Сауд Арабиясын такфир жасау (күпірлікте айыптау) туралы

Сауд Арабиясы мемлекетін кә пірлерге сү йіспеншілік жә не достық танытудың, сондай-ақ мұ сылмандарғ а қ арсы кү ресте оларғ а кө мек кө рсетудің негізінде кү пірлікте айыптауғ а жауап.

Шейх Мухаммад ибн ‘Умар ибн Салим Базмульдің («Умм ә л-Кура» Университеті жанындағ ы оқ ытушылар қ ұ рамының мү шесі, дағ уат жә не дін негіздері факультеті, Қ ұ ран мен Сү ннет бө лімі) «Байрақ ә л-Умма» кітабынан.

«Біздің кезімізде: «Сауд Арабиясы мемлекеті мұ сылмандарғ а қ арсы соғ ыста кә пірлерге кө мек кө рсетіп жә не оларғ а қ атысты достық пен сү йіспеншілік танытып, Исламның негіз қ алаушы ұ станымдарын бұ зды», - деп айтатын кейбір мұ сылмандардың тарапынан осы елді кү пірлікте айыптаулары жиіленіп кетті.

Бұ л мә селедегі қ иыншылық тар осы адамдар Исламның жалпы заң ережесін аталғ ан нақ ты жағ дайғ а (Сауд Арабиясына) қ олданғ ан кезде туындайтыны айқ ын. Алайда бұ л заң ережесін тә жірибеде қ олданудан бұ рын ол ө зінің қ ұ рамына Сауд Арабиясын кү пірлік елі деп атауғ а бө гет болатын маң ызы аз емес егжей-тегжейліктерді жә не шектеулерді қ амтитынын білу қ ажет.

Ал енді кә пірлерге достық пен сү йіспеншілік таныту мә селесін жан-жақ ты қ арап шығ айық.

Мұ ндай достық тың екі тү рі болуы мү мкін:

1 – Діннен шығ аратын іс-ә рекет болып табылатын жә не оны істеген адам кә пірге айналатын достық. Аллаһ Тағ ала былай деп айтты: « Ә й мү міндер! Яһ удилер мен христиандарды дос тұ тпаң дар! Олар бір-бірінің достары. Сендерден кім оларды дос тұ тса, сонда, кү діксіз, ол солардан. Расында, Аллаһ залым елді тура жолғ а салмайды» («ә л-Мә идә » сү ресі, 51).

Аллаһ Тағ ала сондай-ақ былай деді: «Аллаһ қ а, Ақ ырет Кү ніне иман келтірген адамдардың арасында Аллаһ қ а, Елшісіне қ арсы келгендерді сү йетіндерді кө рмейсің, тіпті олар – аталары, не балалары, яки ағ айын-туыстары болса да. Міне солардың жү ректеріне Аллаһ иман жазган, ә рі оларды Ө з жағ ынан бір нұ рмен қ олдағ ан. Жә не оларды астарынан ө зендер ағ атын ә рі онда мә ң гі қ алатын Жә ннә т бақ тарына кіргізеді. Аллаһ олардан разы, олар да Аллаһ тан разы. Міне осылар - Аллаһ тың жамағ аты. Жақ сы білің дер. Дау жоқ, Аллаһ тың жамағ аты - олар қ ұ тылушылар! » («ә л-Мужжә далә » сү ресі, 22).

Бұ л іс-ә рекетті Исламнан шығ аратын (іс) деп санау ү шін, кә пірлерге деген мұ ндай достық пен кө мектің себебі мен сылтауы - олардың діндеріне жә не сенімдеріне деген сү йіспеншілік болуы қ ажетті шарт болып табылады. Жә не кә пірлерге деген сү йіспеншілік пен достық тың тек осындай тү рі ғ ана адамды діннен шығ арады.

2 – Кә пірлерге қ атысты сырттай достық таныту (яғ ни діни себеп-сылтаулармен болмағ ан ұ нату мен достық ), мысалы, ө зара сауда-саттық, бір-біріне сыйлық тар беру, оларды қ онақ ретінде шақ ыру жә не олардың тарапынан да осындай шақ ыруларды қ абылдау т. с. с. Кейбір жағ дайларда кә пірлерге қ атысты кө рініс табатын мұ ндай достық рұ қ сат етілген жә не мақ ұ лданатын, ал кейде тіпті міндетті болуы да, сондай-ақ кейбір жағ дайларда тыйым салынғ ан жә не мақ ұ лданбайтын болуы да мү мкін.

Оларғ а деген осындай достық тың мысалы болып Аллаһ Тағ аланың мына сө здері табылады: «Аллаһ дін жайында сендермен соғ ыспағ ан жә не жұ рттарың нан шығ армағ андарғ а жақ сылық қ ылуларың а, ә ділдік етулерің е тыйым салмайды. Расында, Аллаһ турашылдарды жақ сы кө реді. Шын мә нінде, Аллаһ сендермен дін турасында соғ ысқ андарды, жұ рттарың нан шығ арғ андарды жә не шығ арылуларың а кө мекші болғ андарды ғ ана дос тұ туларың а тыйым салады. Біреу оларды дос кө рсе, солар залымдар» («ә л-Мумтахана» сү ресі, 8-9).

Бұ л аят ө зіне достық пен сү йіспеншіліктің екі тү ріне де нұ сқ ауды қ амтиды. Алайда шариғ ат бізге дініміздің себебінен бізбен соғ ысатын жә не бізді ү йлерімізден қ уып шығ атын дұ шпандарымызбен бейбіт келісім-шарттар жә не келісімдер жасасуғ а тыйым салмайды, ә рі бұ л Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ ұ райштық тармен жасасқ ан Худайбия бітіміне ұ қ сас.

Біреуде «Мұ сылман адамның кә пірді оның дінінің немесе сенімдерінің себебінен тыс нә рселер ү шін сү юіне рұ қ сат етіледі ме? » деген сұ рақ туындауы мү мкін.

Бұ ғ ан жауап: Иә, рұ қ сат етіледі. Жә не мұ ның адамды Исламнан шығ аратын, кә пірлерге деген тыйым салынғ ан махаббат пен достық қ а еш қ атысы жоқ.

