6.11 Ауырлатылған бұрғылау құбырларына арналған аралық тіректер

Тұ рақ тылық тың жойылуы ә серінен ауырлатылғ ан бұ рғ ылау қ ұ бырларының майысуы, олардың жалғ ау бө лшектері мен қ ашау жұ мысын қ иындатып, бұ рғ ылау қ ұ бырының біркелкі айналуын бұ зады жә не басқ а да апатты жағ дайларғ а соқ тырады. Сондық тан ауырлатылғ ан бұ рғ ылау қ ұ бырларының жұ мысын жақ сарту ү шін бұ рғ ылау тізбегі қ ұ рамына аралық тіректер қ ойылады. Олардың ө лшемдері ауырлатылғ ан бұ рғ ылау қ ұ бырларының кө лденең қ имасындағ ы деформациясын азайтуы, тау жынысы бө лшектерінің еркін кө терілуі жә не ұ ң ғ ы қ абырғ асымен қ ұ быр аралығ ындағ ы саң ылауды азайтуы қ ажет. Жоғ арыда айтылғ ан талаптарды қ имасы тө ртбұ рышты тіректер толық қ анағ аттандырады. Осындай тіректердің бірі тө менде кө рсетілген.

6. 13-сурет. Аралық тірек

Шлам ұ стағ ыштар− бұ рғ ылау сұ йық тары кө теріп шығ аратын тау жыныстарының ірі бө лшектері мен металл сынық тарын ұ стау ү шін қ олданылады.

Шлам ұ стағ ыш бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегінің тө менгі жағ ына қ ашаудан жоғ ары қ ойылады.

Жұ мыс істеу принципі центрлес орналасқ ан сыртқ ы жә не ішкі қ ұ бырлар арқ ылы пайда болғ ан қ абылдау қ уысы алдында бұ рғ ылау сұ йық тарының кө терілу жылдамдығ ының кенет азаюына байланысты. Хвостовик шлам ұ стағ ышты ұ ң ғ ы ішінде тік ұ стауды қ амтамасыз етеді.

6. 13-сурет. УМК-215, 9 шлам ұ стағ ышы

6. 4-кесте- Шлам ұ стағ ыштардың тү рі мен негізгі параметрлері

Параметрлері	Шлам ұ стағ ыш тү рі
Параметрлері	УМК-215, 9	ШМУ-194
Сыртқ ы диаметрі, мм	215, 9
Ұ зындығ ы, мм
Массасы, кг
Тү сіруге болатын шектік ө стік салмақ , кН

Шлам ұ стағ ыш бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегінің элементтерімен стандартты қ ұ лпылық бұ ранда арқ ылы жалғ анылады. Ұ ң ғ ы қ абырғ асы мен сыртқ ы қ ұ быр арасындағ ы саң ылау, бұ рғ ылау сұ йық тарының кө терілу жылдамдығ ын 5-7 м/с шамасында болуын қ амтамасыз ету шартына байланысты анық талады.

Қ орғ аушы сақ иналар − шегендеу тізбегін, бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегінің айналуы кезінде, бұ рғ ылау қ ұ бырлары қ ұ лпыларынан зақ ымдануын жә не қ ұ лпылардың ө зін мұ жылудан қ орғ ау ү шін қ олданылады.

Олар металрезең ке материалынан алынбалы немесе тұ тас сақ ина тү рінде жасалады. Ө ндірісте негізінен тұ тас резең ке қ орғ аушы сақ иналары қ олданылады. Оларды арнайы пневматикалық қ ұ рылғ ының кө мегімен, қ айнағ ан суғ а жібіту арқ ылы керіп, бұ рғ ылау қ ұ бырларына кигізеді. Олар қ ұ лпы бетіне арнайы желімдер арқ ылы ұ статылады. Бұ рғ ылау тізбегін кө теру кезінде қ ажалғ ан немесе мұ жылғ ан жерлері байқ алса, қ орғ аушы сақ инаны сол жерлерге аралығ ы 3-6 м аралығ ында орнатады.

6. 14-сурет. Тұ тас резина қ орғ аушы сақ инасы

Центраторлар− бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегінің тө менгі жағ ын ұ ң ғ ы ішінде тік ұ стау ү шін жә не ұ ң ғ ы оқ панының ауытқ уын болдырмау ү шін қ олданылады. Олар тө мендегідей сұ рыпталынады:

1. Конструкциялық дайындалуы бойынша: қ алақ шалы, шарошкалы.

1) Ө лшемдері бойынша:

– толық ө лшемді – центрде ұ стаушы бө лшектерінің диаметрі қ ашау диаметріне тең немесе 1-2 мм кем;

– толық ө лшемсіз – центрде ұ стаушы бө лшектерінің диаметрі қ ашау диаметрінен 3-4 мм кем.

