«МҰРЫН ЖЫРАУ СЕҢГІРБЕКҰЛЫ АТЫНДАҒЫ МАҢҒЫСТАУ ГУМАНИТАРЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ»МКҚК

«МҰ РЫН ЖЫРАУ СЕҢ ГІРБЕКҰ ЛЫ АТЫНДАҒ Ы МАҢ Ғ ЫСТАУ ГУМАНИТАРЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ»МКҚ К

Сабақ тарда қ олданатын

«50 ә діс-тә сіл» тү рлері

Жасақ тағ ан: Бейсенова М. Б. -

колледж ә діскері

Осы жинақ талғ ан ә діс- тә сіл тү рлері колледж оқ ытушыларына жә не жас мамандарғ а ұ сынып отырмын. Біз ү немі ү йрену мен ізденіс процесіндеміз. Мына ұ сынып отырғ ан ә діс- тә сіл тү рлерінің авторлары бар жә не авторлық қ ұ қ ық тары сақ талғ ан. Ә дістерді пайдаланғ анда сілтеме жасап кетулерің ізді ө тінемін. Аз ғ ана болса да ә дістемелік дең гейімізді дамытуғ а ү лес қ осылса деймін. Барлық тарың ызғ а сә ттілік, педагогикалық шеберліктерің із ө сіп, шың дала берсін!

«5 ә дістен» - «50 ә діске»!!!

№ Ә діс-тә сіл тү рі Мақ саты Тиімділігі Қ олданылуы Кіріктірілген модульдер, идеялар

«Миғ а шабуыл» (ә діс) Қ андай да болмасын ақ парат (мә лімет, проблема, сұ рақ ) туралы бар білгендерін жазбаша немесе ауызша ой салу. Оқ ушығ а сұ рақ қ ою, проблеманы зерттеу арқ ылы ой-ө рісін дамытады, ойын еркін жеткізеді. Пікірлерінің еркін айтылуы, ешқ андай сынғ а ұ шырамау керек, қ ағ азғ а тү сіріліп, талқ ылау жұ мысы болады. Жаң а сабақ бастар алдында осы ә діс бойынша сұ рақ қ ою арқ ылы жаң а сабақ тың тақ ырыбын ашуғ а болады. СТО, Диалогтік оқ ыту

«Шаттық шең бері» (сергіту сә ті) Бұ л ә діс оқ ушылар бойында идея немесе тілек білдіру, тың дау дағ дыларын дамытуғ а бағ ыттау, сондай-ақ барлық оқ ушыларды қ атыстыру арқ ылы оқ ыту жағ дайларын тең естіру. Оқ ушыны бір-біріне тілек айту арқ ылы жақ ындастырады, кө ң іл кү йін кө тереді, бауырмалдығ ын оятады. Сабақ басталар алдында қ олданамыз. Оқ ушылар ү лкен шең берге тұ рады, кезектесіп тілек айтады. ЖАДА

«Ақ ылдың алты ойлау қ алпағ ы» Эдвард де Боно бойынша Оқ ушының сыни тұ рғ ыдан ойлауын дамыту. Мә селені барынша мұ қ ият талқ ылап, оқ ушының жалпы ойлау қ ызметін жетілдіру ү шін ойдың /сананың тү рлі аспектілерін жандандыру мақ сатында қ олдану. Ұ сынылғ ан мә селе бойынша ө з ойына талдау жасайды. Жасалғ ан жұ мыс бойынша ө з кө зқ арасына рефлексия жасай біледі, толық қ анды, жан-жақ ты тү йіндеме жасайды, жасалғ ан жұ мыс бойынша ө зінің шығ армашылық қ атынасын кө рсетеді, таным ә рекеті ү рдісінде қ арым-қ атынас шеберлігі артады. Алты қ алпақ тың ә рқ айсысы ойлаудың тү рлі элементтерін, аспектілерін білдіреді. Оқ ушыларғ а қ алпақ беріледі (рас қ алпақ немесе ойдан шығ арылғ ан), олардан мә селені талқ ылау барысында барлық ой операцияларын (ойлану, талдау т. б. ) осы қ алпақ тың тү сіне сә йкес келетін шекте жү ргізу сұ ралады. Сынып топтарғ а бө лініп, бір топқ а бір тү сті қ алпақ беріледі. Мұ ғ алім ә ң гімені жү ргізеді, бағ ыттайды. СТО, диалогтік оқ ыту, кері байланыс