Бұ ғ ан дә лел - Аллаһ Тағ аланың мына сө здері: « Бү гін сендерге игі нә рселер халал етілді. Кітап берілгендердің (христиандар мен яһ удилердің ) тамағ ы (бауыздағ андары) халал етілді. Сендердің тамақ тарың оларғ а да халал етілді. Жә не мү міндерден болғ ан абыройлы ә йелдермен ә рі сендерден бұ рын Кітап берілгендерден (христиандар мен яһ удилердің ) де абыройлы ә йелдермен бой суытушы кө ң ілдес болмай, мә һ ерлерін беріп, ү йленулерің халал етілді. Кім иманғ а қ арсы шық са, амалдары жойылды жә не ол Ақ ыретте де зиян шегушілерден болады» («ә л-Мә идә » сү ресі, 5).

Аллаһ Тағ ала мұ сылмандарғ а Кітап иелерінен (яхудилер мен христиандар) болғ ан арлы ә йелдерді алуғ а рұ қ сат етті. Ал адамның ө з ә йеліне жақ ын болуы міндетті тү рде оғ ан деген махаббат пен ұ натушылық танытуды білдіретіні ап-айқ ын нә рсе болғ андық тан, кә пірлерге деген мұ ндай махаббат адамды Исламнан шығ армайтыны анық болады.

Дә л осы себептен де кә пірлерге кө рсетілетін сү йіспеншілік пен достық тек мұ ндай қ арым-қ атынастың себебі олардың дініне немесе сенімдеріне деген сү йіспеншілік болып табылатын жағ дайда ғ ана адамның кү пірлігінің белгісі бола алады.

Сондай-ақ кә пірлерге кө мектесу, егер бұ л олардың жең ісі ү шін жә не дінін қ олдау ү шін кө рсетілмейтін болса, рұ қ сат етіледі.

Кә пірлерге мұ ндай кө мек кө рсетуге болатынына жә не бұ ның адамды Исламнан шығ аратын амал еместігіне Муса пайғ амбармен (оғ ан Аллаһ тың сә лемі болсын) болғ ан оқ иғ а, яғ ни ол ө зінің одақ тастарының бірі болғ ан кә пірге Перғ ауын ақ сү йегінен болғ ан басқ а кә пірге қ арсы кө мектескен оқ иғ а дә лел болып табылады.

«(Мұ са) елдің қ аперсіз уақ тында қ алағ а кірді де, онда тө белесіп жатқ ан екі адамды кө рді. Бірі ө з тобынан, екіншісі дұ шпан жақ тан еді. Сонда ө з тобынан болғ аны дұ шпанына қ арсы Мұ садан кө мек сұ рады. Сонда Мұ са оны жұ дырық пен ұ рғ анда, оғ ан қ аза жетті. (Мұ са): " Бұ л - шайтанның істерінің бірі. Ө йткені ол - ашық адастырушы дұ шпан", - деді» («ә л-Қ асас» сү ресі, 15).

Бұ л оқ иғ аның Мусағ а (оғ ан Аллаһ тың сә лемі болсын) пайғ амбарлың жү ктелгеннен кейін орын алғ анын атап ө ту қ ажет.

Сондай-ақ кә пірлерге олардың діндерінің жең ісін қ алағ андық тан емес, қ андай да бір материалдық игіліктерге қ ол жеткізу ү шін кө мек пен қ олдау кө рсету діннен шығ аратын амал еместігіне мына хадис дә лел ретінде қ ызмет атқ арады: Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) сахабасы Хатыб ибн абу Бальта’а мұ сылмандардың Меккеге жорық жасауының қ арсаң ында мушриктерге бұ л туралы кейбір қ ұ пия деректерді жеткізеді жә не осылайша оларғ а мұ сылмандарғ а қ арсы кү ресте кө мектеседі.

Убайдуллаһ ибн Ә бу Рафи’адан оның былай дегені жеткізіледі: «Мен ‘Алидің, Аллаһ оғ ан разы болсын, былай дегенін естігенмін: “Бірде Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ә з-Зубайрді, ә л-Миқ дад ибн ә л-Асуадты жә не мені біс істі орындау ү шін аттандырып, былай деді: « Хах бағ ына қ арай аттаның дар, ол жерде хаты бар ә йелді табасың дар. Одан сол хатты алып қ ойың дар». Біз ө зіміздің аттарымызды (ә лгі) бақ қ а жеткенше қ уа бердік. Сол жерде біз (сол) ә йелді кө рдік те, оғ ан: «Хатты бер! », - дедік. Ол: «Менде хат жоқ! », - деді. Біз: «Бізге хатты бермесең, сенің киімің ді шешіп тастаймыз! », - дедік. Содан соң ол шашының арасынан хатты алып шық ты, ал біз оны алып, Аллаһ тың Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ айта оралдық. Бұ л хатта Хатыб ибн Ә би Бальта’а Мекке мушриктеріне Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) кейбір жоспарлары туралы жазғ ан болатын. Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Сені бұ ғ ан не итермеледі, уа, Хатыб! » - деді. Хатыб: «Уа, Аллаһ тың Елшісі, мағ ан қ атысты қ орытынды шығ аруғ а асық па! Мен қ ұ райштық тардың арасында тұ рдым, бірақ мен олардың қ атарынан (руласы) емеспін. Мухажирлердің Меккеде мал-мү лкі мен жанұ яларын қ орғ айтын қ андас туысқ андары бар. Ал мен олармен қ андас туысқ андығ ым болмағ андық тан, олардың арасынан отбасымды қ орғ айтын ө зіме одақ тас тапқ ым келіп еді. Мен мұ ны істегенімнің себебі - кү пірлік, діннен бас тарту, немесе кү пірлікке жақ ын болу емес! » Сонда Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Ол сендерге шындық ты айтты! », - деді. Сонда Умар (Аллаһ оғ ан разы болсын): «Уа, Аллаһ тың Елшісі, мағ ан рұ қ сат бер, мен бұ л екіжү здінің басын шауып тастайын! », - деді. Бұ ғ ан Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп жауап берді: «Ол - Бадр шайқ асының қ атысушысы, сен қ айдан білесің, Аллаһ Бадр шайқ асының қ атысушыларына қ арады да: «Қ алағ андарың ды істең дер, ө йткені мен сендерді кешірдім» , - деген шығ ар» ”. ә л-Бухари 3007.

