Некенің алдында әйелдің қандай дене мүшелеріне қарау рұқсат етіледі

Аса Мейірімді, ерекше Рахымды Аллаһ тың атымен!

Ә лемдердің Раббысы – Аллаһ қ а мақ таулар, Пайғ амбарымыз Мухаммадқ а, оның жанұ я мү шелеріне ә рі барлық сахабаларына Аллаһ тың игіліктері мен сә лемі болсын!

Ал содан кейін:

Абу Хурайрадан Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп айтқ аны жеткізіледі: «Ә йелге тө рт (нә рсесі) ү шін ү йленеді: оның байлығ ы ү шін, оның тектілігі ү шін, оның сұ лулығ ы ү шін жә не оның діні ү шін. Ендеше, діннің қ ағ идаларын ұ станатын ә йел ізде! » Ә л-Бухари, 5090; Муслим, 1466.

Адамның ү йлену себептері де осы. Алайда Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ә йелдің діндарлығ ын ерекше атап айтқ аны ә демілік пен сыртқ ы бейнесіне ешқ андай мә н бө лмеу керек дегенді білдірмейді. Мә селе діндарлық бірінші кезекте тұ руы қ ажет екендігінде. Солай бола тұ ра, Аллаһ Елшісінің ө зі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ө зінің сахабаларына, олар сү йіспеншілік пен татулық та ө мір сү рулері ү шін, ү йленгілері келген ә йелдерге қ арауды жиі бұ йыратын. Ә л-Муғ ира ибн Шу’ба былай дейтін: “Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) кө зі тірісі кезінде мен бір ә йелге қ ұ да тү скен кезімде, (Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын)) менен: «Сен оғ ан қ арадың ба? », - деп сұ рады. Мен: «Жоқ », - деп жауап бердім. Сонда ол: «Ендеше, мұ ны істе, себебі, ақ иқ атында, бұ л араларың да махаббат, татулық болуы ү шін ық пал етеді! », - деп айтты”. Ахмад 4/144, ә н-Нә саи 2/73, ә т-Тирмизи 1/202, Ибн Мә жаһ 1866. Хадистің сахихтығ ын (сенімділігін) имам Абу ‘Иса ә т-Тирмизи, имам ә л-Бағ ауи, хафиз ә л-’Ирақ и жә не шейх ә л-Ә лбани растағ ан.

Бұ л елемей қ оюғ а болмайтын ұ лы ә рі маң ызды хадис.

Абу Хурайра былай дейтін: “Бірде бір кісі ансарлардан болғ ан бір ә йелге ү йленуді шешкен болатын, сол кезде Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оғ ан: «Оны кө р, расында, ансарлардың кө зінде бір нә рсе бар», - яғ ни олар кішкентай деді”. Муслим 4/142.

Сондай-ақ Абу Хурайра бірде Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Қ андай ә йел ең жақ сы болып табылады? », - деп сұ рақ қ ойылғ анын баяндайтын. Ол: «Кү йеуі оғ ан қ арағ анда, оның (кө зін) қ уантатын; ол оғ ан бұ йырғ анда, оғ ан қ арсы бағ ынатын; ә рі егер кү йеуне ө зінен немесе оның мал-мү лкін жұ мсауынан ә лдебір нә рселер ұ намаса, кү йеуіне қ арсы шық пайтын ә йел», - деп жауап берді. Ахмад 2/251, ә н-Нә саи 2/72. Хадистің сахихтығ ын имам ә л-Хаким, имам ә з-Зә һ аби, хафиз ә л-‘Ирақ и жә не шейх ә л-Ә лбани растағ ан.

Мұ ның барлығ ы некенің алдында бір-біріне қ араудың Исламда қ андай маң ыз берілетінін кө рсетіп тұ р.

Себебі мұ сылман ер кісілерден де, мұ сылман ә йелдерден де: «Ү йленгенде (тұ рмысқ а шық қ анда) қ айда қ арағ анбыз?! », - деген сө здерді жиі естуге болады!

