Дина Рычкова

Дина Рычкова

Пӧ лек

Ойлымаш

Николай Иванович шинчажым почо. Ош потолок койо. Йышт гына шыве-шыве мутланыме солныш. Пыкше вуйжым савырале. Черле салтак-влак улыт улмаш. Госпитальыс! Мо… кузе эмлымвер палатыш логалын, нигузе шонен ок му… Тудын тарванымыжым шижын, ик салтакше… шого – чылт рвезыжак огылыс… очыни, офицер… омсаш лекте… «Докторым тышке! » манмыже строгын шоктыш. Пеш вашке омса почылто, доктор пурыш.

- Ну, что ты, Батя… Почему ты нас так сильно пугаешь? Как ты умудрился простудиться до сорока градусов? – порын шыргыжале доктор. Черлын саҥ гажым шыман кучен ончыш, шӱ мжым колышто, кидшержым шотлыш… Вара медицина йылме дене сестралан мом йӱ ктышашым ойлыш. «Все препараты строго по назначению! » - каласыш. Сестра капельницысе эмым вашталтылаш пиже. Николай Иванович, ончычат тудым эмлыше шке врачшым палышат, эркын шыргыжалмыла лие.

- Вот так! Вот так! Веселее улыбку! Будем жить, командир! – манят, доктор палате гыч лекте.

Сестран уколжо деч вара Николай Иванович мален колтыш. Помыжалте йӱ дым. Нер шупшмо йӱ к солна. Койкыжо воктене пӱ кеныште санитар рвезе шинча. Тудым черлым оролаш шынденыт витне. Вет палат: системе деч вара пешак тӱ гӧ лекме шуаш тӱ ҥ алеш… А Николай Ивановичлан кынелаш ок лий. Санитар черлын тарваналтымыжым шиже, содор гына «уткым» одеял йымак чыкыш, пеш кӱ лешан пашам ышташ полшыш… вара шыпак «уткым» туалетыш мушкаш наҥ гайыш. Шоҥ гыеҥ куштылгын шӱ лалтыш. Икмыняр тат гыч санитар пӧ ртыльӧ, поднос гыч шокшо шӱ р пуш нерым чыгылтыш. Рвезе кӱ пчыкым сайын йӧ нештарыш, черлым шындыме семын нӧ лталале. «Николай Иванович, врач обязательно Тендам пукшаш кӱ штен. Ода коч гын, мылам выговор лиеш. Пожалуйста, тиде шокшо чыве бульоным изишак подылза», - йышт сӧ рвалымым умылыш шоҥ гыеҥ. Кочмыжо ок шу гынат, рвезын кумылжым шукташ манын, тошто командир сӧ рвалымым шуктыш. Кӧ ргыжлан моткоч сайын чучын колтыш. Рвезылан уло чон денак тауштыш. Вара «Сынок, иди, отдохни теперь» манын, рвезым колтыш.

Уремыште пычкемыш. Йӱ д кава гыч шӱ дыр-влакын йӱ лымышт коеш.

Эр марте эше торала чучеш. Омо ынде уке. Николай Иванович мо лиймым, тышке кузе логалмыжым угыч лончылаш пиже:

Шыжын пытартыш пагытше. Лышташат чыла йоген пытен. Кайыккомбо каштат коймым чарнен. Мардежат чотак чывыштен колта. Эҥ ер ӱ мбалат южо вере ий дене ковыжлалт шинчын. Ик тыгай кечын Николай Иванович – чодыра орол (вот вет ман ынде: ончычсо боевой командир лесникыш савырнен шинчыныс) – шке чодыра участкыжым ончал савырнаш тарваныш. Кеч кажне кече гаяк эскера гынат, садак лекде ок лий – шыже мучашлалтме татыште браконьер кашак пешак волянат. Вет палат вет… чыла палат, шапшак кашак: тиде жаплан кайыквусат кушкын шуэш, янлык-влакат вийым чумырат, капым поген шуктат. А самырык янлык-влакше моткочак эше доверчивый улыт – илыш опытышт уке эше шол… Вет пычалзын нер йымакыжак лектыт… лӱ дмӧ шотыштат эше укес, калтак…

