Буранғол ауылының тарихы

Бынан кү п йылдар элек Шә рип ҡ арт ү ҙ енең улдары менә н йә нлек ҡ ыуып килеп туҡ талғ ан. Ул Буранғ ол тигә н йылғ а буйында торғ ан, шуның хө рмә тенә был ауылды Буранғ ол тип атағ андар. Буранғ ол ауылын тирә лә п Ҡ утырҙ ы, Телә кә, һ ә м Ҡ ыҙ ыл йылғ аһ ы ағ а. Ямғ ыр яумағ анда, ҡ арттар йылғ а буйына сығ ып, телә к телә гә ндә р, һ ә м шунан был йылғ аны Телә кә тип атағ андар. Ошо гү зә л һ ә м бай тә биғ ә т ҡ осағ ында ауыл халҡ ы мал аҫ ырап, йә нлек аулап, урман ҡ ырҡ ып һ ә м башҡ а кә сеп менә н кө н кү ргә н.

Тағ ы ла бер версия. Элек Ағ иҙ ел буйынан Буранғ ол тигә н ҡ арт хә ҙ ерге ауылыбыҙ ерен (Тө йтә менә н Батҡ аҡ ты йылғ алары араһ ын) һ унарсылыҡ ө сө н һ атып алғ ан. (Был версия дө рө ҫ булырғ а тейеш. Ошо Мә лә ү ез, Ишембай яҡ тары башҡ орттарының шә жә рә һ ендә ошо мә ғ лү мә т бар). Һ уң ынан улдарын ошо ерҙ ә ргә йә шә ргә ебә ргә н. Улдарының береһ е таҙ булғ ан Хә ҙ ерге ваҡ ытта ауылда ө с ара бар: айыуҙ ар, таҙ ҙ ар, татарҙ ар. 1857 йылда Севастополдә н Кинйә морат тигә н ауылдашыбыҙ ү ҙ енә икенсе ҡ атынғ а Ҡ ырым татары ҡ ыҙ ын алып ҡ айта.

Йә йгеһ ен ауыл халҡ ы Урал ө ҫ тө нә йә йлә ү гә сығ ыр булғ ан. Унда ара-ара йә шә гә ндә р. Бер ерҙ ә айыуҙ ар араһ ы 10-15 кешенә н олаталары Монасип ҡ арт менә н айыуғ а сыҡ ҡ андар. Монасип ҡ арт бер айыуҙ ы тотоп мең гә н дә, ике ҡ олағ ынан тотоп, ауылғ а алып ҡ айтҡ ан. Улар йыш ҡ ына шулай айыуғ а йө рө гә н, шуның ө сө н уларҙ ы “айыуҙ ар“ тип атағ андар. Ө лкә н айыуҙ арғ а Вә лиевтар, Баязитовтар, Ғ ә битовтар, Искә нйә ровтар, Ниғ мә товтар инә. Кесе айыуҙ арғ а Усмановтар, Сабитовтар, аҡ булатовтар, Заһ итовтар инә. Татарҙ ар араһ ы – ҡ ырҙ ан бер улдары татар ҡ атыны алып ҡ айтҡ ан ө сө н бирелгә н. Таҙ ҙ ар араһ ы – Ҡ аный ҡ арт таҙ булғ ан ө сө н.

Нә биуллаһ ы (Нә биуллин) хеҙ мә ткә китер ваҡ ыт еткә ндә, ата-ә сә һ е ҡ унаҡ та йө рө гә н булғ ан. Ул Башмағ осҡ ан тауына менеп (хә ҙ ереге Нә би ташына), ғ ә йет яҙ ғ ан:

Башмағ осҡ ан башынан

Кү ренә Ҡ ыҙ ыл суртаны,

Бадишағ а хеҙ мә т итә

Солтан кеү ек улдары.

Аҡ -кү к һ инең малдарың

Тарап ҡ уйҙ ың ялдарын,

Ә нкә й ү ҙ ең ә ҡ алды инде

Фани донъя малдарың.

