Spikäd tü d. 9id novula yela: 1954

Spikä d tü d. 9id novula yela: 1954

SPIKÄ D FA ‘SIR WINSTON SPENCER CHURCHILL’ DÜ LEFIDED SIFALA DI ‘LONDON’ IN ‘GUILDHALL’ TÜ D. 9id NOVULA YELA: 1954.

Petradutö l se Linglä napü k fa ‘Brian R. Bishop’

Lifobs ü n timä d, kü ladä lod sludon in mafä d gretikum dö fä t pö pas, kas fä t sludon dö ladä lod. If menef vipon ad plakö n periodi laidulik e nenfiniki benolaba stö fik, mens mutons te kondö tö n ö n mod pü dik e yufiä lik kol ods, e nolavanef odunon pro ons valik utosi, kelosi vipons, e mö dikumi, ka kanons drimö n.

If vip onsik binon ad zaniä lö n ed ad cedö n, das binos cogik ad beitö n odis vemo e laiduliko, kanons klü liko deidö n odis ö n mod vifikum e grosü likum, ka fö ro ü n tim bü ik. Ons labons vä li ed obs labobs vä li.

Men vedon ai plu mastan fä ta lö nik okik, ai plu nefü mik dö utos, kelos obinon, e cedob, das primon ad suemö n jenö foti at gudikumo, ka edunon fö ro osi ü n tim buik.

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. 1955. Nü m: 4. Pad: 15.

Vindit lü gadramatik jikanitana penofö l

Ma yeged fa ‘Maurits Wagenvoort’.

Sö ls: krü tans no kanoms binö n tu prü diks, pö noted cö dota oksik tefü duins melodik lä das reitaki sö dunö las. Konot dokü mik sö kö l otidon omes, das jilekanans anik geyilons nosi, ö n jenet at igo vero nosi, ad vinditö n okis demü krü t, kel ö n mod alseimik no pliton ofis.

Jiel ‘Zwaantje Van Treitelen’ lö fik ä labof pas bä ldoti florü payelas degmä l, ed ä labof in ladä l okik lifiä li nekvä novik ed in gugil okik gelili, kel no ä kanon stopö n. Kis binol-li plä novikum, kas ä kanitof? Das ä kanitof suvo? Das ä kanitof laodiko? Das ä kanitof lidis mu fredikis? Das ä kanitof lelö fadolis lü gikü n? Ä kanitof ai, ai dö nu, e fienä dan murik lö polö dö l — fienä dans binoms ai cö dans murik lifiä la votanas, pato if binoms selibans u hiviudans — fienä dan lö polö dö l ä skanom mu vemiko dub atos ed ä dagetom sekü atos yelovamalä di. Atos ä binon ye klü liko vero lindifik pro ‘Zwaantje’.

Ab fienä dan lö pik no ä binom cö dan saä bä lik balik kanitama ofik. In zü ä d ofik nog balan ä dabinom, keli ä nestü mof, keli ä hetof, keli ä vilofö v viodö n ö n mod jeikikü n, bi ä notodom cö doti okik ö n mod so grobä lik, semikna so nofiko, das ‘Zwaantje’ imutofö v labö n blö gä di glada as lad, pla ladä l lekanik o so senö fik ä jatü lö fik — if dalob gebö n vö di at — if iblebofö v takedik pö krü t so japä lik oma: blod ofik.

Blod at ä binom studan, ed igo balan, kel ä studom. Kisi ‘Zwaantje’ ä kanof-li dunö n ta atos? Ä sevof, das kanitam ofik ä tupon omi, ab gelil in gugil ofik… no ä kanon ye seilö n. At ä muton kanitö n, ä muton trilö n, lerorö n, kanitö n nä mö fo lidi jö nik bal pos votik, dü del lö lik, de lö ä d ofik jü lü bedgol ofik. Ibä ‘Zwaantje’ ä binof jilekanan nenfenik, do bevü noats mö dik, kelis ä leadof tonö n, semikna i noat dobik seimik ä dabinon; bos, kelos jenon igo sio semikna pö jikanitan famikü n in konsä rtalecem.

