Гөлбикә.Һе,салғы тотоуҙың да көйө булаҙыр шул (көлөшөү).

ДӘ Ү ЛӘ КӘ Н РАЙОН МӘ Ҙ Ә НИӘ Т ЙОРТОНОҢ БОРАҢ Ғ ОЛ ФИЛИАЛЫ

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ УЧРЕЖДЕНИЕҺ Ы

”Халыҡ ижады ынйылары -2021”

асыҡ район фестиваль- конкурсына

Бораң ғ ол филиалының

БЕСӘ Н ЭШЛӘ Ү ЙОЛАҺ Ы

сценарийы

2021 йыл

Маҡ саты:

Башҡ ортостан республикаһ ы Дә ү лә кә н муниципаль районында йә шә гә н халыҡ ҡ а башҡ орт халҡ ының матур йолаларын тергеҙ еү , килә сә к быуынғ а һ аҡ лау һ ә м еткереү, культурала ү ҙ эшмә кә р халыҡ -ара хеҙ мә ттә шлекте киң ә йтеү, пропагандалау һ ә м популярлаштырыу

Бурыстары:

- халыҡ ижадын, фольклорҙ ы ү ҫ тереү hә м hаҡ лап ҡ алыу;

-ү ҙ эшмә кә р коллективтарҙ ы ә ү ҙ емлә штереү hә м ү ҫ тереү;

- башҡ арыу hә лә тен ү ҫ тереү;

- hә лә тле башҡ арыусыларҙ ы табыу;

- йә штә ргә онотолоп барғ ан йолаларҙ ың , ғ ө рө ф-ғ ә ҙ ә ттә рҙ ең, халыҡ

традицияларының кү ркә млеген ошо байрамда кү рhә теү;

- культураны hә м ижадты ү ҫ тереү ҙ ә ғ аилә лә рҙ е ылыҡ тырыу hә м уларҙ ы

социаль-культура тормошонда ә ү ҙ емлә штереү.

Тө ҙ ө ү се hә м сценарий авторы:

Бораң ғ ол филиалы мө дире Резеда Ҡ орбанғ ә лиева

УРАҠ УРЫУҘ АРЫ БИК АУЫР, БЕСӘ Н САБЫУҘ АРЫ – БЕР ДӘ Ү ЕР …

Сцена артынан талғ ын ғ ына ҡ урайҙ а “Асылыҡ ай буйы”кө йө ишетелә.

Резеда. (шиғ ыр -“Бесә н”фонограммаһ ы ҡ уйыла. Бесә нсе апай( Хә лиҙ ә Вафина ) бесә н саба, тирен һ ө ртө п ала, салғ ы яный, ял итергә ултыра )

                                Болон йә млә р ү лә н - кә бә ндә рҙ ә,
                                 Ҡ алҡ ып ҡ ына килә йә ш ҡ урпы.
                                Сабынлыҡ ты ялмап томан ала -
                                  Елбә ҙ ә ккә й генә аҡ ҡ ырпыу.

Киске тауыш китә ә ллә ҡ айҙ а-
Ат бышҡ ыра, сың лай зың ғ ыры.
Кемдер кемгә хә бә р бирә буғ ай -
Арғ ы яҡ та ҡ уя һ ыҙ ғ ырып.

Эң ер кө йлә й ана, сө р-сө р итә,
Юл буйына килә оҙ атып.
Бесә н еҫ е, урман, йылғ а еҫ е...
Ҡ ояш бата, шә фә ҡ ҡ уҙ латып.

Томан арттарында тороп ҡ алды
Иң ле-иң ле бакуй һ алыуҙ ар.
Салғ ыларҙ ы сың латып яныуҙ ар,
Кү бә һ уғ ып арыу-талыуҙ ар...

Шә фә ҡ кеү ек алһ ыу тө ҫ кә буяй
Ү ткә ндә рҙ е бө гө н һ ай хә тер:
Михнә те лә бесә н эшлә ү ҙ ә рҙ ең
Булғ ан икә н йә шлек рә хә те.

