|
|||
Üçünjisi: Allah tagalany mahlukata höküm etmekde we ähli zadyÜ ç ü njisi: Allah tagalany mahlukata hö kü m etmekde we ä hli zady dolandyrmakda birlemekdir. Ý eke tä k hö kü m, buý ruk beriji, dolandyryjy Allahdyr. Ý aradan zatlaryna hö kü m eden, gö kleri we ý eri dolandyran Allahdyr. Aý atda ş eý le diý ý ä r: “Habardar boluň ki, ý aratmak hem (ý aradan zatlarynyň ü stü nden) hö kü m etmek diň e Allaha mahsusdyr. Barç a ä lemleriň perwerdigä ri Allah, beý ikdir. ” (Agraf, 54). Bu hö kü mdarlyk ä hli zady iç ine alý andyr. Oň a boý un bolmaý an we garş y gelý ä n ý okdur. Ynsanyň mal-mü lkü niň, ç agalarynyň we hyzmatç ylarynyň ü stü nde hö kü m etmesi, buý ruk bermesi ý aly mahlukatyň hö kü mi ç ä kli hö kü m we dolandyryjylykdyr. Emma Allah tagalanyň hö kü m etmsiniň we dolandyrmasynyň hiç bir ç ä gi ý okdur. Tö whidiň ikinji gö rnü ş i: Uluhiý et tö whidi: Allah tagalany ybadatda birlemek diý mekdir. Ý agny ý eke tä k Allah tagalaga ybadat etmekdir. Allaha yabadat ediş iň ý aly baş ga hiç bir zada ybadat etmezlikdir. Pygamberimiz Muhammet sallahu aleý hi we sellemiň Mekke mü ş rikleriniň mallaryny, janlaryny, diý arlaryny mubah kylyp, zenanlaryny we ç agalaryny ý esir alyp olara garş y sö weş meginiň sebä bi, olaryň tö whidiň uluhiý et gö rnü ş inde Allaha ş ä rik goş malarydyr (ý agny mü ş rikler Allaha ynaný ardylar emma onuň ý any bilen butlarada ybadat edý ä rdiler). 3 Pygamberleriň we kitaplaryň ugradylmagynyň asyl sebä bi, uluhiý et tö whididir. Pygamberler ymmatlaryna Allahdan baş ga hiç bir zada, hatda pygamberlere, periş delere, ö wliý alara ybadat etmeli dä ldigini nygtap geç endirler. Ç ü nki ybadat diň e Allah tagala ü ç in edilmelidir. Tö whidiň uluhiý et meselesinde Allaha ş ä rik goş an kiş i, tö whidiň galan iki gö rnü ş i bolan rububiý eti, at we sypat tö whidini kabul etsede, ol kä fir we mü ş rikdir. Bir kiş i Allah tagalanyň ý eke tä k ý aradyjy, dolandyryjydygyna iman etse we Allahyň at we sypatlaryny kabul etse, emma Allahdan baş ga zatlarada ybadat etse, oň a tö whidiň rububiý et, at we sypat gö rnü ş lerini kabul etmegi peý da bermez. Mysal ü ç in bir adam rububiý et, at we sypat tö whidini kabul edý ä r, emma bir gabyra gidip ol gabyrdaky ý atana ybadat edý ä r, ondan dileg-doga edý ä r, oň ý oluna diý ip, janly kesý ä r, ine bu kiş i bu eden iş inden toba etmä n ö lse mü ş rik bolup ö leni ü ç in ebedi dowzahydyr. Allah tagala mü ş rik bolup ö len kiş i barada ş eý le diý ý ä r: “Kim Allaha
|
|||
|