1- тақырып. мазмұны

Стр 1 из 8Следующая ⇒

Қ азақ стан Республикасының Білім жә не ғ ылым министрлігі

Қ арағ анды мемлекеттік Е. А. Бө кетов атындағ ы университеті Заң факультеті

Қ ылмыстық қ ұ қ ық, процесс жә не криминалистика

кафедрасы

Қ ылмыстық жауаптылық ты жү зеге асыру нысандары пә ні бойынша

6В04201 - «Қ ұ қ ық тану» мамандығ ына арналғ ан

ОҚ У-Ә ДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

Курс: 3

Семестр: 5

Қ арағ анды 2020

Қ ұ растырғ ан: Жумашева А. Т. ағ а оқ ытушы,

Калгужинова А. М. ағ а оқ ытушы

Оқ у-ә дістемелік кешенде пә ннің оқ у бағ дарламасы, курстың тақ ырыптық жоспары, студенттердің дербес жұ мыстарына арналғ ан тапсырмалар кешені, ө зіндік бақ ылауғ а арналғ ан тапсырмалар, жазбаша жұ мыс тақ ырыптары мен емтихан сү рақ тарының тізімі берілген.

Е. А. Бө кетов атындағ ы Қ арМУ заң факультетінің кредиттік технология бойынша білім алушы студенттеріне арналғ ан.

«Қ ылмыстық жауаптылық ты жү зеге асыру нысандары» пә ні бойынша 6В04201 - «Қ ұ қ ық тану» мамандығ ына арналғ ан оку- ә дістемелік кешен / Дайынд. Жумашева А. Т., Калгужинова А. М. – Қ арағ анды: Қ арМУ баспасы, 2020. –32 б.

1. Кү ндізгі оқ ыту нысанының жұ мыс оқ у жоспары

Оқ у мерзімі	Курс	Семестр	Кредит саны	Лекиялар	Семиарлар	Лаборатор	СОӨ Ж	СӨ Ж	Барлығ ы	Бақ ылау тү рі
4 жыл										емтихан

Тақ ырып атауы	Лекциялар	Семинарла р	СОӨ Ж	СӨ Ж
Қ ылмыстық жауаптылық тың тү сінігі мен мазмұ ны
Қ ылмыстық жауаптылық ты жү зеге асыру
Жаза қ ылмыстық жауаптылық ты жү зеге асыру нысаны ретінде
Қ ылмыстық жауаптылық тан босату қ ылмыстық жауапкершілікті жү зеге асыру нысаны ретінде
Қ ылмыстық жауаптылық ты ішінара орындау нысандары
Қ ылмыстық жауаптылық тан жә не жазадан босатудың ә мбебап тү рлері
Ө зге де қ ылмыстық -қ ұ қ ық тық ық пал ету шаралары қ ылмыстық жауапкершілікті жү зеге асыру нысаны ретінде
Барлығ ы (сағ ат)

2. Оқ ытушылар туралы мә ліметтер:

Жумашева Айгуль Тютегуловна – қ ылмыстық қ ұ қ ық, процесс жә не криминалистика кафедрасының ағ а оқ ытушысы

Кафедра Е. А. Бө кетов атындағ ы Қ арМУ Бас корпусының № 340 аудиториясында орналасқ ан. Кафедрада болатын уақ ыты:

дү йсенбі-жұ ма 10. 00-17. 00.

Калгужинова Айгуль Майлыбаевна – қ ылмыстық қ ұ қ ық, процесс жә не криминалистика кафедрасының ағ а оқ ытушысы

дү йсенбі-жұ ма 10. 00-17. 00.

3. Пререквизиттері: Мемлекет жә не қ ұ қ ық теориясы, Қ азақ стан Республикасының мемлекеті мен қ ұ қ ығ ы тарихы, Қ Р конституциялық қ ұ қ ығ ы, Қ ұ қ ық қ орғ ау органдары.

4. Постреквизиттері:

Қ Р Қ ылмыстық қ ұ қ ық тың

Ерекше бө лімі, Криминология, Қ Р қ ылмыстық атқ ыру қ ұ қ ығ ы,

Қ ұ қ ық тық статистика негіздері, Қ Р Қ ылмыстық іс жү ргізу,

Қ ылмысты саралау теориясы негіздері, Қ оғ амдық қ ауіпсіздік пен

қ оғ амдық тә ртіпке қ арсы қ ылмыстар, Сыбайлас жемқ орлық

қ ылмыстылық пен кү рес, Экономикалық қ ылмыстарды саралау.

