5.Деректер қорларының логикалық және физикалық бейнелерін сипаттаңыз.

5. Деректер қ орларының логикалық жә не физикалық бейнелерін сипаттаң ыз.

Деректер қ орының физикалық бейнесі – деректердің компьютер жадында сақ талу жолы.

Деректер қ орының логикалық бейнесі – қ ор тұ тынушыларының сақ талатын деректер туралы тү сінігі. Егер екеуі бір-бірінен тә уелсіз болса, деректердің физикалық бейнесі ө згерген кезде қ ормен жұ мыс істейтін программалар ө згермейді. Яғ ни, қ ормен деректер қ орын басқ ару жү йесі арқ ылы жұ мыс істеу арқ асында қ олданушылар сақ талатын деректердің компьтер жадында қ алай сақ талатынына қ арамастан оларғ а қ ол жеткізуі керек.

6. Негізгі ДҚ БЖ модельдерін атап, объектіге-бағ ытталғ ан модельдің ерекшеліктерін тү сіндірің із.

1. Иерархиялық модель - мә ліметтер арасындағ ы байланысты реттелген графтар арқ ылы сипаттауғ а болады. Қ андайда бір программалау тілінде иерархиялық деректер қ оры қ ұ рылымын есептеу ү шін тармақ мә ліметтер типі пайдалынылады.

2. Желілік модель - мә ліметтердің элементтерінің еркін графтар тү ріндегі ө зара байланысын білдіреді. Желілік деректер қ орының схемасын сипаттауғ а екі тип пайдалынылады: жазба жә не байланыс.

3. Реляциялық модель - мә ліметтердің реляциялық моделін JBM фирмасының қ ызметкері Эдгар Код ұ сынғ ан жә не ол қ атынас ұ ғ ымына негізделеді.

Қ атынас деп –картеж деп аталатын элементтер жиынын айтады, қ атынасты бейнелеудің кө рнекті формасы екі ө лшемді кесте болып табылады.

4. Постреляциялық модель - мә ліметтердің постреляциялық моделі кестенің жазбаларында сақ талғ ан мә ліметтердің бө лімбеушілік шектеуін алып тастайтын кең ейтілген реляциялық моделі болып табылады. Постреляциялық модель кө п мә нді, яғ ни мә ндерді ішкі мә ліметтерден қ ұ ралғ ан ө рістерден тұ рады.

5. Кө п ө лшемді модель - ол кө п жү йелерге талдау жү ргізу жә не шешім қ абылдау ү шін ақ паратты жедел ө ң деуге мү мкіндік береді.

Қ ордағ ы мә ліметтерді қ арастыратын кө п ө лшемді тә сілі реляциялық деректер қ орын пайдаланылады. Кө п ө лшемді жү йелерге талдау жү ргізу жә не шешім қ абылдау ү шін ақ параттық желі ө ң деуге мү мкіндік береді. Обьектіге бағ ытталғ ан деректер қ оры қ ұ рамына тармақ тү рінде берілген мә ліметтер. Бұ л деректер қ орының логикалық қ ұ рамының сырттай иерархиялық деректер қ оры ұ сынылады.

6. Объектіге-бағ ытталғ ан модель

Объектілі бағ дарланғ ан мә ліметтер моделінде мә ліметтер қ орының жекежазуларын идентификациялауғ а мү мкіндік бар. Мә ліметтер қ орының жазулары мен оныө ң деу функцияларының арасында объектілі бағ дарланғ ан программалаутілдерінің командаларының кө мегімен ө зара байланыс тағ айындалады.

Объектілі бағ дарланғ ан мә ліметтер қ орының қ ұ рылымын торабтары, графикалық тү рде тү йіндері объект болыптабылатын графикалық тармақ тү рінде немесе ағ аш ретінде бейнеленетін қ ұ рылым деп қ арастыруымызғ а болады. Мұ нда деректер қ орындағ ы жазбалар мен оларды ө ң дейтін функциялар арасындағ ы байланыс объектіге-бағ ытталғ ан бағ дарламалау тілдеріндегі принциптермен жү зеге асырылады. Негізгі ұ ғ ымдарына объекттер, класстар, ә дістер, инкапсуляция, мұ рагерлік жә не полиморфизм жатады. Объект ұ ғ ымы объектіге бағ ытталғ ан бағ дарламалау ортасынан алынғ ан. Бұ л орта бойынша барлығ ы объекттерден қ ұ ралады. Оның қ айталанбайтын аты, белгілі бір класқ а жататыны, ішкі қ алпы, басқ а объекттермен ә рекеттесе алуы негізгі қ асиеттеріне жатады.

Объектіге-бағ ытталғ ан моделдің артық шылығ ы деректердің барлық тү рін тә уелсіз сақ тап қ ана қ оймай, оларды ө ң дей алады. Сонмен қ атар, объекттер ретінде тек деректер ғ ана емес, басқ а деректер қ оры да болуы мү мкін. Бұ л моделдьеобъектіге бағ ытталғ ан бағ дарламалауды қ олдану арқ ылы жү йені жасауғ а кететін ресурстарды (уақ ыт, жеке деректер моделімен сә йкестік т. б. ) ү немді қ олдану, кө лемі аз код жазу сияқ ты артық шылық тарғ а қ ол жеткізуге болады.