Башмаҡ осҡ ан башынан

Таш тә гә рә й башланы.

Беҙ хеҙ мә ткә китергә булғ ас,

Ә нкә й йығ ыла башланы.

Ә сә лә ре ҡ айтҡ ас, хаты уҡ ығ анда. Ә ү жә нгә барып етеп, улдарын оҙ атып ө лгө ргә ндә р. Элек армияғ а Ә ү жә ндә н алып китә торғ андар ине.

Шә рип тигә н кеше (Нә биуллиндарҙ ың араһ ынан) йә штә рҙ е йыйып, Ҡ ағ ы ауылына алып китә. Ағ ас ҡ ырҡ ҡ андар, быяла заводы асҡ андар, Ә Шә рип ҡ арт хә ҙ ерге Шә рип ауылы ерендә йә шә гә н. Буранғ ол менә н Шә рип халҡ ы гел талашып йә шә гә ндә р. Нә биулла ҡ айҙ алыр китеп барғ анда, унан юл кү рһ ә теү ен һ орайҙ ар, шул ваҡ ытта кемдер уна арттан атып ү лтерә. Хә ҙ ерге Привалды (Ҡ ыҙ ылдағ ы ятыу) шуғ а икенсе тө рлө Нә би ятыуы тип атайҙ ар.

Кү рше Һ ә йетҡ ол ауылынан бер бабай юлдан бер ир бала табып ала. Был малай урыҫ булла. Башҡ орт араһ ында ү ҫ еп, кә лә ш ала. Ул хә ҙ ерге Мә ғ ә фү ровтарҙ ың башланғ ысы булып тора, Шунлыҡ тан улар араһ ында һ ары сә слелә р кү п. Ә йтергә кә рә к, Башайҙ ың улдары (Һ ә йетҡ ә олдоң икенсе атамаһ ы) – Ҡ ужан, Кө һ ә меш (хә ҙ ерге Дә ү лә т), Ү тә гә н, Рауил улдары булғ ан. Райондың ошо ауылдары Башайҙ ан сыҡ ҡ андар.

Ә Ҡ ыҙ ыл йылғ аһ ының тарихы тағ ы ла ҡ ыҙ ғ анысыраҡ. Был бынан 500 йылдар элек булғ ан. Ул саҡ та Азис далалрында йә шә гә н халыҡ тар ү ҙ -ара килешмә й йә шә гә ндә р. Һ ә р береһ е иркен далала йә шә ргә тырышҡ ан. Бер ерҙ ә Ҡ олсоҡ азы, икенсе ерҙ ә Сә лмә ү ерҙ е, ә ө сө нсө урында Бикә мбет йә шә гә н. Ҡ ырғ ыҙ ҙ ар йә ки ҡ аҙ аҡ тар һ ө жү м итһ ә, улар бергә ҡ аршылыҡ кү рһ ә ткә н. Бер саҡ кү смә ҡ ырғ ыҙ ҙ ар уларғ а һ ө жү м иткә ндә р, бер йә н эйә һ е лә ҡ алмағ ан, тик Ҡ олсоҡ азы ғ ына ү ҙ енең ике ҡ ыҙ ын алып, ҙ ур таш артына йә шенеп ҡ алғ андар. Таш артынан мә ргә н уҡ сы батыр 40 дошмандың йә нен теге донъяғ а ебә ргә н. Дошман уны ү ҙ енең кү пселеге арҡ аһ ында ғ ына ең ә алғ ан. Ошо замандан алып был таш Ҡ олсоҡ азыбатыр ташы, тип йө рө тә, ә уның аҫ тынан ағ ып ятыусы шишмә һ ыуы кө мө штә й саф булһ а ла, был батыр ҡ аны ҡ ойолоу хө рмә тенә уғ а Ҡ ыҙ ыл исеме бирелгә н.

