Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексі 55 страница

2. Тө рағ алық етушi:

1) қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасады деп кү дiк келтірілетін немесе айыпталатын;

2) сот iсi жү ргiзiлетiн тiлдi бiлмейтiн адамдарды, мылқ ауларды, саң ырауларды, зағ иптарды;

3) мү гедек болып табылатын басқ а да адамдардың сот отырысына толық қ анды қ атысуын қ амтамасыз етудің ұ йымдастырушылық не техникалық мү мкiндiктері болмағ ан кезде, оларды процеске қ атысушылармен талқ ыламастан, алқ аби мiндеттерiн атқ арудан босатады.

3. Тө рағ алық етушi:

1) алпыс бес жастан асқ ан адамдарды;

2) ү ш жасқ а толмағ ан балалары бар ә йелдердi;

3) ө зiнiң дiни нанымына байланысты ө зінің сот тө релiгiн жү зеге асыруғ а қ атысуы мү мкiн емес деп есептейтін адамдарды;

4) қ ызметтiк мiндеттерiн орындаудан алаң датылуы қ оғ амдық жә не мемлекеттiк мү дделерге едә уiр зиян келтiруi мү мкiн адамдарды (дә рiгерлер, мұ ғ алiмдер, ә уежолдарының ұ шқ ыштары жә не басқ алар);

5) сот отырысына қ атыспау ү шiн дә лелдi себептерi бар ө зге де адамдарды, олардың ауызша немесе жазбаша ө тiнiшi бойынша, процеске қ атысушылармен талқ ыламастан, алқ аби мiндеттерiн атқ арудан босатуы мү мкін.

4. Тө рағ алық етушi алқ абиге кандидаттардан сотта қ аралатын iстiң мә н-жайлары туралы хабардар екенін анық тайды.

5. Тө рағ алық етушi алқ абиге кез келген кандидатты осы адамғ а заң сыз кө рсетiлген ық пал ету, онда теріс пiкiрдің болуы, ол iстiң мә н-жайларын процестік емес кө здерден емес, басқ а кө здерден бiлуi салдарынан оның объективтiлiгiне негiздi кү мә н келтiрiлсе, сондай-ақ алқ абиге кандидат алқ аби ретiнде iстi қ арауғ а қ атысқ ан кезде объективтi болмау мү мкiндiгiн кө рсететiн басқ а да себептермен iс бойынша алқ абидiң мiндеттерiн атқ арудан босатады.

641-бап. Алқ абиге кандидаттардың ө здiгiнен бас тартуы туралы

мә селелердi шешу

Тө рағ алық етушi алқ абиге кандидаттардан олардың қ айсыбiрiн iстi қ арауғ а қ атысудан босату ү шiн заң да кө зделген себептердiң бар-жоғ ы туралы сұ райды. Келген алқ абиге кандидаттардың ә рқ айсысы ө зінің алқ аби мiндеттерiн орындауына кедергi келтiретiн дә лелдi себептерін кө рсетуге, сондай-ақ ө здiгiнен бас тартуды мә лiмдеуге қ ұ қ ылы. Тө рағ алық етуші тараптардың пікірін тың дап, алқ абиге кандидаттың ө здігінен бас тартуын қ анағ аттандыру не қ анағ аттандырудан бас тарту туралы қ аулы шығ арады.

642-бап. Алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық бiлдiру туралы

мә селелердi шешу

Алқ абиге кандидаттардың ә рқ айсысына мынадай жағ дайларда, егер:

1) алқ абиге кандидат осы iс бойынша жә бiрленушi, азаматтық талапкер, азаматтық жауапкер болып табылса, куә ретiнде шақ ырылса не шақ ырылуы мү мкiн болса;

2) алқ абиге кандидат осы қ ылмыстық iс бойынша iс жү ргiзуге сарапшы, маман, аудармашы, куә гер, сот отырысының хатшысы, анық таушы, тергеушi, прокурор, қ орғ аушы, кү діктінің, айыпталушының заң ды ө кiлi, жә бiрленушiнiң ө кiлi, азаматтық талапкер немесе азаматтық жауапкер ретiнде қ атысса;