Объектінің қ асиеттері қ андай да бір стандартты типпен (мысалы string-жолдық ) немесе

пайдаланушының қ ұ рғ ан типімен (мысалы, class) сипатталады. String типінің мә ні символдар жолы болып табылады. Class типінің мә ні сә йкес кластың экземпляры болып табылатын объект болады.

Ә рбір объект – класс экземпляры объектінің ұ рпағ ы болып есептеледі, олқ асиет ретінде анық талғ ан. Класс экземплярының объектісі ө зінің класынажатады жә не бір ғ ана ата-анасы болады. Мә ліметтер қ орындағ ы туыстық қ атынастаробъектілердің байланыс иерархиясын қ ұ рады.

Объектілі бағ дарланғ ан мә ліметтер қ орының логикалық қ ұ рылымы иерархиялық мә ліметтер қ орының қ ұ рылымына ұ қ сас. Олардың арасындағ ы негізгі айырмашылық мә ліметтерді манипуляциялау ә дісінде болуы мү мкін.

Қ арастырылып отырғ ан мә ліметтер қ орында мә ліметтермен орындалатыноперацияларда инкапсуляция, мұ рагерлік (наследование) жә не полиморфизмтә різді объектілі бағ дарланғ ан механизмдерге кү шейтілген логикалық операциялар қ олданылады. Кей жағ дайда SQL операцияларына ұ қ сасоперациялар қ олданылуы мү мкін (мысалы, мә ліметтер қ орын қ ұ ру).

Мә ліметтер қ орын қ ұ ру жә не тү рлендіру мә ліметтерді жылдам іздеуге арналғ анақ параттан тұ ратын индекстерді автоматты тү рде қ ұ рып, одан кейінтү зейтіндей болуы тиіс (индексті кестелер).

Объектілі бағ дарланғ ан мә ліметтер қ оры моделіне қ атысты инкапсуляция, мұ рагерлікжә не полиморфизм ұ ғ ымдарын қ арастырайық.

Инкапсуляция –объектінің ө зі анық талғ ан аралық тағ ы қ асиеттердің атыкө рінетін облыспен шектеледі. Егер каталог типті объектіге кітап авторының телефонын қ осатын болсақ (телефон деген атауы бар болса), онда біз абонентжә не каталог объектілерінің бір атаулы қ асиеттерін аламыз. Мұ ндай қ асиеттің мә ні инкапсуляцияланғ ан объектілермен анық талады. Мұ рагерлік – бұ л керісінше, объектінің барлық ұ рпақ тарындағ ық асиеттердің кө ріну облысын кең ейтеді. Мысалы, каталог типті объектінің ұ рпағ ы болып табылатын кітап типті барлық объектіге ата-аналық объектқ асиетін беруге болады: ISBN, УДК, АТЫ, жә не АВТОР. Егер тікелей ата-анаболып табылмайтын объектілерде мұ рагерлік жасау механизмін кең ейту қ ажетболса (мысалы, бір ата-ананың ұ рпақ тарының арасында), онда олардың ортақ атасында abs типті абстрактілі қ асиет анық талады. Кітапхана объектісіндегібилет жә не номер абстрактілі қ асиеттерін анық тау барлық абонент, кітап жә нежіберу ішкі объектілерінен осы қ асиетті шығ аруғ а ә келеді.

Полиморфизм – объектілі бағ дарланғ ан программалау тілдерінде қ андайда бір программалық кодтың ә ртү рлі типті мә ліметтерімен жұ мыс істеуқ абілетін кө рсетеді. Объектілі программаның орындалуы кезінде сол ә дісаргументтің типіне тә уелді ә ртү рлі объектілерде қ олданылады. Біздің жағ дайда, объектілі бағ дарланғ ан мә ліметтер қ орына қ атысты, полиморфизм кітап класындағ ыобъектілердің қ аиеттерінің жиынтығ ы ә ртү рлі болуы мү мкін. Кітап класындағ ыобъектілермен жұ мыс істейтін программаның полиморфты коды болуы мү мкін.

Объектілі бағ дарланғ ан мә ліметтер қ орындағ ы іздеу дегеніміз – пайдаланушының сұ рағ ан объектісі мен мә ліметтер қ орында сақ талғ ан объектінің арасындағ ы ұ қ састық тыанық тау болып табылады. Объект-мақ сат деп аталатын пайдаланушының анық тайтын объектісі, жалпы жағ дайда, мә ліметтер қ орында сақ талғ ан барлық объектілериерархиясының ішкі жиыны тү рінде берілуі мү мкін. Объект-мақ сат, сондай-ақ, сұ раныстың орындалу нә тижесі қ орда сақ талуы мү мкін. Кітапханада кемдегенде бір кітап алғ ан абоненттің аты мен оқ ырман билетінің номері жө ніндегісұ раудың мысалын былай кө рсетуге болады.

Реляциялық мә ліметтер қ орының моделімен салыстырғ андамә ліметтердің объектілі бағ дарланғ ан моделінің жетістігі объектілердің кү рделіө зара байланысы туралы ақ паратты бейнелеу мү мкіндігі болып табылады. Мә ліметтердің объектілі бағ дарланғ ан моделі мә ліметтер қ орындағ ы жекежазуларды ерекшелеп, оларды ө ң деу қ ызметін анық тау болып табылады.

Объектілі бағ дарланғ ан модельдің кемшілігі ұ ғ ымдарының аса жоғ арыкү рделілігі, мә ліметерді ө ң деудің қ олайсыздығ ы жә не сұ рауды орындаудың кү рделілігінде болып отыр.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 Следующая ⇒