Бер-бер артлы йылдар ү ткә н, ауыл ҙ урая барғ ан. 1930 йылда самаса 115 хужалыҡ иҫ ә плә нгә н. Баштараҡ буранғ олдарҙ ың бә йлә неш тотҡ ан уныны – Орск контораһ ы – Ырымбур ҡ алаһ ы һ ә м Верхнеуральский булғ ан. Орск контораһ ы 1931 йылда һ алынғ ан һ ә м шунда ағ ас ҡ ырҡ ып Ҡ ыҙ ылдан һ ал (сплав) ағ ыҙ ғ андар. Ул 1950 йылда Белорет леспромхозына ҡ ушылғ ан. Эш булмағ ас, айырым хужалыҡ тар таҡ та ярып, ошо ҡ алаларғ а һ ата барғ андар. Һ ә р кешелә 6-7 ат менә н юлда 15-20 кө н йө рө п, ашарғ а һ ә м кейенергә алып ҡ айтҡ андар. Таҡ та ү тмә й башлағ ас, дегет ҡ айнатып һ атҡ андар. Ә йә йгеһ ен тә кә һ уйып, уның тиреһ ен һ атҡ андар, итен кү мә клә п ашағ андар. Һ уң ыраҡ баҙ арғ а май, ҡ орот, ҡ атыҡ алып барғ андар һ ә м уны кооперациянан алмашып, тө рлө тауар алып ҡ айтҡ андар. Беренсе башлап ларек асылғ ан. Контора лавкаһ ы асылғ ас, тә ү башлап ике пальто килә. Халыҡ тың кү пселеге кейемде ү ҙ е теккә н, киндерҙ ә н таҫ тамал, кү лдә к, ыштан, һ арыҡ йө нө нә н тула һ уҡ ҡ андар, һ уң ыраҡ сә кмә н, салбар, ҡ ата, быйма, ә һ уң ыраҡ уның урынына туланан ойоҡ тегеп кейгә ндә р. Ҡ атын-ҡ ыҙ кү н итек кейгә ндә р. Баштарына ҡ унаҡ ҡ а киткә ндә шаршау ябынып, кү рше-кү лә ндә н кү лдә к алып, кейеп барыр булғ андар. Һ уң ыраҡ кизе һ ә м ебә к шә л ябына башлағ андар. Бейә лә й бә йлә й белмә гә ндә р, шуның ө сө н кейемдең ең ен оҙ он иткә ндә р. Дебеттә н шә л һ уғ а башлағ ас, ирҙ ә р шарф урынына дебет шә л урағ андар.

1900 йылда таҫ тарҙ ан ҡ урғ ыбиллә п, уҡ а һ алып, тә ң кә баҫ ып, кә зә ке теккә ндә р. Кү лдә ккә таҫ ма урынына икенсе тө ҫ лө тауар һ алғ андар. Байҙ ар ҡ ашмау, һ аҡ ал, ә ярлылар иҙ еү таҡ ҡ андар. Ҡ атындар бармаҡ тарын тултырғ ансы балдаҡ, ә белә ктә ренә белә ҙ ек, ҡ олаҡ тарына һ ырғ а таҡ ҡ андар. Олораҡ ә бейҙ ә р 2-2, 5 метр оҙ онлоғ ондағ ы тауарҙ ан таҫ тар урағ андар.