Бұ л хадис ә ртү рлі пайдалы нә рселерді қ амтиды жә не оларғ а ерекше тоқ талып кету қ ажет:

1 – Егер біреу жорамалды тү рде кү пірлікті қ амтитын бір нә рсені істесе немесе айтса, оның ісі егжей-тегжейлі қ арастырылып, оны бұ ғ ан итермелеген нә рсе анық талмайынша, оғ ан қ атысты бірден діннен шық қ андық туралы ү кім қ олданылмайды.

Бұ ғ ан дә лел болып табылатын нә рсе – Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Хатыбтан: «Бұ ғ ан сені не итермеледі, ә й, Хатыб?! » - деп, оны бұ ғ ан не итермелегенін сұ рағ аны. Ал адамдардың іс-ә рекеттері кү пірліктен басқ а ешнә рсені тұ спалдамайтын болса, онда олардың ақ талулары қ абылданбайды да, олардың діннен шық қ андығ ы туралы ү кім шығ арылады. Аллаһ тың Елшісі де (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Аллаһ тың, Оның Елшісінің жә не оның аяттарының ү стінен кү лген кейбір сахабалармен осылай істеді, ө йткені олардың іс-ә рекеттері кү пірліктен ө зге ешнә рсені білдірмеді. Жә не олардың ақ талуларының барлығ ына ол тек Аллаһ Тағ аланың мына аяттарын қ айталай берді: «Кешірім сұ рамаң дар. Сендер иман келтіргеннен кейін кә пір болдың дар» («ә т-Тә убә » сү ресі, 66).

2 – Сондай-ақ бұ л хадис кә пірлерге кө мек пен қ олдау кө рсету барлық кездерде адамды діннен шығ аратын ұ лы кү пірлік бола бермейтініне нұ сқ айды. Ө йткені мұ сылмандардың ә скери қ ұ пияларын ашу жә не оларды кә пірлерге жеткізу (ал осыны тура Хатыб та, Аллаһ оғ ан разы болсын, істеген болатын) кә пірлерге мұ сылмандарғ а қ арсы кө мектесу болып табылады. Алайда солай бола тұ ра, Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оны кү пірлікте айыптамады.

Сондық тан ғ алымдар кә пірлерге қ атысты кө рсетілетін сү йіспеншілік пен оларғ а кө мектесуді Исламнан шығ аратын іс-ә рекет деп санау ү шін, кә пірлердің діндеріне деген махаббат пен сол махаббаттары ү шін кө мектесулері себеп (яғ ни айғ ақ ) болуын қ ажетті шарт ретінде шығ арады. Сө йтіп, кә пірлерге қ атысты сү йіспеншілік пен кө мек белгілі-бір себепсіз, бірден ө здігінше кү пірлік болып табылмайды.

3 – Осы хадистен алынатын тағ ы бір пайда: егер осындайды жасағ ан адам ақ талуын келтіріп, мұ ны кә пірлерге, олардың діндеріне, сенімдеріне деген сү йіспеншіліктен жә не олардың діндерінің жең іске жетуін қ алағ андық тан істемегенін айтса, бұ л одан қ абыл алынады.

Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Ол сендерге шындық ты айтты! » - деп, Хатыбтың ақ талуын қ абылдағ аны осының белгісі болып табылады.

Біреу бұ л хадис туралы: «Елші (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Хатыбтың рас айтып тұ рғ анын Аллаһ тың уахиі арқ ылы білгендіктен, оның ақ талуларын қ абыл етті. Ал уахи тоқ тағ аннан кейін, біз Хатыбтың амалындай амал істеген адамдардың рас айтқ анын қ алайша біле аламыз жә не Аллаһ тың Елшісінен (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) кейін кім олардың рас айтып жатқ андығ ын растап, оларды ақ тай алады?! », - деп айтуы мү мкін.

Жауап: Ия, іс жү зінде Хатыбтың сө здерінің растығ ын тек Аллаһ тың Елшісі ғ ана (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) тани алатын еді, ө йткені ол мұ ны Аллаһ тан тү скен уахи арқ ылы білді, ал ол қ айтыс болғ аннан кейінгі оның ү мметіне келер болсақ, олар адамның жү регіндегісін Аллаһ тың сотына қ алдырып, адамдарғ а тек олардың сыртқ ы ә рекеттері мен сипаттарына сә йкес ү кім шығ аруы керек жә не осындай ақ талуларды келтірген кез келген адамнан оларды қ абылдаулары қ ажет. Ал біз ғ айыпты біле алмайтынымыз себепті, Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) бізге адамдарғ а олардың сыртқ ы кө ріністері жә не сипаттары бойынша ү кім етуді бұ йырды. Бұ ны Усама ибн Зайдтің, Аллаһ оғ ан разы болсын, хадисі нұ сқ айтындай:

«Ө з кезінде Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) бізді Хуракатқ а аттандырды (Жухайна тайпасына ә скери жорық жө нінде айтылып тұ р), ал біз оларғ а таң ертең гісін шабуыл жасадық. Мен олардың бірін қ уа бастадым, ал ол мен оны қ уып жеткен кезде: «Аллаһ тан басқ а қ ұ лшылық қ а лайық ты қ ұ дай жоқ! » - деп дауыстай салды, бірақ мен оғ ан найзаммен соқ қ ы беріп ө лтірдім. Ал осыны істегендіктен жаным тыныш таппады да, мен бұ л туралы Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) баяндап бердім. Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Ол: «Аллаһ тан ө зге қ ұ лшылық қ а лайық ты қ ұ дай жоқ! » - деп айтқ ан соң, оны ө лтірдің бе, сонда?! », - деді. Мен: «Алайда ол мұ ны ө лімнен қ орық қ андық тан айтты ғ ой! », - дедім. Сонда ол (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Сен не, оның бұ ны шынайы (ық ыласты тү рде) айтқ ан-айтпағ анын білу ү шін, оның жү регін кесіп кө рдің бе?! », - деді де, мен Исламды осы кү нге жеткенімнен бұ рын қ абылдағ аныма ө кінгенімше, бұ л сұ рақ ты қ айталап қ оя берді». Қ араң ыз: «Сахих Ә л-Бухари»/4296; «Сахих Муслим»/96.

