“ Стәрлебаш биҙәктәре”(Кис ултырыу/ Посиделки”)

Башкортостан Республикаһ ыСтә рлебашрайоның муниципальрайонының Стә рлебашауылының 3 һ анлыбалаларбаҡ саһ ымуниципаль бюджет мә ктә пкә сә белембиреү учереждениеһ ы.

“ Стә рлебаш биҙ ә ктә ре”(Кис ултырыу/ Посиделки”)

(Балаларбаҡ саларының ө лкә нһ ә ммә ктә пкә ә ҙ ерлектө ркө мдә реө сө н фольклор байрам сценарийы)

Сценарий фольклорного праздника на башкирском языке для детей

старшего дошкольного возраста

Тө ҙ ө ү се/Составитель: Старший воспитатель

МБДОУ д/с №3с. Стерлибашево

ЗенфираСафиевна Аюпова

Маҡ сат: Башҡ орт халҡ ының йолалары, ғ ө рө ф-ғ ә ҙ ә ттә ре менә н, халыҡ оҫ таларының һ ө нә ре менә н таныштырыуҙ ы дауам итеү. Башҡ орт халыҡ уйындарына, йырҙ арына, бейеү ҙ ә ренә ҡ ыҙ ыҡ һ ыныу тә рбиә лә ү. Телмә р ү ҫ тереү. Балаларҙ а халыҡ ижадына һ ө йө ү тә рбиә лә ү. Йә мғ иә ттә милли художество һ ө нә ренә - башҡ орт шә ленә ҡ ыҙ ыҡ һ ыныуҙ ы арттырыу.

Һ ү ҙ лек эш; мамыҡ шә л, орсоҡ, кә зә тарағ ы, ая (аялай).

Алдан алып барылғ ан эш; Шә лдә р кү ргә ҙ мә һ ен ойоштороу,

Байрам барышы:

Тә рбиә се. - Һ аумыһ ығ ыҙ, балалар! Хә йерле кө н, тә рбиә селә р! Бө гө н беҙ халҡ ыбыҙ ҙ ың матур байрамын -“Кис ултырыу-шә л ө мә һ е “ йолаһ ын ҡ арарғ а йыйылдыҡ.

Ә һ еҙ белә һ егеҙ ме, беҙ ҙ ең Башҡ ортостанда йыл һ айын “ Башҡ орт шә ле” тигә н байрам, фестиваль-конкурс ойошторола? Ө фө лә " Башҡ орт шә ле" конкурсында иң оҫ та шә л бә йлә ү селә ре генә ҡ атнаша.

Беззең Стә рлебашта ойошторолғ ан мамыҡ шә л оҫ талары тө ркө мө (клуб)« Стә рлебаш биҙ ә ктә рә ” тип атала. Унда мамыҡ шә ле оҫ талары йыйылғ ан. Етә ксеһ е Зө лфия апай Вапаева. Улар тө рлө биҙ ә кле шә лдә р бә йлә й белә лә р. Матур, ҡ атмарлы биҙ ә ктә р уйлап сығ аралар. Шунан эштә рен йыйып Ө фө ғ ә фестиваль-конкурҡ а барып, кү ргә ҙ мә ойоштороп, нисек эшлә й белгә ндә рен кү рһ ә теп, ең еп, маҡ тау граматалары, дипломдар, бү лә ктә р алып ҡ айталар. (улар араһ ында республикала берҙ ә н-бер ирегет Илһ ам Вә лиуллин да бар. Шә л бә йлә ү ең ел эш тү гел, халыҡ тормошонда һ ә м тарихында ҙ ур ә һ ә миә ткә эйә һ ө нә р. Стә рлебаш оҫ таларының шә лдә ре, Мә скә ү ҙ ә ВДНХ кү ргә ҙ мә лә ҡ атнаша. «Стә рлебаш биҙ ә ктә ре» беҙ ҙ ең райондың бренды булып тора.

