Оқу іс-әрекетінің

Білім беру саласы: Шығ армашылық

Ұ йымдастырылғ ан оқ у іс ә рекетінің тү рі: Музыка

Оқ у іс-ә рекетінің тақ ырыбы: «Сиқ ырлы ә уендер»

Оқ у іс-ә рекетінің

мақ саты:

Білімділік: «Ақ қ у» кү йін тың дау жә не жетігенаспабымен танысу. Жетіген аспабының пайда болуы туралы аң ызды тың дау

Дамытушылық : Кү й тілін ұ ғ ыну. Қ азақ тың ұ лттық музыкалық аспаптарында ойнауды мең геру.

Тә рбиелік: Балаларды ұ йымшылдық қ а, ә демілікті сезінуге тә рбиелеу.

Қ олданылатын ә діс- тә сілі: Ә ң гімелеу, сұ рақ жауап.

Кө рнекілік: Слайд сурет, аспаптар, бейне таспа, ү н таспа.

Оқ у іс- ә рекетінің кезең дері	Музыка жетекшінің іс-ә рекеті	Балалардың іс-ә рекеті
Мотивациялық қ озғ аушылық	Балалар «Ата толғ ауы» Н. Тілендиев кү йімен залғ а кіреді «Сө з басы сә лем» демекші сә лемдесіп алайық. Балалар сиқ ырлы музыканың дыбыстарымен біз «Сиқ ырлы ә уендер» мұ ражайына келдік. Бірақ мұ ражайдын есіктері жабық. Қ ұ лпын немен ашамыз? Мұ ражай қ ызметкері: Сә леметсің дер ме, балалар! Біздің мұ ражайғ а Қ ош келдің іздер! Бұ л мұ ражайды кө ру ү шін сендер менің тапсырмаларымды орындаң ыздар. Ритмикалық ширату. Тапсырма: Ою ө рнектерге қ арап би қ имылдарын кө рсетің дер «Тұ марша» «Шаң ырақ » «Бү ркіт тырнақ » «Қ ошқ ар мү йіз» -Жарайсың дар балалар! міне қ азақ тың жиһ аздары бө лімін тамашалаң ыздар. -Балалар, сендер осы жерден қ андай оюларды білесің дер, атап берің іздерші.	Ү лкенге де сіз Кішіге де сіз Баршаң ызғ а қ ұ рметпен Бас иеміз біз Балалар музыка залының безендірілуіне қ арайды. Кілтпен Сә леметсіз бе! Балалар шең берге тұ рып, қ имылдарды орындайды. Тұ марша, қ ошқ ар мү йіз, бота мойын. Осыдан кейін балалар орындық тарғ а барып жартылай шең бер жасап отырады.
Ұ йымдастырушылық ізденістік	- Ал, балалар, енді келесі есіктін ар жағ ында не барын білейік. Мұ ражай қ ызметкері: Менің де сендерге аудио тапсырмам бар. Аспаптарды ү нінен танып, атап берің дер. Ол аспаптар жайлы не білесіздер? Слайдта жауабы кө рсетіледі. Жарайсың дар балалар! міне қ азақ тың ұ лттық аспаптары бө лімін тамашалаң ыздар. Балалар, сендерге осы жерде қ ай аспап таныс емес? Жетіген туралы біздің мұ ражай қ ызметкерлері айтып берсін. Жетіген - қ азақ халқ ының кө п ішекті шертпелі аспабы. Жалпы тұ рқ ы ұ зынша, жә шік тектес етіп жасалады. Бетіне жұ қ а тақ тайдан қ ақ пақ жабылып, ү н беретін ойық тары салынады. Жетіген — жасалуы да, ойналу ә діс-тә сілі де ө те кү рделі аспап. Ертеректе ел арасында сақ талғ ан кө не жетігеннің ішегі аттың қ ылынан тағ ылып, тиектің орнына асық тар пайдаланылатын болғ ан. Аспаптың қ ұ лақ кү йі осы асық тарды ә рлі-берлі жылжыту арқ ылы келтірілген. Ішек сандары жетеу болғ андық тан, аспап Жетіген аталғ ан. Енді балалар осы жетіген туралы аң ыз тың дайық. (кү йдің сү йемелдеуімен аң ызды оқ имын) Ерте кезде ауылда бір қ ария тұ рады. Оның жеті ұ лы болғ ан. Бір жылы қ атты жұ т болып, адамдар тамақ сыз қ алады, сө йтіп қ арияның ү йіне қ айғ ы орнайды. Балалары бірінен соң бірі дү ние салады. Қ айғ ы басқ ан қ ария кепкен қ у ағ ашты ойып, аспап жасайды. Ә р баласы қ айтыс болғ ан сайын аспаптың бетіне бір ішек жасап тағ ып сазды мұ ң ғ а толы жоқ тау ә нін салады. Осы жеті ішектен жеті тү рлі ә уен шығ арып, ә р баласының мінез-қ ұ лқ ын, жү ріс тұ рысын суреттеген екен. “Жетіген деген атау екі сө зден тұ рады: жеті жә не ә н” - “жетіген” деген ұ ғ ымды береді. «Кел ойнайық » атты ә ріп ойын ойнайық. Шарты: Ә р ә ріптің астына жазылғ ан сандарды ретімен қ ойса, шертпелі аспаптың аты шығ ады. Жауабы: Жетіген. Е Е І Ж Н Т Г 6 2 4 