Тиде чодыраже такшым заповедниклан шотлалтеш, «Уссурийский» маналтеш. Тӱ ҥ олаж деч чылт торажат огыл. Вот и браконьершачет чӱ чкыдын толыт. Нимогай разрешений деч посна янлыкым лочкат. Орол-влакше ончыч шукын ыльыч. Вара, кӧ пала могай амал дене, штатым шагалемдышт. Вот кызыт теве ынде кумло квадрат верлан Николай Иванович оза, воктеныже – вес коллегыже орола, ала-кунам пырля служитлыше йолташыже. Шукерте огыл йыҥ гыртыш, «Унала пурем, вашлий» ман мыскараланыш. Йӧ ра, тудлан мый пеш куанем, мӱ й пӱ ремат вучен шинча…

Шонкален ошкылшыжла, чашкерыште шыве-шово йӱ кым кольо. Шогале да эскераш пиже. Кенета вондер лоҥ га гыч Манюшка лӱ ман казаже тӧ рштен лекте, пеш вашкен озаж воктеке лишеме, йол пелен пызныш да «Мм-э-э-э…» эҥ ыралтыш. Чынжым гын, каза огыл – косуль. Тудым чодыра орол изиж годымак муын конден ыле. Пача тулыкеш кодын улмаш, очыни. Магырен почаҥ ше пачам соско гыч пукшен ашнен. Кугурак лиймекыже, чодырашкат эре пеленже налын: тек посна илаш тунемеш, янлык вет… тудын мӧ ҥ гыжӧ – тайга. Но каза, магырен-магырен, эре мӧ ҥ гак толын, леваш йымак малыме верышкыже пурен возын. Телым гын лесник казам пӧ ртышкак пуртен ашнен – тигр ден пире-влакат тиде верлаште иленыт. «Айда йӧ ра, от греха подальше. Пырляже такшым весела велыс! » Мо оҥ айже, южгунам оза пӧ ртыш вашке пуртен шуктен огыл гын, каза пӧ ртӧ нчыл омсам тӱ кален. Икана эсогыл ик тӱ кыжым рожыш чыкен да катен шынден. Ну, проказник вет… ик тӱ кан каза… воштылчык! Но каза ынде чылт лишыл йолташыже лийын, тудым оза пеш чот йӧ ратен. Манюшкаже… йӧ ратыме Манюшыжо… Да кузе тудым от йӧ ратыже… тыгай ушаным… Да адакшым йӧ раташыжат ынде Николай Ивановичлан кӧ м? Ватыже шукертак илыш гыч каен. Шӱ мжӧ начар улмаш, нигӧ лан ойлен огыл… Марийжын «горячий точкышто» чот сусыргымыж нерген пален налынат, вигак йӧ рлын. Эргыжат ынде илыш корныш пеҥ гыдын тошкалын, воктен олаште ила. Ачаж семынак офицер корным ойырен налын, тоже эре тора командировкылашке коштеш. Ватыжат марийжын частьыштыжак служитла. Ик уныкаже улдалеш да тудыжымат шуэн ужеш. Койышыжо могай лийын гын?.. Ача ден ава эре службышто улыт, эрге утларакшым урем шӱ лыш дене кушкын да… Мо… кӧ ончаш полша: аваж велым коча-кова-влак Украиныште илат. Мӱ ндыр Эрвелыш кеч жаплан толаш пеш сӧ рваленыт витне да, нуно тореш лийыныт… Мый гын тоже теве уныкам ончаш полшаш ярсен омыл… коважат… э-эх! Чон коржеш, конешне, уныка верчын да… Могай койышан лийын гын? Тений теве институтыш тунемаш пурен, «деда, я лесником буду, как ты» манын йыҥ гыртыш кеҥ еж мучаште. Да вет Николай Иванович илажат ынде чодыраште. Оласе пачерже ярак шинча. Коклан коммунальный расход манметым тӧ рлашлан олаш миен толеш, а такшым тудлан пӱ ртӱ сыштӧ пеш келша. Ӱ мыр мучко эре походный илыш дене илен да тудлан нимогай удобство манметат огеш кӱ л – тыгак пеш ласка. Медкомиссий председателет пеш чын каласен чодыраш путёвкым пуэна манмыж дене. Такшым вуят чодыраште ок коршто.

