2 сұрақ Салықтық құқығының пәні

Салық тық қ ұ қ ыктың пә ні деп, мемлекеттің салық тық қ ызметінің барысында калыптасатын қ оғ амдык қ атынастарды айтамыз. Осы коғ амдык қ атынастар салык салу жү йесін белгілеу, салык ә кімшілігін жү ргізетін уә кілетті мемлекеттік органдар жү йесін айкындау, салыктық міндеттемелерді орындау, салық тык міндеттемелерді орындауғ а байланысты қ ажетті жағ дайлар жасау, мемлекеттік мә жбү рлеу шараларын колдану, халық аралық салық тық шарттарда кө зделген мақ саттарды жү зеге асыру, салық органдары мен басқ а уә кілетті мемлекеттік органдар арасындағ ы ө зара (жә не т. б. ) іс-кимылдар барысында салық салу саласында туындайтын салық тық қ атынастар болып табылады.

Салық салу саласындағ ы катынастар материалдык жә не ұ йымдастыру салық тық қ атынастары болып екіге бө лінеді.

Материалдық салық тық катынастар ө здерінің мынадай:

1) мемлекет болмысының мызғ ымас берік материалдық ірге тасын қ алаушы;

2) жалпы ұ лттық табысты бө лу нә тижесінде салық тық кірістің біржақ ты ағ ымдарын (қ аражаттарын) мемлекет пайдасына бағ дарлайтын;

3) мемлекет болмысына байланысты туындайтын айрық ша экономикалык ә рі базистік;

4) мү ліктік-заттай сипатта болатын жә не оларғ а қ атысты меншік кұ кығ ының алмасуын (мемлекет меншігіне айналуын) кө рсететін;

5) мемлекетгік бюджет жү йесінің негізін қ ұ райтын экономикалық катынастар сипатындағ ы айрық ша каржылык — бө лу;

6) акшалай нысандағ ы (кейде заттай кү йіндегі) кұ ннын біржақ ты қ озғ алысын білдіретін;

7) салыктық міндеттемелердің нақ ты белгіленуіне карай жекелей-айқ ындалғ ан;

8) кө бінесе тұ рғ ылық ты-тұ ракты кө рініс табатын;

9) тек кұ қ ыктық нысанда болатын қ атынастар тү ріндегі сипаттамасымен ерекшеленеді.

Ал ұ йымдастыру салық тык катынастары:

1) салық салу саласында жү ргізілетін фискальдық мониторингке қ атысты;

2) мемлекеттің салық тық қ ұ рылымы мен салық жү йесін қ алыптастыруғ а жә не олардың тиісінше жұ мыс істеуін атқ аруларын камтамасыз етуге байланысты;

3) материалдық салық тык катынастардың ойдағ ыдай калыптасып, дамуын қ амтамасыз етуге байланысты;

4) салыктык кызмет процедураларын белгілеуге жә не колдануғ а байланысты;

5) мемлекет пен салык органдарының, салык органдары мен баска да уә кілетті мемлекеттік органдардың жә не жергілікті мемлекеттік баскару органдарының арасындағ ы вертикальдык жә не горизонтальдык байланыстарғ а қ атысты;

6) мемлекеттік стратегиялық салыктық жоспарлау мен болжамдау процестеріне қ атысты жә не т. б. материалдык салық тық қ атынастардың тиімділігін кө здейтін катынастарғ а байланысты туындайды.