Оқ у нә тижелері:

білім жә не тү сіну: ұ лттық қ ылмыстық қ ұ қ ық тың негізгі

принциптері мен санаттарын, қ ылмыстық қ ұ қ ық тың ұ лттық

қ ұ қ ық жү йесінде алатын орнын біледі; жазаларды жә не

қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тар жасағ ан адамдарғ а

қ олданылатын ө зге де қ ылмыстық қ ұ қ ық тық ық пал ету

шараларын біледі.

білім мен тү сінгенін қ олдану: жеке адамғ а, қ оғ амғ а

немесе мемлекетке қ ауіпті болатын, қ ылмыстық қ ұ қ ық

бұ зушылық деп танылғ ан іс-ә рекеттердің шең бері мен заң и

белгілерін; қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тарды қ ылмыстық

қ ұ қ ық тық қ орғ ау объекттері бойынша жіктелуін біліп тә жірибеде

қ олданалады.

пікір айтуды қ алыптастыру: сыни ойлайды,

материалдық қ ылмыстық қ ұ қ ық нормаларын қ олдану бойынша

практикалық мә селелерді шешкенде тә уелсіз ойлайды жә не

ә рекет етеді; ө з ойын дә л жә не анық жеткізе біледі,

айналасындағ ылармен, оның ішінде заң ды білмейтін адамдармен

қ арым-қ атынас орната біледі.

коммуникативтік мү мкіндіктер: заң гердің

материалдық қ ылмыстық қ ұ қ ық нормаларын қ олдану бойынша

қ ызметінің ұ ғ ынады;

этикалық, экономикалық

жә не саяси салдарларын

оқ у дағ дылары немесе оқ уғ а деген қ абілеттілік:

адамның іс-ә рекеттерінде қ ылмыстық жауаптылық негізі бар

немесе жоқ екендігі туралы ауыз екі немесе жазбаша білікті заң и

қ орытынды бере алады; материалдық қ ылмыстық қ ұ қ ық

нормаларын нақ ты ө мірлік жағ дайларғ а дұ рыс қ олдана алады,

қ ұ қ ық тық дә йектеу дағ дыларына ие; қ ылмыстық қ ұ қ ық

бұ зушылық тарды саралау жә не қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тар қ ұ рамдарын ө зара ажырату бойынша дербес шешім қ абылдайды, қ абылдағ ан шешіміне орынды уә ждеме бере алады.

5. Пә ннің қ ысқ аша мазмұ нымен қ оса пә ннің мақ саттары мен міндеттері.

Осы арнайы курста қ ылмыстық қ ұ қ ық институттарының маң ызды ә рі проблемалы қ ырлары кө п саналатын жаза, жаза тағ айындау жә не қ ылмыстық жауаптылық пен жазадан босатуғ а арналғ ан. Бұ л институттардың мазмұ ны, ондағ ы нормалардың іске асырылуының тә ртібі мен шарттары қ ылмыстық қ ұ қ ық тық саясаттың маң ызды бағ ыттарының бірі болып табылады. Жаза, жаза тағ айындау, қ ылмыстық жауаптылық пен жазадан босату институттары кейбір жағ дайларда қ ылмыстылық тың алдын алу міндеттерін табысты атқ ара алады дерлік.

Міндеттері: қ ылмыстық жаза, оның жү йесі мен тү рлері

жө нінде, жазаны ө теуді кейінге қ алдыру жә не оның тү рлері

жайында, жазаны тағ айындау, қ ылмыстық жауапкершіліктен

жә не жазадан босату жө нінде, кә мелетке толмағ андардың қ ылмыстық жауапершілігі жайында, тә ртіптік жә не медициналық сипаттағ ы мә жбү рлеу шараларын қ олдану жө нінде таныстыру.

6. Пә н бойынша тапсырмаларды орындау жә не ө ткізу кестесі:

N°	Жұ мыс тү рі	Тапсырма мақ саты жә не маз- мұ ны	Пайдалану ғ а	Бақ ылау тү рі (рейтингтік	Балдар (рейтингтік шкалағ а	Есеп беру. тү рі	Тапсыру уақ ыты

