|
|||
«Келісілді» ___ «Қаралды» _____ «Бекітемін» _____. Экология. 2017 – 2018 оқу жылы. Түсінік хатСтр 1 из 4Следующая ⇒ «Келісілді» _______________ «Қ аралды» _________ «Бекітемін» _____________ Сырым аудандық білім беру Ә дістемелік бірлестік ЖББ Абай орта мектеп – бө лімінің ә дістемелік кабинетінің отырысында балабақ ша кешенінің мең герушісі: Л. С. Тапаева Хаттама №1 директоры: Т. Е. Турегалиева «__» ___________2017ж
Тақ ырыбы: Экология / 5 – сыныпқ а арналғ ан факультативтік курс/
Қ ұ растырғ ан: Ж. Н. Куспанова А. Тайманов атындағ ы №34 мектеп гимназиясының биология пә нінің мұ ғ алімі
Қ олданушы: БҚ О Сырым ауданы Сырым аудандық білім беру бө лімінің ЖББ Абай орта мектеп – балабақ ша кешенінің биология пә нінің мұ ғ алімі Г. О. Жауарбекова
2017 – 2018 оқ у жылы
Батыс Қ азақ стан облыстық білім басқ армасының мектепке дейінгі, жалпы орта, техникалық жә не кә сіптік білім беру ұ йымдарының облыстық оқ у- ә дістемеліккабинетінің сараптама кең есінде қ аралып, облыс педагогтарына таратуғ а ұ сынылды. Хаттама №2 05. 06. 2015 ж
Тү сінік хат 2017 – 2018 оқ у жылында 5, 7 сыныптарда білім беру процесі Қ Р Ү кіметінің 2016 жылғ ы 13 мамырдағ ы №292, 2017 жылғ ы 15 тамыздағ ы №485 қ аулыларымен бекітілген Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпығ а міндетті стандарты, Қ Р Білім жә не ғ ылым министрінің 2017 жылғ ы 18 тамызда №423 бұ йрығ ымен бекітілген Негізгі білім берудің ү лгілік оқ у жоспарлары, Қ Р Білім жә не ғ ылым министрінің 2016 жылғ ы 23 қ арашадағ ы №668 бұ йрығ ымен бекітілген жалпы білім беретін пә ндердің ү лгілік оқ у бағ дарламалары негізінде жү зеге асырылады. 2017 – 2018 оқ у жылында Қ азақ стан Республикасының жалпы орта білім беретін ұ йымдарында ғ ылым негіздерін оқ ытудың ерекшеліктері туралы ә дістемелік нұ сқ ау хатын, Қ азақ стан Республикасының Білім жә не ғ ылым министрінің 2017 жылғ ы 19 маусымдағ ы №242, Батыс Қ азақ стан облыстық білім басқ армасының 2017 жылғ ы 4 тамыздағ ы №662, Сырым аудандық білім беру бө лімінің 2017 жылғ ы 16 тамыздағ ы №283, «Жалпы білім беретін ұ йымдарында 2017 – 2018 оқ у жылының басталуы туралы» бұ йрығ ы негізінде жасалды. Елімізде соң ғ ы жылдары туындап отырғ ан экологиялық проблемалар олардың тек қ ана нарық тық -экономикалық факторларғ а ғ ана емес, ә леуметтік-экологиялық факторларғ а да тә уелді екенін кө рсетіп отыр. Ең бастысы, экологиялық проблемаларды шешуде адамдардың санасын, психологиясын ө згертумен қ атар жаң аша ойлауды қ алыптастыру, табиғ атқ а деген кө зқ арасты экологияландыру мә селесі тұ р. Осы бағ ытқ а орай қ азіргі таң да мектептерде 5-9 кластар арасында «Экология» курсын ұ йымдастыру маң ызды. Экология курсы аптасына 1 сағ ат, жылына 34 сағ ат жоспарланды. Экология курсының кү нтізбелік-тақ ырыптық жоспарын Ә. Бисенова, Ж. Шілдебаевтың Алматы «Мектеп» 2005 бағ дарламасына сү йене отырып жасақ талды. Жоспар оқ ушылардың жас ерекшеліктері жә не жаратылыстау пә ндерінен ө тілетін тақ ырыптармен байланысты қ ұ рылды. Мақ саты: Экология ғ ылымының зерттеу объектісі - адам мен қ оршағ ан орта арасындағ ы қ арым-қ атынастарды, табиғ и тепе-тең діктің бұ зылуын, табиғ и қ орлардың сарқ ылуын, олардың себеп-салдарын анық тау, т. б. Ең бастысы, биосфера тіршілігінің тұ рақ тылығ ын сақ тау ү шін " адам-қ оғ ам-табиғ ат" арасындағ ы ү йлесімділікті, ізгілікті, біртұ тастық ты ү йлестіру болып табылады. Ол ү шін адамзаттың санасына, ой-ө рісіне, танымдылық кө зқ арасына-қ оршағ ан орта мен қ оғ ам жә не