Ауылдың мә ҙ ә ниә т кимә ле тү бә н булғ ан. Ө йҙ ә р солан аша һ алынғ ан, ҡ атындар урамғ а ҡ арамаһ ын ө сө н, тә ҙ рә тик ҡ апҡ а (ихата) эсендә булғ ан һ ә м ҡ арындыҡ менә н ҡ апланғ ан. Ишек эскә ҡ арай асылғ ан, асыу ө сө н тишек булғ ан, ишеккә типке һ алғ андар. Сатлыҡ лы (ике йә ки бер нисә нә мә бергә тоташып яһ алғ ан урын, мө йө ш) урындыҡ булғ ан, уғ а ҡ аралды йыйғ андар, урҙ ағ а бө тә нә мә не кү рһ ә теп элеп ҡ уйғ андар, ә һ ауыт-һ аба буй кә штә лә торғ ан. Сыуал артында бә рә с, быҙ ауғ а урын эшлә нгә н, ә аш-һ ыу ә ҙ ерлә ү ө сө н шаршау ҡ оролғ ан, иҙ ә нде йыумағ андар, кө рә к менә н ҡ ырып таҙ артҡ андар. Стенағ а фото, кө ҙ гө элмә гә ндә р, стена сә ғ ә те байҙ арҙ а ғ ына булғ ан, туш сә ғ ә тен сынйырлап, матурлыҡ ө сө н таҡ ҡ андар.

Ауылда тө ҙ ө лө ш эштә ре һ уң ғ ына башланғ ан. 1897 йылда ҡ арағ астан таҡ та бысып, мө гә зә йҙ ең башын япҡ андар, шуғ а тиклем быса белмә гә ндә р, тик ҡ улдан ярғ андар. Ауыл тирә һ ендә йыуан ҡ арағ астар кү п булғ ан, арҡ ыры бысҡ ының буйы етмә гә нлектә н, баҫ ҡ ыс һ ө йә п, ө ҫ тә н бысҡ андар. 1898 йылда мә сет тө ҙ ө лгә н. Мә ҙ рә сә нең муллаһ ы Мө хө тдин хә лфә булғ ан, уғ а аҙ ан ҡ ысҡ ырыу ө сө н айырым бү лмә булғ ан. 1932 йылда мә сеттең манараһ ын комсомолец Һ иҙ иә тов Кә рим тө шө рә һ ә м унан клуб булып китә. 1945 йылда ул ү лгә с, ауыл халҡ ы уны зыяратта кү мдермә гә н һ ә м “коммунистар зыяраты“ яһ айбыҙ, тип уны икенсе урынғ а (Ҡ олгиҙ ә р сауҡ аһ ына) кү мә лә р. Лә кин башҡ аларын дө йө м зыяратҡ а ҡ уйҙ ылар. Сә хнә артында китапхана булла. Ул 1933 йылда асыла һ ә м беренсе китапханасы булып Ғ ә битов Мә жит эшлә й башлай. Ауылда йә штә р концерт, пьеса ҡ уйып кү рше ауылдарғ а алып барып ҡ уйғ андар. Ул саҡ та шаршау урынына балаҫ элгә ндә р. Музыка ҡ оралдары булмағ ан. Беренсе мандолинала уйнарғ а Абушахманов Ә хсә н, гармунда тартырғ а Харисов Зиннур ө йрә нгә н.

Клубта тө ү ҙ ә тауышһ ыҙ кино кү рһ ә телгә н, движокты ҡ ул менә н ә йлә ндергә ндә р. 1937 йылда клубта бильярд булдырылды, уның шарҙ ары бик ҙ ур булғ ан. Ауылғ а 1937-38 йылдан башлап артистар килә башлай, беренсе булып Баймаҡ ҡ урсаҡ театры килә. Байрамдарҙ а халыҡ урамғ а демонстрацияғ а сығ а торғ ан. Борисова Ғ ә лиә етә кселегендә 1939 йылда фронтовик Ғ ә битов Мә жит менә н осрашыу була. Халыҡ 1 майғ а байрамғ а Ҡ араташҡ а сыҡ ҡ ан.