	Ситуациялық есептер (кейстер), шешу, соттың ү кімдерімен жұ мыс істеу.	Алынғ ан білімді практика жү зінде қ олдану. Аналикалық қ абілетті дамуы.	1-6, 7, 8, 9, 18	АБ 3	50-100	Ауызша	апта
	Коллоквиум	Тақ ырыптарды толық зерттеу жә не бекіту. Тақ ырып бойынша материалдың санаты мен терең дігін зерттеу.	1-6, 7-18	АБ 2	50-100	Ауызша	апта
	СОӨ Ж жұ мыстарын орындау	СОӨ Ж тапсырламары бойынша	1-6, 7-18	АБ 4	50-100	Ауызша	апта
	Семинар сабақ тарында блиц-сауалнама ө ткізу	1 - 6 тақ ырыптар бойынша материалдарды терең детіп зерттеу жә не мең геру.	1-6, 10, 14, 15, 16	АБ 1	50-100	Аузыша	апта
	Белсендігілік ү шін	СӨ Ж жә не оқ у барысында белсенділік таныту. Пә н бойынша білім, ептілік жә не дағ дыны	1-6, 7-18	АБ 5	50-100	Аузыша	апта

7. Пә ннің етілуі

оқ у-ә дістемелік картасымен

қ амтамасыз

№	Курсты оқ уда қ олданылатын оқ улық тар, оқ у қ ұ ралдары жә не	Қ арМУ
№	заң дардың атаулары	Ғ ылыми
		кітапханас
		ындағ ы
		оқ улық тар
		мен
		оқ у
		қ ұ ралдар
		кө лемі

1. Негізгі ә дебиеттер
1.	Ағ ыбаев А. Н. Қ ылмыстық қ ұ қ ық. Ерекше бө лім: оқ у қ ұ ралы/ А. Н. Ағ ыбаев; Ә л - Фараби атын. Қ азақ ұ лттық ун-ті. - 2-ші басылым. - Алматы: Қ азақ ун-ті, 2018. - 449 б.
2.	Ағ ыбаев А. Н. Қ ылмыстық қ ұ қ ық: жалпы бө лім - Алматы: Жеті жарғ ы, 2015. - 384 б.
3.	Уалиева Ж. Б. Қ азақ стан Республикасының қ ылмыстық қ ұ қ ығ ы жалпы бө лім пә ні бойынша практикум: оқ улық - Алматы: CyberSmith, 2017. - 160 б.
4.	Ө збеков Д. Ө. Қ азақ стан Республикасы қ ылмыстық қ ұ қ ығ ындағ ы қ ылмысқ а қ атысушылық институты: оқ у қ ұ ралы - Қ арағ анды: Қ арМУ баспасы, 2018. - 130 б.
5.	Уголовное право Республики Казахстан: Общая часть: Учебник. /Отв ред. И. И. Рогов, К. Ж. Балтабаев. – Алматы: Жеті жарғ ы, 2016.
6.	Бекмагамбетов, А. Б. Уголовное право Республики Казахстан: общая часть / А. Б. Бекмагамбетов, В. П. Ревин. - Изд. 2-е, испр. и доп. - Алматы: Жеті жарғ ы, 2015. - 503 с.
7.	Бекмагамбетов А. Б., Ревин В. П. Уголовное право РеспубликиКазахстан. Общая часть. /Под ред. В. П. Ревина. – Алматы: Жеті жарғ ы, 2015
8.	Сыздық Б. К. Қ ылмыстық қ ұ қ ық. Жалпы бө лік: таным жә не терминология мә селелері: оқ у қ ұ ралы/ Б. К. Сыздық; Қ азақ тұ тынуодағ ы Қ ЭУ. - Қ арағ анды: Қ арағ анды экономикалық университеті, 2017. - 135 б.
9.	Борчашвили И. Ш. Комментарий к Уголовному кодексу Республики Казахстан: общая часть /под общ. ред. А. К. Даулбаева. - Алматы: Жеті жарғ ы, 2015 - Т. 1. - 2015. - 503 с.
10.	Ә пенов С. М. Қ ылмысты квалификациялаудың ғ ылыми негіздері - Алматы: Заң ә дебиеті, 2006. - 331 б.
11.	Жумашева А. Т., Калгужинова А. М. Технико-юридические особенности Уголовного кодекса РК // Бюллетень науки и практики. -2016. -№12. -С. 389-394
12.	Биебаева А. Ә. Ә рекеттің қ ылмыстылығ ын жоятын мә н- жайлардың кейбір тү рлері: Заң оқ у орындары мен фак. арналғ ан оқ у қ ұ ралы - Қ арағ анды: Болашақ -Баспа, 2003. - 64б.
13.	Машабаев А. Ж. Себепті байланыс жә не аяқ талмағ ан қ ылмыс // Заманауи қ ұ қ ық: теориясы жө не қ олдану тө жірибесі. - Қ арағ анды. - 2014. - 122-125 б.
14.	Нұ рлық ұ лов Ғ. Жаза тағ айындаудың жалпы негіздері // Заң. - 2015. - №12. - С. 48-49. -
15.	Биебаева А. А. Қ азақ стан Республикасының 2014 жылғ ы қ ылмыстық кодексіндегі қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тардың кө птігі институты // Қ азҰ У хабаршысы. Заң сер. - 2015. - №4. - С. 290-299.