3) алқ абиге кандидат жә бiрленушiнiң, азаматтық талапкердің, азаматтық жауапкердiң немесе олардың ө кiлдерiнiң, айыпталушының, сотталушының немесе оның заң ды ө кiлiнiң, прокурордың, қ орғ аушының, тергеушiнiң немесе анық таушының туысы немесе жекжаты (ағ а-iнiсi, апа-қ арындасы-сің лісі, ата-анасы жә не ерлi-зайыптылардың баласы) болып табылса;

4) алқ абиге кандидат осы iске жеке, тiкелей немесе жанама мү дделi деп санауғ а негiз беретiн ө зге де мә н-жайлар болса, прокурор, жә бiрленушi, азаматтық талапкер, азаматтық жауапкер жә не олардың ө кiлдерi, сотталушы жә не оның қ орғ аушысы оғ ан қ арсылық білдіруді мә лiмдеуге тиiс.

Тө рағ алық етуші тараптардың пікірін тың дап, алқ абиге кандидаттық тан ө здігінен бас тартуды қ анағ аттандыру не қ анағ аттандырудан бас тарту туралы қ аулы шығ арады.

643-бап. Алқ абиге кандидаттарғ а уә жсiз қ арсылық бiлдiру

1. Егер осы Кодекстiң 642-бабының талаптарын орындау нә тижесiнде сот отырысына қ атысу ү шiн алқ абиге кандидаттардың он жетiден астамы қ алса, тө рағ алық етушi алқ абиге кандидаттардың қ алғ ан санын жариялайды, одан кейiн олардың тегi кө рсетiлген билеттердi жә шiкке салады, билеттердi араластырады жә не жә шiкте он жетi билет қ алу ү шiн одан қ анша қ ажет болса, сонша билеттi алып тастайды.

2. Тө рағ алық етушi осы баптың бiрiншi бө лiгiнің талаптары орындалғ аннан кейiн мемлекеттiк айыптаушының, сондай-ақ сотталушының жә не (немесе) оның қ орғ аушысының уә жсіз қ арсылық білдіруді жү ргiзуі ү шiн алқ абиге кандидаттардың тегi кө рсетiлген қ алғ ан он жетi билеттi бередi, оның нә тижесiнде алқ абиге он екi кандидат қ алуғ а тиiс.

3. Мемлекеттiк айыптаушы, сотталушы жә не оның қ орғ аушысы тө рағ алық етушi арқ ылы алқ абиге кандидаттардың қ айсыбірінен ө зiн таныстыруын сұ рауғ а қ ұ қ ылы.

4. Егер iске бiр сотталушы қ атысса, алқ абиге екі кандидатқ а уә жсіз қ арсылық білдіруді – мемлекеттiк айыптаушы, одан кейiн алқ абиге ү ш кандидатқ а уә ждеусіз қ арсылық білдіруді сотталушы жә не (немесе) оның қ орғ аушысы кө рсетiлген кезектiлiкпен жү ргiзедi.

5. Егер iске бiрнеше сотталушы қ атысса, мемлекеттiк айыптаушы ә рi кеткенде алқ абиге екi кандидатқ а қ арсылық білдіруге қ ұ қ ылы. Бұ л ретте алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіру – сотталушылардың ө зара келiсуi бойынша, ал мұ ндай келiсу болмағ ан жағ дайда, егер мү мкiн болса, қ арсылық білдірілетін алқ абиге кандидаттардың санын олардың арасында тең бө лу арқ ылы жү ргiзiледi.

6. Осы баптың бесiншi бө лiгiнің талаптарын орындау мү мкiн болмағ ан жағ дайда, бiрнеше сотталушының алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіруі барлық сотталушының тегі кө рсетілген билеттердi жә шiкке салып, жеребе тастау арқ ылы жү ргiзiлуге тиiс. Жеребе тастау қ арсылық білдірілмеген алқ абиге кандидаттардың санына тең санда жү ргiзiледi. Тө рағ алық етушi сотталушының тегi кө рсетiлген билеттi жә шiктен қ анша рет алса, алқ абиге сонша кандидатқ а сотталушы қ арсылық білдіруге қ ұ қ ылы.

7. Сотталушылардың қ айсыбiрiнiң алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіру қ ұ қ ығ ынан бас тартуы басқ а сотталушылардың алқ абиге кандидаттардың кемiнде он екiсi қ алғ анғ а дейiн оларғ а қ арсылық білдіру қ ұ қ ығ ына шек қ оюғ а ә кеп соқ пайды.

