3. Қазақ тілін оқыту теориясы және технологиясының ғылыми-зерттеу әдістері.

Мектепте оқ ытылатын барлық пә ндер сияқ ты қ азақ тілін оқ ыту теориясы жә не технологиясының да ғ ылыми-зерттеу ә дістері бар. Қ азақ тілін оқ ыту теориясы жә не технологиясының алғ а қ ойғ ан мақ саты - ө зінің зерттейтін объектісін жан-жақ ты танып білу, заң дылық тарын ашып айқ ындау.

Ғ ылыми-зерттеу жұ мыстарының қ ай тү рінде болмасын зерттелетін объектіні танып білу ү ш тү рлі ә рекет бойынша іске асырылады: 1-қ ажетті материалдар мен фактілер жинау, 2-жиналғ ан факті немесе материалдарды талдау, салыстыру, 3-сол фактілер негізінде теориялық тұ жырымдар, қ орытындылар жасау.

Зерттеу ә дістері 2-ге бө лінеді: теориялық, эмпирикалық.

Теориялық ә дістерге: ә діснамалық негіздерді оқ ып-ү йрену, мә селенің тарихын оқ ып білу, қ азіргі ғ ылымдардағ ы мә селелерді оқ у эмпирикалық жолмен алғ ан материалдарды талдау, қ орытындылау;

Эмпирикалық ә дістерге: алдың ғ ы қ атарлы озат тә жірибені зерттеу ә дісі, оқ у процесін бақ ылау ә дісі, эксперимент.

4. Қ азақ тілін оқ ыту ә дістері

Белгілі бір пә нді ү йрету барысында оқ ушылардың ә рекетін ұ йымдастыруды оқ ытудың ә дісі дейміз. Оқ ыту ә дістерініің қ айсысы болмасын оқ ушы мен мұ ғ алім арасындағ ы ара қ атынасты білдіреді. Бұ л олардың бірлесіп ә рекет ету тә сілдері болып табылады.

Оқ ыту ә дістерінің тү рі мектептегі оқ ыту жү йесіне байланысты тү рлі кезең дерде ө згерістерге ұ шырап отырды. 1932ж. 25 тамыздағ ы қ аулыда оқ ыту ә дістері 4-ке бө ліп кө рсетіледі: ауызша мазмұ ндау, оқ улық ты пайдалану, ө здігінен жазба жұ мыстарын орындау, лабораторияда оқ ыту ә дістері. Ғ алымдар Д. Ә лімжанов, Ы. Мамановтың 1965ж. «Қ азақ тілін оқ ыту методикасында» оқ ыту ә дістерінің 6 тү рі кө рсетілген: байқ ау, тү сіндіру, ә ң гіме, жаттығ у, кітапты пайдалану, грамматикалық талдау. С. Рахметованың “ Қ азақ тілін оқ ыту ә дістемесі’’ ең бегінде оқ ыту ә дістерін 3-ке топтайды. 1/балалардың оқ у-таным ә рекетін ұ йымдастыру жә не оны іске асыру ә дістері, (сө здік, кө рнекілік, практикалық, индуктивтік, дедуктивтік ә дістер, ө здігінен орындау, мұ ғ алімнің басшылығ ымен орындау) 2/оқ у-таным ә рекетіне тү рткі жасау, ә сер ету ә дістері, (қ ызығ у мү ддесін туғ ызу, зейінін жинақ тау жә не оқ уда борыш, жауапкершілік туғ ызу ә дістері)3/оқ у-таным ә рекеттерінің тиімділігін тексеру ә дістері (ауызша тексеру, жазбаша тексеру, лабораториялық -практикалық тексеру жә не ө зін-ө зі тексеру ә дістері).

5. Қ азақ тілінің заң дылық тары мен ә дістемелік принциптері.

Бала тілді ө зі ө мір сү ре бастағ ан ортадан ү йренеді, ал олардың мектепте оқ уына байланысты сол табиғ и процесс одан ә рі қ арай жалғ асады. Осығ ан орай мектептегі тіл ү йрету жұ мыстары отбасынан басталғ ан табиғ и процестің заң дылық тарына негізделіп жү ргізіледі. Ең алдымен тілдің ө з табиғ атынан басты-басты мынадай заң дылық тар шығ ады:

Негізгі ә дебиеттер: 16, 20, 26, 31, 41,

Қ осымша ә дебиеттер: 14, 20, 46, 49.