16.	Қ ылмыс объектісін анық таудың ө зекті сұ рақ тары [Текст] / А. Есематова, Ж. Уалиева // Заң жә не заман=Закон и время. - 2015. - №1. - С. 57-61.
17.	Қ алғ ожинова А. М. Қ азақ стан Республикасының қ ылмыстық заң намасындағ ы сыбайлас қ атысу институтының новелласы / А. М. Қ алғ ожинова, А. Т. Жұ машева // Қ арағ анды университетінің хабаршысы. Қ ұ қ ық сериясы. - 2016. - №2. - С. 115-121.
18.	Маликова Ш. Б. Пенитенциарлық қ ылмыстылық тың кейбір себептері жә не жағ дайлары туралы // Қ азҰ У хабаршысы. Заң сер. - 2014. - №2. - С. 270-273.
2. Қ осымша ә дебиеттер
19.	Тулкинбаева, Ш. Ж. Ә скери қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тар ү шін жауапкершіліктің тарихы // Ғ ылым. - 2016. - №2. - С. 56- 61.
20.	Хибина, Н. Н. Кә мелетке толмағ андарғ а қ атысты қ ылмыстық жазаны жең ілдету аясындағ ы мемлекеттің ә леуметтік саясаты // Қ азҰ У Хабаршысы. Психология жә не социология сериясы. - 2016. - №1. - С. 162-169 б.
21.	Абдуллаев С. Жаң а қ ылмыстық заң намадағ ы қ ылмыстық теріс қ ылық институтының рө лі // Заң гер. - 2016. - №8. - С. 70-72.
22.	Уголовная ответственность и наказание: учебное пособие для вузов / А. В. Наумов [и др. ]; ответственный редактор А. В. Наумов, А. Г. Кибальник. — Москва: Издательство Юрайт, 2020. — 130 с.
23.	Савельев, Д. В. Основания и условия освобождения от уголовной ответственности и наказания: учебное пособие для вузов / Д. В. Савельев. — Москва: Издательство Юрайт, 2020. — 191 с.
24.	Дулатбеков Н. О. Қ ылмыстардың жиынтығ ы бойынша жаза тағ айындау = Назначение наказания по совокупности преступлений: научное издание
25.	Берекбулов, Е. Особенности назначения наказания за коррупционные правонарушения // Заң гер. - 2016. - №6. - С. 87-88.
26.	Сакенова, А. Б. Назначение наказания при отягчающих обстоятельствах по уголовному законодательству Республики Казахстан // Қ азҰ У хабаршысы. Заң сер. = Вестник КазНУ. Сер. юридическая. - 2016. - №2. - С. 297-303.
27.	Пикуров Н. И. Проблемы квалификации и привлечения к уголовной ответственности за легализацию (отмывание) денежных средств или иного имущества, приобретенных

	преступным путем / Н. И. Пикуров, Ю. Е. Пудовочкин - М. : Б. и., 2015. - 261 с.
2. 1 Мерзімдік ә дебиеттер (басылымдар) тізімі
28.	Ғ ылым. Наука.
29.	Вестник Омского университета: Серия. Право.
30.	Lex Russica (Русский закон).
31.	Мир закона.
32.	Юрист.
33.	Закон и время.
34.	Фемида.
35.	Уголовное право.
36.	Законность.
37.	Вестник КарГУ. Сер. Право.
38.	Мысль.
39.	Экономика и право.
40.	Вестник МГУ: Сер. 11. Право. Правоведение.
41.	Қ азақ стан ғ ылымы мен ө мірі.
42.	Правовая реформа в Казахстане.
43.	Вестник Карагандинской академии Министерства внутренних дел РК.
44.	Научный мир Казахстана.
45.	Вестник КазНУ. Сер. юридическая.
46.	Государство и право.
47.	Законность и правовая статистика
48.	Предупреждение преступности
2. 2 Электрондық оқ улық тар мен оқ у қ ұ ралдары тізімі
49.	Биебаева А. А. Уголовное право Республики Казахстан [Электронный ресурс]: электронное учеб. -метод. пособие для подготовки к гос. зкзамену/ А. А. Биебаева, А. М. Калгужинова, А. М. Серикбаев; Карагандинский гос. ун-т. - Электрон. текстовые дан. (2. 84Мб). - Караганда:
50.	Биебаева А. А. Теория и практика назначения наказания [Электронный ресурс]: курс лекций/ А. А. Биебаева; Карагандинский гос. ун-т. - Электрон. текстовые дан. (585Кб). - Караганда: Изд-во КарГУ, 2005.
51.	Джекебаев У. С. Основные принципы уголовного права Республики Казахстан [Электронный ресурс]: (сравнительный комментарий к книге Дж. Флетчера и А. В. Наумова" Основные концепции современного уголовного права" )/ Джекебаев У. С.. - Электрон. текстовые дан. (12, 2Мб). - Алматы: Жеті жарѓы, 2001. - 249с.
52.	Кудрявцев В. Н. Общая теория квалификации преступлений [Электронный ресурс]: научное издание/ Кудрявцев В. Н.. - Электрон. текстовые дан. (14. 3Мб). - М.: Юрид. лит., 1972. - 352 с. /050302/050304/050301