Ө лә сә й. -“Кис ултырыу “-халҡ ыбыҙ ҙ ың матур байрамы, йолаһ ы ул. Кис ултырыу – кис кө нө ҡ ыҙ ҙ ар йыйылышып ҡ ул эштә ре эшлә гә ндә р: сигеү сиккә ндә р, шә л бә йлә гә ндә р, йө н илә гә ндә р, ауыл хә бә рҙ ә ре һ ө йлә шкә ндә р, уйын-кө лкө булғ ан. Һ уң ыраҡ егеттә р ҙ ә килгә н. Кис ултырыу- йыр-бейеү менан тамамланғ ан.

Тә рбиә се: -Ясминә нең ата-ә сә һ е ҡ унаҡ ҡ а киткә н кү рше ауылғ а, ә йҙ ә геҙ, кис кө нө уларҙ а йыйылабыҙ. Кү меклә шеп ҡ ул эштә рен эшлә рбеҙ....

( Ишек шаҡ ыйҙ ар. )

Ө лә сә й. - Ясминә ҡ ыҙ ым, кем килгә н? Ҡ ара ә ле! Белмә гә н кешегә ишекте асма. (Ясминә -ҡ ыҙ ҙ ар килгә н)

(Тә рбиә се менә н ҡ ыҙ ҙ ар килеп инә лә р мамыҡ эштә ре менә н. ).

Балалар. -Һ аумыһ ығ ыҙ, ө лә сә й!

Тә рбиә се. -Һ аумыһ ығ ыҙ, инә й. Хә лдә рең нисек? Беҙ һ еҙ гә кис ултырырғ а килдек. Ү ҙ ебеҙ менә нҡ улэштә реналыпкилдек.

Рә лиә ө лә сә й. Рә химитегеҙ ! Ишекасыҡ ! Аллағ ашө кө р! Тү рҙ ә нуҙ ығ ыҙ. Ултырышығ ыҙ.

- Беҙ ҙ ә йә ш саҡ та эштә н һ уң кис ултыра инек. Ҡ улъяулыҡ, таҫ тамал сиктек, шә л бә йлә нек, ауыл хә бә рҙ ә ре һ ө йлә штек, уйнаныҡ, кө лдө к. Аҙ аҡ йырланыҡ, бейенек. Э-эй, бар ине, матур саҡ тар!

(Ҡ ыҙ ҙ ар ултырышалар. Ҡ ул эштә ре эшлә йҙ ә р). ( “Шә л бә йлә нем”кө йө яң ғ ырап тора)

Ө лә сә й. – Йә геҙ, ә ле, ҡ ул эштә регеҙ ҙ е кү рһ ә тегеҙ ә ле. Нә мә гә ө йрә ндегеҙ икә н? Кем оҫ тараҡ икә н?

Ҡ ыҙ ҙ ар бә йлә п эшлә гә н ҡ ул эштә рен кү рһ ә тә лә р.

Тә рбиә се. – Ай-һ ай, ҡ алай оҫ талар!. Белмә гә ндә ре юҡ. Ҡ айһ ылай затлы ә йберҙ ә р бә йлә гә ндә р кә зә мамығ ынан. Ҡ ара һ ин уны!

Ҡ ыҙ ҙ ар бер-береһ енә ҡ ул эштә рен кү рһ ә тешә лә р, маҡ тайҙ ар.

Тә рбиә се. – Ә бына мин, шә л бә йлә нем, бө гө нгенә бө ттө м. Ҡ арағ ыҙ ә ле, матурмы? Тотоп та ҡ арағ ыҙ, шундай йомшаҡ килеп сыҡ ты.

Ҡ ыҙ ҙ ар, ө лә сә й. –Матур, бик тә матур! Йомошаҡ ҡ ына...

Тә рбиә се. Ҡ ыҙ ҙ ар, эйҙ ә геҙ шә лдә ребеҙ менә н бейеп алайыҡ.

« Шә л бә йлә нем» кү мә к бейеү башҡ арыла.

