X. El ‘Schleyer’ — el ‘Kerckhoffs’.

Fä t Vpa ä sedikon lediniko de mans bofik at, de cifs veü tikü n bofiks Vpamufa.

El ‘Schleyer’ elifom as pä dan relö fik katulik. Dü lifü p lö lik oma ijä fom leziliko me stud pü kas mö dik, ijä fom lanä liko me musig, (ä plä yom musigastumis: 13, ijä fom dese yunü p oka me poed e literat reliks, (leigodoyö s eli ‘Literaturgeschichte’ hiela ‘Brugier’! ). Jä fs valik at jonons lifi dialimana vemik. Dub nendrd oma el ‘Schleyer’ imutom sufö n dü muls anik pö nodi in fanä bö p ü n tim ela ‘Kulturkampf’ Deutä nik, (komip tata ta katul).

Te utan, kel ereidon kü pä liko penä dilis mö dik ela ‘Schleyer’, (vü ons i penä dilis in Vp), samo eli ‘Tä vanoms’, eli ‘Meds ta kö g’, eli ‘Saunanoms’, eli ‘Lifanoms’ e mu pato eli ‘Ein Idealvolk’, te utan odasevon lö fi ela ‘Schleyer’ ko kemens oka, e leigo odasevon senä lis lö fa e spela ela ‘Schleyer’ tefü jafot lö nik oka, tefü Vp. Pas pos stud literata patik at okanoy cö dö n gidiko tefü el ‘Schleyer’, ed okanoy plä nö n oke verä tiko eli ‘fü mä dä li’ ed eli ‘reigiä li’ sonemikis mana benoladä lik ä mü kika.

Gü iko profä soran ‘Kerckhoffs’ ä lifom as nolavan plakugik tedanivera in lezif ‘Paris’. Ya bü ä iprimom vobedi oma pro Vp, el ‘Kerckhoffs’ isevä dikom vemo dub laut lebukas ö mik dö pü ks e dö pü kav. El ‘Schleyer’ ä demom lediniko dini dialik Vpa, el ‘Kerckhoffs’ ä demom ye as nolavan in jä fü ds pü kas e teda vö ladi plagik pü ka at.

Kludo mutoy koefö n stedä liko, das el ‘Kerckhoffs’ in penä ds Vpik valik oka, pato in el ‘Cours complet de Vp’, (kludo nog bü votü kams balid in Vp), ä labom skili ad lofö n reidanes Vpi voiko gudiki e geboviki. In tef at ä pluom lautanis ti valikis Vpamufa balid. As no-Deutä nan ä kanom dasevö n e vitö n dö fis anik Vp. in tef at; zuo penä ds vlaik ela ‘Kerckhoffs’ jonons pü kinoli oma e stü li sü perik. Kludo no daloy stunö n, das ü n ettim Vp, somo pilofö l fa el ‘Kerckhoffs’, ä lanalü kon igo sogodis nolavanas, e das poso el ‘Cours complet de Vp’ omik pä traduton ini netapü ks gretik ti: 10.

Dub jenots at el ‘Kerckhoffs’ ya islopü kom oke Vpanis jä fü das valik nolava. Suno el ‘Kerckhoffs’ nen dots seimik pä cedom, (kobü el ‘Schleyer’), as cif lonä dik Vpamufa; kludo i davä l oma as cif Vpakadä ma jonon benorepü ti plö dakö sö mik ela ‘Kerckhoffs’ in Vpamuf.

No vilob dö nuö n nogna dinä dis valik ut, kels ä kodons neflenami, manas bofik e sediti ela ‘Kerckhoffs’ se Vpakadä m.

Ü n nutim sevobs, das el ‘Kerckhoffs’ jenö fiko te isteifü lom bevobi Vpa. Om it e flens Fransä nik oka poso epropagidons Vpi fa om pibevobö li, igo nog ü n yels ut, kü pos teil de Vpamuf valemik no plu ineodons nog demi seimik lo el ‘Schleyer’.

Setrats sö kik se bevob Vpa bai flag ela ‘Kerckhoffs’ sö tons is jonö n boso votü kamis ledinik.

Gramat lö lik pä bevobon, e dins ö mik, (logoyö s noetis tefik bü ik! ), pä votü kons. Els ‘ä, ö, ü ’ in fö yumots e poyü mots ä nepubons lö lö fiko. Pö nops pö sodik pä teilons de stamä d e binons fo on. Mal koboyü ma el ‘u’ binon (pla el ‘a’). Plunum subsatas pafomon me el ‘os’, (pla el ‘s’) kludo deklin pafomon me els ‘os — as — es — is’. Vä rb nenfü mbidirik davedon dub finasilab ‘ar’, (pla el ‘ö n’).

Set, pö propagid ettimik so suvo pigebä dö l: ‘Vp binon vä pü k (volapü k) gudikü n’, (in Vp nuik: ‘Vp binon valemapü k gudikü n’), pagivodon in Vp ela ‘Kerckhoffs’ me vö ds ‘Vp abin volupü k gudikun’.

Leigodoyö s nog vö demi potakada bai Vp nuik e bai bevob ela ‘Kerckhoffs’!

God benedomö s oli!

bai Vp nuik	bai Vp ela ‘Kerckhoffs’
Binob Vpan pediplomö l fa kadä m di ‘Paris’. Spod me Vp binon desir vemik oba. Buks e gaseds Vpiks paselons-li ai nog? Lifob in ‘Tunis’; in zif vemo jö nik, keli lö fob. If openol obe (gespiki), tä n God benedö nis oli! Gebä dolö s ye Vpi bai el ‘Glamat nomik’!	Ob abin Vpan pedipedan fa kadem parisik. Apenar volapü ko abin lesumik obe vemik. Li buks e gaseds vpik ainog pasel? Ob alif in Tunis, zif lejö nik, kel ob alö f. If ol open obe, God olä badat oli! Agebat ye Vpi segun glamat nomik!

Odasevoy suno, das votü kams ela ‘Kerckhoffs’ ä binons tefä diko pü liks. Dese Vp okanoy dalä rnö n Vpi ela ‘Kerckhoffs’ ü nü tim brefik.

Leigodü votastids e menods sonemik uts, kels pijafons ü n tim nebenikama Vpik fa Vpans votik anik, (me el ‘Spelin’, me el ‘Dil oma’ u me yufapü ks tefik votik, kanoy cedö n bevobi ela ‘Kerckhoffs’ Volapü ki ut, kel to votü kams valik ä dakipon stabi rigik oka.

Kanoy-li is riskö n cö di gidik? Kanoy-li is spikö n dö dö bot? Igo if is nog spikoyö v dö Vpans flunilabik ut ettima, kels pä ninü kons ini feits badik at — dub u nen dö b lö nik — tä n ga cö d tefik binonö v nenfrutik ä nenlö fik. Ai dö nu kobä d menik alik pä dä mü kon dub pö ks e pö ls. E daved pö kas e pö las pö jen e dun veü tiks ai dö nu yufon ceni laidü pik daveda e neveda.