osmanlı ordusunda rütbeler

Osmanlı zamanı nda ordu kı yafetinde yer alan rozetler, apoletler gibi iş aretlerin ne anlama geldiğ ini bilerek kimin ne rü tbeye sahip olduğ unu bir ç ı rpı da anlamak mü mkü n.

tanzimattan 1900'lerin baş ı na kadar osmanlı ordusu rü tbe ş ekil ve iş aret konusunda avrupa orduları ndan bü yü k oranda etkilenmiş olsa da kendine has bir stil de yaratmayı baş armı ş tı r. ancak gü nü mü zde bu stil cumhuriyet harici ü niformaları yla epey basitleş miş, anlaş ı lması kolaylaş mı ş ç ağ ı na daha ayak uydurmuş tur.

buna karş ı n filmlerde dizilerde karş ı mı za ç ı kan bir osmanlı subayı nı n ne rü tbede olduğ unu nası l anlı yorsunuz? anlamı yorsunuz. o yü zden biri ç ı kı p da " nazikeda kadı nefendi hazretleri miralay ekrem bey teş rif ettiler" diyince bir albay imajı kafada oluş uyor. veya sü t kardeş lerde kumandanı m miralay hü sam dendiğ inde onu bir alay komutanı na denk ancak getirebiliyoruz. nihayetinde osmanlı ordusu tsk'nı n geldiğ i ekoldü r. o yü zden geç miş imizi bilelim.

buyrunuz bir osmanlı ordusu geç dö nem ü niforma rü tbe ve iş aret kı lavuzu:

belirtmek icap ederse resimleri aldı ğ ı m kaynak mahmut ş evket paş a'nı n bizzat yazdı ğ ı tarihli osmanlı teş kilat ve kı yafet-i askeriyesi kitabı dı r. bu kitap daha sonra tü rkç eleş tirilerek ikiye ü ç e bö lü nmü ş ve askeri mü ze komutanlı ğ ı tarafı ndan 1986'da bu bö lü mleri tı pkı bası lmı ş ve ç ok da satmamı ş. 100 yı lı aş an eserlerde fikri mü lkiyetin anonimleş mesi gibi bir durum olduğ unu hatı rlı yorum. o yü zden osmanlı ca versiyonunu yazmakta ve bilgiyi halka direkt ulaş tı rmakta bir miktar insiyatif alı yorum. ası l bü yü k kitap 1850'lerden 1908'lere kadar olan abdü lmecid dö nemini falan kaplı yor da olsa onu ben bu yazı ya almı yorum.

son olarak bu rü tbe ve iş aretler osmanlı ordusu haki ü niformaya geç ip alman tipi sı rmalı omuz apoletleri ve pip'lere terfi edince bü yü k oranda hizmetten kalkmı ş tı r. 1876-1908 arası bir kı lavuz olarak almak yerinde olur. yani bununla gidip 1. dü nya savaş ı ü niformaları nı aç ı klayamayı z, onun iç in de 1908-1918 ü niforma ve iş aret kı lavuzu gerekiyor.

osmanlı ca ç evirilerde ç ok yardı mcı olan bilgi ü ni. tarih'ten mutlu dursun'a ç ok teş ekkü rler.

osmanlı ordusunda rü tbeler

nefer
onbaş ı
ç avuş
baş ç avuş

zabitan rü tbeleri 4 tanedir:

mü lazı m-ı sani: teğ men
mü lazı m-ı evvel: ü steğ men
yü zbaş ı : bu osmanlı ordu sisteminde 80'lere kadar tsk'da hala olan ö nyü zbaş ı 'yı karş ı layan bir rü tbedir.
kolağ ası : kı demli yü zbaş ı 'yı karş ı layan rü tbedir. bir sü vari ya da piyade kol'u yö netecek sorumlulukta rü tbedir.