«Гү лмен тілек» (сергіту жә не топқ а біріктіру) Тың дау дағ дыларын дамыту, сондай-ақ оқ ушыларды қ атыстыру арқ ылы барлығ ын тең естіру, жағ ымды ахуал қ алыптастыру. Оқ ушыны бір-біріне тілек айту арқ ылы жақ ындастырады, кө ң іл кү йін кө тереді, бауырмалдығ ын оятады. Оқ ушылар арнайы дайындалып келген гү лді алақ андарына салып тұ рып, бір-біріне тілек тілейді жә не гү лдің астына жазылғ ан сө здер бойынша топқ а біріктіріледі. ЖАДА

«Сұ рақ қ а жетіп ал» ә дісі А. Ж. Егізбаев бойынша Оқ ушының ө з бетінше жұ мыс жасау дағ дысын қ алыптастыру, сұ рақ қ ою дағ дыларын дамыту. Ө з бетінше ойлап, ақ паратты мең гере алады. Ақ паратпен ық ыласпен жұ мыс жасайды. Мә тінге, ә ң гімеге сұ рақ қ ояды, тұ жырымдайды. Сыныптастарының жауаптарын ық ылас қ ойып тың дайды жә не сұ рақ тар қ ояды. Таным ә рекеті ү рдісінде қ арым-қ атынас шеберлігі дамиды. Оқ ушылар оқ ығ андары бойынша бір-біріне сұ рақ қ ояды жә не талқ ылайды. Мә тінді толық немесе бір бө лігін оқ ыту (мә тіннің кү рделілігіне, оқ ушылардың даму ерекшелігіне қ арай) оқ ылғ ан мә тіннің мазмұ нына ә р дең гейлі сұ рақ тар қ ою. 1-ші доп – сұ рақ қ ояды, 2-ші доп сол сұ рақ қ а жауап береді. СТО, диалогтік оқ ыту

«Галереяны шарлау» ә дісі Саймон Браунхилл бойынша Талқ ыланғ ан мә селе, дайындалғ ан постер бойынша қ орытынды жұ мыс немесе ө німді ұ сыну арқ ылы ө з жұ мысын ұ сыну, идеяларын қ орғ ау, ерекше идеялар ұ сыну. Сараптау, жинақ тау, бағ алау; Ақ паратпен тиянақ ты жұ мыс жасалады. Сыныптастарын ұ сынылғ ан мә селе, ақ парат туралы елестетуімен таныстырады; ұ сынылғ ан мә селе туралы ө згелердің пікірін біледі; ө з жұ мысын сыныптастарымен талқ ылайды, жұ мысқ а терең сараптама жасау арқ ылы ө з білімін, тү сінігін кең ейтеді. Қ абырғ ағ а дайындалғ ан постер ілінеді. «Галереяғ а саяхат» –топтар кабинет ішінде қ озғ алысқ а тү седі, қ абырғ а газеттерін қ арайды, сараптайды, талдайды жә не жапсырма қ ағ азғ а пікірін немесе сұ рағ ын жабыстырып кетеді. Галереяғ а саяхат аяқ талғ ан соң, топтар жұ мыстарғ а шолу жасап, ө з қ абырғ а газеттеріне жазылғ ан сыныптастарының пікірін сараптайды, талқ ылайды, сұ рақ тарғ а жауап береді жә не қ орытынды жасайды. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, диалогтік оқ ыту

«Биопоэма» ә дісі Алғ ашқ ы сабақ кезінде бір-бірімен танысу, жан-жақ ты ақ парат жинақ тау, ол ақ паратпен бө лісу. Топтағ ы таныстық ты арттырады, ө з ортасындағ ы ұ қ састық ты табады, ізденімпаздық қ а жетелейді. А-4 парақ ты 8 бө лікке бө ліп, ә р бө лікке ө зі туралы маң ызды ақ паратты толтырады. Мә ліметтерді толық тырып болғ ан соң, бү кіл топ мү шелерінің біреуінен ұ қ састық ты байқ ау, саралау, мә ліметті толық тырады. ЖАДА

«Менің есімімнің тарихы» ә дісі А. Ж. Егізбаев бойынша Оқ ушыларды бір-бірімен таныстыру, олардың бойында қ ұ ндылық тарды қ алыптастыру, адамның туылғ ан кезде есімін қ оюғ а ү лкен мә н беруге бағ ыттау, тә рбиелік аспектісін дамыту. Оқ ушыларды бір-бірімен жақ ынырақ танысады, олардың бойында ұ лттық қ ұ ндылық тар қ алыптасады, адамның туылғ ан кезде есімін қ оюғ а ү лкен мә н беру керектігін тү сінеді, зерттеушілік дағ дыларын дамытады. 1 кү н бұ рын ө зінің есімінің тарихы, кім жә не қ ашан қ андай жағ адайда қ ойғ аны туралы зерттеу тапсырма беріледі. Сабақ та жеке-жеке сұ ралады. Сонда ә рбір оқ ушы ө зінің есімінің тарихы туралы айтып береді. ЖАДА, қ ұ ндылық тарды қ алыптастыру

