hielans ela ‘Volapükagased’.

hielans ela ‘Volapü kagased’.

Se Volapü kagased (Zä nagased pro Volapü kanef). Yel: 1960. Pad: 1.

RÄ TAPAD

Setö karä t.

Konsonats kil e vokat te bal;

ko el ‘a’ binob spotana dial,

ko el ‘o’ binob in verat e magä l,

ko el ‘u’ davedob se pod e se bä l.

(mast — most — must)

Gü iko

Binob sio nimil dä mik,

gadan leno lö fom obi.

Ab gü iko pö zib gudik

kodob mene te juiti.

(talap — palat)

Badikos valö po.

Binob neflen gokas sio,

kö mob in dag e pö lulit.

Lekrim binob ye gü iko,

jenob ö mna i dub bolit.

(mart — tram)

Bü kacogs me Volapü k.

lo1.	. et	leon x	on	3 gu x	2e n
			e

(telefon — gunapokil — Edison — Napoleon — pü net — lobalid)

Lokamaset Volapü kik.

Lup no nibon i keki — no binon pul.

Se Volapü kagased (Zä nagased pro Volapü kanef). Yel: 1960. Pad: 4.

POEDOT

Love brü yä ralä n

(Ma poedot fa ‘Th. Storm’)

Love brü yä ralä n stepob

e dumiko glun ketonon.

Flukü p kö mon — florü p moon,

dö tim jö nik et letikob.

E fogs gedik in lut vebons;

plants blä gikons dub def sola.

Ag! kiö po-li jö n lifa

e lelö fa oba binons?

Se Volapü kagased (Zä nagased pro Volapü kanef). Yel: 1960. Pad: 4.

Hiel ‘Pedro Serrano’

Konot fa ‘Otto Spamer’.

No fago de nisul gretik: Kubeä n in mel Vesü da-Lindä nik klifanisul soalö fik smalik topon, su kel te tortugs e melabö ds susnumik lifons. In nil ona su nedibä d ü n tumyel degmä lid naf Spanyä nik ä nafä don, kel kobü dabinanef valik oka ä pä rä dikon; te matrod balik bal, labü nem: ‘Pedro Serrano’, kel ä binom sviman mu skilik, ä plö pom ad savö n oki lü klifanisul, kele igivoy latikumo stimü om nemi: ‘Serrano’.

Ilü kö mö lo us ä kü pom, das stad okik ä binon levemiko miserabik, ibä ni drinavat, ni boad, ni plans ä dabinons us, medü kels ö kanom nulü dö n oki. Ä vipom nu, das i om buikumo ipä rä dikomö s pö nafä d! — ibä faemodeadam fü mik ä binon spetabik pro om, e nafs ö beisailö l-li? lio ö kü ponsö v-li bo omi, if no ö kanomö v givö n ones mali? Ä drenö lo ä dojedom oki sui sab ad lifä dö n neiti balid, ab slip nonik ä fä rmü kon logalipis omik, so vemo stad lejeikik omik ä glifü kon omi. Ven sol ä sü lö pikom len horit ä duzivegom nisuli smalik, kel ä jonidon as stebö p oma. Ä tuvom len jol koanafis e krabis anikis, kels mel isejedon: ab ä naudom ad fidö n onis krü diko, e fili ad kvisinö n onis no ä dalabom. Nulü dot gudikum pro om turtugs ä binons, kels nevifiko ä kripons se vat ad solö n okis. Ä pö jutom[1] onis ed ä gü flekom nimis, dat no ö kanonsö v mogolö n. Me pokaneif oka, keli benofatiko isavom, ä deidom tortugis pifanö l ed ä drinom bludi vamik onsik, kel nu ä binon dü lunü p nulü d balik oka. Miti ä kö tom ad taneds lunik, ä sä gü kom atis in sviets filik sola, ed ä kipedom oke stoki somik atas. I jeleds tortugas suno ä vedons frutiks pro om, bi ä kanom konletö n e kipedö n reinavati in ons. So nemu ä dagetom drinedi gudik; ab nog dü tim lunik tortugamit ä blebon nulü d balik oma. Nims at ä komä dons su nisul ö n mö dot tuvemik; ans ä binons so smaliks ä sä dalders, votiks so gretiks ä sä tubs, e ven el ‘Serrano’ ä vilom steifü lö n ad bemastikö n onis, so bo ä jenos, das ons, ven ä seadom su bä k onsik, ä golons kobü om ini mel.