болашақ ұ рпақ тары ү шін қ ажеттілікті сезіндіру керек. Яғ ни, бұ рыннан қ алыптасқ ан табиғ атқ а деген тұ рпайы тү сініктен арыла отырып, экологиялық білімді ұ рпақ тә рбиелеу. Ғ ылыми жә не тә жірибелік білімнің бірлігі негізінде оқ ушылардың қ оршағ ан ортағ а деген парасатты жауапкершілігін арттыру. Міндеті: - табиғ и қ орларды тиімді пайдалану мен қ орғ ауда жеке адамның жауапкершілігін кү шейту; - қ оршағ ан орта мен адамзат арасындағ ы ү йлесімділікті сә йкестендіру; - антропогендік ө згерістер мен қ оршағ ан ортаның ластануына жол бермеу; - экологиялық жағ дайларғ а мә н беру жә не экологиялық проблемаларды шешу жолдарын іздестіру; - адамның іс-ә рекетіне бағ а беру жә не адам денсаулығ ын сақ тау; - табиғ ат қ орғ аудың экологиялық негіздерін білу; - экологиялық білім, ә деп, сана мен мә дениетті қ алыптастыру. анық тамалық, ғ ылыми ә дебиеттермен, мерзімдік басылымдармен, интернетпен жұ мыс жасап еркін ақ парат кө здерін пайдалана білуге баулу. Экология – тірі ағ залардың бір бірімен жә не қ оршағ ан ортамен байланысын зерттейтін жаратылыстану ғ ылымы. Экологиялық біліммен қ аруланғ ан оқ ушы ө зінің туғ ан жерінің тазалығ ын, байлық тарын сақ тап, тірі ағ заны қ орғ ауғ а ү йренеді. Экологиялық білімді ұ рпақ, жеке тұ лғ а қ алыптасады. Пә наралық байланыс: биология, география, химия, медицина, физика, математика, валеология, тарих жә не т. б. Жұ мысты ұ йымдатыру формалары: дә ріс беру, зертханалық жұ мыстар орындау, экскурсия ұ йымдастыру, пікір алмасу, ә ң гімелесу, болжамдар жинақ тап талдау, оқ ушылардың шығ армашылық жұ мыстарын қ орғ ау. Экологиялық білімді қ алыптастырудың негізгі принциптері: Жалпы орта білім беретін мектептерде оқ ушыларғ а экологиялық білім беру бірнеше арнайы талаптарды қ ажет етеді. Олар: оқ у жоспарларын, оларғ а сә йкес оқ улық тар жә не техникалық қ ұ ралдар жасау, табиғ ат мұ ражайларын, сыныптан тыс жұ мыстарды ұ йымдастыру. Бұ лардың бә рінде мұ ғ алім ә зірлігінің дең гейі, оқ ушылардың экологиялық ой-ө рісі мен біліктілігі шешуші рө л атқ арады. Биология, география, химия пә ндерінің мұ ғ алімдері оқ у жоспарларында техникалық қ ұ ралдарды пайдаланады, табиғ ат мұ ражайларына, зообақ қ а, табиғ ат аясына топсеруен ұ йымдастырады. Мұ ғ алімдер қ оршағ ан орта туралы оқ ушылардың білімін анық тайды, олардың экологиялық ой-ө рісін қ алыптастырады. Қ оршағ ан орта жайында білім беру - сол ортаның кү йін жә не онымен байланысты мә селелерге жауапкершілікпен қ арауғ а жә не оларды шешуге қ амқ орлық жасау керек. Ол ү шін кү нделікті туындайтын мә селелерді шешетіндей білім, жеке жә не ұ жымдық жұ мыстардың дағ дысы болуы керек. Экологиялық білім беруді жү зеге асыруда оның ең негізгі міндеттеріне кө ң іл бө лу керек. Атап атқ анда: - экологиялық білім жү йесін қ алыптастыру; - қ оршағ ан ортаны қ орғ ауғ а деген адамгершілік қ асиеті мен жауапкершілігін тә рбиелеу; - экология саласындағ ы білім жетістіктері мен нормативтік қ ұ қ ық тық қ ұ жаттарды білу. Аталғ ан міндеттерді жү зеге асыру ү шін оқ ытудың ә р тү рлі ә дістерін, формаларын жә не ә діснамаларын қ олдану керек. Олар: 1. Оқ ушылардың қ оршағ ан орта туралы білімдерін ұ дайы жетілдіріп отыру (семинар, конференциялық сабақ тар, компьютерлік ойындар, ә ң гімелеу, диспуттар, викторина жә не т. б) 2. Оқ ушының шығ армашылық ойлау қ абілетін дамыту, адамның іс- ә рекетінің табиғ атқ а ә серін, оның болашақ тағ ы зардаптары туралы алдын ала білуге жә не оны болжауғ а тә рбиелеу (табиғ аттағ ы ө згерістерге талдау жасай білу, салыстыру, себеп-салдарын анық тау, бағ алау жә не болжау). 