Сондық тан да «Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Хатыбтың ақ талуын, оның рас екендігін Аллаһ тан білгендігі себепті қ абылдады» деп айтуғ а болмайды. Ө йткені егер Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) алдында дұ рыс емес нә рсе немесе сө гіске лайық нә рсе істелсе, ол ешқ ашан ү ндемей қ алмайтын. Ал егер Хатыбтың ақ талуы сияқ ты ақ талулар есепке алынбағ анда, Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) одан оның қ андай да бір ақ талуы бар ма екенін мү лде сұ рамас еді жә не мұ ндай ақ талудың ешқ андай кү ші болмағ анда, ол ү ндемей қ алмас еді, ө йткені Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Сү ннеті – бұ л оның істері мен сө здері, сондай-ақ оның ү ндемей мақ ұ лдауы. Ал аталғ ан жағ дайда Елші (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Хатыбтың сө здерін ө зінің ү нсіздігімен растады да, сол арқ ылы олардың ақ талу болып табылатынын жә не есепке алынатынын білдірді. Мұ ның ү стіне, оның қ андай да бір ақ талуы бар ма екенін анық тау осындай ақ талудың жарамды екенін мойындауды нұ сқ айтын Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) іс-ә рекеті болып табылады. Ал дә л осы (нә рсе) аталғ ан мә селенің ө зегі болып табылады.

4 – Тағ ы да бұ л хадис тың шы (шпион) мұ сылманды ө лім жазасымен жазалау мә селесі ә мірдің қ арауына қ алдырылатынын білдіреді. Жә не біз кө ре алатынымыздай, Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Хатыбты ө лім жазасына кесуге бө гет болатын себеп бар болғ андық тан, нақ тырақ айтқ анда, Хатыб Бадр соғ ысының қ атысушысы болғ андық тан, оны ө лтіруді бұ йырмады. Омар: “ Уа, Аллаһ тың Елшісі, мағ ан рұ қ сат бер, мен бұ л екіжү здінің басын шауып тастайын! », - деді. Бұ ғ ан Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп жауап берді: «Ол - Бадр шайқ асының қ атысушысы, сен қ айдан білесің, Аллаһ Бадр шайқ асының қ атысушыларына қ арады да: «Қ алағ андарың ды істең дер, ө йткені мен сендерді кешірдім», - деген шығ ар? ».

Сө йтіп, тың шы мұ сылманды мұ сылмандардың ә мірінің ү кімімен ғ ана ө лім жазасымен жазалауғ а болатыны жә не егер ол осы жазаны орындауғ а кедергі болатын бір себепті кө рсе, оны тірі қ алдыратыны тү сінікті болды.

Алайда Хатыбтың Бадр шайқ асына қ атысуы оның кү пірлігіне бө гет болатын себеп болады деп санауғ а болмайды (бұ л туралы ә л-Макдиси ө зінің «Ибраһ им ү мметі» деп аталатын ең бегінде айтатынындай). Ө йткені егер оның іс-ә рекеттері кү пірліктен ө зге еш нә рсені білдірмейтін болғ анда, ол кә пір болар еді, ә рі оның бұ рынғ ы істеген барлық істері бекер болар еді жә не оғ ан ешқ андай пайда ә келмес еді, ө йткені біз білетініміздей, адамның кү пірлігі оның бұ рынғ ы барлық игі амалдарын жояды.

Мұ нымен қ оса мен білім иелерінің осы ұ станымды жақ тайтын кейбір сө здерін келтіргім келеді.

Ибн Таймийя, Аллаһ оны рахым етсін, былай деген: «Ақ иқ атында, адамның иманы кү шті болса, иманның барлық тармақ тары бірігеді де, бірін-бірі кү шейтеді жә не егер иман ә лсіз болса, бұ л қ ұ былыс болмайды. Егер жү ректе нық сенім, таным, Аллаһ қ а жә не Оның Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) деген махаббат кү шейсе, бұ л міндетті тү рде адамды Аллаһ тың дұ шпандарына деген жек кө рушілікке алып келеді, бұ л жө нінде Аллаһ Тағ ала былай деп айтқ анындай: «Егер олар Аллаһ қ а, Пайғ амбарғ а жә не оғ ан тү сірілген Қ ұ ранғ а иман келтірген болса, оларды дос тұ тпас еді. Бірақ олардың кө бі бұ зақ ылар» («ә л-Мә идә » сү ресі, 81).

Ол сондай-ақ былай деді: « Аллаһ қ а, Ақ ырет Кү ніне иман келтірген адамдардың арасында Аллаһ қ а, Елшісіне қ арсы келгендерді сү йетіндерді кө рмейсің, тіпті олар – аталары, не балалары, яки ағ айын-туыстары болса да! » (ә л-Муджә далә 58: 22).

Алайда адамнан оларғ а (Аллаһ тың дұ шпандарына) қ атысты туысқ андық байланыстың немесе жеке басының мү дде-мұ қ тажының себебінен сү йіспеншілік кө рініс табуы мү мкін, ал бұ л – иманды ә лсірететін, бірақ оны кә пірге айналдырмайтын кү нә!

Осындай нә рсе Хатыб ибн Ә бу Балта’амен, ол мушриктерге Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) кейбір жоспарлары туралы жазып жібергенде, орын алғ ан. Содан кейін Аллаһ ол туралы: « Ә й мү міндер! Менің дү шпандарымды да, ө з дү шпандарың ды да қ амқ оршы жә не кө мекші етіп алмаң дар. Олар сендерге келген шындық қ а қ арсы келсе де, оларғ а сү йіспеншілікпен ашыласың дар » (ә л-Мумтахана 60: 1), - деген аятты тү сірді.

Тура сол сияқ ты нә рсе Са’д ибн ‘Убадамен ол Ибн Убайғ а (екіжү зділердің басшысы) араша тү скен кезде орын алды, бұ л жө нінде Айшағ а жабылғ ан жала туралы деректе келтірілетіндей. Сол кезде ол Са’д ибн Му’азғ а: «Аллаһ пен ант етемін, сен ө тірік айттың! Сен оны ө лтірмейсің жә не мұ ны істей де алмайсың! », - деді. Ал Айша былай деген: «Ол бұ ғ ан дейін салиқ алы адам болатын, алайда оны (тайпасы ү шін) ашу-ыза билеп алды».