ü mera, yani ü st subaylar ise 3 tanedir:

binbaş ı : aynen gü nü mü ze de gelmiş tir.
kaymakam: ya da kaim-makam. " yerine bakan" anlamı ndadı r. ingilizce ve fransı zcadaki " lieu-tenant colonel" (albayı n yerine bakan) terimini bizde de direkt karş ı layan bir rü tbedir. gü nü mü zde yarbay'a denk gelir. ki onlar da alay komutanları yokken yerlerine vekalet ederler.
miralay: alay mir'i ya da komutanı. albay'a denk gelir.

paş alar ise ş unlardı r:

mirliva: liva komutanı. liva bir tugaydı r. tuğ generale denk gelir.
ferik: tü men komutanlı ğ ı ile kolordu komutanlı ğ ı arası nda gidip gelmektedir.
1. ferik: ordu komutanı sorumluluğ undadı r.
mü ş ir: mareş al rü tbesidir.

ü niformalar:

bu dö nemde her birliğ in, her sı nı fı n farklı birer ü niforması vardı r. 1861-1900 arası farklı renk ü niformalar da yaygı ndı r. daha da ilginç kı smı bir subayı n rü tbe ve sı nı fı yanı nda gö rev yeri ve kı demi de ü niforma aparatları ndan okunabilmektedir. iş aretler genel olarak kol - yaka - omuz ve fes - kalpaktadı r. her sı nı fı tek tek betimlemek yerine beş erli onarlı ö rneklerle kitabı izleyelim. osmanlı ca tekstin tü rkç esi ve aç ı klaması :

ü niformalar 1-6:

1- yaveran-ı hazret-i ş ehr-i-yari'den dragon elbiseli ferik (padiş ahı n yaverlerinden hafif sü vari ü niformalı general)

2- yaveran-ı hazret-i ş ehr-i-yari'den bü yü k ü niformalı topç u ferik (padiş ahı n yaverlerinden topç u bü yü k ü niformalı general)

3- yaveran-ı hazret-i ş ehr-i-yari'den bü yü k ü niformalı piyade miralayı (padiş ah yaverlerinden piyade albay)

4- maiyyet-i seniyye-i mü lü kane'den dragon elbiseli ç avuş (padiş ah'ı n ö z maiyetinde gö rev yapan hafif sü vari ç avuş u)

5- tü fengi bö lü ğ ü efradı ndan (tö ren muhafı z bö lü ğ ü askerlerinden)

6- hademe-i hassa-i ş ahane kolağ aları ndan (padiş ahı n hususi iş lerini gö ren birlikten bir yü zbaş ı )

ü niformalar 7-12:

7- kü ç ü k ü niformalı piyade mirliva

8 - bü yü k ü niformalı piyade ferik

9- ceketli piyade mirliva

10- apoletsiz, kü ç ü k ü niformalı piyade ferik

11- cumalı k elbisesini labis, erkan'ı harbiye binbaş ı

12- kü ç ü k ü niformalı piyade binbaş ı

ü niformalar 13-18:

13- piyade mü lazı m

14- sarı klı zuhaf alayı zabitanı ndan (bkz: zuhaf) (bkz: zouave) ş alvarlı sarı klı zuhaf alayı subayları ndan biri. iki zuhaf alayı ndan biri fesli diğ eri sarı klı ydı.

15- kaputlu piyade yü zbaş ı

16- niş ancı yü zbaş ı

17- esna'yı harikde itfaiye zabitanı ndan (bkz: harik) yangı na mü dahale itfaiye subayları ndan.

18- gü ndelik elbiseli itfaiye zabiti (subayı )

ü niformalar 19-24:

19- yağ murluklu piyade neferi (eri)

20- piyade onbaş ı

21- fesli zuhaf alayı 'ndan selamlı k elbiseli nefer (selamlı k padiş ahı n ziyaretç i kabul ettiğ i yer olduğ undan sarayı n o kı smı ndaki askerler selamlı k elbisesi giyerdi)

22- sarı klı zuhaf alayı 'ndan selamlı k elbiseli nefer

23- fesli zuhaf alayı 'ndan gü ndelik elbiseli nefer

24- sarı klı zuhaf alayı 'ndan gü ndelik elbiseli nefer

ü niformalar 25-30:

25- mü sellah itfaiye neferi (silahlı itfaiye eri)

26- esna'yı harikde itfaiye neferi (yangı na mü dahale itfaiye eri)

27- piyade mı zı ka efradı ndan (erlerinden)

28- piyade taburları ndan trampetç i

29- niş ancı taburları ndan boruzen (borazancı )

30- piyade ilave efradı ndan (bkz: ilave taburları )

ü niformalar 31-36:

31- (hademe? )-i hassa sü vari 4. alay ü merası ndan (padiş ahı n hususi birliğ inin 4. alay ü stsubayları ndan)

32- (okunmuyor) hassa sü vari 4. alay ü merası ndan.