«Джигсо» ә дісі Элиот Аронсон бойынша Берілген тақ ырыпты топ ішінде талқ ылап, ә р тү рлі тә сілдермен топтық жұ мыс жасау. Басқ а топтарғ а ө кілдерді жіберіп, ө з жұ мысы туралы топта талқ ылау, идеялармен бө лісу, ынтымақ тастық ты дамыту. Ынтымақ та бірлікте жұ мыс жасауғ а, білгенін жолдастарымен бө лісуге, тақ ырыпты ортағ а салып талқ ылауғ а, тү йінді ойды саралауғ а жетелейді. Кө лемді мә тін тө рт бө лікке бө лінеді оқ ушыларда тө рт адамдық шағ ын топтарғ а бө лініп («бастапқ ы топ»), 1-ден 4-ке дейін нө мірленеді. Осыдан кейін олардың ә р-қ айсысы ө з нө міріне сә йкес мә тіннің бір бө лігін ғ ана оқ иды. Содан кейін топтар қ ұ рамы ө згертіліп, жаң а топтар («сарапшылар тобы») тобы қ ұ рылады, сарапшылар топтарында оқ ушылар ө з нө мірлері бойынша жинақ талады: мә тіннің № 1 бө лігін оқ ығ ан оқ ушылар 1 топқ а т. с. с. Ө кілдер басқ а топтарғ а барып, ө з жұ мыстарын таныстырады, топтық талқ ылау жү реді. СТО, Диалогтік оқ ыту, ЖАДА, Дарынды/талантты балаларды оқ ыту, Кө шбасшылық пен басқ арушылық

«INSERT» ә дісі Оқ ылғ ан мә ліметті тү ртіп алу жү йесі бойынша таным тү сінігін қ алыптастыру. Жаң а материалмен таныса отырып, тү ртіп алу жү йесімен мә лімет жинайды, саралайды, бағ алайды. Тапсырманы оқ ып, тү ртіп алу жү йесі бойынша жұ мыс жасалады: W- білемін; + жаң алық; - білмеймін; ? - білгім келеді; кесте жү йесі бойынша жұ мыс жасайды. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау

«Кластер» ә дісі Идеялар мен ақ параттардың арасындағ ы байланыстарды жинақ тау, тұ жырымдау. Тақ ырыптардың байланыстары туралы сұ рақ тар қ ұ растырып, оларғ а жауап іздейді, идеяларды жинақ тайды. Тұ жырымды ойларын қ арталарғ а тү сіріп, топтық жұ мыс қ орғ алады (постер) Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау

«Фишбоун» ә дісі (постерде) Жапондық профессор Исикава бойынша Жаң а мә ліметті, идеяларды сұ рақ -жауап арқ ылы жаза отырып, қ орытынды ойларын жинақ тау. Берілген мә лімет бойынша ө здері сұ рақ қ ойып, жауабын топтық жұ мыста талқ ылауғ а, ой қ орытуғ а белгілі бір қ орытындығ а келуге жетелейді. Постерге балық тың қ аң қ асы суретін салып, басына тақ ырып жазылады. Денесінің жоғ арғ ы жағ ындағ ы қ анаттарғ а идеяның себептері, тө менгі қ анаттарғ а идеяның салдары жазылады. Тү йінді ой қ ұ йрығ ына жазылады. Кейін ауызша, жазбаша кері байланыс беруге болады. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау, диалогтік оқ ыту

«Ө рмекші» ә дісі (постерде) Жаң а материалды пысық тау, тү йінді ойларды бекіту. Ө рмекші сұ лбасына мең герілген материалды пысық тау мақ сатында кезең -кезең дерімен пысық тауғ а тиімді Оқ ушылар постерге ө рмекшінің сұ лбасын сала отырып, басына тақ ырыпты, денесіне ө зекті ойларды, аяқ тарына тірек сө здер арқ ылы шешу жолдарын жазып, ө з ойларын тиянақ тап пысық тайды. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау, диалогтік оқ ыту