Лӱ дшӧ казам ужын, лесник ӧ рӧ: «Мо тыйже кушеч лектыч? Изиш чодыраште волян кошт манынам ыльыс… Молан тынар чытырет, мо деч лӱ дынат тынар?. »

Кенета чашкер гыч охотничий пий лекте… Айдемым ончыде, вигак каза велыш тарваныш… Каза уло вийын тура сер гычак эҥ ерыш тӧ рштыш. Ий ден ковыжлалташ тӱ ҥ алше эҥ ер вӱ д шу-у-у! веле нӧ лталалте. Николай Иванович самырык годсо реакцийже дене, шижде, пийым винтовкыж дене перен пуыш. Тудыжо йыҥ ысаш пиже. Чашкер гыч, шӱ лешт-шӱ лешт, пеҥ гыде марий куржын лекте. Йыҥ ысыше пийжым ужын, чот сырыш, шоҥ гыеҥ деке куржын тольо да тудымат вӱ дыш шӱ кале. Почешыже винтовкат келгырак верыш чоҥ ештыш. Чот йӱ кшышӧ шыжымсе вӱ д шоҥ гын капшым миллионло име дене шуралтыш. Туштанак почаҥ ше казажым тӱ кыж гыч руалтен, тошто салтак сер деке ияш пиже. Ияш мо… ияшыжат ок лийыс – ий кидым веле пӱ чкеда… Толашен-толашенак, сер деке шуо.

Сер тура, кӱ заш неле… Пыкше-пыкше казам нӧ лтал колтыш… шкежат кыртменак кӱ зен керте… Осал пӧ ръеҥ ден пийын пушыштат кодын огыл, шикшалтыныт. Чот ярныше лесник илемже велыш тарваныш. Шыже мардеж ночко вургем гоч уло капым йӱ лалта, чыташ лийдымын гаяк кылмыкта. Озаж почеш казажат магырен-магырен йорта.

Суртыш пурымеке, оза вигак коҥ га тулым ылыжтыш, вургемым вашталтыш, чайник дене вӱ дым возаквак шындыш, мӱ й пӱ рыжым лукто. Лукышто чытырен шогышо казаж ӱ мбаке тошто одеялжым пыштыш. Тул ваштареш ырен шогылто, пӱ рыжым подыл пытарыш, тӱ ньыкым петырен, одеял йымак пӱ тыралт возо. Йӱ двоштшо мален моли… мо гынат волгалтшаш лишан шинчажым почо. Моткочак йӱ штын чучо… казажын кораҥ дыме тошто одеялымат ӱ мбакыже пыштыш, упшымат упшале… Иктат гыч моткочак шокшо лие – чыла чумен кышкыш… Вара адак кылмыш… Вуй пеҥ еш… Кечымучко тыгак пӧ рдал эртарыш… кочмошумымат ыш шиж… казажым веле тӱ жваке лукто, «Каванысе шудым коч» мане. Йӱ двошт адак пӧ рдале, пӱ жалт нӧ рышӧ вургемжымат вашталтыш… Эрвелеш вийже йӧ ршеш йомо… вуйуш чылт шаланыш…кынелынат ыш керт… Шинчажлан тошто йолташыже-влак кояш тӱ ҥ альыч… шкевуя веле ала-мом вудыматылаш пиже…

Вара тӱ тыраштыла шинчажлан лесник йолташыже койо… «Э-э-э-э ты, Батя, в жару мечешься… Ну-ка, быстро в госпиатль! » манмым умылыш. Йолташ шке йолташыжым одеялже денак пӱ тырале да, «Жигули» кабинышкыже йӧ нештарен шынден, корныжым ола велыш виктарыш. Вара чодыра орол нимат ок шарне. Вот таче веле ынде ушыжо пурен. «Гриша мыйым колымаш деч утареныс…» - поро шонымаш ласкан чонжым ӧ ндале… кумылжо лывыжгыш… Николай Иванович угыч мален колтыш.

Икмыняр кече гыч эргыже толын шуо. «Пап, ты что творишь? Почему себя не бережёшь? » манын, ачажым чот ӧ ндале, «Отпускым налынам» манын ешарыш. Кок арня нигуш торлыде, эре ачаж пелен шинчыш, чылт изи йочам ончымыла аҥ гасланыш, моло койкысо офицер-влак денат сай палыме лие.

Отпуск шижде эртыш – угыч частьыш пӧ ртылашат жапше шуо. Кайыде ок лий – военный айдеме. Ик-кок кече гыч шешкыже толын шуо. Хохлушко тудо хохлушкак – весела ӱ дырамаш. Ачалийшыжым шупшал пытарыш, кондымо йокмам чылаштлан пуэден нале, мо-кузем йодышташ пиже. Малашлан ачалийшын пачерышкыже кошто, Гриш декат звонитлен шуктен, Манюшка нергенат умылен налын, «Смотри, пирылан пуэн ит колто» манынат ойлен. Пеш весела да поро ӱ дырамаш шешкыже. Но тудынат отпускшо пытыш. Доктор денат пеш кужун мутланен налын, палатысе черле-влак денат чеверласен, ачалийшыжым тыгак чот шупшалын, пашашкыже пӧ ртыльӧ.