8. Мемлекеттiк айыптаушы, сотталушы немесе оның қ орғ аушысы алқ абиге кандидаттардың тегi кө рсетiлген билеттерге уә ждерiн кө рсетпей-ақ, қ ойылғ ан қ олдарымен бекітілген «қ арсылық білдіру» деген жазу арқ ылы алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіруді мә лімдеуі мү мкiн.

9. Сотталушы ө зiнiң қ орғ аушысына алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіру қ ұ қ ығ ын жү зеге асыруды тапсыруғ а қ ұ қ ылы. Егер сотталушы ө зiнiң алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіру қ ұ қ ығ ынан бас тартса, онда қ орғ аушы оның келiсiмiнсiз алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіруге ө з бетiнше қ атысуғ а қ ұ қ ылы емес.

10. Сотталушы немесе iске бiрнеше сотталушы қ атысса, барлық сотталушы ө здерiнiң алқ абиге кандидаттарғ а қ арсылық білдіру қ ұ қ ығ ынан бас тартқ ан жағ дайда, олардың қ арсылық білдіруі жеребе тастау арқ ылы жү ргiзiледi, оның барысында сот отырысының тө рағ алық етушiсі не хатшысы алқ абиге кандидаттың қ аншасына қ арсылық білдірілуі мү мкiн болса, қ арсылық білдірілмеген сонша алқ абиге кандидаттардың тегi кө рсетiлген билеттердi жә шiктен алып тастайды.

11. Тараптар уә жсіз қ арсылық білдірген алқ абиге кандидаттардың тегi кө рсетiлген билеттер iс материалдарына қ оса тiгiледi.

644-бап. Жеребе тастау арқ ылы алқ абилер алқ асын қ ұ ру

1. Сотта iстi қ арайтын алқ абилер алқ асы негiзгi қ ұ рамдағ ы (алқ абилер алқ асының қ ұ рамын қ ұ райтын) он жә не қ осалқ ы екi алқ аби қ ұ рамында жеребе тастау арқ ылы қ ұ рылады.

2. Алқ абилер алқ асын қ ұ ру ү шiн тө рағ алық етушi қ арсылық білдірілмеген алқ абиге кандидаттардың тегi кө рсетілген билеттердi жә шiкке салады, оларды араластырады жә не бiр-бiрлеп он екi билеттi алады, ә рбір ретте билетте кө рсетiлген алқ абиге кандидаттың тегiн жариялайды. Егер алқ абилер алқ асын қ ұ рудың дұ рыстығ ына ық пал ететiн қ андай да бiр бұ зушылық қ а жол берiлмесе, алқ абилер алқ асы қ ұ рылды деп танылады. Бұ л ретте жеребе тастау арқ ылы iрiктелген алғ ашқ ы он алқ аби – негiзгi қ ұ рамның алқ абиi, ал соң ғ ы екеуi қ осалқ ы алқ аби болып есептеледi.

3. Қ арсылық білдіру туралы мә селенi шешу кезiнде немесе алқ абилер алқ асын қ ұ ру кезiнде оның қ ұ рылуының дұ рыстығ ына ық пал еткен қ андай да бiр бұ зушылық қ а жол берiлсе, сондай-ақ бiр немесе одан да кө п алқ абиді мемлекеттiк қ ұ пияғ а жіберуден бас тартылғ ан жағ дайда, тө рағ алық етушi алқ абилер алқ асының қ ұ рылуын жарамсыз немесе ол қ ұ рылғ ан жоқ деп жариялайды жә не алқ абиге кандидаттарғ а толық кө лемiнде қ айта iрiктеy жү ргiзедi.

4. Сот отырысының хатшысы жеребе тастау арқ ылы iрiктелген он екi алқ абидiң тегiн жә шiктен билеттер қ алай алынса, сол тә ртiппен сот отырысының хаттамасына енгiзедi. Жеребе тастау арқ ылы iрiктелген алқ абилердiң тегi жә не олардың саналатын реттік нө мірі кө рсетiлген билеттер iс материалдарына қ оса тiгiледi.