«Ү штік» ә діс (Ойлан, жұ птас, бө ліс) Оқ ушылар ойына келген жауаптар немесе идеяларды барынша кө п жазу арқ ылы, кейін ө з идеяларымен бө лісу. Оқ ушылардың есте сақ тау қ абілеті (мұ қ ият тың далым) сақ талады. Ө з ойын ашық айта алады. Оқ ушылардың оқ ылым, айтылым, тындалым, жазылым дағ дылары қ алыптасады. Сынып бойынша тапсырманы оқ иды. Оқ ушылар бірнеше жұ птан бө лінеді: бірінші оқ ушы оқ иды немесе айтады, екінші оқ ушы тындайды, ү шінші оқ ушы тү ртіп алады, кейін ө з пікірін айтады. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау, диалогтік оқ ыту

«Эссе» немесе «Еркін ә нгіме» ә дісі Оқ ығ ан мә лімет бойынша ө з ойларына талдау жасау. Оқ ығ ан мә лімет бойынша ө з ойларына талдау жасай алады. Проблема бойынша ө з қ ө зқ арасына рефлексия жасай алады. Шығ армашыл тұ рғ ыдан ойлана алады. Таным ә рекеті ү дерісінде қ арым-қ атынаста шеберлігі артады. Оқ ылым, тындалым, жазылым дағ дылары қ алыптасады. Мә ліметті ә р оқ ушы ө з ойымен 10-15 сө йлемен қ ағ аз бетіне тү сіреді. Эссе жазар алдында міндетті тү рде нақ ты критерийлер беріледі. Соң ынан сол критерийге сә йкес екендігі туралы кері байланыс жасауғ а болады. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау,

«Қ ар кесегі» Ұ жымдасып ө з ойларымен бө лісе алады. Нақ тылық қ а ү йренеді. Оқ ушылардың айтылым, жазылым, тындалым дағ дылары қ алыптасады. Ынтымақ тастық қ арым-қ атынас тү зеді. Ә рбір топ окушылары басқ а топтарғ а бағ ыттап парақ қ а сұ рақ жазып лақ тырады. Сұ рақ тармен кезек-кезек алмасады. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау, диалогтік оқ ыту

«Заряд алу» (сергіту сә ті ) А. Ж. Егізбаев бойынша Оқ ушыны ұ қ ыптылық қ а, мұ қ ияттылық қ а, сезімталдық қ а ү йрету. Ресурс қ ажет етпейді. Оқ ушылар ынтымақ тасады. Кө ң ілдерін кө тереді. Шаттық шең берге барлығ ы тұ рып, кө здерін жұ мады. Бастапқ ы бастаушы қ олды 1 рет қ ысады, екінші айналымда 2 рет қ ысады, соң ында 3 рет қ ысады, бұ л бастапқ ы бастаушығ а барғ анда қ анша заряд жібергені бойынша қ айта келу керек. ЖАДА, жағ ымды ахуал қ алыптастыру

«Бұ зық телефон» ойыны (Сергіту сә ті ) Дұ рыс тындалым, айтылымғ а бағ ыттау. Оқ ушыларды дұ рыс тындауғ а ынталандырады. Сергиді. Шаттық шең берге тұ рып бастаушы келесі адам қ ұ лағ ына бір сө з сыбырлайды соң ында бастаушығ а қ айта келгенде сол сө з жету керек, кейін сө зді ауыстырып жіберген адам анық талады. ЖАДА, жағ ымды ахуал қ алыптастыру

«Бэкроним» ә дісі Оқ ушылардың логикалық ойлау қ абілетін, сө з қ орын дамыту. Ойлау қ абілеті дамиды, сө здік қ оры молаяды, жазылым дағ дысы қ алыптасады. Сө зде берілген ә р ә ріптері бойынша мағ ыналы сө йлем қ ұ рылады. Сө здер бастапқ ы ә ріптен басталады. Жаң а ә діс-тә сілдер, СТО, Бағ алау, диалогтік оқ ыту, Дарынды/талантты

SMART-мақ саттар Мақ сат қ ұ руда нақ ты, ө лшемді, қ ол жетімді, шынайылық қ а негіздеу. Нақ ты мақ сатқ а жете алады: SMART Тақ ырыпқ а «ақ ылды» мақ сат қ оя алады.

«Мюллердің ғ ажайып саны» тә сілі Харизма бойынша (А. Подгузов) 7±2=5\9 Қ МЖ жазғ анда сабақ мақ сатын нақ ты қ ою. 5-9 сө зден аспау керек SMART-мақ саттар нақ тыланады. 7±2=5\9 формуласы арқ ылы мақ сат қ ұ рудағ ы сө йлемнің кө лемі 5-9 сө зден аспау керек.