Николай Иванович ынде тӧ рланаш тӱ ҥ алын. Ну, конешне, тылзат эртен дык… Мӧ ҥ гӧ кайыме нергенат мутым лукташ тӱ ҥ але. Но доктор огешат колышт, савырнен веле кая. «Батя, зимой браконьеры тоже отдыхают, твой лес никуда не денется… Отдыхай, пока отдыхается… До весны никуда не отпущу, не выпишу… ато запустил ты себя вообще… За здоровьем не следил, себя не берёг…» - строгын пелештен шукертсек палыме доктор.

Николай Ивановичлан ынде лучырак чучын, «двухстороннее воспаление лёгких» манме черет чакнаш тӱ ҥ алын. Жапшат шонен кияшыже ешаралтмыла чучын колтен. Коклан Гриш йолташыже толын каен, «Манюшкат верч ит ойгыро, мый тудым кече коден пукшаш-йӱ кташ коштам, левашет гычат нигуш ом лук» манын лыпландарен. Каза озан чонжо лушкен, йӧ ратыме вольыкшо верч тунарак чот ойганен огыл. Чӱ чкыдын ончычсо илышыже шарналташ тӱ ҥ алын, колышо салтакше-влак ушыш возыныт.

Такшым Николай Иванович военный училищыште туныктышо шоҥ го полковникын мутшым эре шарнен шоген: « Офицер улам манын шкенжым тудо айдеме веле манын кертеш, кӧ неле бой деч вара шке салтакшым илышым ужеш. Командирын эн тӱ ҥ задачыже – тушманым сеҥ аш да шке салтакшын илышыжым арален кодаш». Шке служитлыме пагытыштыжат Николай Иванович шке салтакше-влакым чот пагален, эре аралашак тыршен, кажныжым «Сынок» манын, кӱ леш годым шыматенат, строгын йодынат кертын. Нуныжат тудым чот акленыт, южгунам шинчаорак командирышт дене «Батя» манын пелештеныт. Шуко гана спецназ ротыжо «шокшо точкылаште» лийын, настоящий войнаште кредалын. Война – тиде война… чыла лиеш, шонымет семын ок лек… Йомдарашат логалын… Шке олашке, частьыш пӧ ртылмеке, командир шке ротысо колышо салтакшын ешыж деке миен толаш жапым муашак тыршен. Могай-гынат полышым пуэн, районысо военком дечат ешым эскералташ, полшаш йодын. Салтакше госпитальыште лийын гын, тудын деке чӱ чкыдыракынак коштын… Тыгай годым салтакшат куанен, тӧ рланашат вашке тӧ рланымыла чучын… Вет салтак шке командиржын шокшо шӱ мжым шижын. Вот тыге. Тӱ рлӧ тыгайым шонкален Николай Иванович госпиталь койкышто.

А икана пытартыш бойжо ушыш толын. Да, тек пытартышак лийже ыле! Но калтак, тыштат, чодыраштат бой лиеш улмаш… тевыс ынде бой деч вара тыште пӧ рдалеш… Тунамат сеҥ алтын… кызытат… Да-да! Сеҥ алтын! Морально… да мом манаш - физическижат… Шоҥ гемалтынак мо вара… неужель строй гыч лекманак…

Тунам, уже войскам вашке эл гыч лукмо деч изиш ончыч, Кандагар воктене вучыдымын рота засадыш логалын. Колоннышто эн ончыч кайыше бронемашиныш снаряд шиждымын толын керылте… Кугун пудештмаш да машинын ужаш-ужашын шаланымыже веле койын кодо. Кӧ ргысӧ чыла салтак пытыш. Командир раций дене приказым пуэн шуктыш: «Стройым раскидать, скала деке лишкырак пызнаш (кӱ шыч толшо снаряд деч шылаш)… Штабыш увертарен шуктыш: «Квадрат такой-то… Засада! » А вара шинчаончылныжо кугу тулым да ала-кушко кӱ ш чоҥ ештымыжым веле шижын шуктыш – чыла йомо… нимат ок шарне…

