Lerät vonädikün

Miop

Bukem regik in ‘Berlin’ ilabedon vö nä do rigä dis vemo nolavikis anikis. Tü timü l semik bal bukas bä ldik at imoikon. Calans valik bukema, dü nans e retans ä sukons zilikü no dü yels plu 25, nendas ä kanons getuvö n buki at. I sö l: ‘Dr. S. ’ ä yufom pö suk. ‘Dr. S. ’ ä deadom, e nu ä tuvoy lebuki su stul oka. Nolan miopik iseadom dü yels 25 su buk at.

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. Yel: 1936. Pad: 22.

‘Probatum est’

Nolan semik ä reidom neito buki dö “klä ns nata”, kel ä sagon, das balib gretik mena binon mal stupa onik. Ä vilom logö n lugodi[2] okik. Ä sumom loki e lampadi. Ab sekü nenprü d ä filü kom tio lafi baliba oka, e tä no ä penetom sui siem buka at: ‘probatum est’.

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. Yel: 1936. Pad: 23.

Nuns

Vpaklub valemik Nedä nik. Ladet nulik:

Sö l: ‘S. Van Dissel’ in ‘Pangkah’ (Tegal) (Yafeä n).

Peselons ü nü foldil 1id yela: 1936 Vpamä ks 200.

Bü kapö k. In nun dö kadä m Vpa su pad: 9 lö pao in kedet 6id binos: “Ob, as cifal Vpanefa, binos…”; atos muton binö n: “Ob, as cifal Vpanefa, binob… ”

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. Yel: 1936. Pad: 23.

Klä n ela ‘Sally’

Fa ‘Ch. S. Reid’

‘Sally’ ä binof cilajidü nan: cilajidü nan degvelid, sisä putü l zao bü muls degkil ipubom ini vol at. Suniko sö l e lä d: ‘Smith’ ä dagetons sü adi, das ituvons in ‘Sally’ divi vö lada gretik. Ä binof plö dakö sö miko datuvä lik, e mod sagatik, me kel ä sevof ad jä fü kö n hiputi smalik, ä sü ü konö v stunidi pö glö tan gretikü n.

Jimilagan at ä frä dof famü le: ‘Smith’ te jilidis deg a vig. Ab ä klienonsö v ad givö n ofe nenmuriko jilidis teldeg ya ü nü tim viga lä s bala, posä ikö mof.

E jö nikü nos dina ä binon, das ä gebä dof mö dikumi ka lafi meseda ofik pro pledadins smalik valasotik ad jä fü kö n me ats eli ‘Smith’ yunik. Ü n del alik ä dunof ko om tä pelots lö nik oka vabami me nibud lü legad. Putü l ä vedom suno so ledivodik kol of, das mot oma no plu jinof nitedä lü kö n omi.

Soelikos, keli ba ä kanoyö v blametö n ofe, ä binon, das ä klü lä dof binö n vemo nedomö fik. Dü del lafik ä binof ko cil plö dü dom; ab bi hipul smalik kodü blesir ai benovö gö lo ä gekö mom de lespatils at, lä d: ‘Smith’ ä zedof atosi. Spetid cilajidü nana degjö lid no ä binon bä todik pro of.

‘Sally’ ai ä labof logoti leigö fiko plitü liki ä jö niki; e sö l e lä d: ‘Smith’ suvo ä jä fons ad datikö n dö klä nö f, vio ä mö gos, das ‘Sally’ ä kanof gebä dö n alvigiko lafi meseda okik pro hipul smalik, e ga ä kanof labö n klotis so plitü likis ä gü tö fikis. Fino ä kludons kobiko, das ‘Sally’ ä remof-la tä ko is ed us klotis oka, ed ä sludons ad mö dü kumö n mesedi ofik, ko disein ad fasilü kö n ofe peli.

Ab ebo za tim et hiel ‘Smith’ ä logom ü n del seimik ofi se bankö p ä kö mö li, nendas ä kü pof omi.

“Ekö! ” ä tikom, “klü los, das loenof us moni. ”

Bi kä dan banka ä binom flen gudik oma, ‘Smith’ ä sludom ad steifö n ad seividö n bosi dö monatedots ofik. Atos ä flagon de om tö bi nemö dik; ab ad stun gretik oka ä lelilom, das ‘Sally’ no ä golof lü bank ad loenö n moni, ab ad stü redö n moni ini kal oka, efe igo mö pouns fol u luls a vig.