53.	Сарсенова Д. Уголовное право [Электронный ресурс]: Общая часть: Учебное пособие (альбом схем)/ Сарсенова Д.. - Электрон. текстовые дан. (29Мб). - Алматы: Жеті жарѓы, 2002. - 223с. /050304/050301/050302
54.	Тажгарина Б. К. Қ азақ стан Республикасының Қ ылмыстық қ ұ қ ығ ы (жалпы бө лімі бойынша белсенді семинарлар) [Электронный ресурс]: оқ у-ә дістемелік қ ұ рал/ Б. К. Тажгарина. - Электрон. текстовые дан. (10, 3 Мб). - Алматы: Эверо, 2016. - 1 эл. опт. диск (CD-ROM)
2. 3 Интернет кө здері
55.	www. mvd. kz - Официальный Web-сайт Министерства внутренних дел Республики Казахстан
56.	www. minjust. kz - Официальный Web-сайт Министерства юстиции Республики Казахстан
57.	http: //prokuror. kz - Официальный Web-сайт Генеральной прокуратуры Республики Казахстан
58.	http: //pravstat. prokuror. kz/ - Официальный Web-сайт Комитета по правовой статистике и специальным учетам Генеральной прокуратуры Республики Казахстан
59.	www. zakon. kz - Законодательство Республики Казахстан
60.	http: //stat. kz - Официальный Web-сайт Агентства РК по статистике
1.	http: //prg. kz/ - Информационная система «Параграф»

8. Лекциялық кешен (лекция тезисі)

1- тақ ырып. мазмұ ны

Қ ылмысты қ

жауаптылы қ ты ң

тү сінігі мен

Қ ылмыстық қ ұ қ ық жеке қ ұ қ ық саласы ретінде адамды, оның

қ ұ қ ық тары мен бостандық тарын, қ оғ ам мен мемлекетті

қ ылмыстық қ ол сұ ғ ушылық тан қ орғ ауғ а бағ ытталғ ан қ оғ амдық

қ атынастарды реттейді. Қ ылмыстық қ ұ қ ық туралы сө з болғ анда оның ү ш тү рлі мағ ынасын ескеруіміз керек. Қ ылмыстық қ ұ қ ық – бұ л жалпы қ ұ қ ық жү йесінің негізгі бір саласы жә не пә н болып

табылады. Осы ұ ғ ымдардың бә рінің жиынтығ ы қ осылып

қ ылмыстық қ ұ қ ық деген тү сінікті білдіреді.

Қ ылмыстық жауапкершілік - мемлекетпен тағ айындалатын

заң ды жауаптылық тың бір тү рі болып табылады жә не қ ылмыстық

қ ұ қ ық бұ зушылығ ы ү шін кінә лі адамғ а ғ ана қ атысты

қ олданылады, ә рі қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық ә рекет жасағ ан

тұ лғ аның заң тыйымын бұ зушылығ ы ү шін мемлекеттік

мә жбү рлеу шараларына тартылу міндеті.

