуғ а дейін қ ыздырады (5-сурет). Газбен пісіру тә сілінің жалынымен 4 қ ыздырғ ан кезде, пісірілетін дайындамалардың жиегі 1 балқ ытылады, ал олардың арасындағ ы саң ылауды, шілтердің 3 жалынына сырттан кіргізілген қ осым материалымен 2 толтырады. Газ жалынын техникалық таза оттегі атмосферасында газды жандырыпалады.

Пісіру жұ мыстары ү шін қ олданылатын оттегіні, 15 МПа қ ысыммен болаттан жасалғ ан баллонғ а толтырып, пайдаланатын жерге апарады. Баллондардың беті тү сі кө гілдір бояумен боялғ ан жә не оның бетіне қ ара бояумен «Оттегі» деп жазылғ ан. Оттегілі баллонды (6-сурет), сфералық тү птен 6 жә не вентильді 2 бекітуге керекті мойынан 4 тұ ратын, болаттан жасалғ ан цилиндр сияқ ты кө рсетуге болады. Баллонның тө менгі жағ ына, баллонды тік тұ рғ ызуғ а мү мкіндік беретінбашмакты

5 отырғ ызады. Баллонның мойнында қ орғ ау қ олпағ ын 1 бұ рамдайтын бұ рандасы бар сақ ина 3 жасалғ ан. Баллонның орташа сұ йық сыйымдылығ ы 40 дм3. Айтылғ ан баллонғ а 15 МПа қ ысыммен 6000 дм3 оттегінісыйғ ызады.

5-сурет. Газбен пісірудің сұ лбасы

Баллоннан шығ атын жерде газдың қ ысымын азайту жә не жұ мысшы қ ысымның тұ рақ ты мө лшерін сақ тау ү шін газ бә сендеткішін қ олданады. Оттегі бә сендеткіштері қ ысымды 15 МПа-дан 0, 1 МПа дейін, ал ацетилен бә сендеткіштері айтылғ ан қ ысымды 1, 6 МПа-дан 0, 02 МПа-ғ а дейін азайтады. Пісіру техникасында қ олданылатын бә сендеткіштер ә детте екі манометрге иемденген. Осы манометрлердің біреуі бә сендеткішке кіретін жердегі қ ысымды, ал екіншісі осы бә сендеткіштен шығ атын жердегі қ ысымдыө лшейді.

6-сурет. Газ балонының сұ лбасы

Ә ртү рлі газдардың бә сендеткіштері тек қ осылатын бө лімнің қ ұ рылымымен айырмашылық та болады. Айтылғ ан қ осылатын бө лім сә йкес баллон вентилінің қ ұ рылымына сә йкес келуі керек. Бә сендеткіш тұ рқ ысы белгілі бір тү ске боялады, мысалы, оттегі бә сендеткішінің тұ рқ ысы кө гілдір бояумен, ал ацетилен бә сендеткішінің тұ рқ ысы ақ бояумен боялады, т. б. Бә сендеткіштен пісіру шілтеріне оттегіні, резең кеден жасалғ ан арнайы шлангпенбереді.

Жанатын газ ретінде тағ ы да табиғ и газ, сутегі, бензин жә не керосин булары, мұ най газдары, т. б. қ олдануғ а болады. Негізінен, аталғ ан жанатын газдарды, жоғ ары температуралы жалынды талап етпейтін оттегілі кесу ү шін қ олдануғ а болады. Газбен пісіру ү шін ацетиленді қ олданады. Ө йткені ол басқ а жанатын газдармен салыстырғ анда жанудың ү лкен жылуына жә не жалынның ү лкен температурасына (3200 оС) иемденген. Ацетилен (C2H2) бұ л тө менгі жану жылуы 54 кДж/м3 тең болатын жанатын газ. Оны арнайы аппараттарда, яғ ни газгенераторында, су мен кальций карбидін былай ә серлестіріп алады:

СаС2 + 2Н2О = Са(ОН)2 + С2Н2 +Q. (1. )

1 кг кальций карбиді ыдырағ ан кезде 250... 300 дм3 ацетилен пайда болады. Ацетилен, қ ысым 0, 175 МПа артық болғ анда қ опарылумен қ ауіпті, ацетонда жақ сы ериді (қ ысым 0, 175 МПа болғ ан кезде ацетонның бір кө лемінде ацетиленнің 23 кө лемі ериді). Соң ғ ы қ асиетті ацетиленді баллонда қ ауіпсіз сақ тау ү шін қ олданады.

Пicipy посттары жабдық тарының нeгiзгі тү рлерінің бipi - доғ аларды қ оректендіру кө здері. Олар бipпocтылық немесе кө ппостылық болуы мү мкін. Жұ мыс орнында ә детте бірпостылық оректендіру кө здерін орнатады. Пicipyшi кө ппостылы кө здерден nicipy посттарын қ оректендіру жағ дайында тоқ ты ток ө ткізушi сымдар немесе шиналардың кө мегімен кабина бойынша таратады. Кабинағ а пicipy тоғ ын косуғ а арналғ ан ажратқ ыш (рубильник) немесе магнитті қ осқ ыш орнатады.

Бұ дан басқ а, механикаландырылғ ан жә не автоматтандырылғ ан пicipy жабдық тарының маң ызды турлеріне қ осалқ ы пicipy жабдық тары мен керек-жарактарының табысты жұ мыстары ү шінорнатылғ ан, доғ алы пicipyгe арналғ ан жартылай автоматтар мен автоматтар жатады. Доғ алы пісірудің ә р тү ріне арналғ ан пicipy посттарының сызбалары 7-суретте келтірілген.

7-сурет. Электрмен пісірушінің жұ мыс орны жабдық тары (қ орғ аушы газдары ортасындағ ы механикаландырылғ ан пicipyжағ дайында): 1- қ орғ аушы газ баллоны, 2 - доғ аларды қ оректендіру кө зі, 3 - жартылай автоматтың жалындатқ ышы, 4 - жіберу механизмі, 5 - бө лшек

Флюспен автоматты пicipy жағ дайында қ олмен пicipyге қ арағ анда негізгi металл жиектері толық балқ ытылады жә не оның тү йiршігі ағ аш бұ тақ тарын еске тү cipeтіндей тармақ талғ ан пішінді болады, яғ ни, тү йіршік дендритті (гректің дендрон - ағ аш деген сө зінен) немесе бағ анды деп аталады. Егер балқ ытып nicipілген металл немесе онымен кө ршілес негізгi металл ө те қ атты қ ыздырылғ ан болса, онда салқ ындату кезінде оның тү йіршіктері инелі пішіндi қ абылдайды жә не вид манштетті деп аталатын қ ұ рылымды тү зе отырып, бip-бipiмен ә р тү рлі бағ ыттарда қ иылысады. Қ атты қ ыздырылғ ан металдың беріктігі тө мен болады жә не омырылғ ыш келеді