O! blod et! Kio binom el ‘Nero’! E zuo simulan so vemik! Plas ä notodom stedö fiko, das ä binom neflen utosa, kelosi nemoy pö plä g kanitama eli ‘bel canto’, ä kodidom krü ti nofik okik jenö fote, das mot ä mutof semikna takä dö n, e das pä tupof in slipil okik. Ä sva ‘Zwaantje’ no ä sevof, das mot ä takä dof, ed ä sva i no ä sevof, das kanit — e klä dö malidils, pro kis dü nons-li ü fo? — labon suvo fluni slifikodö l. Ab zuo gugil ela ‘Zwaantje’ no ä kanon demö n slipili mota, atos ä binon nemö gik.

Tü del seimik… fienä dan lö polö dö l ä golom su pantufs fü lik mo e ge in cem okik; blod naudü kö l et in cemil okik ä fä istegä dom lilis okik me puns okik, ko kubits nä i buk, lü kel logs mu vutiks pilü odü kons; mot ä slipof ud ä steifof ad slipÖ n in cem okik; ä jinos, das domanef lolik ä dalilon eli ‘bel canto’ ela ‘Zwaantje’, kel ä fikanitof lidis jö nik okik, lidi bal pos votik, duinabotemi lö lik okik. Ä binos stom reinö fik, ab ‘Zwaantje’ ä kanitof, ä kanitof mu laodiko, das ä blinof “sole” glidi okik. Glidi me vö g lö pikü n. “Blinob ole, o sol! glidi obik. ” Stil! Ab dü timü l mu smalik. Ä kanoy lilö n, das fienä dan ä golom lö po mo e ge. Sunä do pos atos ‘Zwaantje’ ä fovof in duinabotem Deutä napü kik okik me el ‘Friedrich’, kel ä dalom begö n ofe vali, ab ‘das Eine nicht’. Ha! nu el ‘Nero’: blod naudü kö l ofik ä jutedom ninio, e kisi ä begom-li? Nö! no ä begom utosi, kelosi i el ‘Friedrich’ no ä dalom begö n ofe, leno ä begom atosi. Voiko ä begom lö liko nosi.

Men veneni sputö l ä bü dom. Lesi! sö l: blod ä bü dom. Ha, ha! Ä bü dom ofe ad seilö n, ibä no ä kanom vobö n. E ‘Zwaantje’ pleidik ä s jilekanan pinofö l ä jonof ome me nam “so koldik ä sä ut sneka” maifodi yana, e dö nu ä meibof ele ‘Friedrich’ ofik, das ä dalom begö n ofe vali, ab… ‘das Eine nicht’! E blod-li? Ä dredö lo, das ö dofalom sekü vut us e lo logs ofik, ä golom lü maifod ome pijonö l yana, ä flekom oki nog dü timü l ko loged me leklä rs fulik, ed ä sagom, “das sevedol te, das kodol, das mot no kanof slipö n! ”

Ad atos ‘Zwaantje’ ä stö pof dü timü l eli ‘Friedrich’ okik, ed ä sagof: — do no ä zeilof lö liko atosi — “atos lindifon mu lö liko pö ob. ”

