Рус телендә белем бирү оешмаларының татар төркемендә укучылар өчен

Рус телендә белем бирү оешмаларының татар тө ркемендә укучылар ө чен

татар теленнә н республика олимпиадасы биремнә ре

6 нчы сыйныф

I. Текстны татарчага тә рҗ емә итегез.

Однажды в лесу

В лесу под деревьями лежал глубокий снег. По снегу пробежала мышь. Крепко прижались друг к другу маленькие зайчата. Они ждали зайчиху. Уселась рядом птица. Страшными большими зверями казались ей зайчата. А они с ужасом смотрели на нее.

II. Биремнә рне ү тә гез.

1. Сү злә рдә тө шеп калган хә рефлә рне языгыз. Ә йтелеше белә н язылышы туры килгә н сү злә рне билгелә гез.

фаҗ.. га, боры.. гы, шө г.. льлә нә, китапх.. нә, мө.. им, бер.. юлы, .. ө рмә т, кара.. гы, ө рә.. ге, гө рлә.. ек.

2. Мә кальлә рне укыгыз. Яң гырау тартык авазларны язып алыгыз.

Ә йбернең яң асы яхшы, дусның искесе яхшы.

Ватаны юк кеше – җ ыры юк сандугач.

3. Бирелгә н фразеологик ә йтелмә лә рнең мә гънә лә рен табыгыз һ ә м аларга синоним булган фразеологик ә йтелмә лә р уйлап языгыз.

1) инә дә н дө я ясау _ оста сө йлә ү

2) чә члә р ү рә тору, _ алдалау

3) авыз йому _кү пертү, зурга җ ибә рү

4) теллә ре телгә йокмау _ курку

5) кү з буяу _сү зсез калу, сө йлә ү дә н туктау

4. Шигырьдә н ө зекне укыгыз. Омоним сү злә рне билгелә гез. Омоним тө шенчә сенә аң латма бирегез.

Йө гереп керсә м бакчага...

Алмагач тулы алма!

Кулымнан тотты алмагач:

– Зинһ ар, ү тенә м, алма! (Галимҗ ан Гыйльманов буенча)

5. Тү бә ндә ге текст буенча биремнә рне ү тә гез.

а) тамыр + сү з ясагыч + бә йлә геч кушымчакалыбына туры килгә н сү злә рне табыгыз;

ә ) калын хә рефлә р белә н бирелгә н сү злә рнең кайсы сү з тө ркеменә каравын билгелә гез;

б) рә вешне табып, тө ркемчә сен һ ә м дә рә җ ә сен кү рсә тегез;

в) алмашлыкларның тө ркемчә лә рен билгелә гез;

г) 5 нче җ ө млә дә н кү черелмә мә гънә ле сү зне табып языгыз.

1) Идрис песнә к белә н бик тиз дуслашты. 2) Зә п-зә ң гә р кү к Чияле тау башына, офыкка барып тоташа. 3) Елга буендагы таллыкта ө зеп-ө зеп кошлар сайрый. 4) Кө чек, туктап, бер каргаларга, бер хуҗ асына карады: «Бу нинди җ ан иялә ре, янә се, мин аларны җ иң ә мме? » 5) Без ә рә мә лектә н чыкканда, кө н кичкә авышкан иде инде. (Роза Хафизовадан)