Кеше ү лһ ә, уны хә ҙ ер ҙ ә боронғ оса муллалар менә н оҙ аталар һ ә м ҡ ә бер янында хә йер тараталар. Кү збә ков Ә крә м, Моратов Арслан, Сә лмә нова Нажияны яң ыса, веноктар эшлә п ерлә нелә р. Ауылда боронғ о ғ ө рө ф-ғ ә ҙ ә т бө тө п етмә гә н ә ле. Ҡ арттар намаҙ уҡ ыйҙ ар, ураҙ а тоталар, ҡ орбан салалар, йома уҡ ыйҙ ар, фытыр уҡ ыталар, һ ә р йә н башына аят уҡ ыйҙ ар. Яң ыса туй яһ ау ҙ а ауылда бик һ ирә к ә ле. Элеккесә мә һ ә р бирә лә р, 6-7 дуғ а ҡ оҙ а саҡ ыралар, тү шелдерек, янсыҡ, йө ҙ ө к тараталар. Хә ҙ ер йыл һ айын тиерлек һ абан туйы була. Беренсеһ ен 1928 йылда Нухов Хә сә н ойошторғ ан. Элек тик йыр, бейеү, кө рә ш, уҡ тан атыу, ҡ урай уйнау, ат сабыштырыу, аш ашатыу, ҡ ымыҙ эсеү булғ ан. Хә ҙ ер һ икереү гә, бейеү гә ҙ ур-ҙ ур бү лә ктә р бирә лә р, магазиндар ойошторалар.

Аш-һ ыу ә ҙ ерлә ү ең лдә н булмағ ан. Арпаны килелә тө йө п, ярма ярғ андар (тартҡ андар). Уны ө с тө ргә бү лгә ндә р: эре һ ә м уртансы ярма ө йрә гә, вағ ы – онғ а барғ ан. Ө йрә бешергә ндә р ҙ ә һ ә р ваҡ ыт шуны йылытып эскә ндә р, сө нки сә й ҡ ыйбат булғ ан. Сә й урынына мә трү шкә, ҡ арағ ат һ алғ андар. Самауыр булмағ анлыҡ тан сә йҙ е ҡ аҙ анда ҡ айнатҡ андар. 1850 йылдарҙ ан башлап еҙ самауыр килгә н, ә аҡ самауыр 1950 йылдарҙ а килде. Һ алманы ө ҙ гө лә п бешергә ндә р, ә итте ҡ ул менә н ашағ андар, сө нки ҡ алаҡ һ ә м табаҡ булмағ ан, уларҙ ы ағ астан юнып эшлә гә ндә р. Икә кте сыуал тө бө ндә ге кө лгә кү меп бешергә ндә р. Кү пселек эремсек, ҡ орот, май, ҡ атыҡ менә н туҡ ланғ ан. Тө п эсемлектә ре ҡ ымыҙ булғ ан. Кү ң ел асыу ө сө н ҡ ымыҙ эсеп, ҡ урай уйнағ андар. Һ уң ғ араҡ бал ҡ ойоп эсә башлағ андар. Балды ҡ оролай ашамлыҡ һ ыҙ эскә ндә р. Стакан булмағ ас, сеү ә тә гә ҡ ойоп эскә ндә р. Ҡ унаҡ ты башлыса ит менә н һ ыйлағ андар. Һ ө т айыртыу ө сө н сипарат булмағ ан. Ҡ аймағ ын айыртыу ө сө н һ ө ттө ҡ аҙ анда оҙ аҡ ҡ айнатҡ андар һ ә м табаҡ тарғ а ҡ утарып, ө ҫ тө н һ ө ҙ ө п алғ андар. Беренсе башлап сипаратты 1904 йылда Хә кимов Тажетдин менә н Ниғ мә туллин Ә хмә тзада алғ андар. Кейемде ҡ ул менә н теккә ндә р, беренсе тегеү машинаһ ы “Зингер“ ауылғ а 1890 йылда килгә н.