Помыжалтын тыгакак ош палатыште… нимом ок шиж… нимом ок кол… Шинчаштыжат чыла вудака тӱ тыра веле… Вара адак уш йомын… Тыгай состоянийыште пеш кужу жап лийын… Уш пурымо татыште адак ош потолок веле вудакан палдырнен… Пе-е-ш кужун тунам командир госпитальлаште почаҥ ын. Э-эн пытартышлан кугу медкомиссий ончылно шогымыж годым - «годен аль не годен к службе» манын тергымышт годым – комиссий председатель пелештыш: «Дорогой Николай Иванович, мы теперь выписываем Вам путёвку в лес – любой шум Вам противопоказан. Вам нужен покой и тишина. Огромное спасибо Вам за верную службу. Вы честно исполнили свой священный долг перед Родиной».

Шижде, командир кычкырал колтен:

- Нет, я не хочу в лес! Меня Сынки мои ждут! Я вернусь в свою часть!

Тунам шоҥ го хирург пелештен:

- Пойми ты, дорогой, мы тебя по частям собрали… Это чудо, что жизнь спасли. Война – это война. Из той засады многие Ваши Сынки тоже не вернутся в строй… уже никогда… Теперь Вам нужно заботиться о своём здоровье… С такой контузией шутки плохи…

Пытартышлан шке частьышкыже чеверласаш мийымыж годым тудын полкшо плацыште шоген. Салтак-влакын, тудлан честьым пуэн, воктечынже почётный строй дене эртымышт годым илалше командирын шинчаж гыч чарныде шинчавӱ д йоген – вет шуко шке салтакше-влакым тыште ужын огыл – нуно курымешлан кодыныт тушто… йот курык коклаште…

Варажым Николай Иванович, чынак, нимогай кугу шумым чытен кертдыме лийын, вигак вуй пӧ рдаш тӱ ҥ алын – контузиет витне чотак вуйым эмгатен. Палыме йолташ-влак заповедникыш наҥ гаеныт, пашам пуэныт. Чӱ чкыдын толын коштыныт, мо кӱ лешым кондеденыт. Сослуживец-влакат чӱ чкыдын йыҥ гыртеныт… «Батя, как дела? » манын умылкаленыт. Эркын тунемын… ынде гын чодыра шочмо мӧ ҥ гыж гаяк шерге лийын… да теве эше Манюшкаже чоным куандара… вийым пуэн шога…

Вот тыге тӱ рлым шонкален Николай Иванович госпитальыште кийымыж годым. Жап ынде писын эртен. Воктен койкышто эмлалтше салтак ден офицер-влакат вашталтыныт. Коклан ончычсо пырля служитлыме коллегыже-влакат лиеденыт. Уремыштат теле озаланен. У Ият толын шуын.

Икана палате омса эркын почылто. Тушко, вуйым чыкен, пеш самырык рвезе ончале. Николай Ивановичым ужат, кумдан шыргыжале:

- Де-е-да-а-а… Салют! А это я – твой внук Костя!

Вара, омса деч койко марте строевой ошкыл дене толят, пурла кидшым чаравуй тураж нӧ лталын, виян каласыш:

- Подчинённый Самойлов по приказу своего отца прибыл ухаживать за своим дедом!

«Вольно» манын, коча шке уныкажым шокшын ӧ ндале, уло ласка поро чонжо дене шӱ мжӧ пелен ишыш, чот йӧ ратенак, уныкажын вуйжым ниялтыш. Чара вуй покшелне агытан кекерекла шогалше тово ӱ п лапчыкым ужат, чот ӧ рӧ: «Ӱ петше кушто, пеш мотор причёскет ыльыс? » «Кызыт тыге модно», - шоктыш вашмут. Тиде жапыште коча шеҥ гекыже лишемше еҥ ым шиже, савырнен ончале да… почылтшо тӱ рвыжӧ петыралтдеак кодо… Койко воктеке весела шинчаончалтышан ӱ дыр лишеме… но тӱ жвал тӱ сшӧ -ӧ -ӧ … Коча эше тыгайым ужын огыл… Ӱ дырын кужу шала ӱ пшӧ пӱ тынек шонанпыл тӱ сан чия дене волгалтеш… пылышыштыже вачывал марте кугу колча-влак кечат… ик неррожыштыжат колча кеча… чурийым чот чиялтыме… вургемже гын пеш аҥ ысыр, чыла йылгыжше коваштан… йолыштыжо салтак ботинке гай йолчием, тольык пулвуй марте чыла шнуроватлыме…

Кочажын чот ӧ ршӧ чурийжым ужат, уныка веселан пелештыш:

- Де, знакомься – это моя подружка Люси. Мы вместе учимся. Папа заставил меня досрочно сдать первую сессию, чтобы я смог к тебе приехать. Мы оформили документы, что едем на полевую практику, то есть лесную практику… Вот и она приехала вместе со мной… Романтика же… Прикольно, де-е?

