5. Орфографиялық талдау.

5. Орфографиялық талдау.

Орфографиялық талдау қ азақ тілі сабағ ында жү ргізілетін басқ а жұ мыстармен қ атар жасатылады. Ол, ә рине, грамматикалық талдау жә не диктант жұ мыстарына байланысты жү реді. Емлелік талдау ү ш жолмен жасалады.

1. Баспа мә тінді талдау.

2. Оқ ушылардың мұ ғ алім тексеріп берген жұ мысын талдау.

3. Мұ ғ алім берген тапсырманы ауызша талдау.

Негізгі ә дебиеттер: 6, 10, 23, 24, 32, 37, 41.

Қ осымша ә дебиеттер: 10, 19, 52.

Тақ ырып №12. Тіл дамыту ә дістемесі.

1. Тіл дамытудың мақ сат-міндеттері.

2. Сө йлеу туралы ұ ғ ым жә не оны дамыту.

3. Сө здікпен жұ мыс жасау ә дістемесі.

4. Байланыстырып сө йлеу жә не оны дамыту міндеттері.

5. Мазмұ ндама мен шығ арма жұ мыстары.

6. Оқ ушылардың мазмұ ндама мен шығ арма жұ мыстарындағ ы қ ателерді тү зету жолдары.

1, Тіл дамытудың мақ сат-міндеттері.

Тіл дамыту мә селесі кө птеген ә діскер-ғ алымдардың, психологтардың зерттеу объектісі болғ ан. Орыс ә діскер-ғ алымдары М. Р. Львов, Т. Г. Рамзаеваның ең бектерінде, сондай-ақ қ азақ ғ алымдары А. Байтұ рсынов, С. Рахметова, Ш. Ә уелбаев, Т. Ә бдікә рімова, психологтар Н. И. Жинкин, Л. В. Занков, П. М. Якобсон ең бектерінде қ арастырылғ ан. Қ азіргі таң да оқ у бағ дарламаларында, оқ улық тарда тіл дамытуғ а айрық ша кө ң іл бө лінген.

Тіл дамыту жұ мысы – кү рделі де творчествалық процесс. Бала тілін дамытуда басты назар аударылатыны – олардың орындағ ан жаттығ уларының мазмұ ндылығ ы, жү йелілігі, анық тығ ы, мә нерлігі, тазалығ ы, ө рнектігі, тү рлендіре алушылығ ы жә не грамматикалық, орфографиялық, пунктуациялық, орфографиялық қ атесіздігі.

Тілді мең геру барысында бала қ орытынды жасайды, жалпылау, нақ тылау, абстракциялау сияқ ты ойлау операцияларын қ олданады.

Тіл 3 тү рлі қ ызмет атқ арады.

2. Сө йлеу туралы ұ ғ ым жә не оны дамыту.

Сө йлеу – адамның тіл қ ұ ралдарын қ олдану негізінде (сө здер, сө йлем т. б. ) ойлауды жү зеге асыру ә рекеті.

Сө йлеу ә рекеті психология ғ ылымындағ ы ө зекті мә селелер қ атарына жатады. Осығ ан орай сө йлеу ә рекетінің атқ аратын қ ызметі ғ ылыми тұ рғ ыдан 3 салағ а бө лінеді:

1. Сө йлеудің коммуникативтік қ ызметі.

2. Сө йлеудің сигнификативтік қ ызметі.

Бұ л қ ызмет бойынша сө йлеуді адамдар бір-бірін белгілер мен таң балар арқ ылы тү сінетін болады. Мысалы, қ ауіпті жағ дай туғ анда берілген белгі, ым-ишаралары.

3. Сө йлеудің экспрессивтік қ ызметі - ә р алғ ан хабарлар мен жә й-жапсарлардың мә нерлі сө збен, қ ұ лақ қ а жағ ымды ү нмен, дауыс ырғ ағ ымен адамның жан-дү ниесін тебірентіп, ө згелерге жеткізу тә сілі.