‘Smith’ ä konferom mu veitö fiko ko jimatan oka dö jenet klä nö fik. Kod, sekü kel pö sod ä s ‘Sally’, jikel ä gebof dili mona okik ad muadö n hipuli, kel pikonfidom kudes ofa, e ga ä fä gof ad blinö n alvigo pounis fol u lulis lü bank, — kod sekü kel pö sod somik ä dü nof as cilajidü nan tä poun lafik a vig, ä binon pro om rä t netuvedovik. Ga ‘Sally’ no ä binof jitifan. No din smalikü n u pü likü n labü vö lad anik imoikon, sisä of ä binof domü ons, e moni els ‘Smith’ no ä leadons seatö n nekä lö fiko.

Klä n ä vedon ai klä nö fikum; ab els ‘Smith’ ä sludons ad laikibö n eli ‘Sally’, igo ü f omutonsö v pelö n ofe jilidis kildeg a vig, do atos sinifonö v pelot ti nedunovik demü stad finenik sö la: ‘Smith’.

Klu ‘Sally’ ä blibof, ä ledunof programi delik oka, ed ä koedof plü tü lö n hiplu smalik ai medü bos votik. Atos ba ö kanonö v fovö n nog dü tim vemo lunik, if fä d no ineleton atosi.

Balan vobanas fabrika, in bü r kela ‘Smith’ ä jä fom calo, idagetom viodis vemik pö kobojok nibudas tel seimö po in el ‘Eastend’ (ela ‘London’), e ‘Smith’ pilesedom ad vestigö n modi, vio mijenot ijenon.

Dini ifinü kom suniko. Dü vegam lü bü r ä kolkö mom fleni okik: ‘Jenkins’, keli lunü po no ilogom. El ‘Jenkins’ ä binom sevä dik as pö sod, kel ä daplidom sirkudaplö senis.

Klü lä dos, das ä vakenom, ed ebo ä vegom lü sirkud, kel nilä dü top usik iregulon tä nadis oka.

“He! o ‘Smith’! ” avokä dom. “Gololö s ko ob! edatuvob nu sirkudi, kö man bitom, kel pluom tefü val, keli elogob jü nu. ”

“Kisi ü fo dunom-li? ” ‘Smith’ ä sä kom.

“Binom leoniteiman, e dunom duinodis so stunidabikis me nims oka, das sirkud ya sis vigs mö dik aldeliko fulon jü in seadö ps mu lä tikü n oka. Mutol logö n atosi. Pato plö seni poszedelik, ibä tä no ai givom duinodanü mi zuik. ”

‘Smith’ ä leadom slü dö n oki, e suno bofikans ä stanoms lä nü golö p tä nada spadö fik. Plö do pilenkleibon num semik notä das in kö ls tutaä dik, sui kels plö sens difik pimagons. Bal notä das et pato ä sü ü kon kü pä li oma demü duinod lenaudodik, kel pimagon sui on: duinodanü m zuik plö sena poszedelik. Ab ‘Jenkins’ iremom nü golabilietis ed ä tirom omi koo ninio.

Ä laboms seadö pis gudik, e suniko plö sen ä primon. Duinodanü ms difik pä ledunons, e fino leoniteiman famik ä pubom ini bitö p dub treilakiud pimiedü kö l. Ä vobom me bers, tigrids, leopars e nims votik, e fino el ‘King Leo’: leon gianagretik pä lü letom ini cek.

“Nu duinodanü m zuik kö mon”, ‘Jenkins’ ä sagom neolaodiko. “Kü pä lolö s gudiko! ”

Nimiteiman ä maifü kom klä pedili smalik in kiud, ed ä sagom lü spikoti sö kö l: “If balan lä das se publü g vilof gividö n obe dü timü ls anik putü li oka, odajonob oles milagi drä ta: el ‘Leo’ okipom smalikani leigo so zadiko e prü diko in lumud oka, ä sä mot kä lö fik, nes dä mü kö n in bosil pü likü n cili. Mot dabinof-li, kel vilof lü konfidö n obe brefü pilo putü li oka? ”

“Nu mutol kü pä lö n, ” ‘Jenkens’ ä sagom, “su bal kedas fö fikü n vomik seadof, kel tü poszedel alik givof nimiteimane putü li oka. Sagoy, das getof pö naed alik pouni bal tä atos. ” “Naudodö! ”, ‘Smith’ ä vokä dom.