So pijelö lo ta faem e soaf el ‘Serrano’ ä betikom, va no ö mö gos bo lü om ad jafidö n fili. Tä no ö kanomö v loetö n miti oka e givö n nafes obeigolö l mali medü smokakö lü ms. Steif lö lik omik kludo nu ä binon ad jafidö n gronastoni u flintoini, me kel ö kanomö v dagetö n fili dub flap len bä kaseim pokaneifa oma. Su nisul it ye te sab ä dabinon; ä golom nu ini mel, ä daivom donio, ed ä tuvom jenö fiko stonis pö tik tel, kelis ä dä flapom ta od, sodas ä dagetom diledis gulö fik, me kels nu ä kanom vobä dö n fili. As zud dil jita omik ad rä gs ä vorikö la ä dü non. Lä b kion! el ‘Serrano’ nu ä labom fili, keli ä laibinü kom me bleds gretik lalegas e varä kas, kelis mel ä lü sveimon lü jol. In atos ya progred mu gretik e gudikumam gretik stada omik ijenikons, kel ä vedon nog gudikum dub jen, das ä bumom pro ok me tortugajeleds gretik ludomi, dub kel ä dagetom jeli ta sol.

Laibinü kam fila e loet tortugamita ä binons nu vobod balik oma. Tö bo muls tel ipasetikons, ven om sekü rein e lut luimö fik, kels dareigons in topä ds at, iperom klots valik oka, kels jenö fiko ä dä vorikons in rä gs. Sol filikö l ä bö ladon omi, ed ad jelö n oki ta strals ona, suvo ä kripom ini melavat len sabajol. Yels kil ä pasetikons ö n mod balfomik at, e do el ‘Serrano’ dü tim at ö mna ä loegom beisailö n nafis, keles ä givom malis medü smokakö lü ms, nonik ä kö mom usio ad savö n omi. Jenavalautan Spanyä nik: ‘Oviedo’, keli is sö konob, lesagom, das klimat e hit sola ivobedons ü n tim at somo in skin ela ‘Serrano’, das pitegom-la me plä d jenö fik, e das om, bi i balib e kapaherem oka lunio iglofons, plu ä logotom ä s nim, kas ä s men.

Tü soar semik, ü n tim, ven ‘Pedro Serrano’ ä betikom nemu mö gi somikosa, ä logom su nisul oka mani. Lü kö man nulik inafä dom ü n ä neit su nedibä ds, ed isavom oki lü jol su boed nafa inafä dö l. Ilogom smoki, ed ilü odikom ma at, bi iniludom ad rivö n somo topi pibelö dö l. Ven mans bofik ä tuvoms odi, balan ä stunom nog vemikumo ka votikan; el ‘Serrano’ vo dub jen, das ä logom meni, e votikan dö maged, kel ä kodsgolon[2]omi: om pifanetö l in lukred ettima nemu ä tikom ad logö n fo ok diabi. “O Yesus! o Yesus! yufolö s obi! ” ä luvokä dom fugö lo ko vö g fä kik; ab ‘Serrano’ ä stepom takedü kö lo lü om, du ä sagom ome: “No dredolö s! o svist! binob men ä kritan ä sä ol! ” ed ad fü mü kö n flenami, keli ä bligidoms kol od, bofikans ä spikoms lekoefi kritik. Pos atos ä konoms ode brefo lifafä totis oksik, kels ä labons sü mi so gretiki, e ‘Serrano’ ä daifidom kompenane nulik tortugamiti e vati. Nu ä lifä doms kobo delis, ä vobä doms turno fili, ä konletoms len jol melalalegi e boadi ad laibinü kö n oni, ed ä tovä doms su sabajol koanafis fidovik.

Tim balid ä pasetikon so go gudiko; tä no ä jenos, das balan ä riprodom votikane, das no ikä lä lom gudiko fili. Vö dafeit ä vedon ai vemikum, zanä d levemik ä davedon, e fin ä binon, das ä ditoms de od, ed ä reguloms lö datopis oksik in fagot oda. So vemo zaniä l e feitiä l dabinons in natä l mena. Igo su nisul pö fä dik at mens, kels demü kosä d ga ä labons te odi, no ä kanons lifö n pü do! Ab lunü po no ä sufidoms diti; senä l gudikum omas ä vikodon, ä begoms rezipiko pardi, ed ä lifoms nu nog dü yels fol kobä diko. Ö mna ä logoms nafis, ab bi ats ai ä devegons dö nu de nisul, so spet omas aiplu ä lä sikon, ed alan ä cedom, das ö mutom-la lifä dö n dü pi lä tik lifa okik fago de volanef retik.

