YEGED PEREFUDÖL PRO PROPAGID VOLAPÜKA.

YEGED PEREFUDÖ L PRO PROPAGID VOLAPÜ KA.

In timapenä d: ‘Vredesstrijd’ (= pü dakomip): jä fidot ela ‘J. V. A. ’ (brefod ela ‘Jongeren Vredes Actie’ = lebitü l yunanan pro pü d) ed ela ‘S. V. A. ’ (brefod ela ‘Studenten Vredes Actie’ = lebitü l studanas pro pü d) de vomü l: ‘Nel Pranger Krispij’ e de sö l: ‘C. B. Hoitingh’ yegeds ä pubons ad komandö n eli ‘Esperanto’ ed eli ‘Novial’, pos yeged lä tik kelik sö l: ‘Dr. G. Stuiveling’: presidan ela ‘J. V. A. ’ ä lä yü mom pospenä di brefik. Demü propagid e gitä t gudik Volapü ka sö l: ‘Dr. Arie De Jong’ ä lofom redake timapenä da lö po pemä niotö la yegedi sö kö l (in Nedä napü k pelautö li) dö Volapü k, yeged kelik ye pä refudon.

Volapü k.

Binos netablö fovik, das neodoy nä i pü ks dabinö l pü ki bevü netik, ed egeboy ai dü timä ds valik bali natapü kas as pü k bevü netik, as volapü k. Vä l pü ka somik no ä binon vilä dik, ab ä sekon ä svo se pluam, keli net pü ki et spikö l idageton ü n timä d semik. Somo nu, soä sä sevoy valemiko, Linglä napü k evedon — pato pö ted — volapü k. Me privilegam somik bala natapü kas nets mö dikü n ye no kanons kotenü kö n okis. Dub atos ga pluam kulturik pü ka, e sekü atos ut neta, kel spikon pü ki at ä svo padasevon seiliko. Pato ü n atim, nü valö po seved netä tik pö nets difik, igo pö smalikums, sü ikon, pluam somik nepliton. Ekö! demü kod at neod bevü netik medö ma valemo suemovika padü non gudikü no dub pü k mekavik. Pö zep mekavapü ka pla bal natapü kas, nets valik reafons ini stad ot, net nonik paprivilegon, valiks mutons lä rnö n pü ki bal at. Das mekavapü k sekü binod so mö diko balugikum oka zuo kanon palä rnö n mu fasilikumo ka natapü k alseimik, binos i buä d no noamabik.

Ab nu sä k: mekavapü k kinik muton-li pavä lö n pro zeil at?

Jinos, das sä k at no kanon pabegespikö n fasiliko. Grup bal cedon frutikü ni zepi kludö fik vö das sonemiko bevü netikas; grup telid zepi natapü ka pebalugü kö l, ä sä Linglä napü ka pebalugü kö l, Deutä napü ka pebalugü kö l u latina pebalugü kö l; grup kilid cedon, das volapü k muton binö n dub binod oka mö gikü no neudik lo natapü ks.

Pö geb vö das sonemiko bevü netikas klü lä dos, das ko ats pato vö ds romenik pacedons, sekü kelos mekavapü ks sosotik edagetons kleiliko logamoviko kaladi romenik. Dub atos pü ks et fe dalabons pro mö dikü nans obas, kels nolons bali u mö dikumis pü kas et, logoti semiko plitiki, ab pro nets no romeniä liks pü ks et mu leno edagetons kaladi bevü netiko neudiki.

Grupi telid kanobs vo beiä dö n: Linglä napü k pebalugü kö l, Deutä napü k pebalugü kö l u latin pebalugü kö l (el ‘Latino sine flexione’ de ‘Peano’) klü lä don binö n mitul pü kas et; e pü ks pebalugü kö l at no okanons kotenü kö n dulö fiko ni Linglä nanis, ni Deutä nanis, ni latinanis, ni pö sodis votik.

Reton Volapü k (de ‘Schleyer’) as samed de grup kilid. Vö ds i pedü tü lons de natapü ks, ab pevotü kons so, das evedons ä svo vö ds mekavik nulik, du gramat (ko dakip suemodas gramatik valemik) pestukon so livä tiko, das lö lot stadon so neudiko lo natapü ks, ä sä mekavapü k votik nonik. Soeliko ya demü kod at Volapü k meriton buami bu yufapü k aliko votik.

Sö l: ‘Hoitingh’ jonon sö kaleodi timavik: Volapü k, ‘Esperanto’, ‘Ido’, ‘Occidental’, ‘Novial’ asä vegi volfö l lü nedö fü kam, keli volapü k ebevegon-la. Veratos-li jenö fiko, das mekavapü k alik timaviko latikumo pedatikö l binon gudikum ka ut bü ikumo pedatikö l? If atos binonö v soik, tä no sö ls: ‘Prof. Jespersen’ e ‘Hoitingh’ no nedomsö v reklamö n pü ki oksik, ibä ‘Prof. P. Mitrovich’: profä soran tedanivera in ‘Sarajevo’ edatikom ü n 1935 volapü ki nulik: ‘Internasional’, e pü k at binonö v kludo dö nu gudikum ka el ‘Novial’ e meritonö v ad papropagidö n. Ab kin garanon-li obes, das pü k at obinon jafot lä tik in jä fü d volapü kik? Nö! tä n sö l: ‘St(uiveling)’ vo gidetom me cö dot oka ad sludö n ö n jenet at sapiko ad stebedö n, jü s volapü k nedö fikü n upubon.

Jenö fö! zesü dos draniko, das volapü kadialimans it jafons leodi in muf sublimik, keli plä idons. Sä kä d, vio mutobs dunö n atosi, no kanon patuvedö n dub jaf volapü ka nulik. Ek ga bleibonö v slopö n pü ki lö nik oka. Ad reafö n se kaot dareigö l, cedü ob, veg te bal dabinon.

Stopedoyö d ad feitö n dö sä kä d, mekavapü k kinik u sit kinik binon gudikü n!

Dasevoyö d, das Volapü k (de ‘Schleyer’) stadon neudikumo lo natapü ks, ka mekavapü k alseimiko votik, e das binon pü k balid, kel ä klü lä don binö n plagiko gebovik, e sekü kod at ä svo labon gitä ti ad papropagidö n bu mekavapü k votik alik!

If binoyö v klienik ad zepö n mobis bofik, tä no veg maifon ad ceinö n pianiko volapü kaklubis valik ad klubs, kels te fö dons Volapü ki (de ‘Schleyer’). Dub atos in leseatö p volapü kadialimanas taked dö nu nä tonö v, e Volapü k vedonö v med nä mik ad fö dö n svistami bevü nets, ed ad dü nö n nä miko dini elas ‘J. V. A. ’ e ‘S. V. A. ’

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. Yel: 1936. Pads: 44—46.

NUNS.

Eseditof de Vpaklub valemik Nedä nik:

vomü l: ‘Mieke Sack’ in ‘Osnabrü ck’ (Deutä n).

Peselons ü nü foldil 3id yela: 1936 Vpamä ks 300.

If bü edoy tanä dö n yelodi at Volapü kagaseda, demoyö s, das lä ü kot nü ma: 5: “Eine Bitte” egeton padanü mis: 39 e 40, e kludo muton papladö n pos pad: 38!

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. Yel: 1936. Pad: 46.

[1] Bü kapö k; pla: binob. (Pä korekon in nuns yela: 1936, nü m: 3).

[2] Jiniko bü kapö k; pla: logodi.