№6 тәжірибелік сабақ. Топырақ ылғалының түрлері мен ылғал сыйымдылығын анықтау.

№6 тә жірибелік сабақ. Топырақ ылғ алының тү рлері мен ылғ ал сыйымдылығ ын анық тау.

Сабақ тың мақ саты: : Топырақ тың ылғ ал сыйымдылығ ын, оның тү рлерін анық тап, константтарымен танысып, практикада пайдалана білу, жә не арнайы іскерлік дағ дыларын қ алыптастыру, теориялық білімдерін бекіту.

Пайдаланылатын қ ұ рал-жабдық тар: оқ улық тар, ү лестірмелі қ ұ ралдар, физикалық карталар, топырақ картасы.

Пайдаланатын ә дебиеттер тізімі:

1. Добровольский В. В. География почв с основами почвоведения. М., Изд-во «Владос», 1999.

2. Добровольский В. В. Задачи почвоведения в решении современных экологических проблем. Санкт-Петербург: ЦМП. 2004.

Тә жірибелік сабақ тың тапсырмалары

1-тапсырма: А. А. Роденің ә дістемесінің М. А. Глазовскаяның ә дістемесінен ерекшелігін анық тандар постер қ ұ рың дар.

2-тапсырма: Топырақ ылғ алының тү рлерін анық тау.

1) Конституциялық; 2)Кристализациялық; 3) Физикалық байланысқ ан; 4) Бос; 5) Бу тә різді; 6) Мұ з тү рінде.

3-тапсырма: Топырақ тың ылғ ал сыйымдылығ ын анық тау. Ылғ ал сыйымдылық тарына салыстырмалы тү рде сипаттама беру.

7- тә жірибелік сабақ. Топырақ тың қ уыстылығ ын, қ ышқ ылдылығ ын, тұ здылығ ын анық тау.

Сабақ тың мақ саты: Топырақ тың қ уыстылығ ын, қ ышқ ылдылығ ы, тұ здылығ ы, топырақ тың қ асиеттерімен байланыстылығ ы. Н. А. Качинский, А. Д. Ворониннің топырақ қ уысының жіктеуінің негізі.

Пайдаланылатын қ ұ рал-жабдық тар: оқ улық тар, ү лестірмелі қ ұ ралдар, физикалық карталар, топырақ картасы.

Пайдаланатын ә дебиеттер тізімі:

1. Добровольский В. В. Задачи почвоведения в решении современных экологических проблем. Санкт-Петербург: ЦМП. 2004.

2. И. К. Асанбаев, К. Ш. Фаизов. Почвоведение с основами экологии и географии почв. Учебное пособие., Алматы «Қ азақ университеті», 2007.

Тә жірибелік сабақ тың тапсырмалары

1-тапсырма: Топырақ қ уысының тү рлері: ә рекетті-капиллярлы жә не ә рекетсіз-капиллярсыз қ уыстары жә не топырақ режимдерін реттеудегі орны.

2-тапсырма: Н. А. Качинский топырақ тың қ уыстылығ ын оларды судың ә р тү рлі категорияларының толтыруына қ арай жіктеуі: берік байланысқ ан (максимум гигроспопиялық ) суғ а толы қ уыстың к-лемі; ауа толғ ан қ уыстың кө лем анық тау.

А. Д. Воронин топырақ тың қ уысын, олардың атқ аратын қ ызметіне қ арай жіктеген: ылғ ал -ткізетін, ылғ ал сақ тайтын. Тү рлі топырақ қ уысының диаметрі тү рліше болады. Географиялық орнына байланысты аймақ тың топырағ ының қ ышқ ылдылығ ын, тұ здылығ ынан ажырату.