3. Іздену жә не ғ ылыми зерттеу жұ мыстарының элементтерін мең геру, экологиялық мә селелерді шешуде батыл ә рі дұ рыс шешім қ абылдау жә не ө з беттерінше білімін кө теру (оқ у жә не оқ ыту барысында шешім қ абылдау). 4. Жергілікті экологиялық проблемаларды шешуде оқ ушылардың практикалық іс-ә рекетін қ алыптастыру (туғ ан ө лкенің " Қ ызыл кітабын" ұ йымдастыру, экологиялық ұ йым мен ү йірмелер қ ұ ру, экологиялық соқ пақ ұ йымдастыру, табиғ ат ресурстарын жоспарсыз пайдалануғ а жол бермеу, экологиялық білімді ү гіттеу-дә ріс, кө гілдір экран, газет-журнал басылымдары жә не т. б арқ ылы). Экологиялық білімді жү зеге асыруда білім берудің негізгі принциптерін сақ тау керек. Олар, негізінен: ғ ылымилық, байланыстылық, тепе-тең дік, қ ызығ ушылық, ү здіксіздік, жалғ астырушылық, интеграциялау, кө рнекілік, қ абылдаушылық жә не ө лкелік принциптер. Ғ ылымилық принципі -негізінен, оқ ушыларғ а білім беруде фактілер, қ ұ былыстар мен процестер, адамның табиғ атқ а ә сері, табиғ ат қ орғ ау жұ мыстары жә не экологиялық апаттылық жағ дайлардың нә тижелері ғ ылыми тұ рғ ыда дә лелденген материалдар негізінде берілуі жә не пайдаланылуы тиіс. Байланыстылық принципі -негізінен, табиғ аттағ ы тірі жә не ө лі табиғ ат пен орта (топырақ, ауа, су, ө сімдіктер мен жануарлар) арасында тығ ыз байланыстың бар екені тә жірибелер мен мысалдар арқ ылы беріледі. Тепе-тең дік принципі -табиғ аттағ ы биоценоздар, экожү йелер арасындағ ы тепе-тең діктің сақ талмауы. Олардағ ы бір қ ұ рауыштың ө згеруі табиғ атта тепе-тең діктің бұ зылуына апарып соғ ады. Қ ызығ ушылық принципі -оқ ыту барысында білім берудің барлық ә дістері мен формалары оқ ушылардың бойында еліміздің сұ лу табиғ атына деген қ ызығ ушылығ ын оятып, туғ ан ө лкесін, оның табиғ и байлық тарын сү юге, аялауғ а ұ мтылдыру арқ ылы отаншылдық қ а тә рбиелеу. Ү здіксіздік принципі -оқ ушылардың білім қ орын, ой-ө рісін балабақ шада сә би кезінен бастап, бастауып сынып, одан жоғ ары сыныптарғ а кө терілу дең гейлеріне ү йлестіре отырып дамыту. Жоғ ары сыныптарда экологиялық жағ дайларғ а ө з бетінше бағ а беретіндей дең гейге бірте-бірте жеткізу. Интеграциялау принципі -экологиялық білім беруде жаратылыстану пә ндері (биология, география, химия, математика, физика жә не т. б) мен гуманитарлық пә ндер (ә дебиет, тарих, қ оғ амтану жә не т. б) арқ ылы оқ ушыларғ а берілетін білім негіздерін жеке адамнан қ оғ амдық дең гейге кө теру. Кө пшілікке ү здіксіз экологиялық білім мен тә рбие беруді жү зеге асыру. Кө рнекілік принципі -оқ ушыларғ а экологиялық білім беруде оқ у процесінде кө рнекі қ ұ ралдар, диафильмдер, киносюжеттер, кеппешө птер, жинақ тамалар (коллекция) бейнекө ріністер, биоиндикаторлар мен табиғ аттағ ы бақ ылаулар (экологиялық соқ пақ ) нә тижесін пайдалану.
Қ абылдаушылық принципі -негізінен, мұ ғ алімнің экология ғ ылымының мазмұ нын оқ ушылардың жас ерекшеліктеріне қ арай жоспарлауы, экологиялық терминдердің тү сініктілігін, ұ ғ ымдар мен заң дарды қ абылдау мү мкіндіктерін ескере отырып, жатық ә рі тү сінікті тілмен беруі. Ө лкелік принциптер -экологиялық білім беруде оқ ушылардың тұ рмыстық салт-дә стү рлері, қ ала немесе ауылдық жерлерде тұ ру жағ дайларын ескеру. Мү мкіндігінше жергілікті, аймақ тық мә селелерді кө теру, оғ ан оқ ушылардың араласуын, туғ ан ө лкесіне деген патриоттық сана-сезімін ояту. «Экология» курсы бойынша бағ дарламалар
|
|||
|