33- sü vari mı zraklı alay ü merası ndan.

34- sü vari (okunmuyor) alayı ü merası ndan.

35- kara papak aş iretine mensup hamidiye sü varisi ü merası ndan.

36- hamidiye sü vari harb alayları zabitanı ndan.

ü niformalar 37-42:

37- kale topç u efradı ndan (erlerinden)

38- kü ç ü k ü niformalı topç u zabitanı ndan (subayları ndan)

39- topç u zabitan (subayı )

40- sü vari topç u nefer (eri)

41- topç u seyyar arabacı efradı ndan (topç u ulaş tı rma erlerinden)

42- piyade veya cebel topç u efradı ndan (piyade veya dağ topç usu erlerinden)

ü niformalar 43-48:

43- tabib binbaş ı (askeri doktor binbaş ı )

44- istihkam taburları zabitanı ndan

45- istihkam taburları efradı ndan

46- birinci istihkam taburları efradı ndan

47- istihkam taburları efradı ndan

48- sanayi alayları efradı ndan.

ü niformalar 49-54:

49- tabur katibi (yazı cı sı. devlet-i ali osmanda okuma yazma bilen pek kimse olmadı ğ ı ndan yazı cı lar haberciler eskiden genelde subaydı. efraddan ise de ö zel ü niforma giyiyordu)

50- tabur imamı (bunları n da kendi araları nda bir hiyerarş isi vardı. tabur imamları alay imamlı ğ ı ndan mü ftü lü ğ ü nden emir alan yarı subaylardı )

51- dersaadet alayı na mensup piyade jandarma ç avuş (istanbul'da konuş lu jandarma alayı na bağ lı j. ç vş )

52- piyade jandarma zabit (subayı )

53- sü vari jandarma zabit (subayı )

54- dersaadet alayı na mensup sü vari jandarma neferi (istanbul'da konuş lu jandarma alayı na bağ lı j. sü vari er)

ü niformalar 55-62:

55- erkan-ı harbiye namzedi (kurmay subay adayı )

56- mekteb-i harbiye ş akirdanı ndan - eğ itim kı yafetiyle (askeri okul ö ğ rencileri osmanlı devrinde ş akirt'tiler. eğ itim kı yafetli harbiyeli ö ğ renci)

57- mekteb-i harbiye ş akirdanı ndan - harici kı yafetli

58- mü hendishane-i ş ehr-i hü mayun harbiyesinden (harbiye topç u okulu ö ğ rencisi)

59- mekteb-i tı bbiye-i ş ahane-i harbiye ş akirdanı ndan: (askeri tı p akademisi ö ğ rencisi)

60- baytar harbiyesi ş akirdanı ndan (askeri veteriner fakü ltesi ö ğ rencisi)

61- baytar rü ş diyesi ş akirdanı ndan (askeri veteriner ortaokul ö ğ rencilerinden)

62- mekteb-i rü ş diye-i askeriye ş akirdanı ndan (askeri ortaokul ö ğ rencilerinden)

ü niformalar 63-68:

63- bahriyeden kü ç ü k ü niformalı sı nı f-ı harp kaymakamı (deniz kuvvetlerinden kü ç ü k ü niformalı muharip sı nı f yarbayı )

64- bahriye silahendaz zabitanı ndan (deniz piyade subayları ndan)

65- bahriye silahendaz efradı ndan (deniz piyade erlerinden)

66- yazlı k elbiseli gemici neferi

67- mekteb-i bahriyye-i ş ahane harbiyesi ş akirdanı ndan (deniz harp okulu ö ğ rencilerinden)

68- haddehane ş akirdanı ndan (bkz: haddehane) (demir eritme ve tersane sı nı fı ö ğ rencisi)

ü niforma yaka iş aretleri:

ö n bilgi: setre ö nü ç ift veya tek sı ra dü ğ meli, yakalı, ç uhadan ü niforma. bkz bir donanma setresi:

nimten: itfaiye subay ve erlerine ö zel dü ğ meleri gö ğ se kadar iliklenen kı sa ceket.