Һ ынай ине бесә н һ ә р берә ү ҙ е,
Ә йтә м ә ле берҙ е биш итмә й:
Һ аман иҫ тә, нимә тиһ егеҙ ме-
Сабынлыҡ та элгә н бишектә р...

Бесә нсе апайҙ ар керә, ҡ улдарында эш ҡ оралдары.

(РезедаҠ орбангә лиева, Гө лбикә Ғ ә скә рова, Мә мдү ҙ ә Сә фиева, Люциә Сә фиуллина )

Люциә. Бө гө н кү бә лә рҙ е ҡ ойоп бө тө п булырмы икә н, апайҙ ар? Бигерә к ҡ уйы быйыл бесә н.

Хә лиҙ ә. Аллағ а шө кө р, бесә н кү п, малдың ризығ ына яҙ һ ын!

Гө лбикә. Беҙ ҙ ә быйыл малды ла ишә йтергә уйлайбыҙ, ике һ ыйыр булдырырғ а ине. Ямғ ыры ғ ына яумай торһ он. (ү ҙ -ара һ ө йлә шә лә р, ергә ашамлыҡ тар ҡ уялар)

Мә мдү ҙ ә. Шулай булһ ын инде, хоҙ айым. Эй, бынау Хә лиҙ ә ең гә нең айраны, бигерә к тә мле, ү ҙ е һ ыуыҡ, ү ҙ е ҡ уйы. (айран эсә лә, ҡ алғ андарғ а тә млә тә )

Гө лбикә. Уф, ә ҙ генә бесә н сабып ҡ арағ айным, ҡ улым ҡ абарҙ ы ла ҡ уйҙ ы.

Хә лиҙ ә. Һ ин, Гө лбикә, салғ ың ды дө рө ҫ тотмағ анһ ың, шуғ а ла ҡ улың ҡ абарғ ан.

Гө лбикә. Һ е, салғ ы тотоуҙ ың да кө йө булаҙ ыр шул (кө лө шө ү ).

Хә лиҙ ә. Була, була...

Гө лбикә. Улай булғ ас, ә йҙ ә, ө йрә тегеҙ!

Резеда. Бесә н сабыу ү тә лә ябай хеҙ мә т тү гел, ә ҙ ур оҫ талыҡ, кө с, ғ ә йрә т, быуындарҙ ың ныҡ лығ ын, таһ ыллыҡ ты һ ынай торғ ан оло, кә рә кле эш.

Салғ ының ниндә й материалдан эшлә неү е, тауышы, сың ы, дө рө ҫ һ апланыуы, тотҡ аһ ының кә рә кле бейеклектә урынлашыуы, салғ ының ҡ ырын ятышы, уның дө рө ҫ тапалыуы, дө рө ҫ янылыуы, яныуыстың сифаты ҙ ур роль уйнай.

Сапҡ анда салғ ысының кә ү ҙ ә һ ен дө рө ҫ тотоуы ла бесә нсенең оҫ талығ ын кү рһ ә тә. Бына шулай, һ ә р ир заты ла оҫ та салғ ысы була алмай. Ҡ атын-ҡ ыҙ араһ ында ла оҫ та сабыусылар бар, тик бесә н сабыу ул ҡ атын-ҡ ыҙ эше тү гел.

Гө лбикә. Улай икә -ә -н...

Хә лиҙ ә. Мин ү ҙ ем бә лә кә йҙ ә н, атайым менә н бесә нгә йө рө п ҡ ул салғ ыһ ына ө йрә ндем... Бесә ндең бит иң һ ә йбә те, һ утлыһ ы, япраҡ лыһ ы, йә ше трактор салғ ыһ ы барып етмә ҫ ерҙ ә: соҡ ор буйҙ арында, ҡ ырын ерҙ ә, ағ ас, ҡ ыуаҡ лыҡ тө птә рендә, ҡ уйы урындарҙ а ҡ ала. Унан, ә йҙ ә, сың лат ҡ ына салғ ың ды!
Люциә. Салғ ы тотҡ ан кеше сиргә тиҙ бирешеп бармай, ныҡ лы, һ ау була.
Элек бесә нде ө мә менә н сабыу, ҡ улалмаш сабыу йолаһ ы булғ ан, сө нки был ауыр эш, шул ваҡ ытта кө н аяҙ ҙ а бесә нде йыйып алып ҡ алырғ а тырышалар.