Бұ л мә селеде имам Ахмад керемет насихат айтып: «Егер еркек ә йелге қ ұ да тү суді шешсе, онда ә уелі ол оның ә демілігі жайында білуі керек, егер ол оның кө ң ілінен шық са, онда оның діні жайлы сұ растыруы қ ажет, ә рі егер бұ л мақ талатын болса, сонда оғ ан ү йленсін. Ал егер оғ ан оның діні ұ намаса, онда оны діні себепті тастайды. Бірақ бірінші діні туралы сұ рамау керек, себебі (ө згелер) оны осыда (яғ ни діндарлығ ында) мақ тайтын болса, ал сұ лулығ ында ол мақ таулы болмаса, онда ол одан оның діні ү шін емес, сұ лу болмағ андығ ы ү шін бас тартқ ан болады! », - деді. Қ з.: «Шарх Мунтаха ә л-ирадат» 2/621.

Некенің алдында қ алың дық қ а қ араудың маң ызын ұ ғ ып алғ аннан кейін: «Ал оның қ ай жерлерін кө ру рұ қ сат етіледі? » деген сұ рақ туындайды.

Ер адам ү йленгісі келетін ә йелдің қ андай дене мү шелерін кө руге болатындығ ына қ атысты ғ алымдар арасында ү ш белгілі пікір бар:

Біріншісі: Оның жү зі мен қ олдарына кө руге болады. Бұ л кө пшілік ғ алымдардың (жумхур) пікірі.

Екіншісі: Кө бінше ашық қ алатын жерлерді кө руге рұ қ сат етіледі. Яғ ни шашы, мойны, беті, шынтақ қ а дейін білектері, балтырлары секілді ү й ішіндегі ашық жү ретін кейпін.

Ү шіншісі: Оның бү ткіл денесіне қ арауғ а болады. Бұ л пікірді захирилер мә зһ абының негізін салғ ан Дауд жә не Ибн Хазм ұ станғ ан, сондай-ақ бұ л имам Ахмадтың ү ш пікірінің бірі.

Бұ л пікірлер туралы имам Ибн Хазмның «ә л-Мухаллә сында» 10/30, имам ә л-Мардауидің «ә л-Инсафында» 8/19, шейх Ибн ә л-Қ айимнің «Тахзиб ә с-Сунанында» 3/25-26 айтылады.

Бұ л мә селедегі келіспеушіліктердің себебі - «Егер сендерден ә лдебіреу ә йелге қ ұ да тү ссе, онда оны оғ ан ү йленуге ынталандыратын нә рсені кө ре алса, осыны істесін» деген хадистің тү сінігі болды. Ахмад 3/346, Абу Дауд 2082. Хадистің сахихтығ ын имам ә л-Хаким, ә з-Захаби, хафиз Ибн Хә жар жә не шейх ә л-Ә лбани растағ ан.

Ү шінші пікірге келетін болсақ, ғ алымдар оны діни қ ұ ндылық тардың шегінен шығ атын қ айтарылғ ан пікірге жатқ ызды, ә рі ол айқ ын тү рде қ ате болып табылады.

Ең дұ рыс пікір екіншісі болып табылады. Ә рі айтып ө тілген хадис тек жү зі мен қ олдарына қ арауғ а болады деген бірінші пікірді анық тү рде жоқ қ а шығ арады. Ү стінен қ ұ да тү сіп отырғ ан ә йелдің жү зі мен қ олдарының білезіктеріне дейін кө руге рұ қ сат етілгендігі туралы ғ алымдар арасында келіспеушілік мү лде жоқ. Қ з.: «ә л-Муғ ни» 4/454.

Ә рі егер тек ә йелдің жү зі мен қ олдарының білезіктеріне ғ ана қ арау рұ қ сат етілген болғ анда, онда Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «... онда оны оғ ан ү йленуге ынталандыратын нә рсені кө ре алса, осыны істесін» деген сө здерінің мағ ынасы неде?

Ә рі бұ л тү сінік осы хадистің жеткізушісі – сахаба Жә бир ибн Абдуллаһ пен расталады. Ол осы хадисті жеткізіп, былай деген: «Мен бір қ ызғ а қ ұ да тү сіп жү рген кезімде, жасырынып жү ріп ө зімді оғ ан ү йленуге қ ызық тырғ ан нә рсені кө рдім, содан кейін мен оғ ан ү йлендім». Абу Дауд 2082.

