Микобактериялар ұғымы. Туберкулез қоздырғышы

Микобактериялар ұ ғ ымы. Туберкулез қ оздырғ ышы

Микобактериялар –қ ышқ ылғ а тө зімді бактериялар, грам он таяқ шалар.
Микобактериялардың қ ұ рамында 70-80% майлы қ ышқ ылдар бар.
Цил-Нилсен бояу ә дісі арқ ылы анық тайды.
Осы тұ қ ымдасқ а туберкулез жә не алапес қ оздырғ ыштары жатады.

Туберкулез қ оздырғ ышы. 1882ж Р. Кох туберкулез қ оздырғ ышын ашқ ан. Туберкулез ауруы кө п таралғ ан. БДҰ болжамы бойынша алдынғ ы 10 жылдарында туберкулезді 90 млн жұ қ тырады, 30 млн адам ө леді. Қ азақ стан туберкулез ауруы таралуы бойынша, барлық ТМД елдерінің ішінде бірінші орында тұ р.

Микобактериялар систематикасы.

Тұ қ ымдасы- Mycobacteriaseae
Тү ысы – Mycobacterium
Тү рлері – M. tuberculosis, M. bovis, M. africanum, M. avium, M. leprae.

Туберкулез қ оздырғ ышы

M. hominis, bovis, avium, africanum - сә л иелген таяқ шалар, спора, капсула тузбейді, қ озғ алмайды.
Орталарғ а талапшыл – картоп, глицерин, сарыуызды талап етеді, баяу ө седі 30-45 тә улік.
Элективты орталар - Левенштейн –Йенсен ортасы, Бучин ортасы, Петраняни ортасы.
Тығ ыз орталарда –R пішінді колониялар тузеді – ірі, ә жімделген, сары тү сті, қ ұ рғ ақ.

Туберкулез қ оздырғ ышының биохимиялық қ асиеттері

1. Ферментативтік қ асиеттері тұ рақ ты емес, диагностика ү шін манызы жоқ.

2. Эндотоксин тү зеді – туберкулин деп аталады, осы токсинді Кох ашқ ан.

3. Фтиоидты, микол қ ашқ ылдары адам тіндерін бұ зады, балауыз, корд-фактор токсигендік қ абілеті бар.

4. Корд-фактор микобактерияларды фагоцитоздан қ орғ айды. Аяқ талмағ ан фагоцитоз байқ алады.

Туберкулез эпидемиологиясы

Инфекция кө зі ауру адам, жануарлар.
Жұ ғ у жолдары – экзогенді (ауа тамшы, ауа шан), тұ рмыстық қ арым қ атынас, алиментарлы, жынысты жолмен, эндогенді – қ ан жә не лимфа арқ ылы.
Туберкулез – созылмалы қ алғ ымалы инфекция. Туберкулездің біріншілік жә не екіншілік тү рлері болады.

Патогенезі. Қ оздырғ ыш тыныс жолдары, шырышты қ абық шалар жә не терідегі жаралар арқ ылы енеді.
Бірінші ошағ ы - ө кпе немесе ішек жолдарының лимфа бездері. Осы жерде гранулематозды қ абыну пайда болады, туберкула деген томпешік пайда болады. Тө мпешік эпителоидты, лимфоидты, плазматикалық жазушалардан, макрофагтардан, алып кө пядролы Лангханс жазушалырынан тұ рады жә не ортасында некроз байқ алады. Осы гранулеманы - Гон ошағ ы деп атайды.

Гранулема, лимфоангит, лимфоаденит бү л біріншілік туберкулезды ошақ пневмонияғ а акеледі.
Осы ошақ тан қ оздырғ ыш гематогенды жә не лимфогенды жолмен басқ а мү шелерге тарайды.
Егер иммунитет жоғ ары болса- гранулема дә некер капсуласына оралады, осы ошақ та туберкулез таяқ шасы анабиозғ а ұ шырайды, сақ талады.
Алиментарлы жолмен жұ қ қ анда туберкулез таяқ шасы ішек лимфа бездерін зақ ымдайды.

Клинкалық кө рніс бойынша басты 3 тү рі бар:

1. Балалардың жә не жасө спіпмдердің бірінші (алғ ашқ ы) туберкулездік интоксикациясы

2. Тыныс органдарының туберкулезі

3. Жү йелермен органдардың туберкулезі

12 Следующая ⇒