645-бап. Алқ абилердiң сот талқ ылауына қ атысуының

жалпы шарттары

1. Алқ абилер алқ асын қ ұ ру аяқ талғ аннан кейiн тө рағ алық етушi алқ абилердiң негiзгi қ ұ рамына алқ абилердің орындығ ында оларғ а бө лiнген орындарғ а жеребе тастаумен айқ ындалғ ан тә ртiпке сә йкес отыруды ұ сынады. Алқ абилердiң орындығ ы сот отырысы залында қ атысып отырғ андардан бө лек болуғ а жә не, ә детте, сотталушылардың орындығ ына қ арама-қ арсы орналасуғ а тиiс. Қ осалқ ы екi алқ аби алқ абилердің орындығ ынан ө здері ү шiн арнайы бө лiнген орындарғ а отырады.

2. Осы Кодексте кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, алқ абилер жә не қ осалқ ы алқ абилер сот талқ ылауы кезiнде сот отырысы залында ұ дайы болады.

3. Егер сот талқ ылауы барысында, бiрақ алқ абилер мен судья кесім шығ ару ү шiн кең есу бө лмесiне кеткенге дейiн алқ абилердiң қ айсыбiреуiнiң сот отырысына одан ә рi қ атыса алмайтыны немесе тө рағ алық етушiнің оны сот отырысына қ атысудан шеттеткенi анық талса, онда ол қ осалқ ы алқ абилердiң тегi кө рсетiлген билет жә шiктен қ андай тә ртiппен алынса, сол тә ртiппен қ осалқ ы алқ абимен ауыстырылады. Егер шығ ып қ алғ ан алқ абилердi қ осалқ ы алқ абилермен ауыстыру мү мкiндiгi таусылғ ан жағ дайда, тө рағ алық етушi ө ткен сот талқ ылауын жарамсыз деп жариялайды жә не сот талқ ылауын осы Кодекстiң 638-бабына сә йкес алқ абиге кандидаттарды алдын ала таң дау кезең iне қ айтарады.

4. Егер алқ абилердiң қ айсыбiреуiнiң сот отырысына қ атысу мү мкiндiгiнiң жоқ тығ ы кең есу бө лмесiне кеткеннен кейiн анық талса, онда судья мен алқ абилер сот отырысы залына кiрiп, алқ абидi қ осалқ ы алқ абимен ауыстыруғ а жә не қ айтадан кең есу бө лмесiне кетуге тиiс. Егер шығ ып қ алғ ан алқ абиді қ осалқ ы алқ абимен ауыстыру мү мкіндігі таусылғ ан болса, тө рағ алық етуші ө ткен сот талқ ылауын жарамсыз деп жариялайды жә не сот талқ ылауын осы Кодекстің 638-бабына сә йкес алқ абиге кандидаттарды алдын ала таң дау кезең іне қ айтарады.

5. Кез келген алқ аби осы Кодекстiң 647-бабының тө ртiншi бө лiгiнде белгiленген шектеулердi сақ тамағ ан жағ дайда, iстi қ араудың кез келген кезең iнде iске одан ә рi қ атысудан шеттетiлуi мү мкiн.

6. Алқ абидi шеттетудi тө рағ алық етушi тараптардың қ атысуымен жү зеге асырады, бұ л туралы сот отырысының хаттамасында жазба жасалады.

646-бап. Алқ абилердiң ант қ абылдауы

1. Алқ абилер алқ асы қ ұ рылып болғ аннан кейiн сот отырысының тө рағ алық етушiсі немесе хатшысы сот отырысының залында қ атысып отырғ андардың барлығ ына орындарынан тұ руды ұ сынады. Тө рағ алық етушi алқ абилерге ант қ абылдауды ұ сынып, ө тiнiш жасайды.

2. Қ ылмыстық сот iсiн жү ргiзуге алқ аби ретiнде қ атысу ү шiн осы Кодексте белгiленген тә ртiппен iрiктелiп алынғ ан адам мынадай мазмұ ндағ ы мә тінін айтып, ант қ абылдайды: «Алқ абидiң мiндеттерiн атқ аруғ а кiрiсе отырып, ө з мiндеттерiмдi адал жә не бейтарап атқ аруғ а, сотта қ аралғ ан істің барлық дә лелдемелерін, дә лелдерін, мә н-жайларын назарғ а алуғ а, ерiктi азамат жә не ә дiл адам ретiнде iстi ө зiмнiң iшкi нанымым мен ар-ожданым бойынша шешуге салтанатты тү рде ант етемiн».