69- teftiş -i askeri komisyonu setre ve ceketi (yü ksek askeri denetleme kurulu setre yakası )

70- hademe-i hassa-i ş ahane setresi (padiş ahı n hususi iş lerini gö ren birliğ in setre yakası )

71- tü fengi bö lü ğ ü efradı setresi (tö ren muhafı z bö lü ğ ü erleri setre yakası )

72- erkan-ı harbiye paş aları setresi ve umum erkan-ı harbiye ceketi (genel kurmay paş aları setre ve ceket yakaları )

73- erkan-ı harbiye ü mera ve zabitanı setresi (genelkurmay ü stsubay (bkz: ü mera) ve subay setre yakaları )

74- piyade ve istihkam setresi ve genel olarak ceketler

75- piyade ve ü mera zabitanı setresi

76- niş ancı taburları ü mera ve zabitanı setresi

77- niş ancı taburları ü mera ve zabitanı ceketi

78- itfaiye ü mera ve zabitanı nimteni

79- piyade efradı setresi

80- niş ancı taburları efradı setresi

81- itfaiye efradı nimteni

82- piyade mı zı ka efradı setresi

83- sü vari erkan, ü mera ve zabitanı setresi

84- birinci mı zraklı sü vari alayı ü mera ve zabitanı setresi

85- dö rdü ncü sü vari alayı ü mera ve zabitanı setresi

86- nizamiye sü vari alayları efradı setresi

87- sü vari ertuğ rul ve birinci mı zraklı alayları efradı setresi

88- sü vari dö rdü ncü alay efradı setresi

89- genel olarak topç u setresi

90- kale topç u efradı setresi

91- istihkam ü mera ve zabitanı setresi

92- istihkam ü mera ve zabitanı ceketi

93- istihkam efradı setresi

94- (boş )

yakalar 95-116:

95- etı bba'dan ü mera ve zabitan setresi (doktor ü stsubay ve subay setresi)

96- birinci istihkam taburu ü mera ve zabitanı n selamlı k ceketi

97- birinci istihkam taburu efradı nı n selamlı k ceketi

98- etı bba paş aları setresi ve genel etı bba ceketi (doktor general setresi ve genel doktor ceketi)

99- eczacı setresi

100- eczacı ceketi

101- cerrahan setresi (cerrahları n setresi)

102- cerrahan ceketi

103- piyade jandarma ü mera ve zabitan ve efradı setresi

104- taş ra sü vari jandarma zabitan ve efradı setresi

105- taş ra piyade jandarma baş ç avuş setresi

106- taira piyade jandarma ç avuş u

107- taş ra sü vari jandarma bö lü k emini

108- taş ra sü vari jandarma onbaş ı

109- erkan-ı harbiye namzed setresi

110- mekteb-i harbiye'i ş ahane ş akirdanı setresi

111- mekteb-i idadi-i askeriye ş akirdanı setresi (askeri lise ö ğ rencileri setresi)

112- mü hendishane-i berri hü mayun topç u ş akirdanı setresi

113- mekteb-i tı bbiye-i ş ahane harbiyesi ş akirdanı setresi (askeri tı p akademisi ö ğ rencileri setresi)

114- mekteb-i tı bbiye-i ş ahane idadisi ş akirdanı setresi (askeri tı p lisesi ö ğ rencileri setresi)

115- mekatib-i rü ş diyye-i askeriyye (askeri ortaokullar)

116- baytar ve eczacı ş akirdanı setresi

yakalar 117-132:

117- umum erkan ve ü meraya mahsus

118- niş ancı taburları ü merası na mahsus

119- istihkam erkan ve ü merası na mahsus

120- ertuğ rul ve birinci mı zraklı sü vari alayları ü merası na mahsus

121- sü vari dö rdü ndü alay ü merası na mahsus

122- etı bba-i askeriye erkanı ve ü merası na mahsus

123- eczacı lara mahsus

124- cerrahana mahsus

125- jandarma ü merası na mahsus

126- piyade, sü vari, topç u, ve sı hhiye erkan ü mera ve zabitanı ve istihkam paş alarile umum piyade efradı