Ал осы хадистің басқ а нұ сқ асында Жә бир: «Мен бір қ ызғ а қ ұ да тү сіп жү рген кезімде, бір ағ аштың артына жасырынып, ө зімді оғ ан некелесуге ынталандырғ ан нә рсені кө рдім», - деді. Ахмад 3/346.

Ол жай жү зіне қ арау ү шін ғ ана жасырынғ аны ма сонда?!

Сондай-ақ Мухаммад ибн Маслә ма бір ә йелді оның пальмасының (артына жасырынып, ) сыртынан қ арап тұ рғ ан уақ ытта (біреулер) оғ ан: «Сен Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) сахабасы бола тұ ра осыны істеп тұ рмысың?! », - дегені туралы хабарланады. Бұ ғ ан ол: “Мен Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Егер сендерден біреуің нің кө ң ілі (қ андайда бір) ә йелге қ ұ да тү суді қ алап қ алса, оның оны кө руінде тұ рғ ан дә неме жоқ! », - деп айтқ анын естідім”, - деп жауап берді. Ибн Мә жаһ 1846, Са’ид ибн Мансур 519. Шейх ә л-Ә лбани хадистің сенімділігін (сахихтығ ын) растағ ан.

Ә йелге оның рұ қ сатынсыз (жасырынып) қ арап тұ рғ ан Мухаммад ибн Маслә ма атты сахабаның бұ л іс-ә рекеті жү зі мен қ олдарының білезіктеріне дейін қ арауғ а болады деген пікірге қ арсы дә лел болып табылады. Ол ә йелді тек сыртқ а шығ атын тү рінде немесе тіпті ниқ абтағ ы кү йінде болғ ан кезде сыртынан бақ ылады дегенді кө з алдымызғ а елестетуге болады ма? Онда не себепті оның осы іс-ә рекетін кө рген адам оғ ан сө гіс білдірді?

Имам ә с-Сан’ани былай дейтін: “ «Оны оғ ан ү йленуге қ ызық тыратын нә рсеге қ арау» хадисі жалпы болып табылады, ә рі кө ру деген ұ ғ ым ө зіне нені қ амтитын болса, соның барлығ ына қ атысты. Ә рі бұ л Абдур-Раззақ пен Са’ид ибн Мансурдың жеткізуімен Умар Алидің қ ызы Умм Кү лсү мнің (оғ ан қ ұ да тү скен кезде) балтырларын ашты деген сахабалардың тү сінігімен расталады”. Қ з.: «Субулю-с-Салә м» 3/11.

Имам ә с-Сан’ани Абу Жа’фар ә л-Бақ ирадан жеткізілетін онда ол Умар ибн ә л-Хаттабтың Али ибн Аби Талибтің қ ызы – Умм Кү лсү мге қ ұ да тү скен кезінде, оның кө йлегінің етегін кө тергенін жә не балтырларын кө ргенін, бұ ғ ан ол: «Жібер, егер сен мү миндердің ә мірі болмағ аның да, мен сенің мойның нан бір перер едім! », - деп айтқ анын баяндағ ан хабарын мең зеп тұ р. ‘Абдур-Раззақ 5/163, Са’ид ибн Мансур 521.

Бұ л хадистің иснады сахих ә рі оның барлық жеткізушілері сенімді, алайда шейх ә л-Ә лбани Абу Жа’фар ә л-Бақ ир Алиді оның кө зі тірісінде кө рмегенін, ал Умарды тіптен де кө рмеген деді. Бірақ бұ ғ ан қ арамастан Абу Жа’фар ә л-Бақ ир олардың отбасының бір мү шесі болғ ан, себебі ол - Мухаммад ибн Али ибн Хусайн, яғ ни Умм Кү лсү мнің бауырының немересі болғ ан. Бұ л оқ иғ а олардың отбасында кең інен белгілі болғ аны ә бден мү мкін, одан қ алса Умардың Умм Кү лсү мге ү йленгені басқ а хадистерде сахих тү рде жеткізіледі.

Айтылғ андардың негізінде ең дұ рысы екінші пікір болып табылатындығ ы айқ ын болады, ә рі оғ ан сондай-ақ шейх Ибн Баз, шейх ә л-Ә лбани жә не шейх Ибн Усаймин басымдылық берген.

12 Следующая ⇒