Алқ аби «Ант етемін» деген сө здерді айтып, ант қ абылдағ анын растайды.

3. Алқ абилердiң ант қ абылдағ аны туралы сот отырысының хаттамасына жазба жасалады.

68-тарау. АЛҚ АБИЛЕР Қ АТЫСАТЫН СОТТЫҢ

IСТI ТАЛҚ ЫЛАУ ЕРЕКШЕЛIКТЕРI

647-бап. Алқ абидiң қ ұ қ ық тары, мiндеттерi жә не оның ә рекеттеріне

iстi қ арауғ а байланысты қ ойылатын шектеулер

1. Тө рағ алық етушi алқ абилерге олардың қ ұ қ ық тарын, мiндеттерiн жә не олардың ә рекеттеріне iстi қ арауғ а байланысты қ ойылатын шектеулерді тү сiндiредi, сондай-ақ мiндеттердi бұ зу мен шектеулердi сақ тамаудың салдарлары туралы ескертедi.

2. Алқ абидің:

1) iстiң мә н-жайларын ө зiнiң iшкi нанымы бойынша ө з бетiнше бағ алау жә не алқ абилер алқ асының алдына қ ойылатын сұ рақ тарғ а жауап беру мү мкiндiгін алу ү шiн сотта қ аралатын дә лелдемелердi зерттеуге қ атысуғ а;

2) процеске қ атысушыларғ а тө рағ алық етушi арқ ылы сұ рақ тар қ оюғ а;

3) заттай дә лелдемелердi, қ ұ жаттарды тексерiп қ арауғ а, жергілікті жердi жә не ү й-жайларды тексерiп-қ арауды жү ргізуге, сот тергеуiндегi барлық басқ а да ә рекеттерге қ атысуғ а;

4) тө рағ алық етушiге заң нама нормаларын, сондай-ақ сот отырысында жария етiлген қ ұ жаттардың мазмұ нын жә не iске қ атысты ө зiне тү сiнiксiз басқ а мә селелердi тү сiндiрудi сұ рап ө тiнiш жасауғ а;

5) сот отырысы кезiнде жазбалар жасауғ а қ ұ қ ығ ы бар.

3. Алқ аби:

1) сот отырысында тә ртiп сақ тауғ а жә не тө рағ алық етушiнiң заң ды ө кiмдерiне бағ ынуғ а;

2) алқ абидiң мiндеттерiн атқ ару ү шiн, сондай-ақ сот отырысында ү зiлiс жарияланса немесе iстi тың дау кейiнге қ алдырылса, сот талқ ылауын жалғ астыру ү шiн сот кө рсеткен уақ ытта келуге;

3) сотқ а келуге мү мкiндiгi болмағ ан жағ дайда, тө рағ алық етушiге келмеудiң себептерi туралы алдын ала қ ұ лағ дар етуге мiндеттi.

4. Алқ аби:

1) iстi тың дау кезiнде сот отырысының залынан кетуге;

2) iстi тың дау кезiнде сот қ ұ рамына кiрмейтiн адамдармен тө рағ алық етушiнiң рұ қ сатынсыз iс бойынша сө йлесуге;

3) iстi талқ ылау барысында мә лiметтердi сот отырысынан тыс жинауғ а;

4) жабық сот отырысына қ атысуына байланысты ө зiне белгiлi болғ ан мә н-жайлар туралы мә лiметтердi жария етуге, сондай-ақ кең есу бө лмесiнiң қ ұ пиясын бұ зуғ а қ ұ қ ылы емес.

5. Алқ абидiң ө з мiндеттерiн атқ армауы, сондай-ақ осы бапта кө зделген шектеулердi сақ тамауы заң да белгiленген жауаптылық қ а, сондай-ақ тө рағ алық етушiнiң алқ абидi iстi қ арауғ а одан ә рi қ атысудан шеттету мү мкiндiгiне ә кеп соғ ады.

648-бап. Алқ абилер қ атысатын соттың қ ұ зыретi

1. Алқ абилер қ атысатын сот iстi талқ ылағ ан кезде осы Кодекстiң 390-бабы бiрiншi бө лiгiнiң 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8) жә не 14) тармақ тарында кө зделген мә селелер шешiледi.

