Э.Кречмер типологиясы

Э. Кречмер типологиясы

ХХғ. темперамент туралы пікір айтқ андардың бірі жә не ерекше кең інен таралғ ан Э. Кречмердің ұ сынғ ана типологиясы. Ол 1921ж. Ө зінің «Тә н қ ұ рылысы жә не мінез» атты белгілі ең бегінде темперамент адамның тә н қ ұ рылысының белгілі психикалық ерекшеліктерімен байланысты болатындығ ын дә лелдейді. Э. Кречмердің теориясы Еуропада кең інен тарады. Бұ л теория дене бітімінің теориясы деп аталынды. Ол адамның 3 дене бітімінің типін бө ліп кө рсетуге мү мкіншілік берді.

Кречмер дене бітімінің аталғ ан типтеріне сә йкес темпераменттің 3 типін ажыратады:

1) Шизотимик – дене қ ұ рылымы лептосоматикалық немесе астеникалық. Психикасы бұ зылғ анда шизофренияғ а бейім болып келеді. Тұ йық, тік мінезді, кө зқ арасын ө згертпейді. қ оршағ ан ортағ а қ иындық пен бейімделеді.

– дене қ ұ рылымы пикниктік. Психикасы бұ зылғ анда маниакальді.

2) Циклотимик – депрессивті психозғ а бейім. Шизотимикке қ арсы тип. Қ оршағ ан адамдармен қ арым-қ атынасы тез тү седі.

3) Иксотимик – дене бітімі атлеттік. Психикалық ауытқ уларда эпилепсияғ а бейім. Салмақ ты, мимикасы мен жестері ұ стамды. Ойлау икемділігі жоғ ары емес, белгілі жағ дайларда орнын ө згерткенді ұ натпайды, қ айта қ оныстанғ анда жә не ауысқ анда қ иыншылық пен бейімделеді.