«Константинополь» (Ыстамбул) ойыны Ойлау қ абілетін дамыту, сө здік қ орын молайту. Оқ ушылардың ойлау қ абілетін дамытады. Сө здік қ орын арттырады. Берілген сө з бойынша сө здің ә ріптерінен зат есімдер қ ұ ру. Сө здегі ә ріптерден асып кетпеу керек

SWOT - талдау Оқ ушының бір мә селе бойынша ойлау, талдау, салыстыру қ абілетін дамыту. Ө з пікірін ашық айту. Сабақ ты қ орытындылау барысында жә не кері байланыс беруге қ олданылады. Бұ л ә дісті қ олдану барысында мә селенің жағ ымды, жағ ымсыз жақ тарына сараптама беріледі, мү мкіндіктері бағ аланып, қ ауіп-қ атерлері туралы нақ ты дә лелдер келтіріледі. СТО, Оү Б. Кері байланыс

«Зерттеушілік конференциясы» ә дісі Зерттеудің ү дерістерін ескере отырып рефлексия жасауды дамыту. Ұ сынылғ ан мә селе бойынша ө з елестетулерімен таныстыра біледі. Тақ ырып бойынша оқ ушылардың пікірін анық тайды. Жинақ талғ ан деректердің қ ұ нды болуын қ адағ алайды. Оқ ушының зерттеушілік шеберлігін анық тай отырып сауалнама ө ткізеді. 1-қ адам. Тақ ырып беріледі. 2-қ адам. Топтардың тапсырмаларын анық тау. 1. Ұ сынылғ ан мә селе бойынша тү рлі адамдардың пікірін анық тау мақ сатында жазбаша сауалнама ө ткізу. 2. Тақ ырып бойынша оқ ушылардың пікірін анық тау. А. Берілген тақ ырыпқ а сә йкестігі. В. жинақ талғ ан деректердің қ ұ ндылығ ы. С. Оқ ушының зерттеушілік шеберлігі. 4. қ адам. Топтардың тапсырманы орындауы. 5. қ адам. Топтардың жұ мыстарын бағ алауы. СТО, диалогтік оқ ыту, Дарынды/талантты, Кө шбасшылық

«Кейс – стади» ә дісі Нақ ты болғ ан немесе ойдан шығ арғ ан жағ даятты талдау, болжау. Оқ ушылардың есте сақ тау қ абілеті сақ талады. Мә селелерді шешуге, баламасын анық тауғ а, мақ саттарын айтуғ а, талдауғ а мү мкіндік береді. Жұ мысты жү ргізу ү шін бір жағ даят ұ сынылады, оны бө ліп-бө ліп кезекпен оқ иды, немесе айтады, қ алғ андары талдау жасап, ө з ойларын ортағ а салады. СТО, диалогтік оқ ыту, Дарынды/талантты, Кө шбасшылық, АКТ

«Дауыстап ойлау» ә дісі Оқ и отырып ой тү ю, ой бө лісу. Оқ ушыларды дұ рыс тындауғ а ынталандырады. Оқ ылым, тындалым дағ дылары қ алыптасады. Ойлау қ абілеті дамиды, сө здік қ оры молаяды. Жұ птаса отырып берілген тақ ырыпты біреуі дауыстап оқ иды, екіншісі тың дай отырып ой тү йеді. Бір- біріне тү сіндіреді. СТО, диалогтік оқ ыту

«Шабадан, еттартқ ыш, қ оқ ыс жә шігі» ә дісі Оқ ушыны алғ ан білімін саралай білуге дағ дыландыру. Тақ ырып бойынша оқ ушылардың пікірін анық тайды. Жинақ талғ ан деректердің қ ұ нды болуын қ адағ алайды. Тақ ырып бойынша алғ ан керекті ақ параттарды чемоданның тұ сына жазса, ал ә лі де оқ уым керек, толық тыруым керек дегендері болса, еттартқ ыштың тұ сына жазады. Сонымен қ атар керек емес болғ ан, артық дү ниені қ оқ ыс жә шігінің тұ сына жазады. Осылайша мұ ғ алім ө ткен сабақ тан қ андай білім алғ анын біледі. Оү Б, кері байланыс