Fino, fino, ga nafö m ä pubom, kel ä seseidon boti ad vestigö n kodi smoka. Soalans bofik ye idagetoms dü pasetikam tima logoti so lenaudodiki, das matrods ä jekoms kodü oms, ed ä refudoms ad lasumö n omis, jü s ä vokä doms laodiko nemi Goda. Ä blinoy omis sui naf, kö sufots pibelifö l omas ä stunü kons no nemö diko skipi lö lik. Ven ä nilikoy dö nu nilü jols Spanyä nik, tep levemik ä sü ikon, in kel kompenan ela ‘Serrano’ ä perom lifi okik. Om it ye ä rivom benofä tiko Yuropi. Bi lampö r: ‘Carlos’ V ä stebom ü n tim et in Deutä n, so el ‘Serrano’ as sot natastunidota pä sedom usio. Valö po in zifs, da kels ä dutevom, pö p ä koborunä don ad logö n omi. Fino ä komikom lo lampö r, kel ä stunom no nemö diko dö men heragik, ed ä fä kö lo dö konot omik e dö lif omik, ä givom pä nsioni veü tik, keli el ‘Serrano’ ö sö tom getö n in ‘Lima’: cifazif Peruvä na. Ä deadom ye dü getä v lü Merop. Ab lemem dö om ä laidulon nog dü tim lunik.

Se Volapü kagased (Zä nagased pro Volapü kanef) 1960, Nü m: 2, Pads: 5-7.

Mijenot zifa: ‘Leiden’

Konot fa ‘Johann Peter Hebel’.

Zif: ‘Leiden’ dabinon ya sis tim vö nik, e no pidrefon vemiko fa mifä t jü del degtelid yanula ü n yel: 1807. Topon len flumed: ‘Rijn’ in regä n: Nedä n, ed ä labon bü dä t pemä niotö l domis degbalmil, kels pä belö dons fa mens foldgemil; in sö kaleod po zif: ‘Amsterdam’ ä binon bo tefü pö panum in plad telid regä na.

Ä lö ä doy se bed ü n gö d et nog ä sä ü n dels valik, balan ä plekon eli “God reigonö d! ” oka, votikan ä nedunon atosi, e nek ä betikon stadi zifa tü soar, do naf labü fledot pura mö tubs veldeg ä binon in pof zifa. Ä fidoy ü n zedel e fid ä smekon, ä sä ismekon ü n zedels valik, do naf ainog ä komon. Ven ye ü n poszedel jonian gloka su tü m gretik ä jonon dü pi: fol e laf — mens zilik ä binons lomo ed ä vobons, mots relö fiks ä klä dofs cilis smalik oksik, tedans ä fidunoms tedotis oksik, cils ä kobons in soarajul, mens trö gik ä naü tons ed ä seadons in lotidö p jä fö lo me kadapled e drin vina, glumä lan seimik ä betikon gö di balidfovik tefü fid, drin e klotem zesü diks, tifan ä nü steigom ba ebo kiki okik ini yan votikana — ven sü piko tonä t ä tonon. Naf et labö l fledi mö tubs veldeg pura ireafon ini lefil ed isplodon lö pio, ed ü nü timü l, — no kanols reidö n atosi so vifiko ä sä ä jenos — ü nü timü l lusü ts lunik lö lik domas ko valikans, kels ä lifons ed ä lö fons in ons, pä troivons e pä ceinons ad kums failotas, u pä dä mü kons vemö fiko.

Tumats mö dik menas ä seatons lifiko u deadiko dis failots at u pivunons vemiko. Juladoms kil ko cils valik, kels ä binons in ons, pä nosü kons. Mens e nims, kels ä vegons su sü ts nilü top katastrofa, pä jedons dub nä mä d pura ini lö p ed ä dö nukö mons ini stad pidabik. Zuo i nog lefil ä davedon, kel suno ä lö flamon in tops valik, e kel tio no ä kanon pakvä nü kö n, bi stokadoms mö dik, leü li e blö bi ninä dö ls, ä lefilons. Jö ltum domas jö nikü n ä dä sturons ud ä mutons padä stü rö n. Nu kanoy meditö n, das soar suvo kanon jonö n stadi votik ka gö d, noe pö mens soelik, abi pö zif gretik ä menagik.

Reg Nedä na ä givom sunä do suä mi veü tik pro men alik, kel nog ä kanon pasavö n. Deadans, kels pä sesebons se failots, pä polons ini konsä lö p, dat rö letans ö kanons ramenö n onis demü sepü lam kritik. Yuf mö dik pä duinon. Too krig Linglä nanas ta Nedä nans ä dareigon, nafs mö dik de zif ‘London’ ä jolons, kels ä blinons yufamedö mis e monasuä mis gretik pro nelä bans, e dun at ä binon nobik; — ibä krig neai dareigonö s in ladä l menas! Binos saidiko badik ven zion plö do fo leyans valik e fo pofs valik.

Se Volapü kagased (Zä nagased pro Volapü kanef) 1960, Nü m: 2, Pads: 7—8.