Қ ылмыстық

жауапкершілік - тұ лғ ағ а қ ылмыстық

қ ұ қ ық бұ зушылық істегенніне байланысты қ ылмыстық заң да

кө рсетілген шектеулер жә не айырулар тағ айындаудан тұ ратын

мемлекеттік қ ұ қ ық тық ә сер ету. Қ ылмыстық жауапкершіліктің

белгілері: қ ұ қ ық нормаларында мемлекетпен бекітілуі, арнайы

ө кілетті органмен қ олданылуы, тек қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық

істегені ү шін туындайды, жеке, мү ліктік жә не

ұ йымдастырушылық сипаттағ ы келең сіз нә тижемен ө рнектеледі,

мемлекеттік мә жбү рлеуге сү йенуі, қ ылмыстық қ ұ қ ық тық

норманың санкциясын жү зеге асыру нысаны ретінде қ ызметі,

міндет жү ктеумен байланыстылығ ы. Қ ылмыстық жауапкершіліктің негіздері – тұ лғ аның ә рекетінде заң да кө зделген

қ ылмыс қ ұ рамының белгілері болуы: Қ К ерекше бө лімінің

нормаларында кө зделген қ оғ амғ а қ ауіпті ә рекет жасау кінә лі,

яғ ни қ асақ ана жә не абайсызда ә рекет жасау қ ұ қ ық қ а қ айшылық

қ ылмыстың қ оғ амғ а қ ауіптілігінің заң и ө рнектелуі Қ ылмыстық

жауапкершіліктің шарттары: Қ азақ стан Республикасының

Қ ылмыстық кодексінің қ ылмыстық жауапкершілікке тек есі

дұ рыс, заң да кө зделген жасқ а жеткен жеке тұ лғ а тартылады

Ұ сынылғ ан ә дебиеттер: 7 бө лімде кө рсетілген.

2- тақ ырып. Қ ылмыстық жауаптылық ты жү зеге асыру

Мемлекет ө з азаматтарынан конституцияда кө рсетілген

белгілі бір ә леуметтік талаптарды қ атаң орындауды талап етеді, оны орындамағ ан ретте азаматтарғ а заң да кө рсетілген негізде моральдық немесе қ ұ қ ылық жауапкершілік жү ктеледі. Қ ұ қ ылық жауапкершіліктің ішіндегі ең қ атал тү рі қ ылмыстық жауаптылық

болып саналады. Қ ылмыстық жауаптылық мемлекеттің заң

шығ арушы органы арқ ылы қ ылмыстық жазалау қ атерімен тыйым салынғ ан қ оғ амғ а қ ауіпті кінә лі тү рде істелген іс-ә рекет ү шін ғ ана

белгіленеді. Адам қ ылмыстық жауаптылық қ а істеген іс-

ә рекеттерінде қ ылмыстық заң да кө рсетілген нақ тылы бір

қ ылмыстың қ ұ рамы болғ ан жағ дайда ғ ана тартылады. Мысалы:

тонау, денсаулық қ а қ асақ ана орташа зиян келтіру, бұ зақ ылық

тағ ы басқ а. Мұ ның ө зінде қ ылмыстық жауаптылық оның іс-

ә рекеті нақ ты қ ылмыс қ ұ рамын тү зейтін қ ылмыстық қ ұ қ ылық

нормаларды кінә лі тү рде ғ ана бұ зғ анда жү зеге асырылады.

Қ ылмыстық жауаптылық бұ л қ ылмыстық қ ұ қ ылық норманы

бұ зудың нә тижесі, қ оғ амғ а қ ауіпті іс-ә рекеттің кө рінісі болып

табылады. Қ ылмыс істелмесе қ ылмыстық жауаптылық та

болмайды. Қ ылмыстық заң бойынша жазалау қ атерімен тыйым

салынғ ан қ оғ амғ а қ ауіпті іс ә рекеттер ү шін қ ылмыстық

жауаптылық тек қ ана қ ылмыс істеу арқ ылы келтірілген зиянның

кө леміне, қ ылмыстың жасау тә сіліне, кінә нің нысанына,

қ ылмыскердің тұ лғ асының ерекшеліктерін еске ала отырып

жү зеге асырылады.

Қ ылмыстық

жауаптылық ө зіне тә н ерекшелігімен оқ -

шауланғ ан қ ұ қ ылық жауапкершіліктің бір тү рі болып табылады.

Қ ылмыстық жауаптылық — ө зінің нысаны, мазмұ ны жағ ынан

мемлекеттік кү штеу мә ні бар жауаптылық тың тү рі. Ө йткені

мемлекет кез келген қ ылмысқ а тиісінше бағ а бере отырып, оны істеген адамғ а мемлекет тарапынан заң да кө рсетілген кү шпен орындалуғ а тиісті шараларды қ олдануды жү зеге асырады. Яғ ни,

қ ылмыстық жауаптылық тың ә леуметтік мазмұ нының ө зі сол

субъек- тіге қ ылмыстық жауаптылық жү ктей отырып, мемлекет

оның істеген қ ылмысын мінеп, оғ ан заң дылық бағ а береді.