«Ыстық орындық -1, 2» ә дісі Оқ ытуда оқ ушы белсенділігін арттырумен қ атар ә р оқ ушының мү мкіндіктерін, қ абілеттерін, қ ызығ ушылық тарын анық тау. Оқ ушылардың сұ рақ қ ою дағ дысы қ алыптасады жә не сұ рақ қ ою арқ ылы ө зара ашық пікірлеседі. Сыныптағ ы кез-келген оқ ушыны «Ыстық орындық қ а» отыруғ а шақ ырады. Ең маң ыздысы – ө з еркімен шығ у. Оқ ушы ортада тұ рғ ан ү стелге отырып тапсырма бойынша қ ойылғ ан сұ рақ тарына жауап береді. Берілген тапсырмағ а байланысты қ ойылғ ан сұ рақ тарғ а жылдам жауап беру қ ажеттігін мұ ғ алім тү сіндіреді. Сұ рақ қ а жауап бере алмағ ан жағ дайда «кү йді» деп ескерту беріледі. Осылайша бес немесе алты оқ ушы «Ыстық орындық қ а» отыру арқ ылы ү й жұ мысын немесе жаң а сабақ ты қ орытындылауғ а бойынша сұ рақ тарғ а жауап береді. 2-ші нұ сқ а бойынша «Ыстық орындық қ а» отырғ ан оқ ушы сұ рақ тар қ оя алады. СТО, диалогтік оқ ыту, Дарынды/талантты, Кө шбасшылық

«Бір минуттық ә ң гіме» тә сілі Иен Майлс бойынша Оқ ушының бір-бірінен ақ парат алу дағ дысын қ алыптастыру. Оқ ушылар бір-бірімен ә ң гімелесу арқ ылы ой қ орыта алады, жұ птық жұ мыс жү реді. Оқ ушылар қ арама-қ арсы сызық бойымен қ атарғ а тұ рып, жұ птық ә ң гіме жү ргізеді. Ү йге берген тапсырма туралы ә ң гімелесулеріне болады немесе жаң а сабақ ты бекіту мақ сатында ө з ойларымен бө ліседі. СТО, диалогтік оқ ыту,

«Кинометафора» ә дісі Харизма бойынша (Н. Баринова) Оқ ушының ой-ө рісін, ойлау қ абілетін дамыту. Оқ ушының логикалық ойлау қ абілеті дамиды. Бір мә селе бойынша бейнесюжеттен ү зінді кө рсету арқ ылы баланың ө з ойын, ой-пікірлерін білуге болады. СТО, диалогтік оқ ыту, АКТ

«Қ ара жә шік» ішіндегі жұ мыс Оқ ушының ө зін-ө зі бағ алауын дамыту. Оқ ушының оқ уғ а деген ынтасы мен ө зін-ө зі бағ алауына ық пал етеді. Сабақ соң ында оқ ушыларғ а бір-біріне тиімді сұ рақ қ ойғ ызу арқ ылы кері байланыс жасатуғ а, оқ уғ а белсенді қ атыстыруғ а, ө зін-ө зі бағ алауғ а қ атыстыруғ а болады Оү Б, кері байланыс, диалогтік оқ ыту

«Бес саусақ » ә дісі Оқ ушының бір-біріне бес саусақ тай бірігуіне ық пал ету. Бас бармақ – басты мә селе Балалы ү йрек – бірлесу Ортан терек – ойлану Шылдыр шү мек – шынайылық Кішкентай бө бек – кө ң іл-кү й ахуалы Балалар парақ қ а алақ андарын қ ойып, оны жиегімен қ аламмен айналдырып ө теді. Осыдан соң олар сабақ туралы мынандай сұ рақ тарғ а жауап беріп, салынғ ан саусақ тарына жазады: 1. «Бас бармақ »- басты мә селе. Бү гінгі сабақ та ең қ ұ нды мә селе не болды? 2. «Балалы ү йрек»- бірлесу. Қ алай жұ мыс жасадым, кімге кө мек бердім, кімді риза жасадым? 3. «Ортан терек»- ойлану. Мен бү гін білім мен тә жірибе алдым? 4. «Шылдыр шү мек»-шынайылық. Сабақ мағ ан ұ надыма? Неліктен? 5 «Кішкентай бө бек»-кө ң іл-кү й ахуалы. Мен сабақ та ө зімді қ алайша сезіндім? Оү Б. Кері байланыс

«Ашық микрофон» ә дісі Саймон Браунхилл бойынша Оқ ушыны жылдам ә рі тұ жырымды ойлауғ а дағ дыландыру. Қ ұ нды ой жинақ тап, ойын ашық айтады Оқ ушылар қ олдарына микрофон ұ стап, ө ткен сабақ қ а байланысты немесе ү й жұ мысына байланысты сұ рақ қ ояды, екінші оқ ушы жауап береді. Оү Б, кері байланыс, диалогтік оқ ыту, СТО