1921 йылда ас халыҡ ө сө н ашхана ойошторола. Силсә ү ит ауылда 1924 йылда булдырыла. Байҙ ар кү п булмағ ан, Ә хмә тзада менә н Ғ илман мулла кулак итеп ебә релгә ндә р, ә Ә хмә тзада ҡ артты ү ҙ енең туғ аны Һ иҙ иә тов Кә рим кү рә алмай, кулак итеп Себер ебә ртә, уның ике бү лмә ле ө йө н Кә рим ү ҙ енә алмаҡ сы була. Был ө йҙ ө ауыл советы бинаһ ы итә лә р. Коллектив хужалыҡ тө ҙ ө ү 1929 йылда башланғ ан һ ә м 1932-33 йылдарҙ а тамамланғ ан. Колхоз ике бригадағ а бү ленгә н, береһ енең бригадиры булып Ғ илажев Сә лә х, икенсеһ енең – Ғ ә битов Ә хә т ҡ уйылғ ан. Беренсе председатель – Итекә ев Ширияздан, колхоздың исеме – “Ҡ ыҙ ыл байраҡ “ булғ ан. Хә ҙ ер колхоздың председателе Хә йеров Азат Ҡ асимович, ярҙ амсыһ ы – Һ ибә тов Мө нә жә р. Колхох ХХ11 партсъезд исемен йө рө тә. Ауылда 27 коммунист, 37 комсомолец бар. Ауылды йә шеллә ндереү тураһ ында башлап һ ү ҙ 1936 йылда сығ а. Силсә ү ит алдына башлап ике ҡ арағ ас ултыртыла. Ауылда беренселә рҙ ә н баҡ саны Сә миғ уллин Кә лимулла, Ә хмә тйә нов Фә тҡ улла һ ә м Ниғ мә тов Вә лиә хмә т булдырғ ан. Элек хә ҙ ерге урамдар булмағ ан, ике ө й аша бер быраука (тыҡ рыҡ ), ике ө йгә бер индек, һ уң ғ араҡ ҡ апҡ а эшлә гә ндә р. Һ уғ ыштан алда тә ҙ рә гә селтә р, ҡ орғ ан ҡ уймағ андар, һ уң ыраҡ селтә рҙ е ҡ ағ ыҙ ҙ ан ҡ ырҡ ып элгә ндә р. Тө рлө ө й йыһ аздары ла булмағ ан, стенағ а балаҫ һ уғ ып элгә ндә р. Карауатты ағ астан ү ҙ ҙ ә ре эшлә гә н. Йө ндә н кү лдә к эшлә п кейгә ндә р. Сә скә елкә лек, сә сбау, ҡ аралыҡ таҡ ҡ андар, шә лде лә һ уң ғ ына һ уғ ып ө йрә нгә ндә р, бә йлә й белмә гә ндә р.

Урамдың уртаһ ында “Хө рриә т ҡ апҡ аһ ы“ булғ ан, уны 1919 йылда емергә ндә р. Ауылда ҡ оҙ оҡ булмағ ан, беренсе ҡ оҙ оҡ то Ғ ә лиә хмә тов Ғ ә бит, Ғ ә ниев Харис ҡ аҙ ғ ан, ә уртаҡ ҡ оҙ оҡ то 1966 йылда ҡ аҙ ынылар.

Һ уғ ыш ваҡ ытында халыҡ “Военный займ“ тү лә гә н. Хужалыҡ башына 1 ҡ аҙ аҡ майһ ә м 200-250 һ ум аҡ са. Ауылыбыҙ ҙ ан 79-ан артыҡ баһ адиры һ уғ ышҡ а киткә н, тик 27-һ е генә кире ә йлә неп ҡ айта алғ ан.

1960 йылда ауылда Ильич лампалары балҡ ыны. Урындағ ы электр станцияһ ы 1965 йылда һ алынып 1967 йылда янды. Совет власының 50 йыллығ ына тотороҡ ло ут вә ғ ә ҙ ә итә лә р. 1966 йылдан бирле ауыл советы председателе булып Искә нйә ров Ә слә м эшлә й.