Қ ылмыстық жауаптылық тың мазмұ ны (теріс қ ылық қ а моральдық

саяси бағ а беріп мінеу жә не мемлекет, қ оғ ам тарапынан

қ ылмысын бетіне басу) жә не заң дылық (қ ылмыс істеген адамғ а

қ олданылатын мемлекеттік кү штеу шаралары). Бұ лар қ ылмыстық

жауаптылық тың маң ызды, мә нді екі бө лігі болып табылады.

Сонымен, қ ылмыстық жауаптылық деп қ ылмыс заң ы бойынша

қ ылмыс деп белгіленген нақ ты іс-ә рекетті істеген адамды

мемлекет атынан оның тиісті органдары арқ ылы мінеушілігін

(айыптаушылығ ын) айтамыз.

Ұ сынылғ ан ә дебиеттер: 7 бө лімде кө рсетілген.

3- тақ ырып. Жаза қ ылмыстық жауаптылық ты жү зеге асыру нысаны ретінде

Қ ылмыстық жаза мемлекеттік кү штеу шараларының бірі

болып табылады жә не ол мемлекеттің қ ылмыстылық қ а қ арсы

кү рес жү ргізу қ ұ ралдарының бірі ретінде қ олданылады. Мемлекет

қ ылмыстылық қ а қ арсы кү рес жү ргізуде ә ртү рлі

ұ йымдастырушылық, тә рбиелік, рухани, экономикалық

шаралардың барлық тү рлерін кең інен қ олданады, сө йтіп

қ ылмыстылық тан қ орғ ану мә селесіне ерекше кө ң іл аударады.

Сондық тан біздің жас, тә уелсіз мемлекетіміз қ ылмыстылық қ а

қ арсы кү рес қ ылмыстық жазаны қ олдануда ең басты кү рес деп

саналмайды, бұ л қ ұ былысқ а қ арсы кү ресте шешуші мә селе

жоғ арыда аталып ө ткен экономикалық, ұ йымдастыру, қ оғ ам

мү шелерінің белсенділігін, қ ұ қ ық тық сана-сезімін жетілдіру

арқ ылы жү зеге асырылады. Сондық тан қ ылмыстық шара

мемлекеттік кү штеу шарасы ретінде тек арнайы заң да кө рсетілген

жағ дайларда ғ ана іске асырылады. Қ ылмыс істеген адамдарғ а

мұ ндай шараны қ олдану мемлекеттің атқ аратын

фнукцияларының бірі ретінде қ арастырылады. Ә сіресе, ауыр не

аса ауыр қ ылмыс істегендерге соғ ан сә йкес ауыр қ ылмыстық

қ ұ қ ық тық кү штеу шараларын қ олдану мемлекеттің міндеті болып табылады. Мемлекеттің кү штеу шаралары саналуан. Оларғ а тек қ ылмыстық қ ұ қ ық тық шаралар ғ ана емес, азаматтық, ә кімшілік,

тә ртіптік шалара да жатады. Қ ылмыстық қ ұ қ ық тық шара

мемлекеттің кү штеу шараларының бірі бола отырып, ө з

ерекшеліктерімен сипатталады.

Жаза сотталғ ан адамғ а белгілі бір зардап келтірумен тікелей байланысты болады. Мысалы, соттың кінә ліні бас бостандығ ынан айыруы немесе белгілі бір кә сіппен шұ ғ ылдануғ а немесе белгілі бір лауазым иесі болуғ а тыйым салуы, мү лкін тә ркілеуі мү мкін.

Ерекше ауыр қ ылмыс жасағ анда кінә ліге заң да кө рсетілген

реттерде ерекше жаза - ө лім жазасы да тағ айындалуы мү мкін. Кез

келген қ ылмыстық жаза тағ айындағ анда сотталғ ан адам

моральдық, материалдық, мү ліктік зардаптар шегеді. Ө йткені

жаза ө зінің мә ні жө нінен кінә ліні жазалау болып табылады.

Қ азақ стан Республикасы Қ ылмыстық кодексінің 39-

бабының екінші бө лімінде жазаның мақ саттары - ә леуметтік

ә ділеттілікті қ алпына келтіру, сотталғ андарды тү зеу,

сотталғ андарды да, басқ а адамдарды да жаң а істеуден алдын ала сақ тандыру екендігі аталғ ан.

қ ылмыстарды

Жаза қ ылмыстармен кү рестің қ ажетті

ә рі ең қ атал қ ұ ралы

болып табылады.