Жә не осындай кө мескіліктің себебінен Умар да: «Рұ қ сат ет, мен бұ л екіжү здінің басын шауып тастайын! », - деп Хатыбты екіжү зді деп атады. Бұ ғ ан Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Ол – Бадр шайқ асының қ атысушысы », - деп жауап берді. Ал Умар Хатыбтың істегені себепті оны екіжү зді деп атағ анда тауиль жасағ ан еді.

Сондай-ақ Усайд ибн Худайрдың Са’д ибн ‘Убадағ а: «Сен ө тірік айттың, біз оны (Ибн Убайды) ө лтіреміз, ал сен – екіжү зділерді қ орғ айтын екіжү здісің! », - деген сө зі де. Бұ л да сө з болып жатқ ан нә рсеге қ атысты.

Сондай-ақ бұ ғ ан Малик ибн Духшумның екіжү зділерге жақ сы қ арым-қ атынас жә не достық кө рсеткені ү шін, оны екіжү зді деп атағ ан сахабаның сө зі де жатады”. Қ з.: “Мә жму’уль-фатауа” 7/522-523.

Шейх ‘Абд ал-Латыф ибн ‘Абд ар-Рахман ибн Хасан ибн Мухаммад ибн ‘Абд ә л-Уаххаб, Аллаһ оны рахым етсін, былай деген: “Хатыб ибн Ә би Бальта’аның оқ иғ асы туралы ойланың дар! Бұ л оқ иғ ада қ аншама пайда бар екендігі туралы (ой қ озғ аң дар)! Ақ иқ атында, ол Аллаһ қ а жә не Оның Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) хижра жасады, алайда ол Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ ұ пиясы туралы меккелік мушриктерге жазып жіберіп, оларғ а Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оларғ а қ арсы жихад жасамақ шы болғ ан жоспарлары туралы хабар жіберді. Ол мұ ны осы арқ ылы Меккеде қ алғ ан отбасы мен мал-мү лкін қ орғ ау ү шін ө зіне одақ тас табу мақ сатында істеді. Ол ә лгі хатты зембілдің ішіндегі ә йелге берді, ал ол оны шаштарының арасына жасырды. Ал Аллаһ тың Ешісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) осы жө нінде уахи тү сті жә не ол Али мен ә з-Зубайрды осы ә йелден хатты тартып алу ү шін аттандырды да, оларғ а оны Хах бағ ының алдынан табатындық тарын айтты. Олар шындығ ында да ә лгі ә йелді сол жерде тауып, оны қ орқ ытып, шаштарының арасына жасырғ ан хатты беруге мә жбү рледі. Сө йтіп Аллаһ тың Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ айтып келді.

Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Хатыб ибн Абу Балта’ны алып келуді бұ йырды да, одан: «Бұ л не? », - деп сұ рады. Ал ол: «Уа, Аллаһ тың Елшісі, мен мұ ны иман келтіргеннен кейін кә пір болып істемедім жә не мұ ны Исламнан бас тарту ү шін де істемедім, мұ ны тек осы халық тың қ олдауын алу ү шін жә не сол арқ ылы отбасым мен мал-мү лкімді қ орғ ау ү шін істедім», - деді. Ал сол кезде Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Ол сендерге шындық ты айтты! Оны жіберің дер! », - деді. Ал Умар: «Уа, Аллаһ тың Елшісі, бұ л екіжү здінің басын шауып тастауғ а рұ қ сат бер! », - деп, Хатыбты ө лтіруге рұ қ сат сұ рады. Елші (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оғ ан: «Сен қ айдан білесің, Аллаһ Бадр шайқ асының қ атысушыларына қ арады да: «Қ алағ андарың ды істең дер, ө йткені мен сендерді кешірдім», - деген шығ ар», - деп жауап берді де, мына аятты оқ ыды: “Ә й, иман келтіргендер! Менің де дұ шпанымды жә не ө здерің нің дұ шпандарың ды да дос жә не кө мекші етіп алмаң дар! ” («ә л-Мумтахана» сү ресі, 1).

Ал Аллаһ Хатыбқ а қ атысты иман есімімен сө йледі жә не оны мумин деп сипаттады, ал оның істегеніне деген тыйым баршағ а қ атысты, осы аяттың уахи етілуіне тек ол ғ ана себепкер болса да. Жә не бұ л аят Хатыбтың жасағ аны - мууә лә т екендігіне жә не ол кә пірлерге шектен тыс сү йіспеншілік танытқ анына, жә не мұ ндайды жасағ ан адам адасушылық қ а тү скендігіне нұ сқ айды.

Алайда Елшінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын ) «Ол сендерге шындық ты айтты! » деген сө здері оның осы себепті кә пір болмағ анына ап-айқ ын жә не тікелей нұ сқ ау болады, ө йткені ол Аллаһ қ а жә не Оның Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) иман келтірген болып қ ала берді жә не осығ ан ешбір кү мә н келтірмеді, ал мұ ны ол тек дү ниелік мақ саттар ү шін істеді. Ал егер ол кә пір болғ анда, онда Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оны жіберің дер деп айтпас еді.

Жә не Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) «Сен қ айдан білесің, Аллаһ Бадр шайқ асының қ атысушыларына қ арады да: « Қ алағ андарың ды істең дер, ө йткені мен сендерді кешірдім», - деген шығ ар?! » деген сө здерін оны кү пірлікте айыптауғ а кедергі болатын себеп деп айтуғ а болмайды.

Ө йткені біз егер біреу кә пір болса, оның кә пір деп танылуына жә не оғ ан қ атысты кә пірлердің ү кімін жү ргізуге кедергі бола алатын алдынғ ы игі істерінің ешбірі қ алмайды деп білеміз. Ақ иқ атында, кү пірлік барлық алдынғ ы амалдарды жояды, бұ л жө нінде Аллаһ Тағ ала былай деп айтқ анындай: « Кім иманғ а қ арсы шық са, Сонда оның ғ амалы жойылды жә не ол Ақ ыретте де зиян етушілерден болады » (“ә л-Мә ида”сү ресі, 5).

Ол, сондай-ақ былай деді: “Егер олар ортак қ осса еді, ә рине олардың істеген амалдары жойылып кетер еді” (“ә л-Ә нғ ам” сү ресі, 88). Кү пірлік, бір ауызды келісім бойынша, иманды жә не бү кіл амалдарды бекер етеді жә не осыда ешқ андай кү мә н жоқ.

