3. Сын есімді оқыту ерекшелігі.

3. Сын есімді оқ ыту ерекшелігі.

Сын есім — тілімізде зат есімнен кейінгі кө п ұ шырасатын сө здердің лексика — грамматикалық қ атары. Сын есімнің семантикалық негізі заттың сындық ұ ғ ымын білдіреді. Грамматикалық категория ретінде сын есім ө зінің лексикалық мағ ынасы бойынша заттың ә р алуан сапа белгілерін кө рсетеді. Сын есімдер морфологиялық қ ұ рамы жө нінен негізгі жә не туынды тү бір болып бө лінеді. Туынды сын есімдер сын есімнен, зат есімнен, ішінара етістік сө здерден жұ рнақ арқ ылы жасалады. Бұ лармен қ атар кү рделі сын есімдер де кездеседі. Сын есімдер қ андай қ ұ рамда болса да заттың сыртқ ы, ішкі сапа-қ асиет белгілерін жан-жақ ты анық тап, ө рнектеп, оғ ан сұ лулық сымбат бітіреді. Тілімізде сын есім сө здің кө п болуы айтайын деген ойды ажарлы етуге мү мкіндік береді. Сын есімнің осындай маң ыздылығ ына қ арай ол мектепте бірінші сыныптан бастап оқ ытылады.

4. Сан есімді оқ ыту ә дістемесі.

Қ оршағ ан заттардың, заттық атаулардың сандық ұ ғ ымын, сан мө лшерін таныту процесінде балалардың ойлау қ абілеті жетілдіріледі. Оқ ушылар заттар арасындағ ы сан — мө лшерлік қ атынастарды айырып, зат пен сан атаулыларының байланыстылығ ын тү сінеді. Балалар сан есімді оқ у арқ ылы ө здері кү нделікті ө мірде кө ріп, ұ стап, пайдаланып жү рген заттардың, есебін, сол сандар арасындағ ы мағ ыналық қ атынастарды табады. Зат саны, заттың сандық мә ні сұ рақ қ ою арқ ылы анық талатынын ұ ғ ынады. Сан есімдерге, кө бінесе Қ анша? Неше? Нешінші? деген сұ рақ тардың қ ойылатынын біліп, оларғ а сұ рақ қ ою тә сілін ү йренеді. Сан есімдердің жазу емлесін де практикалық жолмен мең гертеді.

Бағ дарлама бойынша сан есім тақ ырыбы бастауыш сыныптардың бә рінде де оқ ытылады. Бірінші сыныпта заттың санын білдіретін сө здер деп аталып, ал, II—IҮ сыныптарда грамматикалық термині бойынша «Сан есім» сө з табы ретінде қ арастырылады.

Негізгі ә дебиеттер: 2, 29, 30, 42, 46.

Қ осымша ә дебиеттер: 3, 12, 47.

Тақ ырып № 10. Бастауыш сыныптарда сө з таптарын (етістік, есімдік, ү стеу, шылау) оқ ыту жү йесі.

1. Етістікті оқ ыту жолдары.

2. Есімдікті оқ ыту ерекшелігі.

3. Ү стеуді оқ ыту жолдары.

4. Шылауды оқ ыту ерекшелігі.