1 7 3 5 Мұ ражай қ ызметкері: Балалар сендер қ андай қ азақ композиторларын білесің дер? Есік ашылады. Музыка тың дау: Н. Тілендиев қ азақ тың ә йгілі кү йші композиторы, дирижер, дә улескер домбырашы. Оның «Ақ қ у», «Аң сау», «Арман», «Ата толғ ауы», «Ә лқ исса», «Қ орқ ыт туралы аң ыз», «Кө ш керуені», «Махамбет», «Фараби сазы» сияқ ты кү йлері бар. «Қ ыз Жібек», «Қ илы кезең », «Менің атым Қ ожа», «Қ арлығ аштың қ ұ йрығ ы неге айыр», «Ақ сақ қ ұ лан» фильмдерінің музыкасын жазғ ан. Балалар, ал кү й дегеніміз не, естерің е тү сірің дерші? Ендеше «Ақ қ у» кү йін тың дайық. -музыканың ерекшелігі қ андай? Музыка бізге қ андай кө ң іл кү йді жеткізеді? Сендер домбыраның нені жырлағ анын естідің дер? Музыка бізге нені жеткізеді? Тұ ла бойына сұ лулық тұ нғ ан қ ұ с патшасы – ақ қ у кіршіксіз тазалық тың символы. Бұ л кү й ақ қ у қ ұ стың бейнесін ө те керемет ашып кө рсеткен. -Балалар сендер музыканың музыкалық аспаптарда ө мір суретінін білесің дер, сонымен қ атар музыка біздің дауысымызда да ө мір сү реді. Ә демі шығ уы ү шін дауыстарымыз, Ә сем ә нге саламыз біз. Дауыс жаттығ уы: «До-ре-ми» Балалар ә н айту ережелерін ұ мытпайық. Денемізді тік ұ стап, тү зу отырамыз. Слайдта ә ннін мә тініне сә йкес суреттер кө рсетіледі. Ә н: «Домбыра сазы» И. Нү сіпбаев Балалар мен сендерге бір ә ннің ү зіндісін орындаймын сендер ол ә н қ алай аталатынын еске тү сіріндер. Ә нді фортепианода ойнаймын. Жарайсың дар олай болса осы ә нді нақ ышына келтіріп орындайық. Музыкалық дидактикалық ойын: Аспаптарды ойналуына қ арай топтастыр. Шертпелі, ү рмелі, ұ рмалы, (ыспалы) Музыкалық аспапта ойнау: Ал енді, достарым, бә ріміз бірге оркестрде ойнаймыз! Аспаптарың ды алың дар! Оркестр «Біз ө мірдің гү ліміз» Сө зі Ә Дү йсенбиевтікі Ә ні Б. Ғ изатовтікі	Домбыра: Екі ішектің бірін қ атты, Бірін сә л-сә л кем бұ ра. Нағ ыз қ азақ, қ азақ емес, Нағ ыз қ азақ -домбыра Асатаяқ: Сылдырлайды қ олың да Асатаяқ сылдыры Ырғ ап, шайқ ап ойнасаң Ү н шығ ады ә демі. Дауылпаз: Дабыл қ ағ ып дауылпаз Белгі беріп тұ рады Ұ рып ойнап кө рсен сен Кө не дыбыс шығ ады Шаң қ обыз: Шаң қ обыз ү ні ерекше, Пішіні де бө лекше Дыбысы оның біздерді Жетелейді ертегіше Балалар таныс емес аспапты кө рсетеді. Балалар рет ретімен тұ рады, ә ріптерді оқ иды. Жауабы: Жетіген Балалар: Қ ұ рманғ азы, Қ орқ ыт ата, Тә ттімбет, Дә улеткерей. Ш. Қ алдаяқ ов, Дина ә жей. кү й дегеніміз- бұ л аспаптық шығ арма. Бірнеше аспаптың ү нін естідім. Қ ұ стың кө л бетінде қ алғ ып бара жатқ анын. Қ анатын қ ақ қ аны. Ұ шып бара жатқ аны елестеді. Дауыс жаттығ уын жасайды. Балалар жауабы Ә нді орындайды. Балалар ұ рмалы ү рмелі ішекті аспаптарды топтастырады Музыкалық аспаптарда «Біз ө мірдің гү ліміз» ә нін орындайды.
Рефлексиялық тү зетушілік	Жетіген қ андай аспап? - «Жетіген» сө зі қ андай екі сө зден шық қ ан? - Неден жасалады? - Басқ а аспаптардан айырмашылығ ы қ андай? - Ертеде ішектері неден жасалғ ан? Ойналуына қ арай қ андай аспапқ а жатады? Жетіген пішіні қ андай? Сендерге бү гінгі іс ә рекет ұ нады ма? Несімен ұ нады? Қ оштасады Музыка ырғ ағ ымен залдан балалар шығ ады.	Кө п ішекті аспап “Жетіген деген атау екі сө зден тұ рады: жеті жә не ә н” - “жетіген” деген ұ ғ ымды береді. Жетіген аспабы ағ аштан жасалынғ ан Ертеде ішектерді аттын қ ылынан жасағ ан. Пішіні тік тө ртбұ рыш. Балалар алғ ан ә серлерін айтады. Қ оштасады, топтарына барады.

Нә тиже:

Игереді: қ азақ тың ұ лттық музыкалық аспаптарында ойнауды.

Біледі: қ азақ тың ұ лттық музыкалық аспабы жетігенді.

Мең гереді: Кү й тілін ұ ғ ынуды.

12 3 Следующая ⇒