«Шахмат» ә дісі Саймон Браунхилл бойынша Ө ткен тақ ырып бойынша қ айталау, кері байланысты жазбаша жү ргізу. Маң ызды ақ парат туралы ой бө лісіп, жазылым, оқ ылым, тың далым мен айтылым дағ дылары қ алыптасады. Шахмат тақ тасының суретін пайдалану арқ ылы оқ ушылар бос ақ ұ яшық тарғ а ө з ойларын кезекпен жазады, кейін ой бө ліседі. Оү Б, кері байланыс, диалогтік оқ ыту, СТО

«Тө рттік» ә діс (ә ке, ана, бала, дос) Сергіту сә ті, топқ а бірігу тү рі Оқ ушыларды қ атыстыру арқ ылы барлығ ын тең естіру, бір-біріне жақ ындастыру. Оқ ушының бір-біріне деген бауырмалдығ ы оянады, ынтымақ тасады. Сыныптағ ы оқ ушыларғ а «ә ке», «ана», «бала», «дос» деген жазулары бар парақ шалар таратылады, сол аттары бойынша топқ а біріктіруге болады жә не ә ке, ана, бала, дос туралы ә ннің бір шумағ ын ғ ана орындату арқ ылы сергіту жаттығ уын жасауғ а болады. ЖАДА

«Ханшайым, айдаһ ар, Ханзада» сергіту сә ті Харизма бойынша (Н. Баринова) Қ андай да бір ақ парат алуда шапшаң дық қ а баулу. Оқ ушының шапшаң ойлауы арқ ылы жылдам шешім қ абылдауына ық пал болады. Екі топқ а бірігіп, қ арама-қ арсы сызық бойымен тұ рады. Бір топ ханзада болып, бір топ айдаһ ар болу немесе ауысып ханшайым мен ханзада болу арқ ылы т. с. с бірнеше рет қ айталау арқ ылы сергіту жаттығ уы жү ргізіледі. ЖАДА

«Сұ рақ ілмегі» ә дісі Оқ ушының ойын ашық білдіруіне дағ дыландыру. Оқ ушы сабақ тың қ ай бө лігін немесе тақ ырыпты тү сінбеген болмаса сабақ тө ң ірегінде ойландырып жү рген сұ рақ тарын ашық айтады. Бұ л ә дісті жазбаша немесе ауызша ө ткізуге болады. Сұ рақ қ ою арқ ылы баланың сабақ ты қ алай мең гергенін немесе мең гермеген жерлерін білуге болады. Керісінше бала ө з ойын ашық жазып іліп кетуіне болады. Тү рткі болу, сынақ тан ө ткізу немесе қ айта бағ ыттау техникаларын пайдаланады. Оү Б, кері байланыс, диалогтік оқ ыту, СТО

«Екі дұ рыс, бір бұ рыс» тә сілі Оқ ушының ойлау қ абілетін дамыту Оқ ушының ө зіне тест қ ұ растыру арқ ылы уақ ытты тиімді пайдаланады. Ө ткен тақ ырып немесе ү й тапсырмасы бойынша екі дұ рыс, бір бұ рыс жауабы бар тест қ ұ рап жұ птық жұ мыс немесе топтық жұ мыс жасауғ а болады. Оү Б, кері байланыс, диалогтік оқ ыту

«Жалғ асын тап» сергіту сә ті Оқ ушыны жылдам ой қ орытуғ а баулу Оқ ушының логикалық ойлауы дамиды, жылдам ой тү йіндейді. Сө йлемнің басы жазылғ ан парақ шаларды оқ ушыларғ а таратады, олар ойды жалғ астырып сө йлемді толық тырып айтады. Бұ л ә дісті жаң а сабақ ты бекітуге немесе ү й тапсырмасын сұ рауғ а да пайдалануғ а болады. Оү Б, кері байланыс, диалогтік оқ ыту, СТО

«Буклет» ә дісі Саймон Браунхилл бойынша Ақ паратты жинақ тау Оқ ушылар алғ ан білімдерін жинақ тап, ең маң ыздыларын ұ сына алады. Бұ л ә діс топпен жасалады жә не «Автобус аялдамасы» ә дісімен тү сіндіріледі. диалогтік оқ ыту, СТО

«Тормоз» ойыны Сергіту сә ті Қ останай МПИ тьюторлары бойынша Ойын сергіту, тың далымды дамыту, шапшаң дық қ а ү йрету Бұ л жаттығ у арқ ылы топта ЖАДА қ алыптасады, тың далым мен зейін дамиды Шең берде тұ рып, ретімен саналады. Жү ргізуші ө з санын айтып, санын шапалақ тайды, барлығ ы солай қ айталайды. Сосын басқ а ә ріптестің санын айтады, сол кезде сол ә ріптес ә рі қ арай жалғ астыру керек. диалогтік оқ ыту, СТО, ЖАДА