Ал Аллаһ Тағ аланың: “Егер сендерден біреу оларды ө здерінің кө мекшілері жә не достары деп санаса, ол солардың бірі болып табылады” (“ә л-Мә ида” сү ресі, 51); “ Аллаһ қ а, Ақ ырет Кү ніне иман келтірген адамдардың арасында Аллаһ қ а, Елшісіне қ арсы келгендерді сү йетіндерді кө рмейсің ” (“ә л-Муджадә лә ” сү ресі, 22); сондай-ақ: «Ә й, мү міндер! Сендерден бұ рын Кітап берілгендерден діндерің ді сайқ ы- мазақ қ а ойыншық еткендерді дос тұ тпаң дар жә не кә пірлерді де дос кө рмең дер. Егер мү мін болсаң дар, Аллаһ тан қ орқ ың дар» (“ә л-Мә ида” сү ресі, 57), - деген сө здеріне келер болсақ, Сү ннет осы ү шін қ ажетті шарттарды қ ойып, бұ л аяттарды егжей-тегжейлі етіп тү сіндіріп берді жә не оларда жалпы нақ тыланбағ ан тү рде достық таныту тұ спалданғ анына нұ сқ ады.

Ал кә пірлерге деген мұ ндай жақ ындық тық тың негізі мыналар болып табылады: сү йіспеншілік, кө мек, достық жә не оның тү рлері. Жә не ә рбір кү нә ү шін уә де етілген жазаның ө з денгейі бар”. «Ә д-дурару ә с-санийя» 1\472-474

Шарх «ә л-Жә ми’ ә с-Сахихқ а» жасалғ ан тұ сіндірмеде былай деп айтылғ ан: “Кім: «Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оның рас айтқ андығ ын Аллаһ тан білгендіктен оны кешірді, ал біз Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ө лімінен кейін мұ ны анық тауғ а қ абілетті емеспіз», - деп айса – қ ателеседі, ө йткені Аллаһ тың заң ережелері адамдарғ а олардың сыртқ ы ә рекеттерінің негізінде қ олданылады. Мысалы, Аллаһ Ө зінің Елшісін (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оның сахабаларының арасында ө мір сү ретін жә не бойларында кә пірлердің сенімдерін алып жү рген екіжү зділер туралы хабарлады, бұ ғ ан қ оса Ол олардың ә рбіріне атын атап нұ сқ ады, алайда сонымен бірге олар сырттай Исламды ұ станып, тілдерімен ө здерін мұ сылман деп атап жү ргендерінде оларды ө лтіруге жә не тұ тқ ынғ а алуғ а рұ қ сат етпеді. Жә не осылайша, сыртқ ы кө ріністер бойынша, барлық адамдарғ а ү кім ету қ ажет жә не осы біздің имамдарымыздан да жеткізіледі”. Мухаммад Ильяс, Мухаммад Анур 1/23. «Умм ә л-Кура» Университеті, Кұ ран мен Суннет бө лімі.

Бұ л имамдардың (Аллаһ оларды рахым етсін) біреуі – имам ә ш-Шафи’и Хатыбтың хадисіне жасағ ан шархында былай деген: “Бұ л хадисте, мен сағ ан келтіргендерге қ оса, жорамалдардың негізінде шариғ и қ аулыларды шығ арудан бас тарту қ ажеттігіне нұ сқ ау бар. Хатыбтың хаты да ол ө зінің ә рекеттері ү шін ақ талғ ан кезінде, нақ ты айтқ анда ол мұ ны Исламғ а кү мә н келтірмей, тек ө зінің отбасын қ орғ ау ү шін істегенін айтқ анында, ақ иқ атында да шындық ты айтты, ә рі сол сияқ ты ол мұ ны Исламнан шық қ ысы келмей, қ ателікпен жасады. Ал сондай-ақ оның ә рекеттері ең жаман нұ сқ аны да (екіжү зділікті) тұ спалдады. Алайда оның ә рекеттерінің шындығ ында нені тұ спалдағ анын анық тауда оның сө здері анық таушы болды.

Сө йтіп, Аллаһ тың Елшісі (Аллаһ тың оғ ан игілігі мен сә лемі болсын) оны тірі қ алдыру туралы қ аулы шығ арды жә не бұ л істе (Хатыбтың діннен шық қ андығ ы туралы) мү мкін болғ ан болжамғ а сү йенбеді.

Мен Хатыбтың ә рекетінен ең жаман сыртқ ы ә рекет жасағ ан ешкімді білмеймін, ө йткені Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ ұ пиясы, басқ а адамдардың қ ұ пиларымен салыстырғ анда, ең ұ лы жә не сақ талуғ а ең лайық ты қ ұ пия еді. Аллаһ тың Елшісінің ө зінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ ұ пиясын, ол кө пқ ұ дайшылдарғ а кенеттен тап бергісі келгенде, ашып берген адамның ақ талуы одан қ абыл етілді жә не ол осы ә рекеті ү шін сө гіске лайық болуына қ арамастан, Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оғ ан қ атысты жү рекке кіруі мү мкін болғ ан жорамалды пайдаланбады. Сондық тан да, мұ ндайды (Хатыбтың ә рекетін) Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) дү ниеден ө ткеннен кейін жасағ ан адам, Хатыбқ а қ арағ анда, қ ауіпсіздеу жағ дайда жә не оның ақ талулары қ абыл болуғ а лайық тырақ ».

Сонда имам ә ш-Шафи’иге мынандай сұ рақ қ ойылды: «Ал сен біреу: «Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) Хатыб туралы: «Ол шындық ты айтып тұ р! » - деп, оның шындығ ында да шындық ты айтып тұ рғ анын білген соң жібере салды», - деп айтады деп ойламайсың ба, ө йткені оның ә рекеттері қ арама-қ айшы нә рсені де тұ спалдады ғ ой? »