Ауылда малсылыҡ алдынғ ылары кү п. Шә рифә һ ә мГө лзә минә Ҡ отдосовалар менә н Ғ ү мә ров Хә мзә Мә скә ү ҙ ә ге ауыл хужалығ ы кү ргә ҙ мә һ енә барып ҡ айттылар

1929 йылда ауылда бальнис асылды, Мә хмү тов Сә фә р, һ уң ыраҡ – 1936 йылдан – Ишмырҙ ин Ислам табип булып эшлә нелә р. 1940 йылда Фә йезова Фатима килде һ ә м ә ле һ аман эшлә п йө рө й. 1967 йылда ауылда роддом асылды.

Һ айлауҙ ар ҡ ул тамғ аһ ы менә н ү ткә релгә н. Депутаттың исем, фамилияһ ын, биографияһ ын ятлап алғ андар, Верховный Советтың депутаты Кенсбургты ҡ аршы алғ анда алдынғ ы колхозсылар – Исмә ғ илова Хә ҙ исә, Ялмырҙ ина Нурикамал, Усманова Ә ҡ лимә, Ғ ә лиуллина Мә фтуха, һ ә м Нә биуллина Зарифа - ҡ аршы барғ андар. Депутаттың исемен онотмаҫ ө сө н “Кейеҙ бү рк“, тип ултырғ андар. Һ айлауҙ а буфет ойошторғ андар, буҙ а ҡ ойоп, ит бешергә ндә р.

1939 йылда почта бү лексә һ е асылғ ан, унда Хашимов Ә ҡ сә н эште башлағ ан. 1941 йылда уны кире яптылар. 1966 йылда тағ ын астылар. Унда Моратов Ғ ә ли эшлә не. 1956 йылдан бирле почтальон булып Заһ итов Ә хә т эшлә не.

1935-36 йылдарҙ а полуторка машинаһ ы килде, уны Абдрахманов Абдулхай йө рө ткә н, шоферы булып Кө мө шбаев Алтынбай йө рө гә н. Ауылда мотоциклды беренсе булып Хашимов Ә хтә м алды, ә хә ҙ ер ауылда 10 кешелә мотоцикл, ө й һ айын велосипед бар.

1951-52 йылдарҙ а колхоз председателе булып Һ ыҙ ыева Зә кирә эшлә й, партияның съезына делегат булып бар һ ә м шунда И. В. Сталиндан машина һ орап ала, маркаһ ы ГАЗ-51. 1953 йылда Бш 49-81 номерлы машина килде. Уны Ниғ мә тов Муллә хмә т йө рө тә башлай. Ул йылда колхоз председателе булып Фә ттә хов Мостафа тора. Колхоздың исеме “Ҡ ыҙ ыл йондоҙ “ тип ү ҙ гә ртелә.

Мә ктә п беренсе булып 1928 йылда асылғ ан. Унда 1933 йылда пионер ойошмаһ ы барлыҡ ҡ а килә, вожатый булып Сә лмә нов Мостафа эшлә гә н. Ауылда комсомол ойошмаһ ы 1932 йылда булдырыла. Беренсе комсомолецтар: Сө лә ймә нов Рә ү ф, Нә биуллин Нә жә р, Аҡ булатов Иҙ рис, Лоҡ манов Мотаһ ар, Һ иҙ иә тов Кә рим, Азаматов Ә сҡ ә т һ ә м Сә лмә нов Мостафа. Һ уң ынан улар партия сафына инә лә р.

Кис халыҡ кино ҡ арай, радио тың лай, ауылда йә мғ еһ е 50 приемник бар. Һ уғ ышҡ а тиклем ауылда юғ ары белемле һ ә м урта кеше булмағ ан.

Был яҙ ма беҙ ҙ ең ауылдаш, кү п йылдар мә ктә п директоры булып эшлә гә н, Мө хә мә тов Биктимерҙ еке булырғ а тейеш. Ул минең ҡ улғ а сә сә ниә Садиҡ ова Вә силә инә йҙ ә н килеп элә кте.

Илдар Ғ ә битов,

2016 йыл август