2) Жұ мыс істеу принципі бойынша:

– механикалық – центрде ұ стаушы бө лшектері қ озғ алмайтын;

– гидравликалық – центрде ұ стаушы бө лшектері жылжымалы;

– ортадан тепкіш – бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегі ұ ң ғ ы қ абырғ асынан айналмалы плашкалардың ортадан тебу кү штері ә серінен итеріледі;

– центрде ұ стаушы бө лшектері икемді.

6. 15-сурет. Қ алақ шалы центратор конструкциясы

Кең ейткіштер– диаметрі кіші қ ашаулармен қ азылғ ан ұ ң ғ ылар оқ панының кейбір жеке аралық тарын кең ейту ү шін, сонымен қ атар ұ ң ғ ыда жү ргізілетін арнайы жұ мыстар ү шін қ олданылады. Қ азіргі кезде негізінен шарошкалы кең ейткіштер қ олданылады. Тө менде осы шарошкалы кең ейткіштердің бір конструкциясы кө рсетілген.

6. 16-сурет. Ү ш шарошкалы кең ейіткіш

Стабилизаторлар – бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегінің тө менгі бө лігінің элементі. Ол бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегін ұ ң ғ ы оқ паны ортасына келтіріп жә не ұ ң ғ ы бағ ытын тұ рақ ты ұ стау ү шін, қ ұ бырдың ұ ң ғ ы оқ панына кептеліп қ алудың алдын алу ү шін қ олданылады. Стабилизатор негізінен қ имасы квадратты ауырлатылғ ан бұ рғ ылау қ ұ бырларынан, екі жағ ынан жалғ аушы ұ штармен жабдық талып жасалады. Осындай торт қ ырлы серпімді стабилизатор 6. 17-суретте кө рсетілген.

6. 17-сурет. Тө рт қ ырлы серпімді стабилизатор

Амортизаторлар бұ рғ ылау кезінде болатын соғ у кү штерін жә не бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегінің дірілдеуін азайту ү шін қ олданылады.

Амортизаторларды қ олдану бұ рғ ылау қ ұ бырларының, тү птік қ озғ алтқ ыштар, турбобұ рғ ы мен ауырлатылғ ан бұ рғ ылау қ ұ бырларын жә не бұ рғ ылау қ ұ бырлары тізбегінің басқ а да элементтерінің тозу қ арқ ынын бә сең детеді.

Амортиаторлардың тө мендегідей конструкциялық тү рлері бар: тұ рқ ылы жә не тұ рқ ысыз дайындалғ ан, серіппелі элементтері металл жә не металл емес, гидравликалық жә не пневматикалық.

6. 18-суретте серіппелі элементті болаттан жасалғ ан ВГАЗ-172 типті амортизатор кө рсетілген. Ол амортизатор тұ рқ ы мен негізден тұ рады, олардың аралары серімді элементтермен жалғ анғ ан. Ә р серпімді элемент амортизатор тұ рқ ына параллель ө стерде, бірінің артынан бірі бекітілген. Серпімді элементтер серіппе тә різді металрезең келерден, ә ртү рлі полимер материалдарынан жасалады.

Негіздің тө менгі бө лігі тұ рқ ыдан келген кү ш моментін беретін, ал жоғ арғ ы бө лігі негіз бен тұ рқ ының арасына бұ рғ ылау сұ йығ ын ө ткізбей қ орғ ап тұ ратын тораптардан тұ рады.

Бұ рғ ылау процесі кезінде кү шті ө стік тербелістер қ ашаудан негізге беріледі де, серпімді элементтерден ө тіп, амортизатордың тұ рқ ына жұ мсарып беріледі. Ал тұ рқ ы бұ рғ ылау тізбегіне аудармалар арқ ылы жалғ анып, тізбекке берілетін діріл мө лшері минимумғ а жеткізіледі. Осының арқ асында бұ рғ ылау тізбегінің жалғ аушы элементтері тозудан қ орғ алып, ұ зақ уақ ыт пайдалануғ а мү мкіндік береді.

6. 18-сурет. ВГАЗ-172 типті амортизатор:

1-тығ ыздауыш; 2-серіппе; 3-тұ рық; 4-негіз

6. 5-кесте-ВГАЗ типті амортизаторлардың негізгі техникалық сипаттамалары

Техникалық сипаттамалар	Амортизатор тү рлері
Техникалық сипаттамалар	ВГАЗ-172	ВГАЗ-195	ВГАЗ-240
Сыртқ ы діаметр, мм
Серпімді элемент тү рі	Болат серіппе
Тү сіруге болатын статикалық ө стік салмақ мө лшері, кН	30……. 200	50…….. 270	50………. 350
Амортизатор ұ зындығ ы, мм
Бұ рғ ылау қ ұ бырлары ө тетін тесік диаметрі, мм
Амортизатор массасы, кг

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 67