Ө лә сә й. – Һ ай, афариндар! Бик матур бейенегеҙ. Балалар, былай булғ ас, мин һ еҙ гә йомаҡ ҡ оям ә ле. Йомаҡ ҡ ойоу. (Һ андыҡ тураһ ында йомаҡ ә йтеү ). (шә л, орсок.. )Дү рт мө йө шө бар, ҡ апҡ асы бар асыла ла ябыла. Нә мә генә юҡ уның эсендә.

Ө лә сә й. -Эйе, дә рө ҫ. Һ андыҡ.

Беҙ ҙ ең ө йҙ ә ге һ андыҡ тың тө бө ндэ нимә лә р бар икә н. Кү ргегеҙ килә ме?

Ө ҫ тө ндә сигелгә н мендә рҙ ә р,

Ө лә сә йем һ андығ ы ул,

Эсе серҙ ә ргә тулғ ан.

Тә рбиә се. Был һ андыҡ. Элек ө лә сә йҙ ә р йә ш саҡ тарында ҡ ул эштә рен һ аҡ лағ андар. (кә зә тарағ ы, ая, орсоҡ, мамыҡ, кә лә бә менә н таныштыра. Эшлә п кү рһ ә тә, аң лата).

Ө лә сә й. - Уң ғ ан, алтын ҡ уллы ҡ ыҙ ҙ ар икә негеҙ ҙ е кү рһ ә ттегеҙ. Афариндар! Бына хә ҙ ер йыр тың лап алайык. Йырлай белә һ егеҙ ме? (Азалия башҡ ара)

Тә рбиә се. Белә -белә... бына Азалия бик матур йыр ө йрә нгә н.. Азалия, йырлап ишеттер эле.

Йыр -Тирә к-тирә к( Азалия башҡ ара)

– Бейеп, йырлап та алдыҡ, ә йҙ ә геҙ уйын уйнап та алайыҡ.

(Балалар тү ң ә рә ккә ултыралар).

. -Бармаҡ һ анаш уйынын уйнайыҡ! ( Был – олатай бармаҡ... Бутыр-бутыр бутҡ а бешә... )

Тә рбиә се. – Афариндар! Телгә лә маһ ир икә нһ егеҙ.

Тә рбиә се: - Ә йҙ ә геҙ, “ Йә шерә м, яулыҡ “ уйынынуйнайыҡ.

Тә рбиә се. -Уның ө сө н кө тө ү се һ айларғ а кә рә к.

Балалар – Мин һ ынашмаҡ ә йтә м «Бер бабай юлғ а сыҡ ҡ ан, тә гә рмә се ватылғ ан, тә гә рмә сен йү нә тергә нисә сө й кә рә к булғ ан? » «Булғ ан». ).

Балалар “ Йә шерә м яулыҡ ” уйыны уйнайҙ ар.

Йә шерә м, йә шерә м яулығ ымды. Йә шел ҡ айын артына.

Һ иҙ ҙ ермә йсә һ алып китә м, бер иптә шем артына.

(йыр “Мин илемде яратам”), Радмила башҡ ара.

Ө лә сә й. –Булды, булды балалар, һ уң, булып китте. Ҡ айтышырғ а ваҡ ыт етте.

Тә рбиә се. –Эйе шул, ҡ араң ғ ы тө штө, ҡ айтырғ а кә рә к. Һ ау булығ ыҙ.

Ө лә сә й. Һ ау булығ ыҙ. Имен-һ ау йө рө гө ҙ!

Балалар. Һ ау булыгыҙ ө лә сә й. Рә хмә т һ еҙ гә.

Балалар сығ ып китә. ( башҡ орт кө йө уйнай).

Ә ҙ ә биә т.

1. “Баласаҡ -уйнап кө лө п ү ҫ ер саҡ ”. Ғ ә лә ү етдинов И. Ғ 2. Ә. М. Сө лә ймә нов, Р. Ә.

2. “ Башҡ орт халыҡ уйындары”. Ф. Аҡ булатова.

3. “ Йә йғ ор”-балалар баҡ саһ ы ө сө н хрестоматия йыйынтығ ы. А. Йә ғ ә фә рова.

4. «Йыйындар Башҡ орт халҡ ының йола-байрамдары”. Солтангә рә йева. Р. Ә.