Коча ак-мук лие… нимом пелешташат шотым ыш му… да вийдымын койкыш волен шинче. Ӱ дыр «Салют, деда! » малдале, кочалан кидшым шуялтыш… шем чиян кужу кӱ чыжӧ лачак курныж кӱ чыла чучын колтыш. Но кочан шӱ лалташат вийже ыш сите. Ӱ дыр йырваш ончале да ӧ рын ончен шинчыше моло черле-влакланат «Всем салют! » малдалын, кидшым рӱ залтыш.

А уныка, нимом ужде-шижде, чарныде тототла:

- Де-е, а мы тебе подарок привезли… понимаешь? Так сказать - новогодний подарок! Это настоящий подарок! Представляешь, я по рецепту своей мамочки попросил сделать мою Люсеньку котлеты по-киевски… И представляешь, Люси первый раз в своей жизни сама, понимаешь, сама! слепила котлеты… реально, первый раз в жизни, представляешь, де-е?

Уныка кугу сумкам пургедаш тӱ ҥ але, иктым-весым тумбочко ӱ мбаке луктеден опташ пиже:

- Та-а-ак… это от мамы… это от папы… ну, короче – предки прислали тебе кучу всяких вкусняшек… разберёшься потом сам… Да где-же?.. Да вот… да! А этот подарок от нас с Люси – фи-и-и-рменные котлеты по-киевски! На, принимай! И попробуй обязательно! Они очень вкусные… мы сами жарили… да, Люсь?

Коча нимат пелештен ок керт… кучыктымо пӱ тыркамат рончаш шотшо уке… Уныка шкеак газет пӱ тыркам рончыш да кочан кидышкыжак котлетым шуралтыш… шкеже адак тотола, а ӱ дыр койко вуйышто шога да, чарныде, умшаштыже ала-мом пуреш… коклан умшаж гыч шарым овартен луктеш да мӧ ҥ гешак чыка.

- Де-е, а у тебя в шалаше, оказывается, жить можно… такая романтика! Не-е, реально, нам очень понравилось… даже кровать не скрипит… А представляешь, за зверями даже в лес ходить не надо в заповеднике! Они, оказывается, сами к дому приходят… Ну, ва-ще-е… А одна косулька такой наглой оказалась… да, реально! Представляешь, одна однорогая косулька даже в дверь начала стучаться… Мы, конечно, не пустили её в дом… но моя Люсенька так перепугалась её, что даже пришлось козу заколоть… Вот… котлеты потом Люси смастерила… Ну, деда, попробуй…

Но коча трукак йӧ ршеш вашталте… Шинчаже кумалте, чурийже ала-кузе шӧ рын иралте, а капше дене йӧ нысырын шеҥ гек тайныш… Тӱ рвыжӧ веле «Ма-а-н-ю…» маншыла йӱ кдымын вудыматыш… Кидысе котлет падырашат койко йымаке пӧ рдын кайыш… Воктен койкысо офицер содор тӧ рштен кынеле, «Скорей врача! » манын чот кычкырале да нимучашдыме шыдыж дене уныкам, шӱ йлодыш гыч кучен, палате гыч луктын кудалтыш… Вара тыгакак шыри-вури ӱ дырым руалтыш да омса гоч чумал кудалтыш… Шкеже, коча деке лап лийын, койкыш йӧ нештарен пыштыш… «Батя… батя… очнись…» манын, чурийжым ниялткалаш пиже…

Содор куржын толшо врач-влак пульсым тергышыт… шӱ м кырымым колыштыч… ала-могай аппаратым чӱ ктедылыч… сестра-влак уколым шындылыч… Но… коча тетла шинчажым ыш поч… Врач-влак, шинчам шылтен, кидым веле шӱ лыкын шаралтышт…

Тыштанак койко воктен сукен шинчыше черле офицер уло йӱ кын «Батя-я-я-я! » манын кычкырале да, шке командиржын ӱ мбакыже йӧ ралтын, мӱ гырен шортын колтыш…

Кочалан уныка деч тиде первый да пытартыш пӧ лек лие.

2021 ий, сентябрь.