«Шеринг» ә дісі Харизма бойынша (Н. Баринова) Ой бө лісу Ө ткен тақ ырып бойынша ойларын жинақ тайды, пікір алмасады. Барлығ ы шең берде отырады, жү ргізуші бастап, кезекпен барлығ ы тақ ырып бойынша тү йінді ойды қ орытындылайды. Идеялар қ айталанбау керек. ЖАДА, кері байланыс

«Ит па, мысық па? » ойыны Сергіту сә ті Харизма бойынша (А. Подгузов) Ойын сергіту, тың далымды дамыту, шапшаң дық қ а ү йрету Бұ л жаттығ у арқ ылы топта ЖАДА қ алыптасады, тың далым мен зейін дамиды Барлығ ы шең берде тұ рады, топ 2 шағ ын топқ а бө лінеді. Жү ргізуші сол жағ ына «Ит па? », ал оң жағ ына «Мысық па? » деп сұ рақ жібереді. Жіберген сұ рақ тез, жылдам келсе, жү ргізуші растап, «Ия, ит» немесе «Ия, мысық » деп жауабын жібереді. Қ ай топтан тез жауап келсе, сол топ ұ тады. ЖАДА

«Эйлер шең бері» ә дісі А. Ж. Егизбаев бойынша Тақ ырып бойынша негізгі идеяларды жинақ тап, саралау. Идеялар жинақ талып, сараланады А-4 парақ қ а, шағ ын постерге Эйлер шең бері сызылып, кезекпен идеялар талқ ыланып, жазылады. Не? Қ алай? Неге? Нә тиже? деген Мә селер бойынша идеялар сараланады. Оү Б, кері байланыс, СТО

«МИКС» жаттығ уы А. Ж. Егизбаев бойынша Идеяларды жинақ тап, тү йіндеу, кері байланыс жасау. Идеяларды жинақ тау, тү йіндейді. Ә р топ шығ армашылық кө зқ арас білдіреді. Тақ тағ а тү йінді 9-10 тірек сө здер жазылады. 1-ші топ – ө лең шығ ару, 2-ші топ – эссе жазу, 3-ші топ – суреттеу, 4-ші топ – сахналық кө рініс, 5-ші топ – бір ә ннің мелодиясына салып, топпен орындау. ЖАДА, кері байланыс, Оү Б

«Тепе-тең дік дө ң гелегі» ә дісі Харизма бойынша (Н. Баринова) Ойды жинақ тау, тақ ырып бойынша қ ажеттіліктерін анық тау. Тақ ырып бойынша ойларды тү йінделеді. Шең берде бірнеше бө лік болады. Ә рбір идея 0-ден 10-ғ а дейін балл арқ ылы анық талып, белгіленеді. Кейін нү ктелер қ осылып, баланс шық қ аны-шық пағ аны талданады. Оү Б, кері байланыс

«Кувёртка» ә дісі Иен Майлс бойынша Идеяларды жинақ тау, жазбаша кері байланыс беру Идеялар талқ ыланады, жинақ талады А-4 парақ екіге бү ктелініп, жұ пта кезек –кезек идеялар жазылып, ой бө ліседі. Кері байланыс, Диалогтік оқ ыту

«Желпуіш» ә дісі (Веер) Саймон Браунхилл бойынша Идеяларды жинақ тау, жазбаша кері байланыс беру Идеялар талқ ыланады, жинақ талады А-4 тү рлі тү сті парақ қ а желпуіш жасалынып, ә рбір бө лігіне кезекпен идеялар жазылады, кейін талқ ыланады. Кері байланыс, Диалогтік оқ ыту

«Ұ шақ » ә дісі Саймон Браунхилл бойынша Идеяларды жинақ тау, жазбаша кері байланыс беру Идеялар талқ ыланады, жинақ талады Кері байланыс

«Жасырын сө здер» ойыны Идеяларды қ орытындылау жә не кері байланыс жасау ү шін Идеялар талқ ыланады, жинақ талады, шығ армашылық қ абілеттері дамиды. 1 адам ортағ а шығ ады, жү ргізуші оның артында тұ рып, бірнеше сө здерді жасырады, ал топтағ ылар ым-ишара арқ ылы ғ ана тү сіндіреді. Ортадағ ы адам қ андай сө з жасырылғ анын табу керек. Кері байланыс