Nog lidis anik silanan lö fik ä kanitof, e fienä dan lö polö dö l ä jä fom ya ad sä lenü kö n pantufis fü lik okik, e, do plö dü dom stom ä binon so vemo badik, ä sludom ad golö n nä mä tü God sui sü t, bi ö sufidalaidom valö po fasilikumo ka sus volkan kanitö l et, kel pinemof ma nim niedik ä dekö fik: svan, kel ma temunod nolavik ä kaniton te balna — o! te balna ü n lif lö lik okik: stil kion! beat kion! dafred kion! — ed ä deadon sunä do pos atos me deadam jö nik. Anu ikanitof me vö g laodik, das no ä labof benenis, e nelab at ä jinon ad sü ü kö n pö of mediti. Ä seilof lunü pikumo, kas ä kö sö mof. Lid et benenas ebinonö v-li svanakanit ofik? El ‘Nero’ in cemil ä spelom osi, e fenik sekü jä stä d spamö fik ä livü kom namis ad puns pifomö lis dü timü l de lils okik, ed ä lilom da boedavö l slenik sö rili digik, jikanitani benä dik labü reitakagugil, kel ä kanitof laodiko: “if no labolö v logis blö vik lö fik et. ” “Logs blö vik lö fik” at, kels irü bü kons ba dü pis mil studa omik, kels ä binons kojmar omik, ed ä sä sü enü kons timü lo omi ä sä lelö f nen spel, logs blö vik at ä kofudü kons eli ‘Nero’. Dö nu ä jutedom ini cem jikanitana, e vutiko, letodiko ä luvokä dom: “vilol-li nu seilü kö n lumudi olik u no? ”

Ä binos klü liko jeikik ad lilö n bosi soik pro jikanitan, kel ä jä fof ko yub vemikü n me el ‘bel canto’ okik. Tomiko ä laikanitof: “tä n i no picü tob. ” Krü tan grobä lik, el ‘Nero’: blod ofik pro jö n melodik e poedik nesenä lö fik ä vokä dom fä kä dä liko: “Logs blö vik-li? zeilol-li onis? Tä n ekö! ” E leigü piko ä givom ele ‘Zwaantje’ yubö l flapi, kel ä koedon konkudö n ofi, ä sva ä sö dunof eli ‘Traviata’ ü n deadamadü p ofik. No ä bö nom ofe timi ad gesagö n u gedunö n bosi, ä morö nom se cem ofik, e ‘Zwaantje’, nu leigü po ko noats dobik valik okik, ä povokofome vö dis anik, kelis no vilob dö nuö n demü poedav ofik. Me atos hit ladä la ofik ye no ikoldikon. Kisi odunofö v-li ad blinä dö n blode neplitik okik lepidi laidü pik? Kisi-li? Sü po ä sevof osi! Odeidof oki, ed om, mubapan, obinomö v kodan deadama ofik, e mens valik ojononsö v omi ed osagonsö v: “Ekö! us om, mubapan, midunan, golom, kel ekodom, das sö r lö nik oka…” Si! o si! atos obinonö v vindit ofik, vindit glorik ofik.

Sunä do ä jutedof donio ve tridem, sui sü t, ini sö p. Vat koldik ä kobioflumon ü n timü l balid love of, ab, plas ä luslugon eli ‘Zwaantje’ nelä bik ini virs blä gagrü nik okik, soä sä ä lö nedosö v pö deadam poedik jilekanana no pisuenö la, ä flö ton ofi dub sü rfat trubik okik. Atos ä jenon plü fasilikumo, bi ‘Zwaantje’ — ba iglö mof atosi pö leskan saludik okik — ä binov jisviman leigo so skilik ä sä lä d: ‘De Boer-Van Rijk’ it. Noe vat ä flö ton ofi, abi ä koldü lü kon leskani saludik e vuti suemovik ofa. Jinoyö lan plonabik no ä neodof igo yufi beigolanas su sö pakä v ad savö n ofi; ä grä mof ito sui jol. Trofö lo ab pleidiko, dremiko ab koteniko, ä gegolof lü lö d okik, kö mot ituvof fino taki pro zedelaslipü l okik, ed ä sagof ninä lo: “Ga evinditob obi plidiko demü el ‘Nero’ bapik et! Otidob ome bligi! ”

Ven fienä dan lö pik ye igekö mom de skanaspat okik, ä stunom, das no ä lilom jikanitani donolö dö l; das igo no nog ä lilom ofi, ven ä lenü kom dö nu pantufis fü lik okik. Ä suemom, das nendoto bos ijenon, ed ä netakedü kom oki… fredo.

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. 1955. Nü m: 4. Pad: 16. Nü m: 5. Pads: 19—20.