127- niş ancı taburları ü mera ve zabitanı ve efradı

128- istihkam ü mera ve zabitan ve efradı

129- topç u ve sü vari alayları efradı

130- sarı klı zuhaf alayı efradı

131- jandarma efradı

132- fesli zuhaf alayı efradı

kol iş aretleri 133-148:

133- teftiş -i askeri komisyon-u alisi azası - miralay (yü ksek askeri denetleme kurulu ü yesi - albay)

134- a'za-yi askeriyye komisyonu alisi azası - miralay

135- hademe-i hassa-i ş ahane -kolağ ası

136- tü fengi bö lü ğ ü efradı

137- yaveran-ı hazreti ş ehriyari'den dragon elbisesi iktisa edenlere mahsus setrelerin iç kolu

138- yaveran-ı hazreti ş ehriyari'den dragon elbisesi iktisa edenlere mahsus setrelerin dı ş kolu

139- mü ş iran-ı a'zam (mareş aller)

140- piyade ferikanı - beyazş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyarı na mahsustur

141- piyade mirliva

142- piyade miralaylar - beyazş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyarı na mahsustur

143- piyade kaymakamlar

144- piyade binbaş ı lar

145- piyade kolağ alar

146- piyade yü zbaş ı lar

147- piyade mü lazı m-ı evveller

148- piyade mü lazı m-ı saniler

kol iş aretleri 149-164:

149- kolağ ası muavinleri

150- piyade baş ç avuş lar

151- piyade ç avuş lar

152- piyade bö lü keminler

153- piyade onbaş ı lar

154- niş ancı taburları kü ç ü k zabitanı

155- okunmuyor

156- okunmuyor

157- piyade alay eminleri

158- piyade alay katipleri

159- piyade tabur katipleri

160- alay mü ftü leri

161- alay imamları

162- tabur imamları

163- niş ancı taburları ü mera ve zabitanı - binbaş ı

164- niş ancı tabur katipleri

kol iş aretleri 165-180:

165- niş ancı taburları neferatı

166- itfaiye ü mera ve zabitanı na mahsus nimten kolu - binbaş ı

167- itfaiye tabur katiplerine mahsus nimten kolu

168- itfaiye neferatı na mahsus nimten kolu

169- sü vari paş alar - mirliva beyaz ş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyariye mahsustur

170- sü vari ü mera ve zabitanı - kaymakam beyaz ş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyariye mahsustur

171- sü vari alay katipleri

172- birinci mı zraklı sü vari alayı ü mera ve zabitanı - miralay

173- sü vari ertuğ rul alayı ü mera ve zabitanı - miralay

174- sü vari dö rdü ncü alayı ü mera ve zabitanı - kolağ ası

175- birinci mı zraklı sü vari alayı nefaratı

176- nizamiyye ve redif sü vari nefaratı (muvazzaf ve ihtiyat sü vari eratı )

177- sü vari ertuğ rul alayı nefaratı

178- sü vari dö rdü ncü alayı nefaratı

179- topç u paş alar - mirliva beyaz ş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyariye mahsustur

180- topç u ü mera ve zabitanı - miralay beyaz ş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyariye mahsustur

kol iş aretleri 181-196:

181- topç u neferat

182- istihkam ü mera ve zabitanı - kolağ ası

183- topç u cephane baş ç avuş ları

184- topç u cephane ç avuş ları

185- istihkam ç avuş ları

186- istihkam neferat

187- sanayi alayları neferatı na mahsus ceket kolu

188- piyade jandarma ü mera ve zabitanı - kaymakam

189- dersaadet alayı piyade jandarma neferatı

190- dersaadet alayı sü vari jandarma nefaratı

191- taş ra sü vari jandarma zabitanı - yü zbaş ı

192- dersaadet alayı piyade jandarma ç avuş ları

193- dersaadet alayı sü vari jandarma bö lü k eminleri

194- ecnebiden biriyle tekellü me mü ktedir mekteb-i harbiye ş akirdanı (bir yabancı yla akı cı konuş abilen harp okulu ö ğ rencisinin kol yakası ve ş evronu. bu dil o yı llarda hemen hemen tü mü yle fransı zca olsa gerektir. harbiye'nin yabancı dile verdiğ i ö nem kuruluş undan beri asla değ iş memiş tir)