Қ азақ стан Республикасының жаза тағ айындау

мә селелеріндегі қ ылмыстық саясатының негізгі бағ ытын

былайша тұ жырымдауғ а болады: кінә лілер лайық ты жазасын

алып, ә ділдік талабы жү зеге асуы ү шін, қ ылмыстық -қ ұ қ ық тық

ық пал ету шаралары тек қ ана жазаның алдына қ ойылғ ан

мақ саттарғ а жетуге қ ажетті шектерде қ олданылуын қ амтамасыз ету ү шін жаза тағ айындау ү рдісін мұ қ ият қ ұ қ ық тық реттеу жә не ғ ылыми негіздеу.

Жаза тағ айындау дегеніміз – қ ылмыс жасауғ а кінә лі деп

танылғ ан адамғ а айыптау ү кімін шығ арғ анда соттың жазаның тү рі

мен мө лшерін таң дауы. Жаза тағ айындау - сот қ ызметіндегі

жауапты кезең дердің бірі. Жазаның тү рі мен мө лшеріне қ атысты негізсіз шешімдердің қ абылдануы сот билігінің беделін тү сіріп,

моральдық жә не материалдық сипаттағ ы шығ ындарғ а, ө зге де

келең сіз зардаптарғ а ә келіп соғ уы мү мкін.

Жаза тағ айындау қ ағ идалары дегеніміз – қ ылмыстық заң

нормаларында бекітілген, қ ылмыс жасауғ а кінә лі деп танылғ ан

адамғ а жаза қ олданудағ ы сот қ ызметін анық тайтын негіз

қ алаушы жетекші идеялар.

Ұ сынылғ ан ә дебиеттер: 7 бө лімде кө рсетілген.

4- тақ ырып. Қ ылмыстық жауаптылық тан босату

қ ылмысты қ жауапкершілікті ж ү зеге асыру нысаны ретінде

Қ олданыстағ ы Қ азақ стан Республикасының қ ылмыстық кодексінде қ ылмыстық жауаптылық тан босатудың тү рлерінің бекітілуі. Қ Р жә не Қ азақ КСР қ ылмыстық заң дарындағ ы қ ылмыстық жауаптылық тан босату тү рлерінің ерекшеліктері. Ондағ ы жауаптылық тан босату негіздерінің салыстырмалы сипаттамасы. Қ ылмыстық жауаптылық тан босату кезінде жаза мақ саттарына жету мү мкіндігі.

Қ олданыстағ ы қ ылмыстық заң нама қ ылмыстық жауаптылық тан босатудың мынадай тү рлерін қ арастырады:

65- бап. Шынайы жауаптылық тан босату

ө кiнуiне байланысты

қ ылмыстық

66- бап.

қ ылмыстық

Қ ажеттi

қ орғ аныс шегiнен шығ у кезінде

жауаптылық тан босату

67- бап. Процестік келісімнің қ ылмыстық жауаптылық тан босату

талаптары орындалғ ан кезде

68- бап. Татуласуғ а жауаптылық тан

босату

байланысты

қ ылмыстық

69- бап. Кепiлгерлік белгіленуіне байланысты жауаптылық тан босату

қ ылмыстық

70- бап. Жағ дайдың жауаптылық тан босату

ө згеруiне байланысты

қ ылмыстық

71- бап. Ескіру мерзімінің жауаптылық тан босату

ө туiне байланысты

қ ылмыстық

Шын ө кінуіне байланысты қ ылмыстық жауаптылық тан босату. Оның негіздері мен шарттары.

Қ ажетті қ орғ ану шегінен асқ ан кезде қ ылмыстық жауаптылық тан босату тү сінігі. Оның заң ды болуының шарттары. Жә бірленушімен татуласуына байланысты қ ылмыстық жауаптылық тан босату. Бұ л институттың қ ылмыстылық тың алдын алудағ ы жә не қ ылмыс келтірген зардаптардың орнын толтырудағ ы маң ыздылығ ы. Қ Р Қ К 67-бабына ө згерістер мен толық тырулардың енгізілуі.

Жағ дайдың ө згеруіне байланысты қ ылмыстық жауаптылық тан босату. Ескіру мерзімінің ө туіне байланысты қ ылмыстық жауаптылық тан босату. Кешірім беру немесе рақ ымшылық акттерінің негізінде қ ылмыстық жауаптылық бан босату мә селелері.

Ұ сынылғ ан ә дебиеттер: 7 бө лімде кө рсетілген.

5-тақ ырып.

Қ ылмысты қ

жауаптылық ты ішінара

12 3 4 5 6 7 8 Следующая ⇒