Имам ә ш-Шафи’и былай деп жауап берді: “Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) екіжү зділер (иман келтіргенін мә лімдегенде) ө тірік айтқ анын білді, бірақ оларды сыртқ ы Исламдарының негізінде тірі қ алдырды. Ал егер ол Хатыбқ а қ атысты ө з шешімін тек ол шындық ты айтып тұ рғ андығ ы туралы ө зінің білімінің (яғ ни уахидің ) негізінде шығ арғ ан болғ анда, онда ол екіжү зділерді, олардың ө тірік айтып жатқ анын (тағ ы да уахидің негізінде) біліп, ө лім жазасына бұ йырар еді. Алайда ол ә рбір адамғ а оның сыртқ ы амалдары бойынша ү кім шығ арды да, олар ө з жү ректерінде не жасырғ анын Аллаһ қ а қ алдырып қ ойды, оның ө лімінен соң ү кім ететін қ азылар жахилиет кезінде жеткілікті себеп болып саналатын нә рсенің негізінде ү кім шығ армаулары ү шін. Жә не Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) қ андай ү лгімен ү кім шығ арғ андығ ы, қ андай да бір оқ иғ а осыдан ерекшеленетіндігі туралы нұ сқ ау оның ө зінен немесе Аллаһ тың Кітабында келмейінше, немесе (оны жеткізушілердің ) саны «олар оның Сү ннетін білмейді» деп айтуғ а мү мкіндік бермейтін мұ сылмандардан жетпейінше, барлық жағ дайда жалпы ереже болып табылады”. “Китаб ә л-Умм” 4/250.

2 – Ал егер сендер, Аллаһ сендерге береке берсін, мұ сылмандарғ а қ арсы, кә пірлерге олардың дініне деген сү йіспеншіліктің себебінен жасалатын кө мектің жә не басқ а сылтаумен (мотивпен) жасалатын кө мектің айырмашылығ ын жақ сылап тү сініп алсаң дар, онда, сондай-ақ фиқ х ғ ылымының мына ережесін де тү сінесің дер: «Мығ ым сенім жай кү мә нмен жойылмайды». Ал осы ереженің ә мірлерге қ атысты қ олдануы Аллаһ тың Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) хадисімен нығ айтылады.

Убада бин ә с-Самиттің, Аллаһ оғ ан разы болсын, былай дегені жеткізіледі: «(Кезінде) Пайғ амбар, оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын, бізді ө зіне шақ ырды, ал біз оғ ан ант бердік, жә не ө зге нә рселердің қ атарында ол бізден бізге жең іл жә не ауыр болғ ан кезде де, ө зімізге заң ды тү рде тиісті болғ ан нә рселерден айырғ ан кезде де (оғ ан) бағ ынатынымыз жә не қ ұ лшынысты болып, қ ұ лық сыздық танытпайтынымыз туралы ант беруімізді талап етті. Біз заң ды ә мірді билігінен қ ұ латуғ а ұ мтылмаймыз (деп ант бердік), ал Ол, Аллаһ тың оғ ан игілігі мен сә лемі болсын: «Тек қ ана (оның ) айқ ын кү пірлікке тү скенін кө рмесең дер, жә не бұ л жө нінде сендерде Аллаһ тан дә лелдер болса», - деді». ә л-Бухари «Сахих», № 7056 хадис; Муслим «Сахих», № 1709 хадис.

Бұ л хадис ә мірді кү пірлікте айыптау ү шін тө мендегідей шарттарды ө зіне қ амтиды:

1) «… кіргенін кө рмесең дер …» – яғ ни оның кү пірлігі кө руге болатын сезінерлік іс-ә рекет болуғ а тиіс.

2) сондай-ақ «… кіргенін кө рмесең дер …» деген сө здер ә мірдің кү пірлігін белгілі біреудің кө руі ғ ана жеткіліксіз жә не оны мұ сылмандардың тобы кө руі қ ажетті екендігіне нұ сқ айды.

3) ол «... кү пірлік. .. » жасауы қ ажет. Ал кү нә жасауы себепті ол кә пір болмайды, тіпті егер олар ұ лы кү нә лар болса да.

4) «… айқ ын кү пірлік …» – яғ ни жорамалды емес, айқ ын кү пірлік.

5) «… бұ л жө нінде сендерде Аллаһ тан дә лелдер болса » – яғ ни кез келген дә лелдердің болуы жеткіліксіз, бірақ олар Аллаһ тан, яғ ни Қ ұ ран мен Сү ннеттің анық екі мағ ынасыз нұ сқ аулары бар сенімді мә тіндері болуы қ ажет.

Сө йтіп бұ л хадис келесі негізді бекітеді: мұ сылман ә мірі оның мұ сылман еместігі дә лелденбейінше мұ сылман болып қ ала береді, жә не біз оның айқ ын кү пірлікке тү скенін кө рмесек жә не бұ л жө нінде бізде Аллаһ тан дә лелдер болмаса, бұ ғ ан сенбейміз. Сондық тан да ә мірді кә пір деп жариялау ү шін жай ғ ана жорамалдар мен кү мә ндардың болуы жеткіліксіз. Ал іс осылай болып тұ рғ ан уақ ытында, негізге оралып, оны мұ сылман деп есептеу қ ажет.

Дә л осы себептен де Ә һ ль ә с-Сунна уә л жама’а ғ алымдары нақ ты тұ лғ аны кү пірлікте айыптау мен жалпы мағ ынадағ ы кү пірлікте айыптаудың арасын ажыратады. Мысалы, қ андай да бір сө здер немесе істерді кү пірлік деп айтуғ а болады, алайда бұ л «осыны істеген адам кә пір болып табылады» дегенге нұ сқ амайды. Ө йткені қ андай да бір сө здер немесе істер кү пірлік болып табылады деген тұ жырым жалпы мағ ынадағ ы кү пірлікте айыптауғ а жатады.

Ал нақ ты адамды кү пірлікте айыптау тө мендегі жағ дайдайлардың болғ анында ғ ана рұ қ сат етіледі:

1) Бұ л адамның істері немесе сө здері ү лкен кү пірлік болып табылатындығ ы туралы дә лелді жеткізу.

2) Қ ажетті шарттарды орындау, нақ ты айтқ анда бұ л адамда оның істеп жатқ ан істері кү пірлік болып табылатындығ ы туралы сенімді білімнің болуы жә не ол осы істі қ асақ ана орындағ анына кө з жеткізу.

3) Кү пірлікте айыптауғ а кедергі болатын себептердің болмауы, мысалы: ол осыны білімсіздікпен істеді дегенді растайтын надандық; ол осыны қ асақ ана істемегенін растайтын мә жбү рлеу; қ ателік жә не бұ рыс тү сіну.