Гө лбикә. Хә ҙ ер инде аң ланым, эй, ҡ ул ҡ абарыуы бө тө р ә ле, ямауы ү ҙ ендә... (кө лө шә лә р)

Мә мдү ҙ ә. Эй, ҡ ыҙ ҙ ар, барыбер беҙ ҙ ең яҡ тар матур, ҡ арап туймаҫ лыҡ. Бынау тауҙ ан Асылы кү лебеҙ ус тө бө ндә кеү ек кү ренә. Кү ң ел тулып китте.

(Һ алмаҡ ҡ ына йыр башлай)

Мә мдү ҙ ә. (йыр........................ )

Хә лиҙ ә. Бигерә к моң ло йырлайһ ың, туғ аным. Бер башлағ ас, бейешеп тә алайык.

Резеда. бейеү “Шә л бә йлә нем”.

Хә лиҙ ә. Ҡ ыҙ ҙ ар, анау килгә н беҙ ҙ ең бригадир тү гелме? Хә ҙ ер элә гер инде. оҙ аҡ ланыҡ, ә йҙ ә геҙ, бригадир асыуланыр.

Люциә. Эй, ашарғ а ваҡ ыт та ҡ алманы, һ еҙ ҙ е ҡ арап ултырып. (Люциә ашамлыҡ тарҙ ы йыйа башлай, шул ваҡ ытта бригадир ағ ай килеп керә )

Бригадир. ( Фә нисә, ҡ улында дә фтә р, гел дә фтә ренә ҡ арап һ ө йлә ргә ярата ) Кө пә -кө ндө ҙ, уттай эш ваҡ ытында йырлашып, бейешеп ултыралар, ә ҙ ерә к ә ҙ ә мдә н оялығ ыҙ. План тултырырғ а кә рә к, бына дә фтә ргә яҙ ылғ ан, артта ҡ алабыҙ...

Гө лбикә. Минеғ ол ағ ай! Батырғ а ла ял кә рә к, аҙ ғ ына ял итеп алдыҡ, кө н дә ҡ ыҙ ҙ ыра бит.

Бригадир. Ярар, ярар, тел сарламағ ыҙ, эшкә тотонайыҡ, ана ҡ ояш киске яҡ ҡ а борола башланы, ә ир-ат ҡ айҙ а булып бө ттө?

Резеда. Беҙ уларҙ ан кә мме ни, Минеғ ол ағ ай?!

Бригадир. Тимерғ ә ле!

Резеда. Мин бында, ҡ ара ә ле, килешә ме? (фуражка кейә ) Есть, товарищ бригадир! ! (фуражкаһ ына ҡ улын ҡ уйа)

Бригадир. Ә белнә ғ им!

Мә мдү ҙ ә. Ә ү! (фуражкаһ ына ҡ улын ҡ уйа)

Бригадир. Сә ғ ә ҙ ә ткә рә й!

Люциә. Ә ү! Ни булды, слушаюсь. (фуражкаһ ына ҡ улын ҡ уйа)

Бригадир. Дә ү лә тбай!

Хә лиҙ ә. Ә ү! Ә ү! Мин бында. (фуражкаһ ына ҡ улын ҡ уйа)

Бригадир. Ишдә ү лә т!

Гө лбикә. Ә ү! Есть, товарищ бригадир! (фуражкаһ ына ҡ улын ҡ уйа)

(Бригадир егет исемдә рен һ анай башлай, ә ҡ ыҙ ҙ ар шул ваҡ ытта баштарына фуражка кейә лә р, берә млә п йырлау, ҡ ыҙ ҙ ар бригадирҙ ың янына яҡ ын килеп, шаярталар)

Бригадир. Апаҡ айҙ арым, уйын һ уң ынан булыр, эш, эш тора, трудодень...

(тө ртмә таҡ маҡ башлана)

Резеда. Бригадир эшкә ә йтһ ә,

Бер ултырам, бер торам.

Ун биш кө нгә бер трудодень

Тө шө рө п кенә торам.