195- mekteb-i harbiye-i ş ahane ş akirdanı - ikinci yı l

196- mü hendishane-i berri-i hü mayun topç u ş akirdanı - ikinci yı l

kol iş aretleri 197-211:

197- mü hendishane-i bahri hü mayun istihkam ş akirdanı - birinci yı l (deniz harp okulu istihkam ö ğ rencisi birinci yı l)

198- mekteb-i tı bbiye-i ş ahane ş akirdanı - beş inci yı l (askeri tı p akademisi ö ğ rencisi beş inci yı l)

199- mekteb-i rü ş diyye-i askeriye ş akirdanı - ikinci yı l (askeri ortaokul ö ğ rencisi ikinci yı l)

200- baytar ve eczacı rü ş tiyesi ş akirdanı - birinci yı l

yan yazı - bü yü k ü niformalı k setre kolları

201- yaveran-ı hazret-i ş ehriyari'den piyade ferik

202- yaveran-ı hazret-i ş ehriyari'den dragon elbisesi iktisab edenlere mahsus setrelerin dı ş kolu - ferik

203- yaveran-ı hazret-i ş ehriyari'den dragon elbisesi iktisab edenlere mahsus setrelerin iç kolu - ferik

204- teftiş -i askeriye komisyon-u alisi azası ndan piyade ferik

205- piyade erkan ve ü merası - miralay

206- niş ancı taburları ü merası

207- birinci mı zraklı sü vari alayı ü merası - kaymakam - ay ve yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyari'ye mahsustur.

208- dö rdü ncü sü vari alayı ü merası - binbaş ı - ay ve yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyari'ye mahsustur.

209- sü vari ertuğ rul alayı ü merası - binbaş ı - ay ve yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyari'ye mahsustur.

210- istihkam ü merası - miralay

211- jandarma ü merası - binbaş ı

kol iş aretleri ve omuz apoletleri 212-228:

212- erkan-ı harbiye, piyade, istihkam ve sı hhiye paş alar - mirliva - beyazş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyarı na mahsustur

213- erkan-ı harbiye, piyade, istihkam ve sı hhiye ü merası - mirliva - beyazş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyarı na mahsustur

214- erkan-ı harbiye, piyade, istihkam ve sı hhiye zabitanı - mirliva - beyazş erit ve sarı yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyarı na mahsustur

215- niş ancı taburları ü mera ve zabitanı - binbaş ı

216- sü vari ve topç u erkan, ü mera ve zabitanı - ay ve yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyarı na mahsustur

217- sü vari ve topç u erkan, ü mera ve zabitanı ndan maiyet-i seniyye'de bulunanlar

218- istihkam ü mera ve zabitanı - kolağ ası

219- mü ş iran-ı azam'a mahsus

220- piyade ve istihkam ferikanı na mahsus

221- erkan-ı harbiye, piyade ve istihkam mirlivaları na mahsus

222- sü vari erkan, ü mera ve zabitanı na mahsus

223- ertuğ rul ve birinci mı zraklı sü vari alayları erkan ü mera ve zabitanı na mahsus

224- nizamiye sü vari alayları efradı na mahsus

225- sü vari ertuğ rul alayı efradı na mahsus

226- topç u erkan ü mera ve zabitanı na mahsus

227- topç u efradı na mahsus

228- mü hendishane-i berr-i hü mayun topç u ş akirdanı na mahsus

ceket setre ve yağ murluk lambaseleri ve setre apoletleri 229-256:

229- ferik

230- mirliva

231- miralay

232- kaymakam

233- binbaş ı

234- kolağ ası

235- yü zbaş ı

236- mü lazı m-ı evvel

237- mü lazı m-ı sani

238- alay emini ve erkan-ı harp kolağ ası

239- alay katibi

240- tabur katibi

241- hademe-i hassa-i ş ahane setre lambasesi

242- tü fengi bö lü ğ ü efradı setre lambasesi

243- piyade efradı setre ve yağ murluk lambasesi

244- niş ancı taburları efradı setre ve yağ murluk lambasesi

245- musika efradı setre lambasesi

246- sü vari ve topç u efradı yağ murluk lambasesi

247- istihkam efradı setre ve yağ murluk lambasesi

248- birinci istihkam taburu zabitan ve efradı ceket lambasesi

249- jandarma efradı yağ murluk apoleti

250- mekteb-i rü ş diyye-i askeriyye setre ve yağ murluk lambasesi

251- mü ş ir

252- ferik

253- mirliva

254- miralay

255- kaymakam

256- binbaş ı

setre apolet ve kö prü leri - yağ murluk apoletleri 257-282:

257- kolağ ası

258- yü zbaş ı

259- mü lazı m-ı sani

260- mü lazı m-ı evvel

261-niş ancı taburları zabitanı - kolağ ası

262-istihkam taburları zabitanı - yü zbaş ı

263- sü vari ertuğ rul alayı zabitanı - yü zbaş ı

264- ertuğ rul ve birinci mı zraklı sü vari alayları zabitanı - kaymakam

265- birinci mı zraklı sü vari alayı zabitanı - mü lazı m

266- birinci mı zraklı sü vari alayı efradı

267- bü yü k ü niformalı k setre apolet kö prü sü

268- bü yü k ü niformalı k istihkam setre apolet kö prü sü

269- bü yü k ü niformalı k sü vari dö rdü ncü alayı setre apolet kö prü sü

270- mü ş ir

271- ferik

272- mirliva

273- miralay

274- kaymakam

275- binbaş ı

276- kolağ ası

277- yü zbaş ı

278- mü lazı m-ı evvel

279- mü lazı m-ı sani

280- alay emini ve erkan-ı harp kolağ ası

281- alay katibi

282- tabur katibi

dü ğ meler ve kordonlar 283-306:

283- bü yü k ü niformalı k setre dü ğ mesi

284- kü ç ü k ü niformalı k setre dü ğ mesi

285- yağ murluk dü ğ mesi

286- ceket dü ğ mesi

287- kol ve spolet dü ğ mesi

288- efrad setre ve yağ murluk dü ğ mesi

289- sü vari yağ murluğ u ve bü yü k ü niformalı k setre dü ğ mesi

290- sü vari kü ç ü k ü niformalı k setre dü ğ mesi

291- sü vari ceket dü ğ mesi

292- sü vari kol dü ğ mesi

293- efrad setre ve yağ murluk dü ğ mesi

294- yok

295- ertuğ rul alay setre ve yağ murluk dü ğ mesi

296- ertuğ rul alayı kol dü ğ mesi

297- topç u yağ murluk dü ğ mesi

298- topç u setre ve ceket dü ğ mesi

299- yaveran-ı hazret-i ş ehriyari kordonu

300- hademe-i hassa-i ş ahane kordonu

301- erkan-ı harbiye kordonu

302- sü vari ertuğ rul alayı erkan, ü mera ve zabitan kordonu

303- musika efradı kordonu

304- itfaiye kordonu

305- dersaadet jandarma alayı sü vari efradı kordonu

306- makam yaveranlı ğ ı na mahsus kordon

bahriye (denizci) ü niformaları 307-331:

307- setre ve yağ murluk dü ğ mesi

308- ceket dü ğ mesi

309- kol ve yelek dü ğ mesi

310- erkan ve ü mera kı lı ç kayı ş ı

311- zabitan kı lı ç kayı ş ı

312- paş alara mahsus apolet kö prü sü - ferik

313- ü meraya mahsus apolet kö prü sü

314- zabitana mahsus apolet kö prü sü

315- ü meraya mahsus apolet kö prü sü - ferik

316- ü meraya mahsus apolet kö prü sü - binbaş ı

317- zabitana mahsus apolet kö prü sü - mü lazı m

318- etı bba lambasesi

319- cerrahan lambasesi

320- eczacı lambasesi

321- mü ş ir

322- ferik

323- mirliva (ay ve yı ldı z yaveran-ı hazret-i ş ehriyarı na mahsustur)

324- miralay (ç apa ve yı ldı z bahriye erkan-ı harbiye'ye mahsustur)

325- kaymakam

326- binbaş ı

327- kolevvel (denizcilerde osmanlı kara ordusundaki piyade kolunun karş ı lı ğ ı olan rü tbe burada ikiye ayrı lı r. karadaki sağ kol ve sol kolun ağ aları aynı rü tbededirler ve apoletlerinde fark yoktur. osmanlı deniz kuvvetlerinde ise bu ikisinin rü tbeleri protokolde aynı olsa da isimleri değ iş iktir. )