Осыны тү сінген кезде, ә мірлерді кә пір деп жариялау оң ай іс емес екендігі жә не бұ л іс-ә рекет ү зілді-кесілді тү рдегі сенімге мұ қ таж екендігі сіздерге тү сінікті болады. Ө йткені сенімді жә не сендіретін тү рде бекітілген (анық болғ ан) нә рсе тура сол сияқ ты сендіретін нә рсемен ғ ана жойылады, ал тү рлі кү мә ндармен мұ ны істеу мү мкін болмайды.

3 – Жоғ арыда айтылғ андардан сіздер ә мірлерді кү пірлікте айыптау жете тә сілге жә не анық тауғ а мұ қ таж екендігін алуың ыз мү мкін еді. Алайда осы ү кімді нақ тылау жә не нақ ты бір ә мірге қ атысты қ олдану ү шін ғ алымдардан ө зге ешкімге жү гінуге болмайды. Ө йткені мұ ндай мә селелерді шешу ү шін тек соларғ а ғ ана жү гінуге болады.

Аллаһ Тағ ала былай деді: « «Қ ашан оларғ а (мұ сылмандарғ а) аманшылық тан немесе қ ауіп-қ атерден хабар келсе, олар оны жайып жібереді. Егер олар оны Пайғ амбарғ а не ө здерінің іс басындағ ыларына ұ сынса, олардан оның мә н-жайын зерттей алатындар білер еді. Егер сендерге Алаһ тың кең шілігі, мейірімі болмаса еді, шайтанғ а ермегендерің ө те аз болар еді». («ә н-Ниса» сү ресі, 83)

Ал енді бү гінгі кү нде мә селе қ алай шешіліп жатқ анына кө з салайық. Мысалы, Сауд Арабиясы америкалық тарғ а жә не антитеррорлық коалицияғ а кіретін мемлекеттерге Ирак пен Ауғ аныстанның мұ сылмандарына қ арсы кө мектесуде деген мә лімдеме.

Осы мә лімдеменің қ аншалық ты дұ рыс екенін талдап шығ айық:

Тіпті егер Сауд Арабиясының ү кіметі осындай кө мекті қ ашан да болса ә йтеуір кө рсетті дегенмен келіскеннің ө зінде де, мынандай сұ рақ туындайды: «Мұ сылмандар кә пір мемлекетіне оның ө зге бір кә пір мемлекетіне қ арсы соғ ыста кө мектесуіне бө гет бола алатын бірде бір себеп бар ма? »

Имам Ахмадтың Муснадында Зу Михмардан Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп айтқ ан хадисі жеткізіледі: «Бір кездерде сендер византиялық тармен бейбіт келісім жасасасың дар жә не олармен бірге олардың дұ шпандарына қ арсы соғ ысып, жең іске жетесің дер де, ә скери олжағ а ие боласың дар. Сосын сендер жоталы алқ апқ а тү сесің дер де, ол жерде бір византиялық крестті кө теріп: «Крест жең ді! », - деп айтады, сонда оғ ан бір мұ сылман жақ ындап, оны ө лтіреді жә не осыдан кейін византиялық тар келісім-шартты бұ зады да, қ ырғ ын орын алады, олар сендерге қ арсы жиналады да сексен ту болып шабуыл жасайды, ал ә рбір тумен бірге он мың болады». Имам Ахмад «Муснад» 34/28 № 12826; Ә бу Дауд «Сунан»/2767; Ибн Мажжә һ /4089. Бұ л хадистің сахихтығ ын имам Ахмадтың «Муснадын» зерттеушілер растағ ан.

Бұ л хадисте Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ислам ү мметі византиялық тармен бейбіт келісім жасасады жә не олармен бірге олардың дұ шпандарына қ арсы соғ ысады деп айтып ө теді. Жә не осығ ан қ оса, Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) мұ сылмандар осы себепті кә пір болады деп айтпайды. Ал бұ л кә пірлерге басқ а бір кә пірлерге қ арсы кө мектесу адамды Исламнан шығ аратын достық тың кө рінісі болып табылмайтындығ ына тікелей жә не анық нұ сқ ау болып табылады.

Ал егер Сауд Арабиясы бә рібір кә пірлерге кө мектесті дегенге келіссек, іс жү зінде болғ аны – бұ л кә пірлердің БААС-тық мемлекетіне қ арсы орын алғ аны (БААС – Ирактың Социалистік партиясы). Ал Сауд Арабиясы, егер осы іс жү зінде анық талса, осылайша бір кә пірге екінші кә пірге қ арсы кө мектесті, ал мұ ның ешқ андай оқ асы жоқ жә не бұ л Исламнан шығ армайды.

Ал Ауғ аныстанның мұ сылмандарына қ арсы кә пірлерге кө мектесуге келер болсақ, бұ л - істің шынайы мә нін бұ рмалау. Ө йткені Сауд Арабиясы Талибан билігін мойындағ ан жә не жауласқ ан тараптарды (Солтү стік Альянс пен Талибан мең зеліп тұ р) бітімге келтіруге тырысқ ан, сондай-ақ олардың делегациясын ө з территориясында Ардақ ты Мекке қ аласында, Аллаһ тың Ү йі болғ ан Қ ағ баның қ абырғ аларының жанында қ абылдағ ан жер бетіндегі жалғ ыз мемлекет шығ ар?!

Осы тараудың мазмұ нын қ орытындылай келе, бұ л мә лімдемелер Сауд Арабиясы мемлекетін кә пірлердің мемлекеті деп жариялауғ а жеткіліксіз жә не дұ рыс емес деп толық сеніммен айтуғ а болады. Ал негізге оралып, біз: «Сауд Арабиясы басқ ару жағ ынан да, елдің тұ рғ ындары жағ ынан да ислам мемлекеті болып табылады», - деп мә лімдейміз. Ал оғ ан қ атысты біз осы тарауда сө з еткен тү рлі мә лімдемелер - ү зілді-кесілді сенімді жоя алмайтын жорамал мен кү мә ннан басқ а еш нә рсе емес, ал біз дә л сол сенімді ұ станамыз! Ал Аллаһ тура жолғ а нұ сқ айды! »

Қ араң ыз: «Байрақ ә л-Умма» (10-26-беттер).

Орысшағ а аударғ ан: Жалиль Ә бу Рамазан

Қ азақ шағ а орысшадан аударғ ан: «Ислам терроризмге қ арсы» сайтының редакциясы