Ottimü lo vom yunik su bal kedas fö fikü n, ä lö ä dof, ed ä lü stepof lü cek ko putü l in brads oka. Tö bo ‘Smith’ ilogedom ofi, ed i ä lö jutedom. Vom ä binof ‘Sally’ e putü l ä binom hicil smalik lö nik oma!

Ü n sunä d ä stanom nä i ‘Sally’ ed ä deletirom de of cili.

In jov, kel ä davedon, ä tuvof pö ti ad mofugö n nenkü po. Niludo fö vof febä di gaenodi givö li oka in zif votik, kö sirkud anu givon plö senis oka.

Utos, kelos tefon famü li: ‘Smith’, binon, das on ebuü kon ad klemö n fovo cilajidü nanis valik. Ab sö l e lä d: ‘Smith’ desinons vemiko ad nemö n fovo puti smalik eli ‘Daniel’ demü kods, kelis reidan fasiliko kanon niludö n.

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. Yel: 1936. Pads: 25—27.

Lerä t vonä dikü n

Lerä t, keli konobs is, licinon de vö n vö nä dikü n.

Jen ä jenon bü yelamilats anik in Pä rsä n. Hilepuls kil ilü logoms me logeds lelö fä dik vomi lejö nik yunik, ab fä d mifä tik ikodon, das ebo i reg lä na ilogom jipuli me logeds plidik. Kludo fä t kilatanas ä lö fä dö l suniko pilonon. Pä cö detoms, ma sü d ettimik, ad paforö n.

Bü ä ledun ä jenon, jilejö nikan ye ä plö pof ad miserü kö n regi sotefo, das ä klienom ad sä pö nodö n balani kilanas. Ä bü edom kö mö n kludo ministerani gitä da, ed ä bü dom atane ad leadö n lifö n e stadü kö n libio tä lä ktikü nani kilanas.

Nu ministeran gitä da ye ä stadom in ditretü l. Lio ö kanom-li tuvö n se kilatanas tä lä ktikü nani?

Ä letikom dü tim anik, ed ä datuvom medi sö kö l ad reafö n se fikul riskü lik oka. Ä bü edom kö mö n kilatanis ed ä dajonom omes platotis vietik kil e blä giks tel. Tä no ä spikom: “Ofimü kob se platots lul at bali sui bä k alana olas. Utani olas, kel balido okö mom lü ob, ed osagom verä tiko obe, kö li kinik platot labon, keli labom su bä k oka, ed osevom ad plä nö n sekü kod kinik platot zesü diko muton labö n kö li fa om pununä dö li, utani olecedob as utan olas kil, kel dalabom tä lä kti mö dikü n, ed ostadü kob libio omi emü kod at. ”

Kilans no ä daloms spikö n lü ods, no ä daloms givö n odes malis, ed in lecem, in kel reto ä zigoloms leliviko, sodas ä kanoms logö n platotis odsik, meds no ä dabinons, dub kels ä kanoms tü vö n kö li platota su bä k lö nik okas.

Posä ministeran ifispikom, ä lepladom kilatanis nä i ods ko logod ä l vö l, sodas no ä kanoms kü pö n ni uti, keli ä fimü kom sui bä ks oksik, ni utosi, kelosi fovo ä dunom. Ä sevö lo somo, das ä binom sefik tefü logeds ä spionö l valik, ministeran ä klä nedom platotis blä gik tel ini bal pokas okik, ed ä fimü kom sui al bä kas kil, kels ä binons fo ok, platoti vietik.

Posä idunom atosi, blufam ä rpimon. Hilepuls ä zigoloms in lecem, ä logoms fö faflanis e bä kaflanis odas, ab primo nonan ä dabinom, kel ä fä gom ad tuvedö n sä kä di, kel ä fä gom ad konö n, kö li kinik platot su bä k lö nik okik ä labon, e sekü kod kinik atos ä binon soik.

Fino pos minuts zao degsbalan kilanas ä stepom lü ministeran ed ä sagom: “O klatal! ut, kel lagon su bä k obik, binon platot vietik, e kanob plä nö n ore, sekü kod kinik atos binon soik. ”

Kin binon-li leigo so tä lä ktik, ä sä men yunik at, e kanon-li plä nö n, vio hilepul edagetom sevi oka?

(Tuvedot osö kon in nü m fovik. )

Se Volapü kagased pro Nedä napü kans. Yel: 1936. Pads: 27—28.