2. Судья алқ абилердi дә лелдемелер ретiнде жарамсыз нақ ты деректермен таныстыруғ а тиiс емес. Егер сот талқ ылауы барысында осы Кодекстiң 112-бабына сә йкес дә лелдемелер ретiнде жарамсыз нақ ты деректер табылса, тө рағ алық етушi оларды дә лелдемелер қ атарынан алып тастау туралы мә селенi алқ абилер жоқ кезде шешуге, ал мұ ндай дә лелдемелер зерттелген жағ дайда, олардың заң дық кү шi жоқ деп, ал оларғ а жасалғ ан зерттеудi жарамсыз деп тануғ а жә не алқ абилерге шешімдер қ абылдау кезінде оларды ескермеуін тү сіндіруге мiндеттi.

3. Алқ абилер қ атысатын сотта тараптар iстiң талқ ылануынан алып тасталғ ан дә лелдемелердiң бар екенi туралы тө рағ алық етушiнiң рұ қ сатынсыз еске салуғ а, ө з ұ станымын негiздеу ү шiн оларғ а сiлтеме жасауғ а қ ұ қ ылы емес. Кө рсетілген талаптар бұ зылғ ан кезде тө рағ алық етуші процеске қ атысушының сө зін ү зуге жә не оғ ан істен алып тасталғ ан дә лелдемелер туралы еске салуғ а жол беруге болмайтынын ескертуге жә не алқ абилерге процеске қ атысушылар айтқ анды қ абылдамау керектігін тү сіндіруге міндетті. Тө рағ алық етушінің ө кімдеріне бағ ынбағ ан кезде процеске қ атысушығ а осы Кодексте кө зделген тә ртіппен ақ шалай ө ндіріп алу қ олданылуы мү мкін. Сот отырысының хаттамасына тө рағ алық етуші қ абылдайтын, кө рсетілген шаралар туралы тиісті жазба жасалады. Сот, сондай-ақ, сот ісін жү ргізу тә ртібін бұ затын жә не тө рағ алық етушінің заң ды ө кіміне бағ ынбайтын процеске қ атысушығ а заң да кө зделген тә ртіппен шаралар қ абылдау ү шін оғ ан қ атысты жекеше қ аулы шығ ара алады.

649-бап. Алқ абилер қ атысатын сотта iстiң тоқ татылуы

Тө рағ алық етушi, егер сот талқ ылауы кезiнде осы Кодекстiң 35-бабының бiрiншi бө лiгiнде кө зделген мә н-жайлар анық талса, сондай-ақ мемлекеттiк айыптаушы осы Кодекстiң 337-бабының жетiншi бө лiгiне сә йкес айыптаудан бас тартқ ан кезде iстi алқ абилер қ атысатын сотта талқ ылаудың кез келген кезең iнде тоқ татады.

Алқ абилерді сот талқ ылауына қ атысудан босатқ аннан кейін тө рағ алық етуші іс бойынша тиісті қ аулыны жеке-дара шығ арады.

650-бап. Алқ абилер қ атысатын соттағ ы сот тергеуiнiң ерекшелiктерi

1. Алқ абилер қ атысатын соттағ ы сот тергеуi осы Кодекстiң 364 – 378, 381-баптарында белгiленген тә ртiппен жү ргiзiледi.

2. Мемлекеттiк айыптаушы айыптау актісінің қ арар бө лiмiн жария еткен кезде сотталушының сотталғ андық фактiлерi туралы еске салуғ а қ ұ қ ылы емес.

3. Алқ абилер тө рағ алық етушi арқ ылы сотталушығ а, жә бiрленушiге, куә ларғ а жә не сарапшыларғ а осы адамдардан тараптар жауап алғ аннан кейiн сұ рақ тар қ оюы мү мкін. Алқ абилер сұ рақ тарды жазбаша тү рде жазып, тө рағ алық етушiге бередi.

4. Тө рағ алық етушi сұ рақ қ ойғ ан алқ абиге ө зiнiң бас тарту уә жiн хабарлай отырып, ө зі iске қ атысы жоқ, сондай-ақ жетелеуші немесе тiл тигiзу сипатында деп есептейтін сұ рақ тарды қ абылдамауғ а қ ұ қ ылы.

