ҠЫЙЫУ РАЗВЕДЧИК.

Ҡ ЫЙЫУ РАЗВЕДЧИК.

Бө йө к Ватан һ уғ ышы йылдан-йыл алыҫ лаша бара, лә кин уның шаң дауы кешелә ргә ә ле лә тынғ ылыҡ бирмә й. Беҙ ҙ ең быуын балалары Бө йө к Ватан һ уғ ышы тураһ ында ишетеп кенә белә. Кү беһ е кинофильмдар ҡ арап, китаптар уҡ ып, һ уғ ыш ветерандары менә н осрашыуҙ ар аша ишетеп кенә белә лә р. Ул йылдарҙ а кү ргә н ауырлыҡ тарҙ ы һ уғ ыш ветерандары, тыл хеҙ мә тсә ндә ре бө гө н дә онотмай. Тыуғ ан илебеҙ ө сө н ҡ орбан булғ ан һ алдаттарҙ ы беҙ белергә, уларҙ ың батырлыҡ тары менә н ғ орурланырғ а тейешбеҙ. Бө йө к Ватан һ уғ ышында һ ә р бер ғ аилә кешеһ е ҡ атнаша. Ҡ айһ ы ғ аилә лә рҙ ә бө тә ир- аттар ҙ а һ уғ ышҡ а китеп бө тә. Ең еү кө ндә рен бик ә ҙ ҙ ә ре генә кү рә ала. Кү пме ваҡ ыт ү тһ ә лә беҙ уларҙ ың батырлыҡ тары тураһ ында онотмайбыҙ. Геройҙ ар алдында баш эйә беҙ. Уларҙ ың батырлыҡ тары тураһ ында башҡ аларғ а ла һ ө йлә йбеҙ, иҫ кә алабыҙ.

Һ уғ ыш илебеҙ ҙ ә ге бер генә ғ аилә не лә ситлә теп ү тмә гә н. Эйе, Бө йө к Ватан һ уғ ышы матур тормош ҡ ороп йә шә рҙ ә й кү п кешенең ғ ү мерен ө ҙ ә. Илебеҙ ҙ ең тарихын, ата- бабаларыбыҙ ҙ ың ауыр тормошон белә тороп, беҙ, хә ҙ ерге заман балалары, тыныс кү к аҫ тында йә шә п, яҡ ты мә ктә птә рҙ ә белем алыуыбыҙ, ө ҫ тө бө ҙ таҙ а, тамағ ыбыҙ туҡ булыуыбыҙ менә н бә хетлебеҙ. Беҙ улар ө сө н дә яҡ шы уҡ ып, ысын кеше булып ү ҫ ергә тейешбеҙ.

Минең ҡ артайым Байғ азаков Мырҙ ағ ә ле Сә фә рғ ә ле улы 1923 йылда Кү гә рсен районының Сә лих ауылында тыуып ү ҫ кә н.

Ғ аилә лә 6 бала ү ҫ ә лә р. Ул ваҡ ытта белем алыу бик ауыр була, сө нки ө ҫ кә кейергә кейем дә, уҡ ыу ө сө н кә рә кле китаптар ҙ а аҙ була, шунлыҡ тан ҡ артайым 5 класс ҡ ына бө тә. Ул 1942 йылда 18 йә ше тулғ ас хә рби хеҙ мә ткә алына. 1942 йылдың мартында 2-се гвардия армияһ ында ҡ ыйыу разведчик булып, Сталинградты азат итеү ҙ ә ҡ атнаша. 1942 йылдың 22 декабрендә “За оборону Сталинграда”миҙ алы менә н наградлана. Шулай уҡ Севастополь ҡ алаһ ын азат итеү ҙ ә лә ҡ атнаша, ә 1944 йылдың 10 майында И. В. Сталиндан рә хмә т хаты ала. Минең ҡ артайым Кө нсығ ыш Пруссияғ а барып еткә н. Ул Кө нсығ ыш Пруссиялағ ы Бартенштайн ҡ алаһ ын азат итеү ҙ ә ҡ атнашып, 1945 йылдың 4 февралендә И. В. Сталиндың 269 –сы приказы буйынса рә хмә т хаты менә н бү лә клә нә. Оҙ аҡ кө ткә н Ең еү ҙ е 1945 йылдың 9 майында Кенсберг ҡ алаһ ында ҡ аршылай.

Ҡ артайым һ уғ ышта кү рһ ә ткә н батырлыҡ тары ө сө н “Ҡ ыҙ ыл йондоҙ ”ордены, ”Батырлыҡ ө сө н” һ ә м “Хә рби хеҙ мә ттә р ө сө н” миҙ алдары менә н наградлана. Уның тағ ы ла бик кү п миҙ алдары бар.

Хеҙ мә тен Украина ла тултырып 1947 йылда тыуғ ан яҡ тарына ә йлә неп ҡ айта. Бер нисә йылдан һ уң, ҡ ә рсә йем Маһ ира Нурый ҡ ыҙ ын осрата һ ә м тормош кө тә башлайҙ ар. Улар 6 бала тә рбиә лә п ү ҫ терә лә р. Балалары хә ҙ ерге кө ндә ү ҙ аллы тормош кө тә лә р. Ғ ү мер буйы минең ҡ артайым колхозда мал ҡ араусы булып эшлә й, аҙ аҡ ҡ ы йылдарында колхозғ а сана, ҡ амыт-дуғ а йү нә тә. Ул оҫ та ҡ уллы кеше була. Ауылдаштарына матур, кү ркә м ө йҙ ә р һ алыша. Ҡ артайығ ыҙ, китап уҡ ырғ а бик яратты тип һ ө йлә й атайым.

Олоғ ая килгә с, тө ндә р буйы йоҡ лай алмай һ ыҙ ланып сығ а торғ ан булғ ан. Тик һ уғ ышта алғ ан яралары уғ а оҙ аҡ йә шә ргә мө мкинлек бирмә й. 1982 йылда 59 йә шендә ул яҡ ты донъянан китә.

Ҡ артайымдың беҙ ҙ ең аранан киткә ненә 38 йыл булып китте инде. Уның тураһ ында иҫ тә лек булып орден, миҙ алдары ҡ алды. Уларҙ ы беҙ ҡ ә ҙ ерлә п кенә һ аҡ лайбыҙ, сө нки был наградалар ҡ артайымдың ҡ ыйыу разведчик, батыр яугир булғ аны тураһ ында һ ө йлә йҙ ә р. 9 май кө нө йыл һ айын беҙ уның ҡ ә беренә сә скә лә р һ алабыҙ һ ә м сү п-сарҙ ан таҙ артабыҙ. Ул беҙ ҙ ең ө сө н мә ң ге тере!

Мин ү ҙ емдең шундай батыр ҡ артайым менә н ғ орурланам. Илебеҙ ҙ е һ аҡ лаусы һ уғ ыш ветерандарын беҙ белергә, уларҙ ың батырлыҡ тары менә н ғ орурланырғ а тейешбеҙ тип уйлайым. Һ уғ ыш һ ә р кешенең йө рә гендә ауыр мисә т ҡ алдырҙ ы. Шуның ө сө н беҙ улар тураһ ында белергә, ғ орурланырғ а тейешбеҙ. Илебеҙ ҙ ә тыныслыҡ булһ ын тиһ ә к, тарихты оноторғ а ярамай!

Исем ауылы урта дө йө м белем биреү мә ктә бенең

6-сы класс уҡ ыусыһ ы Надир Байғ азаков.