328- kolsani (bkz yukarı daki aç ı klama)

329- yü zbaş ı

330- mü lazı m-ı evvel

331- mü lazı m-ı sani

bahriye ü niformaları 332-355:

332- ç arkç ı binbaş ı (makine dairesi binbaş ı )

333- inş aiye ve sanayi binbaş ı - yı ldı z maiyyet-i seniyye'de bulunanlara mahsustur (inş aat mü hendis binbaş ı )

334- ketebe (deniz katibi)

335- sı hhiye binbaş ı

336- eimme (birinci sı nı f deniz imamı )

337- mekteb-i bahriye-i harbiye - ikinci yı l (deniz harp okulu)

338- mekteb-i bahriye-i idadi - ü ç ü ncü yı l (deniz lisesi)

339- haddehane ş akirdi

340- bahriye rü ş diyyesi - ikinci yı l (deniz ortaokulu)

341- gedikli (deniz astsubay)

342- gedikli ş akirdi (deniz astsubay ö ğ renci)

343- bahriye kı lı cı

344- bahriye erkan ve ü mera kı lı ç pü skü lü

345- bü yü k ü niformalı k setre yakası

346- bü yü k ü niformalı k setre kolu

347- sertob (topç ubaş ı )

348- serdü men

349- ateş ç ievvel - yazlı k (birinci ateş ç i - kazan dairesi baş sorumlusu)

350- ateş ç isani - yazlı k (ikinci ateş ç i)

351- bö lü k emini - yazlı k

352- mekteb-i bahriye ş akirdanı yaka alameti (deniz harp okulu yaka iş areti)

353- haddehane ş akirdanı yaka alameti

354- efrad kı ş lı k gö mlek yakası

355- efrad yazlı k gö mlek yakası

kı lı ç lar ve kı lı ç pü skü lleri 356-367:

356- mü ş irana mahsus (mareş allere ö zel)

357- mü ş irana mahsus

358- ferikana mahsus (korgenerallere ö zel)

359- ferik, mirliva, paş alar ve ü meraya mahsus (generaller ve ü st subaylara ö zel)

360- erkan-ı harp miralayı ndan kolağ ası na kadar (kurmay albaydan kolağ ası na kadar)

361- zabitana mahsus (subaylara ö zel)

362- topç u miralayı ndan alay emini'ne kadar

363- sü vari ertuğ rul ve birinci mı zraklı alayları ü merası na mahsus

364- sü vari miralaydan alay emini'ne kadar

365- sü vari ertuğ rul ve birinci mı zraklı alayları zabitanı na mahsus

366- piyade istihkam miralaydan alay emini'ne kadar

367- sü vari ertuğ rul ve birinci mı zraklı alayları efradı na mahsus

kı lı ç lar 368-376:

368- erkan-ı harp kolağ ası ndan mü lazı ma kadar

369- sü vari efradı na mahsus

370- topç u kolağ ası ndan mü lazı ma kadar

371- sü vari kolağ ası ndan nefarata (erlere) kadar

372- ertuğ rul sü vari alayı zabitanı na mahsus

373- piyade ve istihkam kolağ ası ndan mü lazı ma kadar

374- topç u neferatı na mahsus

375- ertuğ rul alayı neferatı na (erlerine) mahsus

376- hamidiye sü vari alayları na mahsus seyf (osmanlı kı lı cı )

kı lı ç meç ve kasaturalar 377-384:

377- topç u neferatı na (erlerine) mahsus testereli kama

378- hademe-i hassa-i ş ahaneye mahsus (padiş ahı n hususi iş lerini gö ren birliğ e ö zel)

379- mekteb-i harbiye-i ş ahane talebesine mahsus (kara harp okulu ö ğ rencilerine ö zel)

380- mekteb-i bahriye-i ş ahane talebesine mahsus (deniz harp okulu ö ğ rencilerine mahsus)

381- talim meç i

382- talim meç i

383- mauser kasaturası

384- hamidiye sü vari alayları na mahsus

12 Следующая ⇒