5. Тараптар алқ абилер алқ асының қ атысуынсыз, судья бұ рын iс талқ ылауынан алып тастағ ан дә лелдемелердi, бұ л ретте олардың мә нiн баяндамай-ақ зерттеу туралы ө тiнiшхат беруi мү мкiн. Судья осындай ө тiнiшхатқ а байланысты iс бойынша сот талқ ылауына қ атысушылардың пiкiрiн тың дауды алқ абилер жоқ кезде жү ргiзедi.

Тө рағ алық етуші қ абылдайтын, кө рсетілген шаралар туралы сот отырысының хаттамасына тиісті жазба жасалады.

6. Сотталушының бұ рынғ ы сотталғ андығ ына байланысты, оны қ ұ нық па маскү нем немесе нашақ ор деп тану туралы мә н-жайлар, сондай-ақ алқ абилердiң сотталушығ а қ атысты терiс тү сiнiгiн туғ ызуғ а ық пал ететін ө зге де мә н-жайлар алқ абилердің қ атысуынсыз зерттелуге тиіс.

7. Осы бапта кө зделген тә ртіп бұ зылғ ан кезде тө рағ алық етуші процеске тиісті қ атысушығ а мұ ндай мінез-қ ұ лық қ а жол берілмейтіндігі туралы ескертпе жасауғ а жә не алқ абилерге процеске қ атысушылардың айтқ анына мә н бермеуді тү сіндіруге міндетті. Тө рағ алық етушінің ө кіміне бағ ынбағ ан кезде процеске қ атысушығ а осы Кодексте кө зделген тә ртіппен ақ шалай ө ндіріп алу қ олданылуы мү мкін.

651-бап. Алқ абилер қ атысатын соттағ ы тараптардың жарыссө зi

1. Сот тергеуi аяқ талғ аннан кейiн алқ абилер қ атысатын сот тараптардың жарыссө зiн тың дауғ а кө шедi. Алқ абилер қ атысатын сотта тараптардың жарыссө зi екi бө лiктен тұ рады.

2. Жарыссө здiң бiрiншi бө лiгi мемлекеттiк айыптаушының, жә бiрленушiнiң, қ орғ аушының жә не сотталушының сө здерiнен тұ рады, олар сотталушының бұ рынғ ы сотталғ андығ ын еске салмай, оның кiнә сiнiң дә лелденгенi немесе дә лелденбегенi жө нiндегi ө з ұ станымдарын баяндайды.

3. Тараптар алқ абилер қ атысатын соттың қ арауына жатпайтын мә н-жайларды еске салмауғ а жә не сот отырысында зерттелмеген дә лелдемелерге сiлтеме жасамауғ а тиiс. Тө рағ алық етушi мұ ндай сө здердi ү зiп тастайды жә не алқ абилердiң ү кiм шығ ару кезiнде осы мә н-жайларды есепке алмауғ а тиiс екендiгiн оларғ а тү сiндiредi. Тө рағ алық етушінің ө кіміне бағ ынбағ ан кезде процеске қ атысушығ а осы Кодексте кө зделген тә ртіппен ақ шалай ө ндіріп алу қ олданылуы мү мкін.

4. Жарыссө здiң екiншi бө лiгi мемлекеттiк айыптаушының, сондай-ақ жә бiрленушiнiң, азаматтық талапкердің жә не жауапкердiң немесе олардың ө кiлдерiнiң, қ орғ аушының жә не сотталушының сө здерiнен тұ рады, оларда сотталушының ә рекеттерiн саралау, жаза тағ айындау, азаматтық талап қ ою мә селелерi бойынша ұ станымдары баяндалады. Жарыссө здiң екiншi бө лiгi алқ абилердiң қ атысуынсыз ө ткiзiледi.

652-бап. Алқ абилер қ атысатын соттағ ы репликалар жә не

сотталушының соң ғ ы сө зi

1. Жарыссө здiң ә рбiр бө лiгiнде сө з сө йленiп болысымен жарыссө зге қ атысушылардың бә рiнiң реплика айтуғ а қ ұ қ ығ ы бар. Соң ғ ы реплика айту қ ұ қ ығ ы қ орғ аушығ а тиесiлi. Сот жарыссө здерінің екінші бө лігінде репликалар алқ абилер жоқ кезде айтылады.

⇐ Предыдущая 48 49 50 51 52 53 545556 57 Следующая ⇒